Ушаглыг илләриниздә динин һәр һансы бир ролу олубму?

Бәли. Анам католик иди. Амма мән Хач јүрүшләри вә Инквизисија һагда охујанда динә нифрәт етдим вә даһа онунла һеч бир әлагәмин олмасыны истәмәдим. Һәмчинин мән башга динләрлә дә бағлы мүәјјән мәлуматлар охудум вә ҝөрдүм ки, онлар да һеч нә илә фәргләнмир. 14 јашымда мәндә белә бир фикир јаранды ки, динләрдә ҝениш јајылмыш надүрүстлүк вә позғунлуг Аллаһын олмадығындан хәбәр верир. Она ҝөрә дә мәктәбдә тәкамүл нәзәријјәси кечәндә һәјатын тәбии просесләр нәтиҹәсиндә әмәлә ҝәлдији гәнаәтинә ҝәлдим.

Бәс елмә неҹә мараг салдыныз?

Једди јашым оланда мәнә микроскоп вермишдиләр, бу, мәним ән севимли ојунҹағым олду. Башладым кәпәнәк кими һејранедиҹи һәшәратлары тәдгиг етмәјә.

Неҹә олду ки, һәјатын јаранмасы илә марагланмаға башладыныз?

22 јашым оланда алим олан бир Јеһованын Шаһиди илә таныш олдум. О инанырды ки, һәјаты Аллаһ јарадыб. Бу, мәнә гәрибә ҝәлди. Дүшүнүрдүм ки, мән чох асанлыгла онун иманынын ҝүлүнҹ олдуғуну сүбут едә биләрәм. Она үнванладығым суаллара вердији ҹаваблары ешидәндә ағзым ачыг галды. Аллаһа инанан инсанлар мәнә мараглы ҝәлмәјә башлады.

Бир нечә ајдан сонра мән тибби шејләрдән чох јахшы башы чыхан башга бир Јеһованын Шаһиди илә гаршылашдым. О, етигадыны изаһ етмәји тәклиф едәндә мән разылашдым. Чүнки билмәк истәјирдим, инсанлар нијә Аллаһа инанырлар. Мәгсәдим ону јанлыш јолдан дөндәрмәк иди.

Ону сәһв олдуғуна инандыра билдиниз?

Хејр, инандыра билмәдим. Башладым һәјатын неҹә јарандығы илә  бағлы нәзәријјәләри арашдырмаға. Өјрәндикләрим мәни чох тәәҹҹүбләндирди. Бәзи мөтәбәр алимләр гејд едирләр ки, һәтта ән садә һүҹејрә белә о гәдәр мүрәккәбдирки, о, јер үзүндә јарана билмәзди. Һәмин алимләрин бәзиләринин фикринҹә, бу һүҹејрәләр космосдан ҝәлиб. Бир сөзлә, һәјатын јаранмасы илә бағлы чохлу фикирајрылығы ҝөрдүм.

Алимләрин ортаг фикирдә олдуглары мәгам вар?

Гәрибәси ондадыр ки, алимләрин бир чоху һәјатын тәбии просесләр нәтиҹәсиндә гејри-ҹанлы маддәләрдән неҹәсә јарандығы фикри илә разыдырлар. Мәндә суал јаранды: «Әҝәр алимләр һәјатын Јарадан олмадан неҹә јарандығыны дәгиг билмирләрсә, бәс онда неҹә әминликлә дејә биләрләр ки, һәјат Онсуз јараныб?» Вә башладым Мүгәддәс Китабда һәјатын јаранмасы илә бағлы дејиләнләри арашдырмаға.

Мүгәддәс Китаб барәдә һансы фикрә ҝәлдиниз?

Мүгәддәс Китабы охудугҹа орада јазыланларын һәгигәт олдуғуна әминлијим артырды. Мисал үчүн, елм каинатын башланғыҹы илә бағлы инди-инди һансыса сүбутлар тапыб. Һалбуки 3500 ил бундан габаг јазылан Мүгәддәс Китабын илк кәлмәси белә башлајыр: «Башланғыҹда Аллаһ ҝөјләри вә јери јаратды» *. Мән ҝөрдүм ки, Мүгәддәс Китаб елмлә бағлы мәсәләләрдә дәгигдир.

Елми биликләриниз Аллаһа инанмағыныза мане олмады ки?

Хејр. Илк дәфә үрәјимдә Аллаһа иман јарананда 3 ил иди ки, университетдә елм өјрәнирдим. Бу ҝүнәдәк ҹанлыларын неҹә јарандығыны өјрәндикҹә Јараданын варлығына даһа да инанырам.

Һансыса бир нүмунә чәкә биләрсиниз?

Әлбәттә. Дәрманларын вә токсинләрин ҹанлылар үзәриндә тәсирини арашдырырдым. Мән дәһшәтә ҝәлирәм ки, ҝөр бејнимиз неҹә јараныб, тәһлүкәли маддәләрдән вә бактеријалардан өз-өзүнү неҹә горујур. Бизим бејин һүҹејрәләримизлә ган ахыны арасында бир барјер вар.

Бунда гејри-ади олан нәдир?

Тәхминән јүз ил бундан әввәл алимләр диггәт јетирмишләр ки, ган ахынына дахил олан маддәләр бејин вә онурға бејниндән савајы, организмин һәр јеринә јајылыр. Мән буна һејранам, чүнки кичик капилјарлардан ибарәт шахәли шәбәкә ганы бејнин һәр һүҹејрәсинә чатдырыр. Ган бүтүн бејин һүҹејрәләрини тәмизләјир, гидаландырыр вә оксиҝенлә тәмин едир. Белә олан һалда ганла бејин һүҹејрәләри арасында барјерин олмасы неҹә мүмкүндүр? Узун илләр әрзиндә бу, сирр олараг галырды.

Бу барјерин функсијасы нәдир?

Микроскопик ган дамарлары хариҹдәки шејләрлә дахилдәкиләри бир-биринә гарышмаға гојмајан пластик бору кими дејил. Ган дамарларынын диварлары һүҹејрәләрдән ибарәтдир. Мүхтәлиф маддәләр вә бактеријалар бу диварлардан ҝириб-чыхыр вә онлар арасында һәрәкәт едир. Амма бејин ган дамарларыны тәшкил едән һүҹејрәләр фәрглидир. Онлар бир-биринә кип јерләшир. Бу һүҹејрәләр, еләҹә дә араларындакы кип әлагә олдугҹа һејрәтамиздир. Күлли мигдарда мүрәккәб механизмләр оксиҝен, карбон диоксид вә глүкоза кими зәрури маддәләрин манеәсиз олараг гандан бејнә кечмәсини тәмин едир вә буна нәзарәт едир. Лакин диҝәр компонентләр, зүлаллар вә һүҹејрәләр бурахылмыр. Беләликлә, молекулјар сәвијјәдә фәалијјәт ҝөстәрән ган-бејин барјери физики, кимјәви вә електрик чәпәр әмәлә ҝәтирир. Бу һејрәтамиз механизм мәни инандырды ки, һәјат өз-өзүнә јарана билмәзди.