MELI FALIN DUNGU
Kimeltuafimi ñi manelfalngeal
¿CHUMKEY KIÑE CHE MANELFALNGELU?
Femngechi che elfalkünungelu kiñe küdaw, küme femkey tüfa ka puwchi antü mew. Feymu pu che maneluwkey kidu engün mew.
Pu pichikeche kimürpuafuy ñi manelfalngeal, ella pichikalu müten. Kiñe lifru kimeltukelu chumngechi ñi küme tremümafiel pu pichikeche, feypi: “15 küyen rupalu ñi choyüngen, pu pichiche femürpuafuy ñi feypietew tañi chaw ka ñuke ñi femal. Kafey nielu kiñe tripantu ka rangiñ, tüfa engün ayükey ñi femal chem ñi fem-meken tañi chaw kam ñuke. Fentren trokiñ mapu mew, pu pichikeche nierpulu kechu kam regle tripantu, tañi pu chaw kimeltulelkefi chumngechi ñi kelluntukual ruka mew. Pichifule engün rume, küme femürpuafuyngün fillke küdaw ñi elfalngeel”.
¿CHUMNGELU FENTE FALIN-NGEY ÑI MANELFALNGEAL?
Kiñeke trokiñ mapu mew, tati pu trem wechekeche püntüwkeyngün tañi pu chaw engün, welu pepiluwnolu engün kay ñi kidu mongeleal, afeluwkeyngün fey wiñotukeyngün tañi pu chaw mew. Tüfachi dungu rupakeyngün kiñeke weche pepikanoetew kay tañi pu chaw ñi küme püneafiel tati plata, ka pepikangelayngün ñi küme adkünunieafiel tañi ruka ka kimeltungelayngün ñi manelfalngeal tañi mongen mu.
Feymu llemay, kümeafuy pepikayafiel fewla tami pichikeche ñi manelfalngeal, femngechi kimtukunieayngün chem ñi femürpual tremle engün. Kangelu lifru nütramkangelu tüfachi dungu mu, feypi pu chaw ngelay ñi rumel feypimekeafiel tañi pu pichikeche chem ñi chumal engün, doy may müley ñi küme pepikayafiel engün ñi manelfalchengeal, femngechi amutule ruka mew ñi kidu mongeleal, pepikawküleayngün ñi küme yenieal tañi mongen.
¿CHUMNGECHI KIMELTUAFUYMI ENGÜN ÑI MANELFALNGEAL?
Elfalkünuafimi kiñe küdaw ruka mew
BIBLIA ÑI NGÜLAM: “Fillke küdaw ñi newentun mew femkeel pu che kümelkangekey” (Proverbios 14:23).
Tati pu pichikeche rumel ayükeyngün ñi kelluntukuafiel tañi pu chaw chem dungu rume ñi femkeel tüfa engün. Feymu allmalltuafuymi ñi femngechi femngen pu pichikeche, fey tami elfalelafiel kiñe küdaw ruka mew.
Welu kiñeke chaw ka ñuke ayükelayngün ñi elfalkünulelafiel küdaw tañi pichikeche, ¿chumngelu? Pu chaw rakiduamkeyngün: “Tañi pichikeche niey fentren tarea ñi wülngeel colegio mu, feymew ayükelan ñi doy elfalelafiel küdaw ruka mew”, feypikeyngün.
Welu tati pu pichikeche femkelu küdaw ruka mu, doy küme amulekey ñi chillkatun colegio mew, ¿chumngelu? Kidu engün kimürpuyngün ñi eluwal
ka femürpual ti küdaw ñi elfalngeel. Kafey, tati lifru taiñ nütramkapeel ellaka mu, feypi: “Petu pichikalu taiñ pu yall ayükeyngün ñi kelluntukual ruka mew, welu elunofiliyiñ ñi femal tüfa rakiduamürpuafuyngün ñi duamfalngenon kelluntukual [...]. Kafey rakiduamürpuafuyngün ‘kakelu che fempe chem tañi duamnieel iñche’, piafuy”.Feymu, rumel femürpulu engün ti elfalkünuelchi küdaw ruka mew, kimürpukeyngün ñi duamfalngen ñi kellucheal ka ñi kidutu duamuwnoal. Kafey kelluntukule engün ruka mew, kimtukukeyngün tañi pu che ñi falintuetew ka ñi duamfalngen tañi kelluntukun.
Rakiduamelfinge ñi longkontukual weda femle engün, weda dungu rupayafuy
BIBLIA ÑI NGÜLAM: “Allkütunge tati ngülam ka llownge tami norümaetew, femngechi tami kimchengerpual küpalechi antü mu” (Proverbios 19:20).
Tami pichikeche weda femfule, rupakünulayafimi, doy may kimfalkünunge ñi weda femün. Tati pu pichikeche kimtukuafuyngün weda femle engün, kontupayafeyew wedake dungu. Rakiduamnge tüfachi dungu: tami pichikeche tuntukun mu wedalkafile kakelu che ñi fillem, duamfali ñi feypial “wiñoduamtuen” küdawngefule rume, kafey ñi wiñoleltuafiel kütu feychi fillem ñi wedalkael.
Tami pu pichikeche kimtukule engün ñi weda femün ka kimfalkünule ñi welulkan, kümekünuayngün ñi femün, fey:
-
Kimürpuayngün ñi rüf piwkengeal.
-
Kimürpuayngün ñi kulpantukunoafiel ta kakelu che tañi welulkan mew.
-
Ingkawlayay weda tripan mu tañi femün.
-
Ka kiñeke mu duamfalngele, “wiñoduamtuen” feypiafuy.