Baa ni yik hala?
Lelaa gwom bahun ’isi ba bi léba, bi ñunda nson Belsasar nu Babilôn a bé sal?
NGANDAK nwii i bi tagbe, le bakolba Bibel ba bi kal le Kiñe Belsasar, nu kaat Daniel i mpôdôl a bi niñ bé homa nye ki nye. (Daniel 5:1) Ba bééna mahoñol ma inyule bahun hisi ba bé ngi léba yom yo ki yo i i ñunda le a bi niñ. Ndi mam ma bi héñha i nwii 1854. Lelaa?
Mu nwii u, man Ngisi wada, mut m’bô le J. G. Taylor a bi ke i nlômbi Ur nu a yé i nwelmbok u loñ Irak i len ini. Ikété soso nkum ndap, i mut nu a bi léba biébél bi bi bé ngiiña, mbañak ni téklima (argile). Hiki ébél mu i bééna 10 centiméta, ni matila ma ma bé kiki bititii. Matila ma bé mu ébél yada, ma bé masoohe bôt ba bé soohe le Kiñe Nabônid ni lok yé i mañ le Belsasar ba niñ ntandaa ngéda. I gwom ba bi léba bi bi boñ le bakol- ba Bibel ba sôk neebe le Belsasar a bi niñ toi.
Ndi Bibel i nkal ndik bé le Belsasar a bi niñ hana ’isi, i nkal yak le a bé kiñe. Jon bakolba ba bi ke ni bisu i pééna. Kiki hihéga, mut njoñ yi wada, man loñ Ngisi le William Talbot, nu a bi niñ bebee ni nwii 1875, a tila le ngim bôt i nkal le: “Bel-sar-ussur [Belsasar] a bi ane i nlélém ngéda ni pua yé Nabônid. Ndi jam jo ki jo li ñunda bé le hala a bi bôña toi.”
I pééna ini i bi mal ngéda ba bi tehe matila mape mu biébél bahun hisi ba bi bôk ba léba. Matila ma, ma bé kal le ngim mangéda isañ Belsasar le Kiñe Nabônid a bé a ke liké haa ni tison i Babilôn. Kii i bé bôña ngéda a bé bé ha? I kaat ini le the Encyclopaedia Britannica i nkal le: “Ngéda Nabônid a bé a ke liké, a bé a yigle Belsasar yééne ane ni ngandak bisônda mu ntôñ wé gwét.” Jon mu mangéda ma, Belsasar nyen a bé kiñe Babi- lôn. Jon Alan Millard nu a yé nhun hisi a bak ki malét nkeñi, a nkal le: “Kaat Daniel i bé i kôli kal le Belsasar a bé ‘kiñe.’”
Maliga ma yé le, inyu bagwélél ba Djob, i jam li li nkwés bo nkaa le kaat Daniel i yé kaat ba nla bôdôl ñem, ni le i nlôl ni Djob.—2 Timôtéô 3:16.