Kle ɔ wa kan’n i like naan ɔ su Zoova wie
“Nyanmiɛn sran nga a sunmɛnnin i’n, [...] maan ɔ wa kle e like ng’ɔ fata kɛ e yo e man ba bɔ é wá wú i’n.”—JƆL. 13:8.
JUE: 88, 120
1. ?Kɛ Manɔak tili i kɛ ɔ́ wá wú ba yasua kun’n, ngue yɛ ɔ yoli ɔ?
BE FLƐ bian kun kɛ Manɔak. Ɔ nin i yi’n be leman ba. Afin, bla’n i klun ti kpan. Cɛn kun’n, Zoova i anzi kun fiteli bla sɔ’n i ɲrun. Kpɛkun, ɔ seli bla’n kɛ ɔ́ wá wú ba yasua kun. Ndɛ sɔ’n boli bla’n i nuan dan. Kɛ ɔ kan kleli i wun’n, ɔ yoli i fɛ kpa. Sanngɛ, ɔ si kɛ ba’n i talɛ’n su yoman pɔpɔ. Afin be blɛ su’n, Izraɛlifuɛ’m be yo sa tɛ dan. Ɔ maan, wafa nga Manɔak wá tá ba’n naan ba’n w’a su Ɲanmiɛn wie’n, ɔ buli i akunndan kpa. I sɔ’n ti’n, ɔ srɛli Ɲanmiɛn. Ɔ seli kɛ: “Nannan, yaci, Nyanmiɛn sran nga a sunmɛnnin i’n, maan ɔ bla ekun. Maan ɔ wa kle e like ng’ɔ fata kɛ e yo e man ba bɔ é wá wú i’n.”—Jɔl. 13:1-8.
2. ?Ngue yɛ amún yó naan amun mma’m b’a klo Zoova naan b’a su i wie ɔ? (An nian kuku nga be flɛ i “ Sran ng’ɔ fata kɛ be Biblu’n nun like klelɛ’n yo amun cinnjin kpa’n” i nun wie.)
2 Siɛ nin niɛn mun, atrɛkpa’n, amun wun akunndan nga Manɔak buli’n i wlɛ kpa. Afin, amun kusu, ɔ fata kɛ amun kle amun mma’m be like naan be si Zoova naan be klo i wie. (Nya. 1:8) Kɛ amún sú Ɲanmiɛn awlo lɔ’n, ɔ fata kɛ amun fa Biblu’n kle be Ɲanmiɛn i su like. Sanngɛ, nán Biblu’n nun like ngunmin yɛ ɔ fata kɛ amun kle be le mɔcuɛ kwlaa nun ɔn. Ninnge wie mun ekun be o lɛ m’ɔ fata kɛ amun yo be ɔ. (An kanngan Mmla’n 6:6-9 nun.) ?Ngue yɛ amún yó naan amun mma’m b’a klo Zoova naan b’a su i wie ɔ? Like suanlɛ nga, ɔ nin ng’ɔ́ bá lɛ’n, bé wá fá e ɲin síe i Zezi i ayeliɛ wie’m be su. Zezi w’a wuman ba. Sanngɛ, amun kwla niɛn i ayeliɛ’n su. Kɛ ɔ́ klé i sɔnnzɔnfuɛ’m be like’n, ɔ kloli be. Yɛ ɔ yoli wun ase kanfuɛ. Asa ekun’n, ɔ yoli akunndanfuɛ.
KLE Ɔ WA KAN’N KƐ A KLO I
3. ?Wafa sɛ yɛ Zezi kleli kɛ ɔ klo i sɔnnzɔnfuɛ mun ɔn?
3 Zezi seli i sɔnnzɔnfuɛ mun titi kɛ ɔ klo be. (An kanngan Zan 15:9 nun.) Asa ekun’n, ɔ nin be yoli ninnge wie mun likawlɛ. (Mar. 6:31, 32; Zan 2:2; 21:12, 13) Nán be like ngunmin yɛ ɔ kleli ɔ. Sanngɛ, ɔ fa be yoli i janvuɛ wie. Ɔ maan, i sɔnnzɔnfuɛ’m be wunnin i wlɛ kɛ ɔ klo be sakpa. ?Siɛ nin niɛn mun, wafa sɛ yɛ amun kwla nian Zezi i ayeliɛ sɔ’n su ɔ?
4. ?Wafa sɛ yɛ amun kwla kle amun mma kanngan mun kɛ amun klo be ɔ? (An nian foto ng’ɔ o kan like suanlɛ’n bo i bo lɛ’n.)
4 An se amun mma mun kɛ amun klo be. Yɛ an kle be kɛ be ndɛ lo amun. (Nya. 4:3; Tit 2:4) Be flɛ aniaan kun kɛ Samiɛli, yɛ ɔ tran Ɔstrali. I waan: “Min bakan nun’n, baba kanngan Biblu’n nun ndɛ’m be kpɔlɛ bolɛ fluwa’n nun kle min nnɔsua kwlakwla. Ɔ tɛ min kosan’m be su. Kpɛkun, kwlaa naan m’an ko la’n, ɔ ju min, ɔ fa min sie i wue’n nun. Kɛ ɔ́ kɔ́ i ɲrun mɔ n tili i kɛ be osu nun yasua juman ba’n, i sɔ’n boli min nuan. Sanngɛ, min si kleli min titi kɛ ɔ klo min. I sɔ’n ti’n, e nin i e afiɛn’n mantannin kpa. Yɛ min wla guali ase.” Siɛ nin niɛn mun, an se amun mma kanngan mun kɛ amun klo be. Naan be wla gua ase wie. Amun ju be, amun fa be sie amun wue’n nun. Amun nin be koko yalɛ. Amun nin be di like, yɛ amun nin be kan ngowa.
5, 6. (a) ?Klolɛ mɔ Zezi klo i sɔnnzɔnfuɛ mun ti’n, ngue yɛ ɔ yoli ɔ? (b) ?Wafa sɛ yɛ ɔ fata kɛ amun tu amun mma’m be fɔ ɔ?
5 Zezi seli kɛ: “Be kwlaa nga n klo be sa’n, n ijɔ be, yɛ n tu be fɔ.” * (Ngl. 3:19) Akplowa tɔli Zezi i sɔnnzɔnfuɛ’m be afiɛn kpɛ sunman, kɛ bé wún be nun sran ng’ɔ ti dan tra be kwlaa’n. Zezi i ɲin w’a kpaman be ndɛnngan sɔ’n su. Sanngɛ, ɔ trɛli i awlɛn tuli be fɔ titi. Lika nin blɛ ng’ɔ nin i fata’n, i nun yɛ ɔ tuli be fɔ ɔ. Yɛ ɔ yoli i sɔ klolɛ su.—Mar. 9:33-37.
6 Klolɛ mɔ an klo amun mma mun ti’n, an tu be fɔ. Like nga ti yɛ sa kun ti kpa annzɛ ɔ timan kpa’n, amun kan kle be. Wie liɛ’n, like ng’ɔ fata kɛ amun yo’n yɛ ɔ o lɛ ɔ. ?Yɛ sɛ amun kan kle be naan be timan’n nin? (Nya. 22:15) I lɛ’n nun’n, an nian Zezi i ayeliɛ’n su. W’a yacimɛn i sɔnnzɔnfuɛ’m be like klelɛ nin be fɔ tulɛ le. Ɔ kunndɛli lika nin blɛ ng’ɔ nin i fata’n, naan w’a tu be fɔ. Yɛ ɔ yoli i sɔ klolɛ su titi. Be flɛ aniaan bla kun kɛ Elɛni. Ɔ tran Afriki di Sidi. Ɔ seli kɛ: “Min si nin min nin be tuli min fɔ titi. Sɛ n yo like ng’ɔ timan kpa’n, be kan like nga bé wá fá yó min’n i ndɛ kle min. Kpɛkun, be yo sɔ sakpa. Sanngɛ, b’a tuman min fɔ ya su le. Like nga ti yɛ be tu min fɔ’n, be yiyili nun kleli min titi.” I sɔ mɔ aniaan bla’n i si nin i nin be yoli’n ti’n, ɔ wunnin i wlɛ kɛ be klo i.
KLE KƐ A TI WUN ASE KANFUƐ
7, 8. (a) ?Kɛ Zezi srɛ́ Ɲanmiɛn’n, wafa sɛ yɛ ɔ kleli kɛ ɔ ti wun ase kanfuɛ ɔ? (b) ?Kɛ amún srɛ́ Ɲanmiɛn’n, wafa sɛ yɛ amun kwla kle amun mma mun kɛ amun ti wun ase kanfuɛ ɔ?
7 Kɛ Zezi wunnin kɛ bé wá trɛ́ i naan bé kún i’n, ɔ srɛli Ɲanmiɛn. Ɔ seli i kɛ: “Baba, a kwla sa’n kwlaa yo, yo maan nyrɛnnɛn wie nga to fuan min, sanngɛ nán yo nga n klo kɛ ɔ yo su’n, sanngɛ yo nga a klo kɛ á yó i su’n.” (Mar. 14:36) ?Sɛ Zezi i sɔnnzɔnfuɛ’m be tili i srɛlɛ sɔ’n, wafa sɛ yɛ amun bu i kɛ ɔ́ yó be ɔ? Fɔ nunman Zezi nun. Sanngɛ, ɔ yoli wun ase kanfuɛ. Yɛle kɛ, Zezi srɛli i Si Ɲanmiɛn kɛ ɔ jrɛn i sin. Ɔ maan, be wunnin kɛ ɔ fata kɛ be yo wun ase kanfuɛ, naan sa kwlaa nun’n, be srɛ Ɲanmiɛn wie.
8 Wafa nga amun srɛ Ɲanmiɛn’n, amun mma’m be kwla nian su. I sɔ’n ti’n, kɛ amún srɛ́ Ɲanmiɛn’n, amun kle kɛ amun ti wun ase kanfuɛ. Sɛ amun yo sɔ’n, bé nían su. Yɛle kɛ, bé srɛ́ Zoova kɛ ɔ uka be sa’n kwlaa nun. Be flɛ aniaan bla kun kɛ Ana. Ɔ tran Brezili. I waan: “Kɛ min nannan’m be tɔli tukpacɛ’n, ɔ nin kɛ sa wie’m be tɔli e su’n, min si nin min nin be srɛli Zoova kɛ ɔ kle be ngwlɛlɛ naan be fa ajalɛ ng’ɔ ti kpa’n. Sa kekle kwlaa ng’ɔ tɔli be su’n, be fa be wun wlali Zoova sa nun. I sɔ’n ti’n, n fa min wla guali Zoova su wie.” Kɛ amun nin amun mma’m bé srɛ́ Ɲanmiɛn’n, nán amun srɛ be ngunmin be ti. Sanngɛ, amun srɛ amun bɔbɔ amun ti wie. Wienun ɔn, be su wa yo aɲia dan kun. Amun kwla srɛ Zoova kɛ ɔ jran amun sin naan amun min’n, ɔ man amun atin naan amun tran aɲia’n i bo. Annzɛ kusu, amun kwla srɛ Zoova kɛ ɔ jran amun sin naan amun bo jasin fɛ’n. Sɛ amun mma’m be wun kɛ sa kwlaa nun’n, amun srɛ Zoova kɛ ɔ uka amun’n, bé yó sɔ wie.
9. (a) ?Wafa sɛ yɛ Zezi kleli i sɔnnzɔnfuɛ mun kɛ be yo wun ase kanfuɛ naan be yo sran ye ɔ? (b) ?Sɛ amun ti wun ase kanfuɛ’n, ngue yɛ amun mma’m bé yó ɔ?
9 Zezi seli i sɔnnzɔnfuɛ mun kɛ be yo wun ase kanfuɛ naan be yo sran’m be ye. Kpɛkun, i bɔbɔ yoli sɔ kleli be. (An kanngan Lik 22:27 nun.) Yɛle kɛ, ɔ tuli i klun suli Zoova. Yɛ ɔ yoli sran’m be ye. Ɔ maan, i sɔnnzɔnfuɛ’m be niannin su. Amun kusu, an kle amun mma’m be ayeliɛ kpa. Be flɛ aniaan bla kun kɛ Debi. Ɔ nin i wun’n be le ba nɲɔn. Ɔ seli kɛ: “Kɛ min wun’n ɔ́ dí i asɔnun kpɛnngbɛn junman’n, w’a yoman min ya le. Afin, n si kɛ ɔ tu i klun nian e lika wie.” (1 Tim. 3:4, 5) Be flɛ i wun’n kɛ Pranasi. I kusu seli kɛ: “Kɛ e kɔ aɲia dandan’m be bo mɔ sran’m bé dí junman’n, e mma’m be di wie. Ɲanmiɛn sulɛ’n yo be fɛ. Be trali aniaan sunman be janvuɛ. Yɛ be kunndɛ kɛ be nin aniaan’m bé trán titi.” Kɛ é sé yɛ’n, aniaan’n ɔ nin i yi’n nin i mma’m be kwlaa be ti blɛ kwlaa nun Ɲanmiɛn junman difuɛ. Amun kusu, an kle kɛ amun ti wun ase kanfuɛ yɛ an yo sran ye. Sɛ amun yo sɔ’n, amun mma’m bé yó sɔ wie.
YO AKUNNDANFUƐ
10. ?Kɛ sran wie’m bé sú Zezi su’n, wafa sɛ yɛ Zezi kleli kɛ ɔ ti akunndanfuɛ ɔ?
10 Zezi yoli akunndanfuɛ. Yɛle kɛ, ɔ fɛli i ɲin sieli like nga sran’m be yo’n su’n. Kpɛkun, like nga ti yɛ be yo sɔ’n, ɔ wunnin i wlɛ. Cɛn kun’n, ɔ boli jasin fɛ’n Galile mɛn’n nun. Kɛ ɔ́ kɔ́’n, sran’m be suli i su. (Zan 6:22-24) Zezi si sran’m be klun akunndan. Ɔ maan, ɔ wunnin kɛ nán like m’ɔ kleli sran sɔ mun’n, i ti yɛ be su i su ɔ. Sanngɛ, be kunndɛ kɛ ɔ man be aliɛ titi. (Zan 2:25) I sɔ’n ti’n, Zezi seli be amanniɛn su kɛ be wla be ayeliɛ sɔ’n i ase. Kpɛkun, like ng’ɔ fata kɛ be yo’n, ɔ kleli be.—An kanngan Zan 6:25-27 nun.
?Amun wa’n klo jasin fɛ’n i bolɛ? (An nian ndɛ kpɔlɛ 11 nun.)
11. (a) ?Sɛ amun wa’n klo jasin fɛ’n i bolɛ annzɛ ɔ klomɛn i’n, ngue yɛ amún yó naan amun a wun i wlɛ ɔ? (b) ?Ngue yɛ amun kwla yo naan amun mma kanngan’m b’a klo jasin fɛ’n i bolɛ ɔ?
11 Amun kwlá siman amun mma’m be klun akunndan’n. Sanngɛ, amun kwla kle kɛ amun ti akunndanfuɛ. Sɛ amun mma’m be klo jasin fɛ’n i bolɛ annzɛ be klomɛn i’n, amun kwla wun i wlɛ. Kɛ siɛ annzɛ niɛn wie’m be nin be mma’m bé bó jasin fɛ’n, wie liɛ’n, be tran lika kun be lo wunmiɛn kan. Kpɛkun, be to like kan be di annzɛ be nɔn. Sɛ amun yo sɔ naan ɔ yo amun wa’n i fɛ’n, amun usa amun wun kɛ: ‘?Min wa’n klo jasin fɛ’n i bolɛ annzɛ, like kan mɔ e to e di’n annzɛ e nɔn’n yɛ ɔ klo i ɔ?’ Sɛ amun wun kɛ amun wa’n kloman jasin fɛ’n bolɛ’n i kpa’n, amun fa ajalɛ wie mun naan ɔ klo i bolɛ. Like ng’ɔ kwla yo naan w’a wun i wlɛ kɛ ɔ su bo jasin fɛ’n wie’n, amun se i kɛ ɔ yo.
12. (a) ?Afɔtuɛ benin yɛ Zezi mɛnnin i sɔnnzɔnfuɛ mun ɔn? (b) ?Ngue ti yɛ afɔtuɛ kpa yɛ Zezi mannin be ɔ?
12 Wafa nga Zezi kleli ekun kɛ ɔ ti akunndanfuɛ’n yɛle kɛ, ɔ sili atin nga sɛ sran kun fa su’n, ɔ́ yó sa tɛ’n. Ɔ maan, ɔ seli i sɔnnzɔnfuɛ mun kɛ nán be fɛ i sɔ atin’n. I wie yɛle kɛ, i sɔnnzɔnfuɛ’m be si kɛ bla ng’ɔ timan be yi’n i kunndɛlɛ’n timan kpa. Sanngɛ, like nga ti yɛ sran kun kwla yo i sɔ sa’n, Zezi kɛnnin i ndɛ kleli be. Ɔ seli be kɛ: “Sran kwlaa ng’ɔ wun bla kun b’ɔ bu i kunndɛlɛ akunndan i anwlɛn nun’n, wuun w’a kunndɛ bla sɔ’n. Sɛ ɔ nyinma fama’n maan a yo sa tɛ’n, tu yi i blo mmua.” (Mat. 5:27-29) Afɔtuɛ kpa yɛ Zezi mannin be ɔ. Afin be blɛ su’n, Rɔmufuɛ mɔ be sie mɛn’n, be siman ɲannzuɛn. Be yia be nian bla nin bian nna i su anɔ yilɛ. Yɛ be ijɔ tɛtɛ. Zezi kunndɛman kɛ i sɔnnzɔnfuɛ’m be nian like tɛ. Afin, sɛ be yo sɔ’n, be su kwlá nantiman seiin.
13, 14. ?Ngue yɛ amun kwla yo naan amun mma’m b’a faman ninnge ngba b’a yiyiman be ɲin su ɔ?
13 Sɛ amun ti akunndanfuɛ’n, amun kwla sasa amun mma mun naan b’a yoman sa ng’ɔ yoman Zoova fɛ’n. Andɛ’n, bla nin bian nna nga be fa fite nzra nun’n, ɔ nin ninnge tɛtɛ wie mun ekun b’a tru. Yɛ ba kanngan bɔbɔ wie’m be nian ninnge sɔ mun. Siɛ nin niɛn nga be ti Klistfuɛ’n, be kle be mma mun kɛ nán be nian ninnge sɔ mun wie. Sanngɛ, nɛ́n i sɔ ngunmin yɛ ɔ fata kɛ amun yo ɔ. Amun usa amun wun kɛ: ‘?Ngue ti yɛ min wa’n kwla kunndɛ kɛ ɔ́ nían bla nin bian nna nga be fa fite nzra nun’n niɔn? ?Ɔ wun i wlɛ kɛ ɔ ti like tɛ? ?Sɛ i konvi sɔ like sɔ’n i nianlɛ’n, ɔ́ kán klé min naan n ukɛ i ndɛndɛ?’ Sɛ amun wa’n te yo bakan kpa bɔbɔ’n, amun se i kɛ: “Sɛ a kɔ ɛntɛnɛti su naan a wun kɛ sran nɲɔn be su kunndɛ be wun’n, kan kle min. Nán ɲannzuɛn kun wɔ. N kunndɛ kɛ ń úka ɔ.”
14 Like nga amun nian an fa yiyi amun ɲin su’n, amun kpa nun. Afin, amun mma’m be kwla nian su. Aniaan bian Pranasi mɔ e kɛnnin i ndɛ’n, ɔ seli kɛ: “A kwla tu ɔ wa’n i fɔ lele. Sanngɛ, like nga a yo’n, yɛ ɔ́ nían su ɔ.” Sɛ jue nga amun tie be titi’n, annzɛ fluwa nga amun kanngan be nun’n, annzɛ flimu nga amun nian be’n, be timan tɛ’n, amun mma’m be kwla yo sɔ wie.—Rɔm. 2:21-24.
ƝANMIƐN TƐ́ Ɔ SRƐLƐ’N SU
15, 16. (a) ?Ngue yɛ ɔ kle kɛ Ɲanmiɛn fanngan nun’n, amun kwla kle amun mma kanngan’m be like ɔ? (b) ?Ngue yɛ like suanlɛ ng’ɔ́ bá lɛ’n wá yíyí nun ɔn?
15 ?Kɛ Manɔak srɛli Ɲanmiɛn kɛ ɔ kle i wafa ng’ɔ kwla tɛ i wa’n, ngue yɛ Ɲanmiɛn yoli ɔ? Ɲanmiɛn Ndɛ’n waan: “Nyanmiɛn tɛli Manɔak i srɛlɛ’n su.” (Jɔl. 13:9) Siɛ nin niɛn mun, sɛ amun srɛ Ɲanmiɛn’n, ɔ́ tɛ́ amun su wie. I fanngan nun’n, amun kwla kle amun mma’m be like. Amun kwla kle be kɛ amun klo be. Yɛ amun kwla kle kɛ amun ti wun ase kanfuɛ nin akunndanfuɛ.
16 Zoova fanngan nun’n, amun kwla kle amun mma kanngan’m be like naan b’a su i wie. Kɛ amun mma’m bé ɲín’n, Zoova kwla uka amun naan amun a kle be like. Kɛ Zezi klé i sɔnnzɔnfuɛ’m be like’n, ɔ kloli be. Kpɛkun, ɔ kleli kɛ ɔ ti wun ase kanfuɛ nin akunndanfuɛ. ?Kɛ amún klé amun mma gbanflɛn annzɛ talua kanngan’m be like’n, wafa sɛ yɛ amun kwla nian Zezi i ayeliɛ’n su naan b’a su Zoova wie ɔ? Like suanlɛ ng’ɔ́ bá lɛ’n wá yíyí nun.
^ ndɛ kpɔlɛ 5 Biblu’n kle kɛ fɔ tulɛ’n ti fanunfanun. Wie liɛ’n, be kle sran’n i like. Annzɛ be ijɔ i. Annzɛ kusu, be bo i. Sanngɛ, be tuman fɔ’n i ya su.
