Yantʼanakampi ukat llakimpi jan aynachtʼañatakix qullan ajayuw chʼam churistu

“Qullan ajayuw jumanakxar jutani, ukatxa chʼam katuqapxäta.” (HECH. 1:8.)

1, 2. ¿Jesusaxa arkirinakaparux mä yanaptʼaw utjani sasaw säna ukat kunatsa uka yanaptʼax wali wakiskirïnxa?

 KUNA lurañanaktï Jesusan arkirinakapax lurapxañapäkäna ukxa janiw chʼamapampi phuqapkasapänti uk Jesusax sum yatïna. Taqi chiqar yatiyir sarañatakisa, uñisirinakapar saykatañatakisa ukat jupanak pachpax pantjasir chuymanïpxatap laykusa, jupanakat sipans jukʼamp chʼamani yanapiriw wakisïnxa. Jesusax janïr alaxpachar sarkasax arkirinakapar akham sawayänwa: “Qullan ajayuw jumanakxar jutani, ukatxa chʼam katuqapxäta. Jumanakasti nayat qhanañchapxitäta Jerusalén markana, Judeana, Samariana, taqi aka uraqpachana” sasa (Hech. 1:8).

² Jesusan uka arunakapax Pentecostés, 33 mara paskäna ukhaw phuqasiñ qalltäna, arkirinakapax qullan ajayu katuqasaw Jerusalén markpachan Jesusan yatichäwinakap yatiyapxäna. ¡Janiw khitis jarktʼkänti! (Hech. 4:20.) Uka urunakat qalltasin ‘akapachan tukusiñapkamaxa’, Diosat jan jithiqtir cristianonakatakix Diosan chʼamapax wali wakiskiripuniwa (Mat. 28:20).

3. ¿Diosan qullan ajayupax kun lurañasatakis yanaptʼistu?

³ Qullan ajayuw jumanakxar jutani, ukatxa chʼam katuqapxäta sasaw Jesusax arkirinakapar sawayäna. Chiqas Diosan qullan ajayupaxa, jaqinakarux yanaptʼaspawa ukat chʼamañcharakispawa. Diosar jakäwis katuyasktan ukhax Jupar luqtañ amtawayktan uk phuqañatakisa uka qullan ajayurakiw yanaptʼistu, ukatxa kunanakatï Diosar yupaychäwisan jan waltʼaykistu ukanakat jarkʼaqasiñasatakis yanaptʼarakistuwa (Miqueas 3:8 ukat Colosenses 1:29 liytʼasiñapawa).

4. ¿Aka yatichäwin kuns yatxatañäni ukat kunatsa?

⁴ ¿Kunjamatsa qullan ajayu tiqi chʼam katuqatas uñachtʼaytanxa? ¿Qullan ajayun yanaptʼapampix kuns lursna ukat amtaraksna? Chiqas taqi cristianow Diosat jan jithiqtañatakix chʼamachastanxa ukampis Supayasa, jupan apnaqat akapachasa ukat pantjasir chuymanïtas laykusa walja jan waltʼañanakanwa jikxatastanxa. Uka jan walinakar atipjañasax wali wakiskiriwa kunattix ukhamatakwa Diosat jan jithiqtkañäniti, Diosan arunakap yatiyaskakiñäniwa ukat Jupampix wali sum apasirakiñäni. Yantʼanakar saykatañatakisa, jan qarjasiñatakisa ukat llakimp jan aynachtʼañatakisa kunjamsa qullan ajayux yanaptʼistu uk jichhax yatxatañäni.

Yantʼanakar atipjañatakix qullan ajayuw chʼam churistu

5. ¿Diosat mayisiñax kunjamsa chʼamañchtʼistaspa?

⁵ Jesusaxa, Diosat akham mayisiñwa arkirinakapar yatichäna: “Janirak yantʼäwiru puriyapxistati, jan ukasti ñanqhatxa qhispiyapxita” sasa (Mat. 6:13). Jupat jan jithiqtas luqtapki ukanakan mayisitanakaparux Diosax istʼapuniniwa. Mä kutix Jesusax akham sarakïnwa: “¡Qawqha jukʼamps alaxpachankir Awkimax Qullan Ajayxa churanixa mayipki ukanakaruxa!” sasa (Luc. 11:13). Chiqapar kun lurañasatakisa Diosax chʼam churapxäma  sistuwa, uk yatiñax ¡wal chuymachistu! Ukampis ukaxa, yantʼanakat Diosax jarkʼaqapunistaniwa sasax janiw sañ munkiti (1 Cor. 10:13). Jan ukasti, yantʼata uñjaskañäni ukhax taqi chuymaw Jupat mayisiñasa sañ muni (Mat. 26:42).

6. Jesusax kunjamatsa Supayan yantʼanakapat jarkʼaqasïna?

⁶ Supayan yantʼanakapat jarkʼaqasiñatakixa, Jesusax Qullan Qillqatanakatwa arsüna. Ukhamax Jesusax uka Qillqatanak sum uñtʼpachäna. Jupax akham sänwa: “Diosan arupanxa qillqatawa [...]. Diosan arupanxa qillqatarakiwa [...]. Saraqit nayat, supaya, Diosan arupansti qillqatawa: ‘[Jehová] Diosamarukiw yupaychäta, Jupa saparukirakiw servïta’” sasa. Jehová Diosaru ukat Qullan Qillqatanakaru munasitapaw Jesusarux Supayan yantʼanakapar jan jalantañatakix yanaptʼäna (Mat. 4:1-10). Jesusar jan aynachtʼayirjamäsaxa, Supayax sarawayxänwa.

7. ¿Yantʼanakar saykatañatakix kunjamsa Bibliax yanaptʼistu?

⁷ Jesusasa Qullan Qillqatanakat arsusaw Supayan yantʼanakapat jarkʼaqasïna, ¡jiwasan ukham lurañasax jukʼamp wakiskirirakiwa! Supayat jarkʼaqasiñataki ukat sipitanakapar jan jalantañatakixa nayraqatax ak lurañwa taqi chuym amtañasa, Jehová Diosan kamachinakap sum yatxataña ukat ukarjam jan jithiqtas luraña. Waljaniw uk amtawayapxi, kunattix Bibliat yatxatañasa ukat Diosan yatiñkankañapa ukhamarak taqi kuns chiqapar lurirïtap sum amuyañasa wali askïtapwa amuyapxi. Chiqasa, “Diosan arupasti” jachʼa chʼamaniwa kunattix “lupʼïwinaksa, chuyman amtäwinakapsa qhanstayarakiwa” (Heb. 4:12). Biblia jukʼamppach liytʼañäni ukat uka tuqit lupʼirakiñäni ukhaxa, sumwa Jehová Diosat amuyañäni (Prov. 2:4, 5). Niyakixay Diosan arunakapax jachʼa chʼamanïchixa, mä tʼaq liytʼtan ukat ukax kunjamsa kuna tuqittï pantjasktan ukataki yanaptʼistaspa ukanakat sum lupʼiñatakix tiempo apstʼasiñasawa.

8. ¿Diosan qullan ajayup katuqañatakix kuna yanaptʼanakas utji?

⁸ Jesusaxa, janiw Qullan Qillqatanak uñtʼasakix Supayan yantʼanakapat jarkʼaqaskänti, jan ukasti Jesusax ‘qullan ajayun phuqtʼatänwa’ (Luc. 4:1). Jiwasax Jesusjam chʼamanïñataki ukat yantʼanakar saykatañatakixa, Jehová Diosar jakʼachasiñasaw wakisi ukat kunanaktï Diosax qullan ajayump phuqtʼatäñatakix churkistu ukanakat wali askinak apsuñatakiw chʼamachasiñasa, uka suma churäwinakax akanakawa, Bibliat sum yatxataña, Diosat mayisiña ukat tantachäwinaka (Sant. 4:7, 8). Jehová Diosataki jan inaktʼasa irnaqañax wali askïtapwa walja jilat kullakanakax amuyapxi. Ukaxa, Diosar yupaychañ tuqir chuym uchañatakiw yanaptʼi sapxarakiwa.

9, 10. 1) ¿Kuna yantʼanakansa cristianonakax jikxatasipxi? 2) ¿Biblian yatichäwinakapat lupʼiñasa ukat Diosat mayisiñasa kunjamsa yantʼanakar atipañatakix yanaptʼistu?

⁹ Amuytʼañäni, inas aka yantʼanakan uñjasirïstan, jaqichatästan ukhaxa, ¿yaqha chacharu jan ukax yaqha warmir munapayañ munirïtanti? Jan ukax solterüskstan ukhaxa, ¿Diosar jan yupaychirïki uka waynasa jan ukax uka tawaqusa misttañäni siskistäna ukar janiw sañax wali chʼamänti? Kunapachatï televisionansa jan ukax Internetansa qʼañu luräwinaka uñstki ukhaxa, ¿uk uñchʼukiñ munaskakirïtanti? Uka jan walinakar jan jalantañatakixa, kuna jan walirus purtʼassna uk lupʼiñasawa: mä jukʼ pantjasisaxa jukʼamp jan wal lurañaruw purtʼassna ukat ukax jachʼa jucharuw puriyistaspa (Sant. 1:14, 15). Ukat aka tuqit lupʼiñasarakiwa, Diosan kamachinakapar jan istʼasis sarnaqasax Jehová Diosaru, tamaru ukat familiasaruw chuym ustʼaysna. Antisas Diosan kamachinakapar respetomp uñjañäni ukhax concienciasan sumakiw jikxatasiñäni (Salmo 119:37 ukat Proverbios 22:3 liytʼasiñapawa). Siskayätan uka yantʼanakan uñjasiñäni ukhaxa, saykatañatakix Diosat chʼam mayisipuniñäni.

 ¹⁰ Supayax Jesusar yantʼkäna ukax yaqha tuqit yaticharakistu. Wasaran Supayax Jesusar yantʼkäna ukhaxa, Jesusax 40 urunakaw jan manqʼata jikxatasïna. Uk uñjasaw Jesusar yantʼañax ‘wakisitap’ Supayax amuypachäna (Luc. 4:13, MT). Jichhürunakanxa, Supayax ukhamrakwa jiwasar luristu: yantʼañjamäktan ukhaw yantʼistu ukat aynachtʼatäktan ukhaw jan waltʼayistu. Ukhamaxa, Diosar yupaychañ tuqit suma saytʼatäñaw wakisi. Kunapachatï qarita jan ukax aynachtʼata jikxatasiñäni ukhaxa, Jehová Diosarux qullan ajayum churita sasin achiktʼasiñax wali wakiskiripuniwa (2 Cor. 12:8-10).

Llakir atipañataki ukat jan qarjañatakix qullan ajayuw chʼam churistu

11, 12. 1) ¿Jichhürunakan kunatsa waljanix qʼala aynachtʼat jikxatasipxi? 2) ¿Aynachtʼatäkañäni ukhax kunas yanaptʼistani?

¹¹ Niyakixay pantjasir chuymanïstanxa, chuymasan aynachtʼañax utjakipuniwa, ukat jan waltʼañ urunakanwa jakaraktanxa ukham tʼaqhisiñ urunakax janiw nayrax utjirïkänti (2 Tim. 3:1-5). Armagedón sat jachʼa chʼaxwäwix niyaw jakʼachasisinki, ukatwa qullqi tuqit jan waltʼañanakasa, chuyma ustʼayasiñanakasa ukat ukham yaqha jan waltʼäwinakas utjaraki. Ukat waljanitakixa familiapar sum uñjañas jukʼat jukʼat wali chʼamäxiwa. Jan waltʼañanakax jukʼampiw jilxattaski ukaw maynirux jukʼamp aynachtʼayi. ¿Ukham jan waltʼañanakanti jumax jikxatasirakta? ¿Kunas yanaptʼiristamxa?

¹² Amtañäni Jesusax mä yanapaw utjani sänwa, ukax qullan ajayuwa (Juan 14:16, 17 liytʼasiñapawa). Wali chʼamanipuniwa. Uka qullan ajayu tuqiw Diosax chʼam churistu aguantañasatakisa ukat jan walinakar atipjañatakisa. Qullan ajayu tuqiw Diosax ‘jachʼa chʼamap’ churistu ‘jan waltʼañanakax taqi tuqit muyuntapkchistu ukhasa’ sasaw apóstol Pablox sarakïna (2 Cor. 4:7, 8). Chiqas Diosax janiw jan walinak chhaqtaykaniti, ukampis jan waltʼañanakar saykatañatakix qullan ajayupwa churistani (Fili. 4:13, NM).

13. 1) ¿Jan waltʼäwinakar saykatañatakix kunjamsa Stephanie sat kullakax chʼam katuqi? 2) ¿Ukham jan waltʼäwin jikxatasiri jilatarusa jan ukax kullakarus jumax uñtʼtati?

¹³ Stephanie sat 19 marani precursor regularjam irnaqtʼir kullakat parltʼañäni. 12 maranïkäna ukhaxa, lixwipan mä venaw phallatayna ukat pʼiqipan tumor satäki ukaw utjarakitayna. Uka qhipatxa pay kutiw operapxatayna, radioterapia uksa lurapxarakitaynawa, ukatxa pä kutimpiw lixwipan venax phallarakitayna, ukham usuntasaxa, janiw sum uñjxänti  ukat cuerpopan chʼiqa ladopax janiw sum unxtxänti. Stephanie kullakaxa, tantachäwinakar sarañatakisa ukat Diosan arunakapat yatiyañatakisa chʼam imañapa, kunattix uk lurañax jupatakix wali askiwa. Jan walinakar saykatañatakix kunjamatsa Diosax jupar chʼam churi uk sum amuyi. Aynachtʼatäki ukhaxa, Bibliat apstʼat qillqatanakan jilat kullakanakan sarnaqäwipax utjki (biografías) ukaw chuymachtʼi. Jilat kullakanakaxa, tarjetanak apayasa, tantachäwi janïr qalltkipana ukat tantachäwi tukuyar parltʼasaw juparux chʼamañchtʼapxi. Ukatxa, Bibliat yatiqañ munapki ukanakat yaqhipax utaparuw Bibliat yatiqirix sarapxarakitayna. Taqi ukanakatxa, Stephanie kullakax Diosar wal yuspäri ukatxa Salmo 41:3 ukan qillqatäki uk amtapuniwa, ukat uka qillqatax nayanwa phuqasi sarakiwa.

14. ¿Qaritäktan ukat aynachtʼat jikxatasktan ukhax kun lurañasas janipun walïkaspa ukat kunatsa?

¹⁴ Wali qarita ukat aynachtʼata jikxatasktan ukhaxa, sapak Bibliat yatxatañatakisa, familpach Bibliat yatxatañatakisa, Diosan arup yatiyir sarañatakisa ukat tantachäwinakar sarañatakis jukʼa tiempokiw wakisi sasin inas amuysna. Ukampis ukham amuyañax janipuniw akchʼas walïkiti. ¿Kunatsa? Kunattix uka suma luräwinakax Diosan qullan ajayup katuqañasatakiw yanaptʼistu ukhamatwa chʼamañchtʼata jikxatastanxa (Mateo 11:28, 29 liytʼasiñapawa). Awisax tantachäwinakar qaritaw purirïtanxa, ¿janich ukhamäki? Ukampis tantachäwix tukuyxi ukhax wali chʼamañchataw jikxatastanxa.

15. 1) ¿Nayat jan jithiqtas lurqtapxañamatakix janiw chʼamachasipxañamäkiti sistuti Diosaxa? Biblian jiskʼa tʼaqapamp qhanañchtʼam. 2) ¿Kuna yanaptʼaw utjani sistus Diosaxa ukat kuna jisktʼas utjaraki?

¹⁵ Ukhamaxa, Jesusan arkiripäñatakix janis chʼamachasiñasäkaspa ukhamxa janiw amuyañ munktanti. Jan jithiqtañatakix wal chʼamachasiñasawa (Mat. 16:24-26; Luc. 13:24). Aynachtʼsna ukhax Jehová Diosaw qullan ajay tuqix chʼam churistaspa. Isaías profetax akham sasaw qillqatayna: “[Jehová Diosaw] qaritarux chʼam churi, pisi chʼama jaqirusti chʼam yaptʼaraki. Waynanakas qarjtakispawa, chʼamtayapxakirakispawa, wali chʼamanïnakasa aynachtʼakirakispawa, ukampisa taqi khitinakatix Tatitur iyawsapki ukanakasti machaq chʼamanakanïpxaniwa; pakalinakar uñtatarakiw thuqtapxani, jalanaqasinsti janiw qaripkaniti, sarnaqasas janirakiw chʼamtayapkaniti” sasa (Isa. 40:29-31). Ukhamax akham jisktʼasiñasawa, ¿kunatsa yaqhipax Diosataki irnaqañaw qariyitu sapxpacha?, sasa.

16. ¿Kunanakatï qariykistu ukat aynachtʼaykistu ukanak kunjamatsa maysar apanukxsna?

¹⁶ Bibliaxa Diosan luqtirinakaparux kunatï ‘askïki ukpun ajllipxañasatakiw’ iwxtʼistu (Fili. 1:10). Apóstol Pablosti mä cristianon jakäwipax jaya tʼijuñäkaspas ukhamawa sänwa, ukatwa akham iwxtʼatayna: “Kunatix jarkʼkistu ukxa maysaru apanukuñäni, [...] ukatsti chʼamañchasisa [‘aguantasa, NM’] jalañäni kunatix nayraqatar jalañasäki ukanxa” sasa (Heb. 12:1). Uka iwxtʼax kuna luräwinakatix jan wakiskirïki jan kunataki askïki ukanak apanukxañatakiw yanaptʼistu. Inas walja lurañanakamppach lurañ amtaskstan, ukaw wali qarita ukat aynachtʼata jikxatasiyistaspa. Ukhamächi ukhax akham jisktʼasiñasaw wakisispa: “¿Irnaqäwitakix qhawqha tiempsa chʼamsa apstʼastxa? ¿Walja kutit vacacionat sartxa? ¿Anattʼañatakisa ukat yaqha luräwinakatakisa qhawqha horanaksa apstʼastxa?”  sasa. Suma amuytʼasirïñasa ukat qhawq lurirjamätan uk sum amuyañasa, kunanaks lursa ukat qhawqs lursna uk amtañatakiw yanaptʼistani ukhamatwa kunatï wakiskir luräwïki ukatakiki chʼam apstʼasiñäni.

17. ¿Kunatsa yaqhip jilat kullakanakax aynachtʼapxi ukat Diosan kuna arsutapas chʼam churaspa?

¹⁷ Yaqhip jilat kullakanakax akapach tukusiñapxa walja maranakaw suyasipki inas ukham suyañ jan amuyapkchïnti, ukhamïpanwa aynachtʼat jikxatasipxaspa (Pro. 13:12). ¿Kunas jupanakar chʼam churaspa? Kuntï Habacuc 2:3 qillqatan siski uka arunakaw chʼam churaspa, ukan akham siwa: “Janirakiw horasäkiti aka uñjäwin phuqasiñapaxa; ukasti phuqasipuniniwa. Amuyatax janisay jankʼäkpa, suyaskakim, purisinkaniwa horasaparu” sasa. Kunjamtï uñjtanxa, Jehová Diosan arsutaparjamaw phuqasini, kuna horasarutï Jupax amtki ukhaw phuqasini.

18. 1) ¿Diosan kuna arunakapas chʼam churistu? 2) ¿Jutïr yatichäwin kuns yatxatañäni?

¹⁸ Chiqas Diosat jan jithiqtas luqtirinakapjamaxa, qariñanakana, aynachtʼañanakana tukusiñapxa wal suyasktanxa, ukat taqi jan waltʼäwinakax armatäxaspa, ukatsti ‘wayna tiempo sarnaqäwir kuttxaraksna’ uk muntanxa (Job 33:25). Ukampis jichhürunakan Diosatak irnaqañäni ukhaxa, chuymasan wali chʼamañchataw jikxatasiñäni, kunattix qullan ajayuw chʼam churistu (2 Cor. 4:16; Efe. 3:16). Qarjaykistu ukanakaxa, kuna bendicionanaktï suyasktan uk jan aptʼasiyistpanti. Taqi jan waltʼäwinaka, sañäni, yantʼanaka, qariña ukat aynachtʼaña, ukanakax aka Uraqix paraisoptxani ukhaw tukusini. Arknaqat uñjastan, mayninakan jan walir wiytata ukat yaqha jan waltʼäwinakan uñjastan ukanakar saykatañatakixa, kunjamsa qullan ajayux chʼam churistu ukwa jutïr yatichäwin yatxataskañäni.

¿Kamsasmasa?

• ¿Biblia liyiñax kunjams chʼam churistu?

• ¿Diosat mayisiñasa ukat Biblian liyktan uka tuqit lupʼiñasa kunjamsa chʼamañchistu?

• ¿Jan sinti aynachtʼañatakix kuns lursna?

[Jisktʼanaka]

[24 janan fotopa]

Tantachäwinakax Diosar luqtäwisan suma saytʼatäñasatakiw yanaptʼistu