Контентә кеч

Мүндәриҹаты ҝөстәр

 ТӘКАМҮЛ, ЈОХСА ЈАРАДЫЛЫШ МӨҸҮЗӘСИ?

Мәдәдә төрәјән гурбағанын репродуктив системи

Мәдәдә төрәјән гурбағанын репродуктив системи

МӘДӘДӘ төрәјән Австралија гурбағасы (нәслинин 2002-ҹи илдә кәсилдији ҝүман едилирди) әҹаиб шәкилдә чохалыр. Диши гурбаға мајаланмыш јумурталарыны удур вә тәхминән алты һәфтә әрзиндә јумурталар мәдәсиндә инкишаф едир. Анасынын ағзындан «доғулан» балалар дүнјаја там инкишаф етмиш гурбағалар кими ҝәлир.

Ана гурбаға тәкҹә јемәкдән кәсилмир, һәмчинин јумурталарынын һәзм олунмамасы үчүн мәдә туршусунун ифразы дајаныр. Ҝөрүнүр, јумурталарын вә чөмчәгујругларын ифраз етдији кимјәви маддәләр мәдә туршусунун ифразынын гаршысыны алыр.

Ана гурбағанын мәдәсиндә тәхминән 24 јумурта инкишаф едир. Балаларын доғулма вахты ҝәлиб чатанда онларын үмуми чәкиси ананын бәдән чәкисинин һардаса 40 фаизини тәшкил едир. Буну нә илә мүгајисә етмәк олар? Санки, һамиләликдән әввәл 68 килограм чәкиси олан гадын бәтниндә һәр бири 1,8 килограм олан 24 ушаг дашыјыр! Көрпә гурбағалар аналарынын мәдәсини о гәдәр ҝенишләндирирләр ки, мәдә ҝедиб дүз ағҹијәрә дирәнир. Гысылмыш ағҹијәрләри илә нәфәс ала билмәјән ана бәдәнин дәриси илә нәфәс алмалы олур.

Бала гурбағалар бир нечә ҝүн әрзиндә, там инкишаф мәрһәләсини кечдикҹә чыхырлар. Амма ана тәһлүкә һисс едәрсә, онлары гусараг дүнјаја ҝәтирир. Бир дәфә тәдгигатчылар мүшаһидә етмишдиләр ки, диши гурбаға бирдәфәјә ағзындан алты бала тулламышды. О, балаларыны тәхминән 1 метр аралыја атмышды.

Әҝәр, бәзиләринин иддиа етдији кими, бу гурбағанын чохалма системи тәкамүлүн нәтиҹәсидирсә, онда мәнтиглидир ки, о һәм физиоложи гурулушунда, һәм дә репродуктив давранышында бирдәфәјә бөјүк дәјишикликләр етмәли иди. Алим вә тәкамүлчү Мајкл Тејлор јазыб: «Бу гурбағанын репродуктив гурулушунда дәјишикликләрин тәдриҹән, јаваш-јаваш баш вердијини дүшүнмәк мүмкүн дејил. Онун репродуктив системи јалныз там олдугда еффектив ола биләр, әкс һалда, тамамилә мүвәффәгијјәтсизлијә уғрајарды». Алимин сөзләринә ҝөрә, јеҝанә ағлабатан изаһат бу гурулушун «бирдәфәјә, бөјүк, гәфил сычрајыш нәтиҹәсиндә әмәлә ҝәлмәси иди». Бәзиләри бу сычрајышы јарадылыш адландырырлар *.

Фикирләшин. Мәдәдә төрәјән гурбағанын репродуктив системи тәкамүлүн нәтиҹәси ола биләрми? Јохса бу, јарадылыш мөҹүзәсидир?

^ абз. 7 Чарлз Дарвин «Нөвләрин әмәлә ҝәлмәси» китабында јазыб: «Тәбии сечмә јалныз зәиф ардыҹыл вариасијалардан истифадә едәрәк фәалијјәт ҝөстәрир; о, һеч вахт... сычрајыш едә билмәз».