Eko ɔ, o ma bi ke, ‘Ke Mawu le nɔ́ tsuaa nɔ́ nɛ ngɛ ye yi mi momo ɔ, mɛni he je nɛ e sa kaa ma sɔle mɔ?’ E ji sane bimi nɛ da, ejakaa Yesu tsɔɔ kaa ‘loko o ma bi Mawu nɔ́ ko ɔ, e le níhi nɛ hia mo ɔ momo’? (Mateo 6:8) Matsɛ David le jã, enɛ ɔ he ɔ, e ngma ke: ‘Loko ma pa ye nya mi ke ma de nɔ́ ko ɔ, mo Yehowa, o le lɛ tsuo momo.’ (La 139:4) Ke jã a, lɛɛ mɛni he je mɔ nɛ e sa kaa waa sɔle ha Mawu? Loko wa ma ha sane bimi nɛ ɔ heto ɔ, nyɛ ha nɛ wa susu nɔ́ nɛ Baiblo ɔ de ngɛ sɔlemihi nɛ Mawu jali sɔleɔ ɔ he nɛ waa hyɛ. *

E ngɛ mi kaa Baiblo ɔ tsɔɔ kaa Yehowa * Mawu le nɔ́ tsuaa nɔ́ mohu lɛɛ, se pi e webi a he sane nɛ e kɛ maa wo e juɛmi mi ɔ pɛ nɛ he hia lɛ. (La 139:6; Roma Bi 11:33) Kɔmpiuta susuu we nɔ he, se a nyɛɔ ngɔɔ nihi a he sanehi kɛ fɔɔ nɔ. Yehowa Mawu be kaa kɔmpiuta. Ngɛ anɔkuale mi ɔ, lɛɛ lɛɛ e suɔ nɛ e le níhi nɛ ngɛ wa tsui mi, ejakaa e suɔ nɛ huɛ bɔmi nɛ hi waa kɛ lɛ wa kpɛti. (La 139:23, 24; Yakobo 4:8) Enɛ ɔ he ɔ, e ngɛ mi kaa Yesu le kaa e Tsɛ ɔ le níhi nɛ he hia e se nyɛɛli ɔmɛ momo mohu lɛɛ, se e de mɛ ke a sɔle. (Mateo 6:6-8) Ke waa kɛ wa Bɔlɔ ɔ pɔɔ ní sɛɛmi ɔ, lɔ ɔ ma ha nɛ huɛ bɔmi gbagbanii maa hi waa kɛ lɛ wa kpɛti.

Be komɛ ɔ, eko ɔ, ke wa ngɛ sɔlee ɔ, wa li nɔ́ tutuutu nɛ e sa kaa wa de. Ke e ba jã a, Mawu ma nyɛ maa le nɔ́ nɛ wa hia a nɛ e maa pee ha wɔ. (Roma Bi 8:26, 27; Efeso Bi 3:20) Ke wa yɔse kaa Mawu ye bua wɔ ngɛ blɔ ko nɔ ɔ, wa nuɔ he kaa huɛ bɔmi gbagbanii ngɛ waa kɛ lɛ wa kpɛti.

Baiblo ɔ ma nɔ mi kɛ ha wɔ kaa Mawu Ope ɔ haa e sɔmɔli anɔkualetsɛmɛ ɔmɛ a sɔlemihi a heto. Se Baiblo ɔ tsɔɔ hu kaa Mawu ha we ni komɛ a sɔlemihi a heto ngɛ yi mi tomi komɛ a he. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, benɛ basabasa peemi pɔhe ngɛ blema Israel ɔ, Mawu ha nɛ gbalɔ Yesaya de ni ɔmɛ ke: “Ke nyɛ wo nyɛ nine nɔ, nɛ nyɛ ngɛ sɔlee ɔ, i be nyɛ hyɛe; nyɛ nine he pee kɛ muɔ.” (Yesaya 1:15) Enɛ ɔ tsɔɔ heii kaa Mawu bui nihi nɛ a yi e mlaahi a nɔ aloo a hɛɛ we juɛmi nɛ da a, a sɔlemihi tue.—Abɛ 28:9; Yakobo 4:3.

Se Baiblo ɔ de ke: “Ke waa kɛ juɛmi kpakpa bi lɛ nɔ́ ko ɔ, e buɔ wɔ tue.” (1 Yohane 5:14) Anɛ enɛ ɔ tsɔɔ kaa sɔlemi saisaa nɛ Mawu sɔmɔli maa sɔle kɛ ha lɛ ɔ, e ma ha mɛ heto lo? Pi doo. Mo susu nɔ́ nɛ ba ngɛ bɔfo Paulo blɔ fa mi ɔ he nɛ o hyɛ. E kpa Mawu pɛɛ si etɛ sɔuu kaa e je “mio ko” ngɛ e he womi mi ha lɛ. (2 Korinto Bi 12:7, 8) Eko ɔ, Paulo hɛngmɛ yee lɛ nɛ e ngɛ tsae nɛ e jɔɛ. Enɛ ɔ ma nyɛ ma gba e nya wawɛɛ nitsɛ!  Mawu ha Paulo he wami nɛ e kɛ tsa hiɔhi, nɛ e tle nɔ ko nɛ e gbo po si, se e nyɛ we nɛ e tsa e he. (Bɔfo Ɔmɛ A Ní Tsumi 19:11, 12; 20:9, 10) E ngɛ mi kaa Mawu ha we Paulo sɔlemi ɔ heto kaa bɔ nɛ e ngɛ hlae ɔ mohu lɛɛ, se Paulo kɛ bua jɔmi kplɛɛ heto nɛ Mawu ha lɛ ɔ nɔ.—2 Korinto Bi 12:9, 10.

Niinɛ, Mawu ha ni komɛ nɛ a wo a ta ngɛ Baiblo ɔ mi ɔ a sɔlemihi a heto ngɛ nyakpɛ blɔ nɔ. (2 Matsɛmɛ 20:1-7) Se pi be tsuaa be nɛ e peeɔ jã. Ke e pee Mawu jali komɛ kaa Mawu ha we a sɔlemihi a he to ɔ, e gbaa a nya wawɛɛ. Matsɛ David bi ke: ‘Yehowa, kɛ yaa si mɛni be nɛ o hɛ maa je ye nɔ? Kɛ yaa neneene lo?’ (La 13:1) Se benɛ David nɛ ji nyumu anɔkualetsɛ ɔ yɔse kaa Yehowa yeɔ bua lɛ ɔ, hɛ kɛ nɔ fɔmi nɛ e ngɛ ngɛ Yehowa mi ɔ mi ba wa wawɛɛ. E de ngɛ jamɛ a sɔlemi ɔ nɔuu mi ke: “Se imi lɛɛ, o suɔmi nɛ ngɛ daa a, lɔ ɔ nɔ lɛ i ngɔ ye hɛ kɛ fɔ.” (La 13:5) Kaa bɔ nɛ David pee ɔ, e sa nɛ Mawu jali nɛ a ngɛ mwɔnɛ ɔ hu nɛ a ya nɔ nɛ a sɔle kɛ ya si benɛ Mawu ma ha a sɔlemi ɔmɛ a heto.—Roma Bi 12:12.

Mawu tsuɔ wa hiami níhi a he ní ha wɔ.

Ngɛ yi mi tomi kpakpa komɛ a he je ɔ, pi be tsuaa be nɛ fɔli nɛ a susuɔ a bimɛ a he ɔ peeɔ níhi nɛ a bimɛ biɔ mɛ ɔ kɛ haa mɛ ngɛ be nɛ a ngɛ hlae ɔ mi. Jã kɛ̃ nɛ eko ɔ, Mawu hu be wa sɔlemihi a heto hae kaa bɔ nɛ wa ngɛ hlae ɔ, aloo ngɛ be nɛ wa ngɛ hlae ɔ mi. Se e sa nɛ wa ná nɔ mi mami kaa wa Bɔlɔ ɔ ji tsɛ nɛ ngɛ suɔmi nɛ e ma ha sɔlemi nɛ wa sɔleɔ kɛ jeɔ wa tsui mi ɔ heto ngɛ blɔ kpakpa nɔ ngɛ be nɛ sa mi.—Luka 11:11-13.

Mawu ma nyɛ ma ha wa sɔlemihi a heto ngɛ blɔhi nɛ a yɔsemi yee nɔ.

Nɛ ke wa sɔle konɛ waa ye wa he ngɛ haomi ko nɛ waa kɛ ngɛ kpee ɔ he hu nɛɛ? Ke Yehowa ha we sɔlemi nɛ ɔ heto ngɛ nyakpɛ blɔ nɔ ɔ, anɛ e sa kaa wa de ke Yehowa ha we sɔlemi ɔ heto kulaa lo? E sɛ nɛ wa susu jã, ejakaa eko ɔ, Mawu gu blɔ ko nɔ kɛ ye bua wɔ nɛ wa yɔse we. Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, eko ɔ, be nɛ wa hia yemi kɛ buami ko ɔ, wa huɛ ko nɛ e susuɔ wa he ba ye bua wɔ. (Abɛ 17:17) Anɛ eko ɔ, Yehowa lɛ e wo wa huɛ nɛ ɔ he wami nɛ e ba ye bua wɔ lo? Jehanɛ se ɔ, Mawu ma nyɛ maa gu Baiblo ɔ nɔ kɛ ye bua wɔ. Baiblo ɔ ma nyɛ ma ha wɔ nile konɛ wa kɛ da haomi nɛ waa kɛ ngɛ kpee ɔ nya.—2 Timoteo 3:16, 17.

Behi fuu ɔ, Mawu je we haomihi nɛ e we bi kɛ kpeɔ ɔ ngɛ a blɔ mi, mohu ɔ, e haa mɛ he wami konɛ a nyɛ nɛ a da nya. (2 Korinto Bi 4:7) Kaa nɔ hyɛmi nɔ́ ɔ, benɛ Yesu kpa e Tsɛ ɔ pɛɛ kaa e je haomi ko nɛ ma nyɛ ma ha nɛ nihi maa gbe Mawu biɛ ɔ he guɛ ngɛ e blɔ mi ɔ, Yehowa tsɔ bɔfo ko nɛ e ba wo e Bi ɔ he wami. (Luka 22:42, 43) Jã kɛ̃ nɛ ke wa hia he wami womi ɔ, Mawu ma nyɛ maa tsɔ wa huɛ ko nɛ e suɔ wa sane wawɛɛ konɛ e ba wo wɔ he wami. (Abɛ 12:25) Ja wa toɔ níhi a he hɛ saminya loko ke Mawu gu blɔ kaa kikɛ nɔ kɛ ha wa sɔlemi heto ɔ, wa ma yɔse.

Mawu haa sɔlemi komɛ a heto ngɛ lɛ nitsɛ e be nɛ e to ɔ nya.

Baiblo ɔ tsɔɔ kaa Mawu Ope ɔ, naa nihi nɛ a baa a he si ɔ mɔbɔ ngɛ “be nɛ lɛ nitsɛ e to ɔ” nya. (1 Petro 5:6) Enɛ ɔ he ɔ, ke wa je wa tsui mi nɛ wa sɔle ha Yehowa ngɛ nɔ́ ko he nɛ heto ɔ ngɛ se kpɛe ɔ, wa juɛmi nɛ ko pee wɔ kaa e susuu we wa he. Mohu ɔ, akɛnɛ wa Bɔlɔ nɛ susuu wa he ɔ juɛmi mi kuɔ nɛ e le nɔ́ nɛ hi ha wɔ he je ɔ, e ma ha wa sɔlemi ɔ heto ngɛ be nɛ sa mi.

Nɔ́ hetomi nɔ́ ko ji nɛ ɔ nɛ: Ngɔɔ lɛ kaa o ngɛ binyumuyo ko, nɛ ligbi ko ɔ, e de mo ke o he baisikle ha lɛ. Anɛ o ma he kɛ ha lɛ lo? Ke o susu kaa e be nyɛe maa hi baisikle ɔ nɔ saminya a, o be hee ha lɛ amlɔ nɔuu. Se ke pee se ɔ, o na kaa e ma nyɛ maa hi nɔ saminya, nɛ e ma ná he se ɔ, eko ɔ, o ma he ha lɛ. Jã kɛ̃ nɛ ke wɔ hu wa yaa nɔ nɛ wa sɔleɔ ha Mawu konɛ e ha wɔ ‘níhi nɛ wa tsui suɔ ɔ,’ eko ɔ, e ma ha wɔ.—La 37:4.

Baiblo ɔ woɔ Kristofohi he wami konɛ a ya nɔ nɛ a sɔle nɛ a kɔni mi ko wo nyu. Eko ɔ, ni komɛ ma de ke, ‘e demi yi kaa e peemi.’ Ngɛ anɔkuale mi ɔ, ke waa kɛ haomi ko kpeɔ daa nɛ e se pui ɔ, eko ɔ, e maa ye ha wɔ kaa wa maa mlɛ Mawu nɛ e ha wa sɔlemi ɔ heto. Se e sa nɛ wa kai kaa Yesu tsɔɔ wɔ kaa waa ya nɔ nɛ waa sɔle nɛ wa ko kpa.

Yesu pee nɔ́ hetomi nɔ́ ko. E tsɔɔ kaa yalɔyo ohiatsɛ ko ya na kojolɔ ko nɛ yi dami sane si abɔ kaa e ye dami sane ha lɛ. (Luka 18:1-3) E ngɛ mi kaa sisije ɔ, kojolɔ ɔ sume kaa e maa ye bua yalɔyo ɔ mohu, se nyagbenyagbe ɔ, kojolɔ ɔ de e he ke: “Ma hyɛ nɛ a ye dami sane ha lɛ. Ke i pee we jã a, e maa hi ye ngɔ bae kpamisa, nɛ e be hae nɛ ma ná tue mi jɔmi.” (Luka 18:4, 5) Ngɛ Hela gbi nɛ a kɛ ngma Baiblo ɔ mi ɔ, kojolɔ ɔ bu yalɔyo ɔ tue bɔ nɛ pee nɛ yalɔyo ɔ nɛ ko “pue e hɛ mi si.” * Ke kojolɔ nɛ e yi dami sane po ngɛ gbeye yee kaa yalɔyo ɔ ma pue e hɛ mi si, enɛ ɔ he ɔ, e ye bua lɛ ɔ, anɛ wa Mawu nɛ susuɔ wa he ɔ be nihi nɛ a ‘faa kue kɛ haa lɛ nyɔ kɛ pia’ a sane yee ha mɛ lo? Kaa bɔ nɛ Yesu de ɔ, Mawu “maa ye a sane ɔ ha mɛ nɔuu.”—Luka 18:6-8.

E ngɛ mi kaa eko ɔ, be ko mɛ ɔ, e maa ye ha wɔ kaa wa ma bi yemi kɛ buami mohu lɛɛ, se e sɛ nɛ wa kɔni mi nɛ jɔ. Ke wa ya nɔ nɛ wa sɔle ngɛ nɔ́ ko he ɔ, lɔ ɔ tsɔɔ kaa wa suɔ nɛ Mawu nɛ ye bua wɔ niinɛ. Enɛ ɔ hu haa nɛ wa naa bɔ nɛ Mawu plɛɔ kɛ haa wa sɔlemihi a heto ha, nɛ lɔ ɔ hɛɛ wɔ kɛ suu e he. Niinɛ, ke wa yaa nɔ nɛ wa sɔleɔ ngɛ hemi kɛ yemi mi ɔ, wa ma nyɛ ma ná nɔ mi mami kaa Yehowa ma ha wa sɔlemi ɔ heto.—Luka 11:9.