Ipahayag na May Pagkapusoan an Tataramon nin Dios

“Paduman ka, maghula ka sa sakuyang banwaan.”​—AMOS 7:15.

1, 2. Siisay si Amos, asin ano an ihinahayag kan Biblia manongod sa saiya?

MANTANG nasa ministeryo, an sarong saksi ni Jehova kinomprontar nin sarong namomoon sa relihion. Nagkurahaw an namomoon sa relihion: ‘Pumondo ka na sa paghuhulit! Lumayas ka sa lugar na ini!’ Ano an ginibo kan saksi? Sinunod daw nia an kahagadan na iyan, o nagpadagos daw sia na ipahayag na may pagkapusoan an tataramon nin Dios? Puede nindong maaraman iyan huli ta isinurat kan saksing iyan an saiyang mga eksperyensia sa sarong libro na inaapod sa saiyang ngaran. Iyan an libro nin Biblia na Amos. Pero, bago niato orog pang maaraman an manongod sa enkuentro sa saserdoteng iyan, pag-olayan niato an nagkapirang impormasyon mapadapit ki Amos.

² Siisay si Amos? Kasuarin sia nabuhay asin saen sia nag-istar? Manonompongan niato an simbag sa mga hapot na iyan sa Amos 1:​1, na dian mababasa niato: “An mga tataramon ni Amos, na kabilang sa mga paraataman nin karnero hale sa Tekoa, . . . kan kaaldawan ni Uzias na hade kan Juda asin kan kaaldawan ni Jeroboam na aki ni Joas, na hade kan Israel.” Si Amos nag-eerok kaidto sa Juda. An ginikanan niang banwaan iyo an Tekoa, na 16 kilometros sa timog kan Jerusalem. Nabuhay sia sa katapusan kan ikasiyam na siglo B.C.E. kan si Hadeng Uzias namamahala sa Juda asin si Jeroboam II an hade sa sampulong tribong kahadean nin Israel. Si Amos paraataman nin karnero. Sa katunayan, sinasabi sa Amos 7:14 na sia bako sanang “paraataman nin hayop” kundi saro man na “paratudok nin mga higos nin mga kahoy na sikomoro.” Kaya ginagamit nia an sarong kabtang kan taon bilang trabahador sa panahon nin tig-ani. Tinutudok, o tinutusok, nia an mga higos. Ginigibo an trabahong ini tanganing mahinog tolos an mga higos. Mapagal na trabaho iyan.

“Paduman Ka, Maghula Ka”

3. Paanong an pakanood manongod ki Amos nakakatabang sa sato kun nagsasaboot kita na bako kitang kualipikadong maghulit?

³ Si Amos sinserong nagsabi: “Bako akong propeta, ni aki man akong lalaki nin sarong propeta.” (Amos 7:14) Dai sia namundag na aki nin propeta ni sinanay man bilang sarong propeta. Pero, sa gabos na tawo sa Juda, si Amos an pinili ni Jehova na gumibo kan Saiyang gibohon. Kan panahon na idto, an Dios dai nagpili nin sarong makapangyarihan na hade, may inadalan na saserdote, o mayaman na namamayo. Ini nagtatao sa sato nin nakakapakosog liwat sa boot na leksion. Tibaad mayo kita nin halangkaw na sekular na posisyon o pormal na edukasyon. Alagad huli daw kaiyan maninigo kitang magsaboot na bako kitang kualipikadong maghulit kan tataramon nin Dios? Dai  nanggad! Kaya kitang sangkapan ni Jehova na ibalangibog an saiyang mensahe​—dawa sa masakit na mga teritoryo. Huling iyan mismo an ginibo ni Jehova ki Amos, magigin nakakapagtokdo para sa gabos na nagmamawot na ipahayag na may pagkapusoan an tataramon nin Dios an pag-estudyar sa halimbawang itinao kan makosog an boot na propetang iyan.

4. Taano ta masakit para ki Amos na maghula sa Israel?

⁴ Pinagbotan ni Jehova si Amos: “Paduman ka, maghula ka sa sakuyang banwaan na Israel.” (Amos 7:15) Masakit an asignasyon na iyan. Kan panahon na idto, an sampulong tribong kahadean nin Israel may katoninongan, seguridad, asin materyal na prosperidad. An dakol may ‘mga harong para sa tiglipot’ siring man nin ‘mga harong para sa tig-init,’ na gibo, bakong sa ordinaryong dalipay na mga ladrilyo, kundi sa mamahalon na “linabrang mga gapo.” An nagkapira may eleganteng mga muebles na tinampokan nin marfil asin nag-iinom nin arak na hale sa “kawiliwiling mga ubasan.” (Amos 3:15; 5:11) Bilang resulta, an dakol indiperente. Sa katunayan, an inasignar na teritoryo ki Amos tibaad kapareho kan teritoryo na dian ginigibo kan nagkapira sa sato an satong ministeryo ngonyan.

5. Ano an bakong makatanosan na mga ginigibo kaidto kan nagkapirang Israelita?

⁵ Bako man sala an pagkaigwa kan mga Israelita nin materyal na mga rogaring. Minsan siring, an nagkapirang Israelita nagtipon nin mga kayamanan sa madayang mga paagi. An mga mayaman “nandadaya sa mga daing sukat” asin “nag-aapi sa mga dukha.” (Amos 4:1) An makapangyarihan na mga negosyante, hokom, asin saserdote magkakakomplot sa paghabon sa mga dukha. Ngonyan balikan niato an suanoy na panahon asin helingon niato kun ano an ginigibo kan mga tawong ini.

Pagbalga sa Ley nin Dios

6. Paano inaprobetsaran kan mga negosyanteng Israelita an iba?

⁶ Dumanan nguna niato an sadan. An madayang mga negosyante duman ‘pinapasadit an efa’ asin ‘pinapadakula an siklo,’ na ipinapabakal pa ngani an “pinagpilian” bilang tipasi. (Amos 8:​5, 6) Dinadaya kan mga negosyante an saindang mga parokyano sa sokol kan ipinapabakal ninda, halangkawon an presyo, asin maluya an kalidad. Pakatapos aprobetsaran kan mga negosyante an mga dukha sagkod na mamobre, an mga dukha mapipiritan na ipabakal an saindang sadiri bilang mga oripon. Pagkatapos, babakalon sinda kan mga negosyante sa “halaga nin padis na sandalyas.” (Amos 8:6) Hamak nindo iyan! Ibinibilang kan mahanab na mga negosyanteng idto na an saindang mga kapwa Israelita siring sana sa sandalyas an halaga! Kanigoan kamapan-aping paghamak sa mga daing sukat, asin kanigoan kagabat na pagbalga sa Ley nin Dios! Pero, an iyo man sanang mga negosyante nag-ootob kan “sabbath.” (Amos 8:5) Iyo, relihioso sinda alagad panluwas sana.

7. Ano an nagpangyaring mabalga kan mga negosyante sa Israel an Ley nin Dios?

⁷ Paano nalusotan kan mga negosyante an pagbalga sa Ley nin Dios, na nagboboot na: “Kamotan mo an saimong kapwa nin siring sa saimo man sana”? (Levitico 19:18) Nakalusot sinda huli ta an mga maninigo kutanang magpaotob kan Ley​—an mga hokom​—iyo an mga kasapakat ninda sa krimen. Sa tata kan siudad, na dian inaasikaso an legal na mga kaso, an mga hokom ‘nag-aako nin suhol asin inaalaw an mga tawong dukha.’ Imbes na protehiran an mga dukha, pinapasaloiban sinda kan mga hokom huli sa suhol. (Amos 5:​10, 12) Kaya iniignoro man kan mga hokom an Ley nin Dios.

8. Sa anong gawe-gawe nagbutabutahan an maraot na mga saserdote?

⁸ Mientras tanto, ano an kabtang kan mga saserdote sa Israel? Tanganing maaraman niato, dapat niatong dumanan an saro pang lugar. Mangnohon kun anong mga kasalan an tinogotan kan mga saserdote “sa harong kan saindang mga dios”! Paagi ki Amos, an Dios nagsabi: “An sarong lalaki saka an saiyang sadiring ama nagduman sa saro sanang babae, sa katuyohan na langhadan an sakong banal na ngaran.” (Amos 2:​7, 8) Hamak mo iyan! An sarong ama na Israelita asin an saiyang aking lalaki naggibo nin seksuwal na inmoralidad sa saro sanang patotot sa templo. Asin an maraot na mga saserdoteng idto nagbutabutahan sa siring na inmoralidad!​—Levitico 19:29; Deuteronomio 5:​18; 23:17.

9, 10. Anong mga pagbalga sa Ley nin Dios an ginibo kan mga Israelita, asin anong pagkakaagid an maheheling niato sa satong kaaldawan?

⁹ Nagtataram manongod sa iba pang makasalan na gawe-gawe, si Jehova nagsabi: “Sa mga gubing  na inagaw bilang sangra naghirigda sinda sa kataed kan lambang altar; asin an arak kan mga pinamulta iniinom ninda sa harong kan saindang mga dios.” (Amos 2:8) Iyo, inignoro man kan mga saserdote asin kan banwaan sa pankagabsan an ley na nakarekord sa Exodo 22:​26, 27, na nagsasabi na an sarong gubing na isinangra kaipuhan na ibalik bago sumolnop an saldang. Imbes, ginamit ninda iyan bilang tamong na malalapigaan mantang nagkakarakan asin nag-iirinom para sa falsong mga dios. Asin an multa na kinua ninda sa mga dukha ibinakal ninda nin arak tanganing inomon sa falsong relihiosong mga kapiestahan. Biyo nanggad sindang naparayo sa dana nin dalisay na pagsamba!

¹⁰ Daing supog na binabalga kan mga Israelita an duwang pinakadakulang pagboot kan Ley​—an kamotan si Jehova asin kamotan an saindang kapwa. Sa siring isinugo nin Dios si Amos tanganing kondenaron sinda huli sa saindang pagigin bakong maimbod. Ngonyan, ipinapabanaag kan mga nasyon kan kinaban, kaiba an sa Kakristianohan, an maraot na kamugtakan kan suanoy na Israel. Mantang an nagkapirang tawo nag-aasenso, an dakol na iba pa namomobre sa pinansial asin nadadanyaran an emosyon huli sa inmoral na gibo-gibo kan madayang mga namomoon sa darakulang negosyo, politika, asin falsong relihion. Alagad si Jehova nagmamalasakit sa mga nagdudusa asin sa mga napapahirong hanapon sia. Kun siring, inasignaran nia an saiyang mga lingkod sa presenteng aldaw na gibohon an arog kan ginibo ni Amos​—na may pagkapusoan na ihulit an Saiyang tataramon.

11. Ano an manonodan niato sa halimbawa ni Amos?

¹¹ Huli sa mga pagkakaagid kan gibohon niato asin kan gibohon ni Amos, makikinabang kita nin dakula sa pag-estudyar sa saiyang halimbawa. Sa katunayan, ipinapaheling sa sato ni Amos (1) kun ano an maninigo niatong ihulit, (2) kun paano kita maninigong maghulit, asin (3) kun taano ta dai kayang papondohon kan mga nagkokontra an satong paghuhulit. Saro-saro niatong estudyaran an mga puntong ini.

Kun Paano Niato Maaarog si Amos

12, 13. Paano ipinaheling ni Jehova na dai sia naogma sa mga Israelita, asin ano an nagin reaksion ninda?

¹² Bilang Mga Saksi ni Jehova, isinesentro niato an satong Kristianong ministeryo sa paghuhulit kan Kahadean asin paggibo nin mga disipulo. (Mateo 28:​19, 20; Marcos 13:10) Minsan siring, dinadara man niato an atension sa mga patanid nin Dios, kun paanong ipinahayag ni Amos na mapaabot si Jehova nin paghokom na bakong paborable sa mga maraot. Halimbawa, ipinapaheling kan Amos 4:6-11 na paorootrong lininaw ni Jehova na dai sia naoogma sa Israel. Sia nagtao sa banwaan nin “kakulangan nin tinapay,” “isinayuma [sa sainda] an oran,” pinasapar sinda nin “ragangdang asin alamag,” asin nagpadara sa sainda nin “peste.” Napahiro daw kan mga bagay na ini an Israel na magsolsol? “Dai kamo nagbalik sa sako,” an sabi nin Dios. Tunay nanggad, paorootrong sinayumahan kan mga Israelita si Jehova.

¹³ Pinadusahan ni Jehova an habong magsolsol na mga Israelita. Minsan siring, nag-ako nguna sinda nin makahulang patanid. Kaoyon kaini, ipinahayag nin Dios: “An Soberanong Kagurangnan na Jehova dai magibo nin ano man sagkod na dai pa nia ikinakapahayag an saiyang kompidensial na bagay sa saiyang mga lingkod na propeta.” (Amos 3:7) Ihinayag nin Dios ki Noe na madatong an Baha asin sinabihan sia na magtao nin patanid. Kaagid kaiyan, sinabihan ni Jehova si Amos na magtao nin pangultimong patanid. Makamomondo, inignoro kan Israel an mensaheng iyan nin Dios asin dai naghiro nin tama.

14. Ano an mga pagkakaagid kaidtong panahon ni Amos asin kan satong panahon?

¹⁴ Daing duwa-duwa na maoyon kamo na igwa nin nagkapirang risang marhay na pagkakaagid an panahon ni Amos asin an panahon niato. Ihinula ni Jesu-Cristo na balakid na kalamidad an mangyayari durante kan panahon kan katapusan. Ihinula man nia an paghuhulit sa bilog na kinaban. (Mateo 24:3-14) Pero, siring kan kaaldawan ni Amos, iniignoro kan kadaklan na tawo ngonyan an mga tanda kan mga panahon asin an mensahe kan Kahadean. Para sa siring na mga indibiduwal, an kaaabtan ninda siring kan naabtan kan habong magsolsol na mga Israelita. Pinatanidan sinda ni Jehova: “Mag-andam ka sa pagsabat sa saimong Dios.” (Amos 4:12) Sinabat ninda an Dios paagi sa pakaeksperyensia kan bakong paborableng paghokom kan daogon sinda kan Asiria. Ngonyan, ‘an Dios sasabaton’ kan maraot na kinaban na ini sa Armagedon. (Kapahayagan 16:​14, 16) Pero, sagkod na  nagpapadagos an pasensia ni Jehova, sinasadol niato an pinakadakol na tawo sagkod sa mapupuede: “Hanapon nindo si Jehova, asin padagos na mabuhay.”​—Amos 5:6.

Pag-atubang sa Pagkontra Arog kan Ginibo ni Amos

15-17. (a) Siisay si Amasias, asin ano an nagin reaksion nia sa mga kapahayagan ni Amos? (b) Anong mga alegasyon an sinabi ni Amasias tumang ki Amos?

¹⁵ Puede niatong arogon si Amos bako sanang sa kun ano an satong ihinuhulit kundi sa kun paano man kita naghuhulit. An bagay na iyan itinatampok sa kapitulo 7, na dian isinasaysay sa sato an manongod sa namomoon sa relihion na nasambitan sa kapinonan kan satong pagtokar. Sia si “Amasias na saserdote kan Betel.” (Amos 7:10) An siudad nin Betel sentro kaidto kan apostatang relihion kan Israel, na may kalabot na pagsamba sa ogbon na baka. Kaya si Amasias saserdote kan relihion kan Estado. Ano an reaksion nia sa pusoan na mga kapahayagan ni Amos?

¹⁶ Sinabi ni Amasias ki Amos: “O bisyonaryo, lakaw, dalagan pasiring sa daga nin Juda, asin duman magkakan ka nin tinapay, asin duman puede kang maghula. Alagad sa Betel dai ka na gumibo nin ano man na paghula, huli ta iyan an santuaryo nin sarong hade asin iyan an harong nin sarong kahadean.” (Amos 7:​12, 13) Garo man sana sinabi ni Amasias: ‘Pumuli ka na saindo! May relihion na kami.’ Naghingoa man sia na sutsutan an gobyerno na iprohibir an mga aktibidad ni Amos, na sinasabihan si Hadeng Jeroboam II: “Si Amos nakipagkasapakat tumang sa saimo sa laog mismo kan harong ni Israel.” (Amos 7:10) Iyo, sinahotan ni Amasias si Amos nin pagtraydor! Sinabihan nia an hade: “Ini an sinabi ni Amos, ‘Paagi sa espada magagadan si Jeroboam; asin mapadapit sa Israel, iyan siertong ididistiero hale sa sadiri kaining daga.’”​—Amos 7:11.

¹⁷ Paagi sa mga tataramon na iyan, pinag-iriba ni Amasias an tolong nakakadayang deklarasyon. Sinabi nia: “Ini an sinabi ni Amos.” Alagad si Amos dai noarin man naghingako na saiya hale an hula. Imbes, pirme siang nagsasabing: “Ini an isinabi ni Jehova.” (Amos 1:3) Sinahotan man si Amos na nagsabi daang: “Paagi sa espada magagadan si Jeroboam.” Minsan siring, arog kan nakasurat sa Amos 7:​9, si Amos naghula: “Matindog ako [si Jehova] tumang sa harong ni Jeroboam na may espada.” An  Dios an naghula kan siring na kapahamakan sa “harong” ni Jeroboam, an saiyang mga gikan. Dugang pa, inalegar ni Amasias na sinabi daa ni Amos: ‘An Israel siertong ididistiero.’ Alagad ihinula man ni Amos na an siisay man na Israelita na nagbalik sa Dios maako nin mga bendisyon. Malinaw nanggad, naggamit si Amasias nin biribid na mga tataramon na bakong gabos totoo tanganing hingoahon na maestablisar an opisyal na pagprohibir sa paghuhulit ni Amos.

18. Ano an mga pagkakaagid kan mga paagi na ginamit ni Amasias asin kan mga paaging ginagamit kan mga klerigo ngonyan?

¹⁸ Nariparo daw nindo an mga pagkakaagid kan mga paagi na ginamit ni Amasias asin kan mga paagi na ginagamit kan mga nagkokontra sa banwaan ni Jehova ngonyan? Kun paanong hiningoa ni Amasias na patoninongon si Amos, hinihingoa man kan mga padi, prelado, asin patriarka sa satong kaaldawan na olangon an paghuhulit kan mga lingkod ni Jehova. Putik na sinahotan ni Amasias si Amos nin pagtraydor. Ngonyan, putik na sinasahotan man kan nagkapirang klero an Mga Saksi ni Jehova bilang peligro sa seguridad kan nasyon. Asin kun paanong si Amasias nagpatabang sa hade tanganing labanan si Amos, an klero naghahagad man sa politikal na mga kaalyado nin suporta tanganing lamagon an mga Saksi ni Jehova.

Dai Kayang Papondohon kan mga Nagkokontra an Satong Paghuhulit

19, 20. Ano an nagin reaksion ni Amos sa pagkontra ni Amasias?

¹⁹ Ano an nagin reaksion ni Amos sa pagkontra ni Amasias? Enot, hinapot ni Amos an saserdote: “Ika daw nagsasabi: ‘Dai ka maghula tumang sa Israel’?” Daing pag-alangan, ipinahayag kan makosog an boot na propeta nin Dios an mga tataramon na siertong habong madangog ni Amasias. (Amos 7:​16, 17) Si Amos dai natakot. Marahayon nanggad na halimbawa para sa sato! Pag-abot sa pagpahayag kan tataramon nin Dios, dai kita makikisuway sa satong Dios, dawa sa kadagaan na an mga Amasias sa presenteng aldaw nagsusutsut nin maringis na paglamag. Arog ni Amos, padagos niatong ibinabalangibog: “Ini an isinabi ni Jehova.” Asin dai noarin man mapapapondo kan mga nagkokontra an satong paghuhulit, huli ta “an kamot ni Jehova” nasa sato.​—Gibo 11:19-21.

²⁰ Maninigo kutanang aram ni Amasias na magigin basang sana an mga huma nia. Ipinaliwanag na ni Amos kun taano ta mayo nin siisay man sa daga an makakapapondo sa saiya na magtaram​—asin iyan an ikatolong punto na totokaron niato. Segun sa Amos 3:3-8, naggamit si Amos nin sunod-sunod na hapot asin ilustrasyon tanganing ipaheling na an gabos na nangyayari igwa nin dahelan. Dangan itinao nia an aplikasyon na ini: “May leon na nag-ungal! Siisay an dai matatakot? An Soberanong Kagurangnan na Jehova mismo nagtaram! Siisay an dai maghuhula?” Sa ibang pagtaram, sinabi ni Amos sa mga nagdadangog sa saiya: ‘Kun paanong dai nindo mapogolan na dai matakot kun madangog nindo an ungal nin sarong leon, dai ko man mapogolan na ihulit an tataramon nin Dios kun nadadangog ko an pagboot ni Jehova na gibohon iyan.’ An diosnon na takot, o hararom na reberensia ki Jehova, an nagtulod ki Amos na magtaram na may pagkapusoan.

21. Paano ta hinihimate an pagboot nin Dios na ihulit niato an maogmang bareta?

²¹ Nadadangog man niato an sugo ni Jehova na maghulit. Ano an reaksion niato? Arog ni Amos asin arog kan enot na mga parasunod ni Jesus, sa tabang ni Jehova ipinapahayag niato an Saiyang tataramon na may pagkapusoan. (Gibo 4:23-31) Dai kita mapapasilensio kan paglamag na sutsut kan mga nagkokontra ni kan pagkaindiperente na ipinapaheling kan mga hinuhulitan niato. Nagpapaheling nin kaigotan na arog kan ki Amos, an Mga Saksi ni Jehova sa bilog na globo napapahiro na padagos na ipahayag an maogmang bareta na may pagkapusoan. May paninimbagan kita na patanidan an mga tawo dapit sa maabot na paghokom ni Jehova. Ano an kalabot sa paghokom na iyan? Sisimbagon an hapot na iyan sa sunod na artikulo.

Ano an Isisimbag Nindo?

• Sa anong mga kamugtakan inotob ni Amos an sugo nin Dios sa saiya?

• Arog ni Amos, ano an maninigo niatong ihulit?

• Maninigong gibohon niato an satong paghuhulit na may anong aktitud?

• Taano ta dai napapapondo kan mga nagkokontra an satong paghuhulit?

[Mga Hapot Para sa Pag-adal]

[Ritrato sa pahina 10]

Pinili nin Dios si Amos, sarong paratudok nin igos, tanganing magsagibo kan Saiyang gibohon

[Mga Ritrato sa pahina 13]

Arog ki Amos, may pagkapusoan daw nindong ibinabalangibog an mensahe ni Jehova?