Amual ti dungu

Amual tati troquiñ dungu mu

PU CHE ÑI MONGEN

Pefiyu tati “perla rume falilu”

Pefiyu tati “perla rume falilu”

WINSTON Payne ka tañi domo Pamela (Pam) küdawkey Australasia tañi ngünenieelchi ruka mu. Mür engu kümeke dungu mu rupay. Welu ka rupayngu fütrake dungu mu: kimfingu kake tuwün-ngechi pu che ka kake wimtun nielu. Kafey Pam angka tripay ñi püñeñ, tüfa müna weñangküleyew engu. Welu wedake dungu rupalu rume, ayüwünkechi küdawelkefingu ta Chaw Jewba ka piwkeyekefingu tañi pu peñi ka lamngen. Ñi rupan Winston ka Pam nütramkawaiñ.

Winston, feypimuiñ chumimi tami kimafiel ta Ngünechen.

Iñche tañi pu che religiosongelafuy. Tañi pu che iñchiñ mülekefuiñ kiñe lelfün chew ñi ngan-ngeken ketran. Kamapu mu mülelu am iñchiñ, newe kimkelafuiñ kakelu che, iñchiñ müten. Fey 12 tripantu nielu iñche küpa kimfiñ ta Ngünechen, fey “kelluen tami kimafiel” llellipukefun. Tremlu wüla iñche, küdawmen Adelaida waria mu (Australia Meridional). Kiñe antü ngemen Sydney waria mu, fey kimfiñ ta Pam. Kidu nütramelenew kiñe religioso trokiñche Britanico-Israeli pingelu. Feychi religioso trokiñche feypikey kom pu britanicoche küpay Israel tañi mari trokiñche mu, yengelu am engün ñi müleal ka mapu feychi 800 tripantu petu ñi mülenon Jesus Mapu mew. Fey wiñotulu iñche Adelaida waria mu, nütramkalelfiñ feychi dungu ta kiñe chaf küdawfe. Kidu petu chillkatuley Biblia tati pu Dungukelu Iney Ngen Jewba engu. Fey nütramelenew tañi kimeltungeel, fey kiñeke ora rupalu müten, kimürpun tüfa: “Fewla may wiñoldungungen tañi ngillatuel pichikalu iñche” pin. ¡Ngünechen kelluenew tañi kimafiel kidu, ka tañi femken ñi ngünenieafiel pu che! Fey llemay, pefiñ “kiñe perla rume falilu” (Mat. 13:45, 46).

Pam, pichikalu eymi ka küpa kimfimi ta Chaw Dios, ¿chumngechi kimürpufimi?

Iñche tañi pu che religiosongefuy. Coffs Harbour pingey chew ñi tuwün (Nueva Gales del Sur). Iñche tañi chedki ka chuchu, tañi chaw ka tañi ñuke, kom koneltuyngün tati religioso trokiñche Britanico-Israeli. Tañi pu fütake che kimeltukeeiñmu Chaw Dios doyümkefi tati pu britanicoche tuwün-ngelu. Femngechi kimeltungeiñ tañi wentru lamngen ka tañi domo lamngen ka tañi pu primowen lamngenwen püñeñ. Welu iñche newe feyentukelafun feychi dungu. Tañi kimeltuel engün kellulaenew ñi fülkonal ta Ngünechen mew. Fey kake iglesia mu amukefun: tati iglesia Anglicana, Bautista ka Adventista. Welu chem religion no rume kellulaenew ñi kimafiel ta Ngünechen.

Rupalu chi antü, wiñamtuwiyiñ ta Sydney waria. Feyta mu kimuwiyu Winston iñchiw, petu ngepalu kidu. Chumngechi ñi feypiel kidu, feychi tayu nütramkakeel kellueyew tañi chillkatual Biblia tati pu Dungukelu Iney Ngen Jewba engu. Kimuwlu wüla iñchiw wirintukuleluwiyu karta, welu eluwlu Winston ñi chillkatual Biblia, ¡re Biblia ñi dungu wirintukulelenew! Tüfa fill rakiduamelenew, illkulenew kütu. Welu amulechi antü, doy ayüfiñ tañi kimeltukeetew.

Feychi 1962 tripantu, wiñamtuwün ta Adelaida waria mew, fey tayu doy pülleleal Winston iñchiw. Kidu feypifi ta Thomas ka Janice Sloman tañi llowaetew ñi ruka mu, tüfa kiñe kurewen ka koneltulu pu Dungukelu Iney Ngen Jewba. Kidu engu müna küme chengeyngu. Müna kelluenew tañi fülkonal ta Chaw Dios mu, üllchangelu rume iñche. Fey eluwlu wüla tañi chillkatual ta Biblia, “tüfa tati rüf religion” pin. Niewlu wüla Winston iñchiw, eluwiyu tayu küdawelafiel ta Jewba. Tüfa müna ayüwülkeeyumu ka kellueyumu doy falintuafiel feychi “perla rume falilu”, fütrake dungu rupafulu rume.

Winston, we eluwlu eymu tamu küdawelkefiel ta Jewba, ¿chem dungu rupaymu?

1. Kiñe mapa pengelkelu tayu miyawün witrankontufilu fillke wapi.

2. Fillke estampilla Kiribati ka Tuvalu wapi mu. Kuyfi Islas Gilbert y Ellice pingefuy tüfachi wapi.

3. Tüfa ta Funafuti wapi. Müna küme adngey, nielu kay lig küyüm. Tüfa ta koneltuley Tuvalu pais mu. Iñchiw witrankontufiyu Funafuti wapi, feychi petu akunolu peñi ka lamngen werküngelu ñi amuldungucheal.

We niewlu Pam iñchiw, elungeyu “ñi küdawael ta Ñidol ñi dungu mew” (1 Kor. 16:9). Fey eluwiyu tayu wüneleal amuldungun mew. Jack Porter fey ti wünelu tayu yafültukuetew ñi diturpual tüfa. Kidu witran-ngepakefuy tayu trawünche, tañi domo Roslyn engu. Famülke mew peñi Jack Porter iñchiw, mür küdawkeyu ti Trokiñche Adkünukelu ti Ngünenieelchi ruka Australasia mapu mu. Kechu tripantu mu, Pam iñchiw wüneleyu amuldungun mew. Nielu iñche 29 tripantu, feypingeyu tayu witran-ngemeafiel fillke wapi Pacifico Sur lafken mu mülelu. Tüfa ta: Samoa Norteamericana, Samoa, Kiribati, Nauru, Niue, Tokelau, Tonga, Tuvalu ka Vanuatu. Tati ngünenieelchi ruka Fiyi mapu mu adkünungefuy ti küdaw femngekelu kom feychi wapi mu.

Kiñeke wapi doy alü kamapu mülelu pu che ayükelafuy tati pu Dungukelu Iney Ngen Jewba, feymu küme ngüneduamkefuiñ chem taiñ chumal (Mat. 10:16). Feychi trawünche tayu witrankontufiel pichin che müten mülefuy, fey kiñeke mu taiñ pu peñi ka lamngen pepi umañlaeyumu. Fey “¿umañafuyu tami ruka mu?” feypifiyu tati pu karukatu. Kidu engün küme lloweyumu, ayükenofilu rume tati pu Dungukelu Iney Ngen Jewba.

Eymi Winston müna falintukefimi ti küdaw ñi rulpadungungeal, ¿chumngelu am?

Pepikakefuy ta kakelu longkolelu Samoa mu.

Feychi fillke wapi ñi mülen, alün kewün dungu dungukey pu che. Taiñ pu peñi ka lamngen Tonga wapi mu mülelu, pichin papel müten niefuy tonganodungun mu. Kidu engün kimeltulelkefuy pu che tati lifru feypilelu La verdad que lleva a vida eterna gringudungun mu. Welu ¿chumafuyngün tañi nieal feychi lifru kidu ñi kewün mew? Feychi mu femngey Ti Chillkatuwe ñi Amual pu Longkolelu Trawünche mu, tüfa kiñe küyen puwi. Fey küla longkolelu koneltulu ti chillkatuwe mu, eluwingün ñi rulpadunguafiel chi lifru, newe adümnolu rume gringudungun. Fey wüla Pam wirintukukünuy maquina de escribir mu tañi rulpadunguel engün. Kom chi küdaw epu küyen mu tripay. Fey wüla, werküfiyiñ tüfa ñi entuwiringeal Estados Unidos mu. Rüfkünu, müte küme tripalay ñi rulpadunguelchi lifru, welu kellueyew ta fentren che tongano dungukelu ñi kimafiel engün tañi Wenu Chaw. Pam iñchiw rulpadungufe no tati, welu kelluntukulu iñchiw tüfachi küdaw mu, müna falintukefiyu.

Eymi Pam waria mu tuwimi, ¿chumngentufimi tami felen fillke wapi mu?

Tüfa mu kütu umañiyu kiñeke mu witrankontulu iñchiw fillke trawünche.

Kaley ñi felen pu che wapi mu. Kiñeke lof mu pütrüley ta pülü, müna arengey ka narfüngey chi antü, müley dewü, fillke kutran müley ka müley filla. Welu müna küme duamiyu nagantu mu akutulu tayu fale mu, fey tati llamada samoanodungun mu. Wapi mu femngechi ruka niey pu che. Fey kiñeke pun, fente alengey ti küyen, küme adkintukefiyu ñi llümllümkülen lafken mu ka küme pengey fentren palmera. ¡Müna falintukefuyu tayu felen femngechi! Weda duamkülewelayu, doy may küme rakiduamiyu ka llellipufiyu ta Chaw Dios.

Müna piwkeyerpufiyu pu pichikeche. Kidu engün müna ayekafengey ka lüyütuyawülkey kimfilu ta kiñe gringu. Amulu iñchiw ta Niue wapi mu, kiñe pichi wentru topañmafi Winston tañi lipang, fey feypifi: “¡Müna ayüfiñ tami kal lipang. ¡Pichuñ reke feley!”. Kidu kimkelafuy kiñe che munilelu ñi lipang, feymu fente afmatulewey.

Müna weñangküleyumu ngüneduamfilu iñchiw ñi fente pofrengen ta pu che. Müna küme adngey chew ñi mülen engün, welu kutranün mu pu che, müte ngelay chew tañi kellungeal ka müte ngelay lif ko. Welu taiñ pu lamngen “felerkey mongen” pikeyngün, fey weda duamel-laeyew tüfa. Kidu engün ayüwkülekey mülen mu tañi pu che engu, falintukeyngün tañi elungeel ñi poyeafiel ta Jewba, ka tañi nieal chew ñi trawüluwal. Tayu kimfiel müna kellueyumu ayüwküleal tayu nien mu müten ka falintuafiel taiñ poyefiel ta Jewba.

Pam, wapi mu ¿küdawtuymi tami kintuyawün ko ka tami dewmayal iyael?

Pam petu küchay weshakelu Tonga mu.

Tañi chaw kimeltuenew tañi adümal fillke dungu, fey müna mañumniefiñ. Fey kimeltuenew kütraltual, dewmayal kütralwe mu, ka küme adkünual ñi nieelchi dungu, pichi ngele rume. Kiñe rupa amuyu ta Kiribati wapi, fey umameyu kiñe pichi küna ruka, rüngi dewmangelu ka lig küyüm nielu mapu mu. Tayu dewmayal, wüne rüngakünuyu tayu kütraltual trolüf coco mew. Posoko mew, trawüluwiyiñ kakelu domo iñchiñ. Tañi entual chi ko, pu domo pünekey kiñe mamüll epu metro fentelu, fey tukulelfi kiñe def nielu kiñe pichi palti. Kiduke pu domo ütrüftukuy ñi def, fey yochi nengümkefi ti def ñi waychüfngeal ti pichi palti ñi apolngeal ko mu. “Fütra dungu no” rakiduamkefun, welu puwlu tañi entual ko, ¡müna küdawtun! Entukantun ko, welu ¡turpu entulan anay! Kom pu domo ayekawi. Fey wüla kiñe ñaña “kelluafeyu” pienew. Pu che wapi mu mülelu müna küme chengeyngün.

Winston ka Pam, ¿nütramelmuafuiñ kiñeke dungu tamu piwkentukunieel?

Winston feypi: Pichi küdawtuyu adümal fillke wimtun ñi nieel pu che. Kiñeke rupa pu peñi ka lamngen mangeleyumu tayu imeal. Fey pepikakünufingün kom tañi nieelchi iyael feychi antü, fey “iñmumu” pieyumu. Kidu engün elufi ñi wüne ikünual tañi mangel, fey wüla imeyngün ñi elkünuel ti mangel. Femngechi misawkey. Welu we akulu iñchiw kimlayu feychi wimtun, fey kom ikünuyu, ¡kiñe pichin no rume elkünulafuyu kakelu che ñi iñmual! Welu, adümlu iñchiw pu che ñi wimtun, misawiyu may tayu elungeel. Welulkawlu rume iñchiw, pu peñi ka lamngen weda duamel-laeyumu. Müna ayüwkülekeyngün witrankontufilu iñchiw epu rupa tripantu mew, feychi tañi witran-ngemekechi longkolelu iñche. Tati pu trawünche fillke wapi mu mülelu, kimlafuy kakelu peñi ka lamngen, iñchiw müten.

Petu tripalu ñi amuldungual Niue wapi mu.

Tayu witrankontufiel fillke trawünche, müna kellufi kom pu che ñi doy kimal iñchiñ mu. Fentren che rakiduamkefuy taiñ religion ñi mülen feychi wapi mu müten. Welu ngemelu iñchiw wapi mu, kimtukuyngün fill püle ñi mülen pu Dungukelu Iney Ngen Jewba, ka tañi rüf duamtuniefiel kom pu peñi ka lamngen. Kom pu che afmatulewey.

Pam feypi: Petu piwkentukunien tayu rupan Kiribati wapi mu. Tüfa mu mülefuy kiñe pichi trawünche ka mülefuy kiñe longkolelu müten, Itinikai Matera pingelu. Kidu müna küme chengey. Kiñe antü pepaeyumu, fey küpali kiñe külko nielu kiñe kuram achawall. “Tüfey, eymu ngealu” pieyumu. Wapi mu pu che müna falintukefi chi kuram, pichin mülelu kay, feymu ¡fente afmatuleyumu tachi yewün! Petu piwkentukunien feychi küme dungu ñi femel kidu.

Pam, kimnieiñ angka tripan tami püñeñ. ¿Chem kellueymu tami doy küme duamküleal?

Niepüñeñün 1973 tripantu mu, feymu wiñamtuyu Australia. Welu meli küyen rupalu, iñche angka tripay püñeñün. Lay tayu püñeñ, fey müna weñangkülefuyu. Ñochikechi doy küme duamkülefun. Welu müna yafültukueyumu La Atalaya 15 abril küyen mu, 2009 tripantu mew, ti trokiñ “Pregunta de los lectores”. Tüfa mu ngüneduamngey: “Kiñe domo angka tripale ñi püñeñ, ¿wiñomongetupeay may ti pichiche?”. Ti chillka yafültukueyumu maneluwal Jewba tañi nor piwkengen. Kidu apümkayafi kom taiñ kutrankawün, kom wedake rakiduam taiñ weñangkülkeetew. Feymu elfalkünufi ta Jesus ñi “apümkañmayafiel tati weküfü tañi pepikaelchi dungu” (1 Juan 3:8). Feychi papel ka kellueyumu doy falintuafiel feychi “perla rume falilu”. Ti maneluwün Jewba taiñ eluetew, ¡müna yafültukukeeyumu!

Lalu wüla tayu püñeñ, amuleyu tayu küdawülkefiel ta Jewba. Fey kiñeke küyen küdawiyu Australia tañi ngünenieelchi ruka mu. Ka rupalu chi antü wiño elfalngeyu witranmayafiel fillke trawünche. Meli tripantu femiyu tüfa fillke lelfün Nueva Gales del Sur mapu mu ka Sydney waria mu, welu feychi 1981 tripantu mangelngeyu wiñotual ta Fetel mew. Faw petu müleyu.

Fewla Winston küdawkeymi ti Trokiñche Adkünukelu ti Ngünenieelchi ruka Australasia mu. ¿Chumngechi kellueymu kom tami rupan fillke wapi mu?

Fillke dungu mu kelluenew. Kiñe dungu, taiñ pu peñi Australia mu feypieiñmu taiñ adkünual ti küdaw Samoa Norteamericana ka Samoa wapi mu. Feychi mew tati ngünenieelchi ruka Nueva Zelanda ka Australia kiñewingu. Fewla Australasia mu adkünungey ti küdaw femngekelu kom tüfachi wapi: Australia, Samoa Norteamericana ka Samoa, Islas Cook, Nueva Zelanda, Niue, Timor Oriental, Tokelau, ka Tonga. Kuyfi trür küdawiyiñ kom feychi kümeke peñi ka lamngen iñchiñ. Fewla Fetel mu mülen, fey kom tañi rupan kelluenew tañi küdawelkefiel feychi sakinke peñi ka lamngen.

Fantepu mu Winston ka Pam Australasia ñi ngünenieelchi ruka mu müley.

¿Ka chem piafun? Pam iñchiw küpa kimfiyu ta Jewba tayu wechengen mu. Tayu rupan pengelkey pu wechengelu ka duamnieafuy kimafiel ta Chaw Ngünechen. Pam iñchiw müna falintufiyu tati “perla rume falilu”, tayu pu che duamtunofilu rume. Kakelu wechekeche ka femafuy (2 Rey. 5:2, 3; 2 Crón. 34:1-3). Küme kimnieyu Jewba tañi piwkeyechefengen. Kidu duamtuniefi pu wechengelu ka pu füchalelu, fey ayüniey kom engün tañi kimafiel ka tañi afnoal ñi mongen.

Pam iñchiw eluwiyu tayu kimafiel ta Chaw Ngünechen 50 tripantu kuyfi. Feychi mu rakiduamlayu rume kom tayu rupayafel. Tati maneluwün taiñ eluetew Jewba, ¡fey tati “perla rume falilu”! Amuleayu tayu falintuniefiel kom piwke mu.