1, 2. (a) Taano ta madunong na magin nasa kampi ni Jehova? (b) Ano an pag-uulayan niyato sa artikulong ini?

MADUNONG nanggad na magdanay sa kampi ni Jehova. Mayo nang mas makapangyarihan, madunong, asin mamumuton kisa sa satong Diyos! Siisay sa sato an habong magin nasa kampi niya? (Sal. 96:4-6) Minsan siring, may pira sa mga parasamba nin Diyos an nagduwa-duwa kan nasa sitwasyon sinda na kaipuhan nindang kumampi ki Jehova.

² Sa artikulong ini, pag-uulayan niyato an dapit sa mga indibidwal na naghingakong nasa kampi sinda ni Jehova pero kasabay kaiyan may ginigibong dai nakakapaugma sa saiya. An mga istoryang ini igwa nin mahalagang marhay na mga leksiyon na makakatabang sa sato na magdanay na lubos na maimbod ki Jehova.

3. Taano ta hininguwa ni Jehova na tabangan si Cain, asin ano an sinabi Niya sa saiya?

³ Pag-isipan an dapit ki Cain. Apuwera ki Jehova, mayo nang ibang diyos na hiningako niyang sinasamba niya. Pero dai inako nin Diyos an pagsamba ni Cain. May karatan na nagtalubo sa kauruirarumi kan  saiyang puso. (1 Juan 3:12) Hininguwa ni Jehova na tabangan si Cain: “Kun ika magibo nin marahay, bako daw na uuyunan ka giraray? Pero kun dai ka magibo nin marahay, an kasalan nag-aabang sa may pinto, asin nagmamawot iyan na pangibabawan ka; pero kaya mo daw na daugon iyan?” (Gen. 4:6, 7, NW) Garo man sana sinasabi ni Jehova ki Cain, “Kun masulsol ka asin maninindugan sa kampi ko, ako man magigin nasa kampi mo.”

4. Kan tawan si Cain nin oportunidad na manindugan para ki Jehova, ano an ginibo niya?

⁴ Kun itatanos ni Cain an saiyang kaisipan, uuyunan giraray siya ni Jehova. Pero dai nagdangog sa sadol si Cain. An saiyang salang kaisipan asin makasadiring pagmawot an nagin dahilan kaya nakagibo siya nin mga sala. (Sant. 1:14, 15) Kan siya hoben pa, posibleng dai lamang naisip ni Cain na maabot an panahon na matumang siya ki Jehova. Pero kan huri, iyan mismo an ginibo niya—nagrebelde siya sa Diyos asin ginadan an sadiri niyang tugang!

5. Anong kaisipan an puwedeng magin dahilan na maiwara niyato an pag-uyon ni Jehova?

⁵ Arog ni Cain, an sarong Kristiyano ngunyan tibaad naglalakaw sa salang dalan dawa naghihingakong nagsasamba siya ki Jehova. (Jud. 11) Halimbawa, tibaad pirming nasa isip nin saro an imoral na mga pantasya, kahanaban, o pagkaungis sa kapwa Kristiyano. (1 Juan 2:15-17; 3:15) An mga kaisipan na ini puwedeng magin dahilan na magkasala siya. Kasabay kaiyan, tibaad aktibo man siya sa ministeryo asin regular sa mga pagtiripon kan kongregasyon. Puwedeng dai aram kan ibang tawo an satong mga iniisip asin ginigibo, pero nahihiling ni Jehova an gabos na bagay asin aram niya kun kita bakong bilog na pusong nasa kampi niya.—Basahon an Jeremias 17:9, 10.

6. Paano kita tinatabangan ni Jehova na ‘madaog’ an satong makasalan na mga tendensiya pag naninindugan kita nin marigon sa saiyang kampi?

⁶ Minsan siring, dai kita basta-basta tinatalikdan ni Jehova. Kun an paggawi nin saro nagigin dahilan na maparayo siya sa Diyos, sinasabi sa saiya ni Jehova: ‘Magbalik ka sakuya asin ta ako mabalik sa saimo.’ (Mal. 3:7) Lalo na kun may pinaglalabanan kitang mga kaluyahan, gusto ni Jehova na manindugan kita laban sa karatan. (Isa. 55:7) Kun gigibuhon ta iyan, papatunayan niyang kaiba ta siya paagi sa pagtao sa sato nin espirituwal, emosyonal, asin pisikal na kusog na kaipuhan tanganing ‘madaog’ niyato an satong makasalan na mga tendensiya.—Gen. 4:7, NW.

7. Paano naiwara ni Solomon an marahay na relasyon niya ki Jehova?

⁷ Dakul kitang puwedeng manudan sa halimbawa ni Hading Solomon. Kan siya hoben pa, nagtiwala si Solomon ki Jehova para sa paggiya. Tinawan siya nin Diyos nin dakulang kadunungan asin ipinagkatiwala sa saiya an pagtugdok kan kahanga-hangang templo sa Jerusalem. Pero naiwara ni Solomon an saiyang haraning relasyon ki Jehova. (1 Ha. 3:12; 11:1, 2) Espesipikong ipinagbabawal sa Katugunan nin Diyos na magkua an hadi kan mga Hebreo nin ‘dakul na [agom], tanganing an saiyang puso dai malagalag.’ (Deut. 17:17) Dai nagsunod si Solomon, asin pag-abot nin panahon nagkua siya nin 700 na agom. Dangan nagkua pa siya nin 300 na sekondaryong agom. (1 Ha. 11:3) Dakul sa mga agom niya bakong Israelita, asin nagsasamba sa ibang mga diyos. Kaya binalga man ni Solomon an pagbuot nin Diyos na dai mag-agom nin dayuhan na mga babayi.—Deut. 7:3, 4.

8. Gurano kagrabe kan nagin pagkakasala ni Solomon ki Jehova?

⁸ An luway-luway na pagsuhay ni Solomon sa mga kahagadan ni Jehova an nagin dahilan kaya nakagibo siya nin grabeng pagkakasala pag-abot nin panahon. Nagtugdok si Solomon nin altar para sa diyosang si Astoret asin kisiyera saro pang altar sa palsong diyos na si Kemos. Diyan  nag-iiba siya sa saiyang mga agom sa paganong pagsamba. Saka itinugdok niya an mga altar na idto sa atubangan pa mismo kan Jerusalem, kun sain niya itinugdok an templo ni Jehova! (1 Ha. 11:5-8; 2 Ha. 23:13) Posibleng pinapaniwala ni Solomon an saiyang sadiri na papalampason ni Jehova an pagigi niyang bakong makinuyog basta padagos man siyang maatang sa templo.

9. Ano an nagin resulta kan pagbaliwala ni Solomon sa mga patanid nin Diyos?

⁹ Alagad nungkang pinapalampas ni Jehova an maraot na gibo. Sinasabi kan Bibliya: ‘Naanggot si Jehova tumang ki Solomon, huli ta an saiyang puso suminuhay ki Jehova, na nagpahiling saiya nin makaduwa asin pinagbutan siya kaini na dai magsunod sa ibang mga diyos. Pero dai siya nagkuyog kan itinugon sa saiya ni Jehova.’ Bilang resulta, dai na siya inuyunan asin sinuportaran nin Diyos. An mga tagapagmana kan trono ni Solomon dai na nakapamahala sa bilog na kahadian nin Israel asin nakaeksperyensiya sinda nin dakul na problema pag-abot nin panahon.—1 Ha. 11:9-13.

10. Ano an puwedeng makaraot sa marahay na relasyon niyato ki Jehova?

¹⁰ Arog kan nangyari ki Solomon, an saro sa pinakadakulang peligro sa satong espirituwalidad iyo an pakikiamigo sa mga dai nakakasabot o sa mga daing paggalang sa mga pamantayan ni Jehova. An iba tibaad miyembro man kan kongregasyon pero maluya an espirituwalidad. An iba tibaad kaparyente, kataraid, katrabaho, o mga kaeskuwela na dai nagsasamba ki Jehova. Arin man diyan, kun an pirmi tang mga kairiba dai nagpapahiling nin halangkaw na paggalang sa mga pamantayan ni Jehova, puwede nindang maraot an marahay na relasyon niyato sa Diyos sa paglihis nin panahon.

11. Ano an makakatabang sa sato na maaraman kun baga dapat na likayan an sarong kairiba?

¹¹ Basahon an 1 Corinto 15:33. Kadaklan sa mga tawo igwa nin marahay na mga kuwalidad, asin dakul sa mga bakong kapagtubod an dai man naggigibo nin hayagan na maraot na mga gibo. Kun arog kaiyan an mga kairiba mo, puwede mo daw isipon na marahay sindang mga kairiba? Haputon an sadiri kun ano an magigin epekto kan pakikiiba mo sa sainda sa relasyon mo ki Jehova. Mapapakusog daw ninda iyan? Ano an nasa puso ninda? Halimbawa, an mga pag-uulay daw ninda haros puro na sana manungod sa pagbado saka pagpagayon, kuwarta, gadyet, entertainment, o iba pang materyal na mga bagay? An mga sinasabi daw ninda parating may kaibang pagtatsar o malaswang mga surubahan? Angay an patanid ni Jesus: “Sa kapanuan kan puso nagtataram an nguso.” (Mat. 12:34) Kun naririsa mong an mga kairiba mo puwedeng magsapeligro kan saimong marahay na relasyon ki Jehova, desididong humiro para limitaran an pakikiiba sa sainda asin kun kaipuhan, tapuson an pakikiamigo sa sainda.—Tal. 13:20.

12. (a) Ano an sinabi ni Jehova sa mga Israelita dai nahaloy pagkahali ninda sa Ehipto? (b) Ano an isinimbag kan mga Israelita kan hagadon sa sainda ni Jehova na siya sana an sambahon?

¹² May mga manunudan pa kita sa nangyari dai nahaloy pagkatapos na patalingkason sa Ehipto an mga Israelita. Nagtiripon sinda sa atubangan kan Bukid nin Sinai. Diyan malinaw na ipinahiling ni Jehova an saiyang presensiya. May nahiling sindang maitom na panganuron. Dangan si Jehova nagpadaguldol, nagpakikilat, saka nagpaluwas nin aso asin nin makusog asin dagos-dagos na tanog na garo sa hamudyong. (Ex. 19:16-19) Sa arog kaining kamugtakan ipinabisto ni Jehova an saiyang sadiri sa mga Israelita na siya Diyos na naghahagad na siya sana an sambahon. Inasigurar niya sinda na magigin maimbod siya sa mga namumuot sa saiya asin sa mga nagsusunod sa saiyang mga tugon. (Basahon an Exodo 20:1-6.) Garo man sana sinasabi ni Jehova sa saiyang banwaan, “Kun papatunayan nindong nasa kampi ko kamo, papatunayan ko man na nasa kampi nindo ako.” Kun ika, ano an isisimbag mo sa panugang iyan nin kaimbudan hali sa Diyos na Jehova? Siguradong gigibuhon mo an ginibo kan mga Israelita. Sinda ‘nagsimbag sa saro sanang tingog: “Gigibuhon niyamo an gabos na tataramon na sinabi ni Jehova.”’ (Ex. 24:3) Pero dai nahaloy, may nangyaring dai inaasahan na nakabalo sa kaimbudan kan mga Israelita.

13. Ano an nakabalo sa kaimbudan kan mga Israelita?

¹³ Natakot an mga Israelita sa maitom na panganuron, sa kikilat, asin sa makangangalas na mga tanda hali sa Diyos. Nag-uyon si Moises sa pakiulay ninda na magi siyang tagapagtaram ninda para sa gabos na sasabihon ni Jehova sa Bukid nin Sinai. (Ex. 20:18-21) Nahaloy si Moises sa alituktok kan bukid. Kaya, naisip daw kan mga Israelita kun paano na sinda ngunyan na dai na ninda kaibanan sa kaawagan an saindang mapagtitiwalaan na lider? Minalataw na makusog sana an pagtubod kan banwaan pag nahihiling ninda si Moises. Nahadit sinda asin sinabi ki Aaron: ‘Dai mi aram kun ano na an nangyari sa Moises na iyan na nanginot samo sa pagluwas sa Ehipto, kaya igibo mo kami nin sarong diyos na manginginot samo.’—Ex. 32:1, 2, An Marahay na Bareta Biblia.

14. Ano an pinapaniwala kan mga Israelita sa saindang sadiri, asin ano an nagin reaksiyon ni Jehova?

¹⁴ Aram kan banwaan na magabat na kasalan ki Jehova an idolatriya. (Ex. 20:3-5) Pero dai nahaloy, nagsasamba na sinda sa sarong bulawan na ugbon na baka! Sa ibong kan hayagan na pagsuway kan mga Israelita, pinapaniwala ninda an saindang sadiri na nasa kampi pa man giraray sinda ni Jehova. Inapod pa ngani ni Aaron na ‘kapiyestahan para ki Jehova’ an pagsamba ninda sa ugbon na baka! Ano an reaksiyon ni Jehova? Pagmati niya trinaydor siya. Sinabi ni Jehova ki Moises na an banwaan “may maraot na piggigibo” asin “suminuway sa dalan na ipinagbuot [Niyang] lakawan ninda.” Sa “kaanggutan” ni Jehova, naisip pa ngani niyang puhuon an bago pa sanang mabilog na nasyon nin Israel.—Ex. 32:5-10, NW.

15, 16. Paano ipinahiling ni Moises asin Aaron na lubos sindang nasa kampi ni Jehova? (Hilingon an ritrato sa kapinunan kan artikulo.)

¹⁵ Nagdesisyon si Jehova na dai puhuon an mga Israelita. Huli sa pagkahirak na ipinahiling niya, nagkaoportunidad an maimbod na mga parasamba na manindugan sa kampi niya. (Ex. 32:14) Pagkatapos mahiling an daing pakundangan na paggawi kan banwaan—nagkukururahaw, nagkakaranta, asin nagbabarayle sa atubangan nin sarong idolo—rinunot ni Moises an bulawan na ugbon na baka sagkod na mapino iyan. Dangan makusog niyang sinabi: ‘Siisay an kampi ki Jehova? Magdigdi sakuya!’ Huli kaiyan, nagtiripon ki Moises ‘an gabos na aki ni Levi.’—Ex. 32:17-20, 26.

¹⁶ Imbuwelto si Aaron sa paggibo kan idolo, pero nagsulsol siya asin uminiba sa natatadang mga Levita na nagkampi ki Jehova. An maimbod na mga indibidwal na ini dai sana kuminampi ki Jehova kundi kasabay kaiyan isinuway ninda an saindang sadiri sa mga paragibo nin sala. Madunong  na desisyon iyan; kan aldaw na idto rinibo an nagadan huli sa saindang idolatrosong gibo. Alagad, an mga nasa kampi ni Jehova pinanugaan na tatawan nin bendisyon.—Ex. 32:27-29.

17. Ano an manunudan ta sa mga sinabi ni Pablo may koneksiyon sa bulawan na ugbon na baka?

¹⁷ May sinabing patanid si apostol Pablo may koneksiyon sa bulawan na ugbon na baka: “An mga bagay na ini nagin mga leksiyon para sa sato, tanganing dai kita . . . magin mga parasamba sa idolo, arog kan ginibo kan nagkapira sa sainda. [An mga ini isinurat] bilang patanid sa satuya na mga inabutan kan katapusan kan mga sistema nin mga bagay. Kaya an siisay man na naghuhuna na siya nakatindog mag-ingat na dai siya bumagsak.” (1 Cor. 10:6, 7, 11, 12) Arog kan sinambit ni Pablo, dawa an tunay na mga parasamba puwedeng maimbuwelto sa salang mga gibo. Tibaad iniisip kan mga nagpapadara sa sugot na inuuyunan pa man giraray sinda ni Jehova. Pero dai buot sabihon na miling gusto nin saro na magin amigo si Jehova o na hinihingako niyang maimbod siya sa Saiya, talagang inuuyunan na siya ni Jehova.—1 Cor. 10:1-5.

18. Ano an puwedeng magin dahilan na maparayo kita ki Jehova, asin ano an konsekwensiya kaiyan?

¹⁸ Kun paanong nalangkag an mga Israelita sa pagkaabala kan pagbaba ni Moises sa Sinai, puwede man na malangkag an mga Kristiyano ngunyan sa garo baga pagkaatraso kan aldaw nin paghukom ni Jehova asin kan pag-abot kan bagong kinaban. An kautuban kan mga panugang ini tibaad garo baga harayuon pa o garo imposibleng mangyari. Kun dai kita mag-iingat, an kaisipan na iyan puwedeng magin dahilan na mas inuton ta an mga kamawutan kan laman kisa sa kabutan ni Jehova. Sa paglihis nin panahon, puwede kitang maparayo ki Jehova asin makagibo nin mga bagay na dai lamang niyato maiisip na gibuhon kan makusog an satong espirituwalidad.

19. Anong mahalagang marhay na katotoohan an dai niyato dapat paglingawan, asin taano?

¹⁹ Dai niyato dapat paglingawan na hinahagad sa sato ni Jehova an bilog na pusong pagkuyog asin na siya sana an sasambahon ta. (Ex. 20:5) Kun magrayo kita sa pagsamba ki Jehova sa ano man na paagi, an buot sanang sabihon kaiyan kabutan ni Satanas an satong ginigibo, asin kapahamakan an siguradong resulta kaiyan. Kaya ipinapagirumdom sa sato ni Pablo: “Dai kamo puwedeng mag-inom sa kopa ni Jehova asin sa kopa nin mga demonyo; dai kamo puwedeng magkakan sa ‘lamesa ni Jehova’ asin sa lamesa nin mga demonyo.”—1 Cor. 10:21.

20. Kun makagibo kita nin sala, paano kita puwedeng tabangan ni Jehova?

²⁰ An mga istorya sa Bibliya dapit ki Cain, Solomon, asin sa mga Israelita sa Bukid nin Sinai igwa nin risang marhay na pagkakapareho. Tinawan sinda nin oportunidad na “magsurulsol . . . asin magbakli.” (Gibo 3:19) Malinaw na dai tulos tinatalikdan ni Jehova an mga nakakagibo nin sala. Sa kaso ni Aaron, pinatawad siya ni Jehova. Sa ngunyan, puwedeng gamiton ni Jehova an sarong istorya sa Bibliya, mga babasahon na basado sa Bibliya, o an mabuot na konseho nin sarong kapwa Kristiyano tanganing patanidan kita. Kun naghihimati kita sa mga patanid, makakasigurado kita na papahilingan kita ni Jehova nin pagkahirak.

21. Ano an dapat na magin determinado niyatong gibuhon pag nababalo an satong kaimbudan ki Jehova?

²¹ May katuyuhan an daing kapantay na kabuutan ni Jehova. (2 Cor. 6:1) Tinatawan kita kaiyan nin oportunidad na “isikwal an bakong diyosnon na paggawi saka kinabanon na mga pagmawot.” (Basahon an Tito 2:11-14.) Sagkod na nabubuhay kita “sa tahaw kan presenteng sistemang ini nin mga bagay,” mapapaatubang kita sa mga sitwasyon na makakabalo sa satong kaimbudan ki Jehova. Lugod na pirmi kitang magin andam na manindugan nin marigon sa saiyang kampi, huling ‘si Jehova na satong Diyos an dapat tang katakutan, siya an dapat tang paglingkudan, asin sa saiya kita dapat mangapot’!—Deut. 10:20, NW.