Kan ɔ kaan nun ndɛ kan kle e.

Be wuli min Itali lɔ afuɛ 1943 nun. Min nin min niaan mun e ɲinnin klɔ kaan kun su. Min si ti fie difuɛ yɛ i kunngba’n ti minizie. E kwlaa e kɔ Katoliki asɔnun’n nun.

?Ngue ti yɛ a kunndɛli kɛ á káci plɛti-ɔ?

I nun nga n te yo bakan’n n klo plɛti’m be ndɛ’n i tielɛ kpa. Wafa nga be fa yo be nɛn’n ɔ nin ninnge nga be yo be asɔnun’n nun lɔ’n, be yo min klanman. Ɔ maan n kunndɛli kpa kɛ ń káci plɛti wie. Kɛ n ɲannin afuɛ 13, min manmin fali min wlɛli i plɛti’m be suklu kun nun.

?I nun nga amun o lɔ’n amun suan Biblu’n nun like?

N kwlá seman kɛ e suannin Biblu’n nun like kpa sa. Kɛ n ɲannin afuɛ 15 min like klefuɛ kun fali Biblu’n i bue nga Matie, Marki, Liki nin Zan be klɛli’n fa mannin min. Biblu’n i bue sɔ’n ɔ kan Zezi i ndɛ. N kanngannin fluwa sɔ’n nun kpɛ sunman. Kɛ n ɲannin afuɛ 18 n ɔli Rɔmun lɔ plɛti’m be Inivɛsite kun nun. Papu’n yɛ ɔ nian Inivɛsite sɔ’n su-ɔ. Lɔ’n n suannin Latɛn, nin Glɛki nin laa sa mun ɔ nin mɛn’n nun ngwlɛlɛ wafawafa’m be su like. E suan Biblu’n nun ndɛ mma wie mun, kpɛkun e kan flan nun. Kpɛkun mɔnnɛn cɛn’n be kanngan Biblu’n nun be kle e. Sanngɛ nán kɛ e suan Biblu’n nun like kpa sa-ɔ.

?Kɛ a kacili lɔ kpɛn kun’n a kle sran’m be Biblu’n nun like?

Cɛcɛ, n di junman biolo kun nun. Sanngɛ ajalɛ nga Katoliki’m be su kpɛn’m be nuan sɛli su mɔ be fali’n, yɛ n bo su n kle suklu mma mun-ɔn.

?Ngue ti yɛ blɛ wie nun’n ɔ akunndan wa yoli nɲɔnnɲɔn-ɔn?

Like nsan ti-ɔ. Yɛle kɛ be fa be wun be wla politiki nun. Asa’n kɛ plɛti mun nin be nga be o asɔnun’n nun’n be yo ninnge wie mɔ be timan su’n, be tuman be fɔ. Kpɛkun n wunnin i wlɛ kɛ ninnge wie mɔ be kle’n be nun wie’m be timan su. I wie yɛle kɛ n usa min wun kɛ: “?Ngue ti yɛ Ɲanmiɛn m’ɔ klo sran’n ɔ́ kó tú sran’m be fɔ sa trilili yɛ?” Asa’n n usali min wun ekun kɛ: “?Sakpa naan Ɲanmiɛn kunndɛ kɛ, kɛ é srɛ́ i’n, e fa sapele naan e kan ndɛ kunngba’n e flan nun?” a

?Ngue yɛ a yoli-ɔ?

N srɛli Ɲanmiɛn kɛ ɔ uka min. Kɛ ɔ́ yó sɔ’n nn ń sún. I sin’n n toli Katoliki’m be Biblu nga be flɛ i La Bible de Jérusalem mɔ blɛ sɔ’n nun’n be yili i Italiɛn nun ɔ nin-a cɛman’n, kpɛkun n boli nun kannganlɛ bo. Cɛn kun mɔnnɛn cɛn mɔ e wieli e asɔnun’n i yo mɔ ń sénde min asɔnun tralɛ mun’n, bian nɲɔn be toli min lɛ. Be seli min kɛ be ti Zoova i Lalofuɛ. E kannin Biblu’n ɔ nin like nga be kwla fa sie asɔnun kpafuɛ’n i nzɔliɛ’n be ndɛ. E kokoli yalɛ dɔ kun trali su.

?Kɛ be nin wɔ kokoli yalɛ’n ngue yɛ a sieli i nzɔliɛ be lika-ɔ?

N wunnin kɛ be lafi ndɛ nga be kan’n su. Yɛ wafa nga be wun ndɛ mma mun ndɛndɛ Katoliki’m be Biblu’n nun bɔbɔ’n, ɔ yoli min klanman. I sin’n Zoova lalofuɛ uflɛ mɔ be flɛ i kɛ Mario’n ɔ wa niannin min osu. Bian sɔ’n si i awlɛn tra, yɛ ɔ di ndɛ ng’ɔ kan’n su. Fue cɛn kwlaa sɛ nzue tɔ-o annzɛ wia bo-o, kɛ be se kɛ dɔ 9 su’n, ɔ o min anuan’n i sin.

?Kɛ be ba ɔ osu nianlɛ’n wafa sɛ yɛ ɔ wiengu plɛti’m be bu i sɔ liɛ’n niɔn?

N yia be kɛ be wa tran Biblu’n nun like suanlɛ’n i bo wie. Sanngɛ w’a yoman be nun wie fi cinnjin. Min liɛ’n n kloli Biblu’n nun like suanlɛ’n kpa. N suannin ninnge kpanngban kpa. I wie yɛle kɛ laa’n n usa min wun kɛ: ?Ngue ti yɛ Ɲanmiɛn yaci sran’m be lɛ mɔ be wun ɲrɛnnɛn-ɔn? Kosan sɔ’n kleli min yalɛ cɛli kpa. Sanngɛ n wunnin i su tɛlɛ’n.

?Ɔ su kpɛn’m be tanndannin ɔ ɲrun?

Afuɛ 1975 nun’n, n ɔli Rɔmun lɔ kpɛ sunman naan ń kán like nga n su yo’n i ndɛ ń klé min su kpɛn mun. Be waan bé yó naan n kaci akunndan. Sanngɛ be klun ndɛ yɛ be kan-ɔn. Ndɛ nga be kan’n ɔ takaman Biblu’n su. Kɛ ɔ yoli sɔ’n, afuɛ 1976 nun Zanvie i le 9 su’n, n klɛli min su kpɛn nga be o Rɔmun lɔ’n be fluwa n seli be kɛ n timan Katoliki kun. Kɛ ɔ dili cɛn nɲɔn’n, n jasoli plɛti’m be suklu’n nun lɔ. Kpɛkun n fali alie kun n ɔli Zoova i Lalofuɛ’m be aɲia kun bo. Kpɛ klikli nga ń trán be aɲia kun bo’n yɛ ɔ o lɛ-ɔ. Be aɲia dandan’m be nun kun yɛ n trɛnnin i bo-ɔ. Ninnge nga be yo i lɔ’n ɔ nin Katoliki’m be liɛ’n ɔ timan kun kaan sa. Kɛ be nga bé íjɔ nzra nun’n be bo ndɛ mma kun su’n, be kwlaa be fa be Biblu’n kpɛkun be nian nun.

?Wafa sɛ yɛ ɔ osufuɛ’m be buli ajalɛ nga a fali’n niɔn?

Min osufuɛ’m be nun sunman be tanndannin min ɲrun kekle kpa. Sanngɛ n tili i kɛ min niaan kun nin Zoova i Lalofuɛ’m be suan Biblu’n nun like Lɔnbaadi lɔ. Klɔ sɔ’n wo Itali i nglo lɔ lika’n nun. Kɛ n juli lɔ’n, Zoova i Lalofuɛ’m be ukali min maan n ɲannin junman nin tranwlɛ. Afuɛ kunngba sɔ’n nun’n be yoli min batɛmun yɛ n kacili Zoova i Lalofuɛ-ɔ.

?Ajalɛ sɔ mɔ a fali’n ɔ yo ɔ nsisɔ?

Cɛcɛ ɔ yoman min nsisɔ kaan sa. N wun i wlɛ kɛ e nin Ɲanmiɛn e afiɛn mantan kpa tra laa’n, afin i su like nga n si i’n, ɔ taka Biblu’n su, nán klɔ sran’m be akunndan liɛ’n su yɛ ɔ taka-ɔ. Ɔ maan like nga n si i’n n kwla yiyi nun n kle sran uflɛ afin n si kɛ ɔ ti nanwlɛ.