Si Jehova Dios nin Pakatios

“[Si] Jehova, Dios na maheherakon asin maugayon, maluway sa pagkaanggot asin mayaman sa mamomoton na kabootan.”​—EXODO 34:6.

1, 2. (a) Sairisay kan nakaagi an nakinabang sa pakatios ni Jehova? (b) Ano an kahulogan kan terminong “pakatios”?

AN MGA tawo kan kaaldawan ni Noe, an mga Israelitang nagbabaklay sa kaawagan kaibanan ni Moises, an mga Judiong nabubuhay kan si Jesus yaon digdi sa daga​—gabos nabuhay sa magkakalaen na kamugtakan. Alagad gabos nakinabang sa sarong maboot na kualidad ni Jehova​—an pakatios. Para sa nagkapira, nangahulogan iyan kan sainda mismong buhay. Asin an pakatios ni Jehova puedeng mangahulogan man kan satong buhay.

² Ano an pakatios? Noarin iyan ipinaheheling ni Jehova, asin taano? An “pakatios” tinawan nin kahulogan na “an mapasensiang pagtagal sa sala o pagprobokar, na may kaibang pagsayuma na mawaran nin paglaom na mapapakarhay pa an naraot na relasyon.” An kualidad na ini, kun siring, igwa nin katuyohan. Partikular na hineheling kaiyan an ikararahay kan saro na iyong dahelan kan bakong marahay na situwasyon. Minsan siring, an pagigin matinios dai nangangahulogan nin pagkonsinte sa sala. Kun mahaman na an katuyohan kan pakatios o kun mayo nang dahelan tanganing tioson pa an situwasyon, natatapos na man an pakatios.

3. Ano an katuyohan kan pakatios ni Jehova, asin saen an kasagkoran kaiyan?

³ Minsan ngani puedeng magin matinios an mga tawo, si Jehova an pinakanangongorog na halimbawa kan kualidad na ini. Sa mga taon poon kan raoton nin kasalan an relasyon ni Jehova asin kan saiyang mga tawong linalang, an satong Kaglalang nagpaheling nin mapasensiang pagtagal asin itinao an paagi tanganing mapakarhay kan nagsosolsol na mga tawo an saindang relasyon sa saiya. (2 Pedro 3:9; 1 Juan 4:10) Alagad kun magibo na kan saiyang pakatios an katuyohan kaiyan, an Dios mahiro tumang sa tuyong mga naggigibo nin sala, na tataposon an presenteng maraot na sistema.​—2 Pedro 3:7.

Kabagay kan Pangenot na mga Kualidad nin Dios

4. (a) Paano ipinahahayag sa Hebreong Kasuratan an ideya nin pakatios? (Helingon man an nota sa ibaba.) (b) Paano ilinaladawan ni propeta Nahum si Jehova, asin ano an ihinahayag kaiyan manongod sa pakatios ni Jehova?

⁴ Sa Hebreong Kasuratan, an ideya nin pakatios ipinahahayag kan duwang termino sa Hebreo na literal na nangangahulogan nin “laba kan dongo” asin trinadusir na “maluway sa pagkaanggot” sa New World Translation. * Sa pagtaram manongod sa pakatios nin Dios, si propeta Nahum nagsabi: “Si Jehova maluway sa pagkaanggot asin dakula sa kapangyarihan, asin dai nanggad magpopogol si Jehova sa pagkastigo.” (Nahum 1:3) Huli kaini, an pakatios ni Jehova bakong tanda nin kaluyahan asin bakong mayo nin kasagkoran. An katunayan na an makakamhan sa gabos na Dios pareho maluway sa pagkaanggot asin dakula sa kapangyarihan nagpapaheling na an saiyang pakatios resulta nin may katuyohan na pagpopogol. May kapangyarihan siang magkastigo, alagad tuyo niang pinopogolan an ensegidang paggibo kaiyan tanganing tawan nin tsansa na magbago an paragibo nin sala. (Ezequiel 18:​31, 32) Kun siring, an pakatios ni Jehova sarong kapahayagan kan saiyang pagkamoot, asin ipinaheheling kaiyan  an saiyang kadonongan sa paggamit kan saiyang kapangyarihan.

5. Sa anong paagi na an pakatios ni Jehova kabagay kan saiyang hustisya?

⁵ An pakatios ni Jehova kabagay man kan saiyang hustisya asin katanosan. Ihinayag nia an saiyang sadiri ki Moises bilang “Dios na maheherakon asin maugayon, maluway sa pagkaanggot [“matinios,” King James Version] asin mayaman sa mamomoton na kabootan asin katotoohan.” (Exodo 34:6) Pakalihis nin dakol na taon, uminawit si Moises bilang pag-omaw ki Jehova: “An gabos niang dalan hustisya. Dios nin pagigin fiel, na dian sa saiya mayo nin inhustisya; matanos asin tanos sia.” (Deuteronomio 32:4) Iyo, an pagkaherak, pakatios, hustisya, asin pagigin tanos ni Jehova gabos nagkakaoroyon.

An Pakatios ni Jehova Bago kan Baha

6. Anong pambihirang ebidensia nin pakatios an ipinaheling ni Jehova sa mga gikan ni Adan asin Eva?

⁶ Permanenteng pinutol kan pagrebelde ni Adan asin Eva sa Eden an saindang mahal na marhay na relasyon sa saindang mamomoton na Kaglalang, si Jehova. (Genesis 3:8-13, 23, 24) An pagsiblag na ini nakaapektar sa saindang mga aki, na nagmana nin kasalan, pagkabakong sangkap, asin kagadanan. (Roma 5:17-19) Minsan ngani an enot na tawong mag-agom tuyong nagkasala, tinogotan sinda ni Jehova na magkaaki. Sa huri, mamomoton na itinao nia an paagi tanganing makapakipag-uli sa saiya an mga gikan ni Adan asin Eva. (Juan 3:​16, 36) Nagpaliwanag si apostol Pablo: “Ipinamimidbid nin Dios an saiyang pagkamoot sa sato sa paagi na, mantang kita mga parakasala pa, si Cristo nagadan para sa sato. Orog pa, kun siring, mantang kita ngonyan ikinapahayag nang matanos huli sa saiyang dugo, na kita maliligtas sa grabeng kaanggotan paagi sa saiya. Huli ta kun, kan kita mga kaiwal pa, kita nakapakipag-uli sa Dios paagi sa kagadanan kan saiyang Aki, orog na, ngonyan na kita nakapakipag-uli na, kita makaliligtas paagi sa saiyang buhay.”​—Roma 5:8-10.

7. Paano si Jehova nagpaheling nin pakatios bago kan Baha, asin taano ta may katanosan an paglaglag sa kapag-arakian bago kan Baha?

⁷ An pakatios ni Jehova naheling kan kaaldawan ni Noe. Labing sarong siglo bago kan Baha, “hineling nin Dios an daga asin, uya! iyan laglag, huli ta linaglag nin gabos na laman an dalan kaiyan sa ibabaw nin daga.” (Genesis 6:12) Pero, sa laog nin limitadong panahon, si Jehova nagpaheling nin pakatios sa katawohan. Sinabi nia: “An sakuyang espiritu dai maghihiro para sa tawo sagkod noarin pa man huli ta sia man laman. Huli kaiyan an saiyang mga aldaw magigin sarong gatos may duwang polong taon.” (Genesis 6:3) An 120 taon na idto nagtao nin panahon sa fiel na si Noe na magkaigwa nin pamilya asin​—kan paisihon na kan dekreto nin Dios​—itogdok an dahong  patin patanidan an saiyang mga katemporanyo dapit kan nagdadangadang na Baha. Si apostol Pedro nagsurat: “An pasensia [sarong kualidad na konektado sa pakatios] nin Dios naghahalat kan mga aldaw ni Noe, mantang hinahaman an dahong, na dian pira sana, an boot sabihon, walong kalag, an dinarang ligtas sa tubig.” (1 Pedro 3:20) Totoo, an mga bakong kabilang sa mismong pamilya ni Noe ‘dai nagmangno’ sa saiyang paghuhulit. (Mateo 24:​38, 39) Alagad paagi sa pagsugo ki Noe na itogdok an dahong asin maglingkod sa laog nin tibaad nagkapirang dekada bilang “sarong parahulit nin katanosan,” tinawan ni Jehova an mga katemporanyo ni Noe nin igong oportunidad na pagsolsolan an saindang madahas na pamumuhay asin maglingkod sa Saiya. (2 Pedro 2:5; Hebreo 11:7) An paglaglag sa huri kan maraot na kapag-arakian na iyan may lubos na katanosan.

Arogan na Pakatios na Ipinaheling sa Israel

8. Paano pinahelingan kan pakatios ni Jehova an nasyon nin Israel?

⁸ An pakatios ni Jehova sa Israel luminawig nin labi pa nanggad sa 120 taon. Sa bilog na labing 1,500 na taon kan saindang kasaysayan bilang piniling banwaan nin Dios, kakadikit kan panahon na dai binalo kan mga Israelita an pakatios nin Dios sa kasagkoran kaiyan. Pirang semana sana pakatapos kan milagrosong pagkalda sa sainda sa Egipto, sinda nagsamba sa idolo, na nagpapaheling nin grabeng dai paggalang sa saindang Paraligtas. (Exodo 32:4; Salmo 106:21) Durante kan sumunod na mga dekada, an mga Israelita nagreklamo manongod sa pagkakan na milagrosong itinao ni Jehova sa desierto, naggurumodgumod laban ki Moises asin Aaron, nagtaram tumang ki Jehova, asin nagkomiter nin pakikisaro sa mga pagano, na nakiayon pa ngani sa pagsamba ki Baal. (Bilang 11:4-6; 14:2-4; 21:5; 25:1-3; 1 Corinto 10:6-11) May katanosan na kutana si Jehova na pohoon an saiyang banwaan, alagad nagin matinios na sana sia.​—Bilang 14:11-21.

9. Paano si Jehova nagin Dios nin pakatios durante kan panahon kan mga Hokom asin kan panahon kan mga hade?

⁹ Durante kan panahon kan mga Hokom, an mga Israelita paorootrong suminuhay pasiring sa idolatriya. Kan ginigibo ninda iyan, binayaan sinda ni Jehova sa saindang mga kalaban. Alagad kan sinda nagsolsol asin nag-arang sa saiya nin tabang, sia nagin matinios asin ibinangon an mga hokom tanganing iligtas sinda. (Hokom 2:​17, 18) Durante kan halawig na panahon kan mga hade, pipirang hade an nagpaheling nin dai nababangang debosyon ki Jehova. Asin dawa sa pagsakop kan fiel na mga hade, parateng isinasalak kan banwaan an tunay na pagsamba sa falso. Kan ibangon ni Jehova an mga propeta tanganing magpatanid tumang sa pagigin bakong fiel, sa parate mas gusto kan banwaan na maghinanyog sa nasosobornohan na mga saserdote asin falsong propeta. (Jeremias 5:31; 25:4-7) Tunay nanggad, linamag kan mga Israelita an fiel na mga propeta ni Jehova asin ginadan pa ngani an nagkapira sa sainda. (2 Cronica 24:​20, 21; Gibo 7:​51, 52) Minsan siring, si Jehova padagos na nagpaheling nin pakatios.​—2 Cronica 36:15.

Dai Nawara an Pakatios ni Jehova

10. Kasuarin uminabot sa kasagkoran an pakatios ni Jehova?

¹⁰ Minsan siring, ipinaheheling kan kasaysayan na an pakatios nin Dios may kasagkoran. Kan  740 B.C.E., tinogotan nia an mga Asirio na ibagsak an sampulong tribong kahadean nin Israel asin idistiero an mga nag-eerok dian. (2 Hade 17:​5, 6) Asin sa katapusan kan sumunod na siglo, tinogotan nia an mga Babilonyo na sakyadahon an duwang tribong kahadean nin Juda asin laglagon an Jerusalem patin an templo kaiyan.​—2 Cronica 36:16-19.

11. Paano tinawan ni Jehova nin lugar an pakatios dawa kan isinasagibo nia an paghokom?

¹¹ Minsan siring, dawa mantang isinasagibo an saiyang mga paghokom tumang sa Israel asin Juda, si Jehova dai nakalingaw na magin matinios. Paagi sa saiyang propetang si Jeremias, ihinula ni Jehova na ibabalik an saiyang piniling banwaan. Sia nagsabi: “Pagkatapos kan pitong polong taon sa Babilonya itatao ko sa saindo an sakong atension, asin patutunayan ko sa saindo an sakong marahay na tataramon sa pagpabalik sa saindo sa lugar na ini. Asin itotogot ko na ako makua nindo . . . Asin titiponon ko an saindong grupo nin mga bihag asin pagsasararoon ko kamo hale sa gabos na nasyon asin hale sa gabos na lugar na winarakan ko sa saindo.”​—Jeremias 29:​10, 14.

12. Paanong an pagbalik nin mga Judiong natatada sa Juda luminuwas na igwang paggiya nin Dios may koneksion sa pagdatong kan Mesiyas?

¹² Sarong natatada gikan sa tahaw kan nadistierong mga Judio an talagang nagbalik sa Juda asin binuhay giraray an pagsamba ki Jehova sa itinogdok liwat na templo sa Jerusalem. Sa pagkaotob kan mga katuyohan ni Jehova, an natadang ini magigin siring sa “ambon hale ki Jehova,” na nagtatao nin karepreskohan asin kaginhawahan. Sinda magigin man makosog an boot asin mapuersa siring sa “leon sa tahaw kan mga hayop sa kadlagan.” (Miqueas 5:​7, 8) An huring pananaram na ini tibaad naotob durante kan panahon kan mga Macabeo kan an mga Judio na sakop kan pamilya kan mga Macabeo pinahale sa Dagang Panuga an saindang mga kalaban asin idinusay liwat an templo, na rinamogan. Sa siring iningatan an daga asin an templo tanganing mahimo nin saro pang fiel na natatada na maogmang akoon an Aki nin Dios kan sia tumunga dian bilang an Mesiyas.—Daniel 9:25; Lucas 1:13-17, 67-79; 3:​15, 21, 22.

13. Dawa pakatapos na gadanon kan mga Judio an saiyang Aki, paano sinda padagos na pinahelingan ni Jehova nin pakatios?

¹³ awa pakatapos na gadanon kan mga Judio an saiyang Aki, padagos na pinahelingan sinda ni Jehova nin pakatios sa laog nin tolo may kabangang taon pa, na tinawan sinda nin eksklusibong oportunidad na apodon na magin kabtang kan espirituwal na banhi ni Abraham. (Daniel 9:27) * Bago asin pakalihis kan taon 36 C.E., may nagkapirang Judio na inako an pangapodan na ini, asin sa siring, arog kan pagkasabi kaiyan ni Pablo kan huri, “may naglataw na sarong natatada sono sa pagpili huli sa dai na kutana maninigong kabootan.”​—Roma 11:5.

14. (a) Kan 36 C.E., kiisay ipinaabot an pribilehio na magin kabtang kan espirituwal na banhi ni Abraham? (b) Paano ipinahayag ni Pablo an saiyang saboot manongod sa pagpili ni Jehova sa mga miembro kan espirituwal na Israel?

¹⁴ Kan 36 C.E., an pribilehio na magin kabtang kan espirituwal na banhi ni Abraham ipinaabot  sa kaenot-enote sa mga bakong Judio ni mga proselito. An siisay man na naghimate nag-ako man kan dai na kutana maninigong kabootan asin pakatios ni Jehova. (Galacia 3:26-29; Efeso 2:4-7) Sa pagpahayag nin hararom na pag-apresyar sa kadonongan asin katuyohan na nasa likod kan maheherakon na pakatios ni Jehova, na paagi kaiyan tinipon nia an bilog na kabilangan kan mga inapod na makompleto sa espirituwal na Israel, si Pablo nagkagsing: “O an rarom kan mga kayamanan asin kadonongan patin kaaraman nin Dios! Dai nanggad marorop an saiyang mga paghokom asin dai nanggad masusog an saiyang mga dalan!”​—Roma 11:​25, 26, 33; Galacia 6:​15, 16.

Pakatios Para sa Kapakanan kan Saiyang Ngaran

15. Ano an pangenot na dahelan kan pakatios nin Dios, asin anong isyu an nagkaipo nin panahon tanganing husayon?

¹⁵ Taano ta matinios si Jehova? Sa pangenot tanganing ibantog an kadakulaan kan saiyang banal na ngaran asin ibindikar an saiyang soberaniya. (1 Samuel 12:20-22) An moral na isyu na pinalataw ni Satanas may labot sa paggamit ni Jehova kan Saiyang soberaniya nagkaipo nin panahon tanganing mahusay sa igong paagi sa atubangan kan gabos na linalang. (Job 1:9-11; 42:​2, 5, 6) Huli kaini, kan an saiyang banwaan inaapi sa Egipto, sinabihan ni Jehova si Faraon: “Huli kaini pinapagdanay taka, tanganing ipaheling ko saimo an sakong kapangyarihan asin tanganing an sakong ngaran ikapahayag sa bilog na daga.”​—Exodo 9:16.

16. (a) Paano pinagin posible kan pakatios ni Jehova an pag-andam sa sarong banwaan para sa saiyang ngaran? (b) Paano sasantipikaron an ngaran ni Jehova asin ibibindikar an saiyang soberaniya?

¹⁶ Kinotar an sinabi ni Jehova ki Faraon kan ipaliwanag ni apostol Pablo an kabtang kan pakatios nin Dios sa pagpamuraway kan Saiyang banal na ngaran. Dangan nagsurat ni Pablo: “Ngonyan, kun an Dios, minsan ngani boot nang ipaheling an saiyang grabeng kaanggotan asin ipamidbid an saiyang kapangyarihan, nagtogot na may dakulang pakatios sa mga lalagan nin grabeng kaanggotan na ginibong angay sa kalaglagan, tanganing ipaaram nia an kayamanan kan saiyang kamurawayan sa mga lalagan nin pagkaherak, na patienot niang inandam para sa kamurawayan, arin na baga, kita, na saiyang inapod bako sanang sa tahaw nin mga Judio kundi sa tahaw man kan mga nasyon, maano man? Siring sa isinabi man nia sa Oseas: ‘An mga bako kong banwaan kaidto aapodon kong “banwaan ko.” ’ ” (Roma 9:​17, 22-25) Huling nagin matinios si Jehova, nahimo niang kumua hale sa mga nasyon “nin sarong banwaan para sa saiyang ngaran.” (Gibo 15:14) Sa pangengenot kan saindang Payo, si Jesu-Cristo, an  “mga banal” na ini iyo an mga magmamana kan Kahadean na gagamiton ni Jehova sa pagsantipikar kan Saiyang dakulang ngaran asin sa pagbindikar kan Saiyang soberaniya.​—Daniel 2:44; 7:​13, 14, 27; Kapahayagan 4:9-11; 5:​9, 10.

An Pakatios ni Jehova Nagbubunga nin Kaligtasan

17, 18. (a) Paagi sa pagkawara nin ano puede niatong matatsaran nin dai tinutuyo si Jehova sa saiyang pagigin matinios? (b) Paano kita ineenkaminar na mansayon an pakatios ni Jehova?

¹⁷ Poon sa kapoonpooning kapahapahamak na pagkaholog nin katawohan sa kasalan sagkod sa ngonyan, ipinaheheling ni Jehova na sia matinios na Dios. An saiyang pakatios bago kan Baha nagtao nin panahon tanganing ikatao an igong patanid asin ikatogdok an gagamiton para sa kaligtasan. Alagad naubos na an saiyang pasensia, asin nagdatong an Baha. Kaagid kaiyan ngonyan, si Jehova nagpapaheling nin dakulang pakatios, asin mas luminawig ini kisa tibaad inasahan nin nagkapira. Minsan siring, bako iyan dahelan tanganing mawaran nin paglaom. An pagkawara kaiyan magigin pagtatsar sa Dios sa saiyang pagigin matinios. Si Pablo naghapot: “Dinedespresyar mo daw an kayamanan kan saiyang kabootan asin pagpopogol patin pakatios, huli ta dai mo aram na an maboot na kualidad nin Dios nagmamaigot na giyahan ka sa pagsolsol?”​—Roma 2:4.

¹⁸ Mayo nin siisay man sa sato an nakakaaram kun sagkod saen niato lubos na kaipuhan an pakatios nin Dios tanganing masierto na yaon sa sato an saiyang pag-oyon para sa kaligtasan. Sinasadol kita ni Pablo na ‘padagos na maghingoa na makamtan an satong kaligtasan na may takot asin pagtakig.’ (Filipos 2:12) Nagsurat si apostol Pedro sa mga kapwa Kristiano: “Si Jehova bakong maluway kun dapit sa saiyang panuga, siring sa paghona nin nagkapira sa kaluwayan, kundi sia mapasensia sa saindo huli ta dai nia mawot na an siisay man malaglag kundi mawot nia na an gabos makapagsolsol.”​—2 Pedro 3:9.

19. Sa anong paagi niato puedeng aprobetsaran an pakatios ni Jehova?

¹⁹ Huli kaini, dai kita malangkag sa pag-asikaso ni Jehova sa mga bagay-bagay. Imbes, sunodon ta an dugang pang hatol ni Pedro asin ‘ibilang an pagpapasensia kan satong Kagurangnan na kaligtasan.’ Kaligtasan niisay? Niato asin, dugang pa, kan dai mabilang na iba pa na kaipuhan pang makadangog kan ‘maogmang bareta kan kahadean.’ (2 Pedro 3:15; Mateo 24:14) Tatabangan kita kaini na pahalagahan an pagigin bastante kan pakatios ni Jehova asin pahihiroon kita na magin matinios sa satong relasyon sa iba.

[Mga Nota sa Ibaba]

Ikapaliliwanag daw Nindo?

• Ano an kahulogan sa Biblia kan terminong “pakatios”?

• Paano ipinaheling ni Jehova an saiyang pakatios bago kan Baha, pakatapos kan pagkabihag sa Babilonya, asin kan enot na siglo C.E.?

• Huli sa anong mahalagang mga dahelan nagpaheling si Jehova nin pakatios?

• Ano an maninigong magin pagmansay niato sa pakatios ni Jehova?

[Mga Hapot Para sa Pag-adal]

[Ritrato sa pahina 9]

An pakatios ni Jehova bago kan Baha nagtao nin igong oportunidad sa mga tawo na makapagsolsol

[Ritrato sa pahina 10]

Pagkabagsak kan Babilonya, an mga Judio nakinabang sa pakatios ni Jehova

[Ritrato sa pahina 11]

Kan enot na siglo, an mga Judio asin bakong Judio pareho nakinabang sa pakatios ni Jehova

[Mga Ritrato sa pahina 12]

Inaaprobetsaran kan mga Kristiano ngonyan an pakatios ni Jehova