Naheling Ko an Puersa kan Katotoohan sa Biblia

Isinaysay ni Vito Fraese

POSIBLENG marhay na dai mo pa nadangog an Trentinara. Iyan sadit na banwaan sa timog nin Naples, Italia. Duman namundag an sakong mga magurang asin mas matuang tugang na si Angelo. Pagkapangaki ki Angelo, nag-imigrar an mga magurang ko sa Estados Unidos asin nag-istar sa Rochester, Nueva York, na duman ako namundag kan 1926. Kan 1922, enot na nakaolay ni Tatay an mga Estudyante sa Biblia, na apod kaidto sa mga Saksi ni Jehova. Dai nahaloy, sinda ni Nanay nagin mga Estudyante sa Biblia.

Kalmado asin mapaghorophorop si Tatay, pero ikinakaanggot nia an inhustisya. Dai nia matios an ginigibo kan klero tanganing magdanay na mayong aram an mga tawo, kaya nungka niang pinalampas an oportunidad na ipaabot sa iba an katotoohan sa Biblia. Kan sia magretiro, naglaog sia sa bilog na panahon na ministeryo asin nagdanay dian sagkod na mapiritan siang pumondo sa edad na 74 huli sa maluyang salud saka grabeng tiglipot. Dawa arog kaiyan, padagos siang naghulit nin 40 sagkod 60 oras kada bulan sagkod na sia labi nang 90 anyos. Dakulaon an nagin epekto sa sako kan halimbawa ni Tatay. Minsan ngani sia nagpapangisi man, sia seryosong tawo. Pirme niang sinasabi kaidto, “Dapat seryosohon an katotoohan.”

Naghingoa si Tatay asin Nanay na itokdo an Tataramon nin Dios sa samo gabos na limang magturugang. Nabautismohan ako kan Agosto 23, 1943, asin nagpayunir ako kan Hunyo 1944. An tugang kong si Carmela nagin payunir sa Geneva, Nueva York, na kapartner an bibong si Fern. Dai nahaloy, narealisar ko na si Fern an babae na gusto kong makaibanan sa buhay. Kaya nagpakasal kami kan Agosto 1946.

Pagmimisyonero

An enot na duwang destino mi iyo sa Geneva asin Norwich, Nueva York bilang espesyal payunir. Kan Agosto 1948, nagkapribilehio kaming mag-adal sa ika-12 klase nin Gilead. Dangan, idinestino kami sa Naples, Italia, kaiba an saro pang mag-agom na misyonero, si Carl asin Joanne Ridgeway. Kaidto, naghihingoang makabawi an Naples sa grabeng destroso huli sa guerra. Depisil maghanap nin harong, kaya sa laog nin pirang bulan, nag-istar kami sa saditon na apartment na may duwang kuarto.

Nagdakula ako na nadadangog an mga magurang ko na nagtataram kan dialekto sa Naples, kaya naiintindihan man an pagtaram ko nin Italiano, dawa may puntong Amerikano. Nadepisilan si Fern sa lenguaheng iyan. Alagad masasabi ko na dai nahaloy nakanood man sia kaiyan asin nagin mas matibay pa ngani kisa sa sako.

Kan primero, saro sanang pamilya na may apat na miembro an nanompongan ming interesado duman sa Naples. Nagpapabakal sinda nin kontrabandong sigarilyo. An sarong miembro kan pamilyang iyan, si Teresa, nagbabago nanggad an itsura sa kada aldaw nin trabaho. Kun aga, mataba siang paghelingon huling pano-pano nin sigarilyo an dakol na bulsa kan palda nia. Kun banggi,  sia siring sa poste kaniwang. An pamilyang ini biyong nabago kan katotoohan. Pag-abot nin panahon, nagin Saksi an 16 na miembro kan pamilya. Ngonyan, haros 3,700 na an Saksi sa siudad nin Naples.

Pagkontra sa Samong Gibohon

Pagkatapos nin siyam na bulan sana sa Naples, kaming apat puersahan na pinahale kan mga autoridad sa siudad na iyan. Dangan, mga sarong bulan kaming nag-istar sa Switzerland, na nakakabalik sa Italia paagi sa visa na pangturista. Nadestino kami ni Fern sa Turin. Kan primero, nag-arkila kami sa sarong babae nin sarong kuarto, asin ipinapagamit nia sa samo an saiyang banyo saka kusina. Kan mag-abot sa Turin an mag-agom na Ridgeway, nag-arkila kami nin apartment kaiba sinda. Pag-abot nin panahon, limang mag-agom na misyonero an nag-iistar sa saro sanang harong.

Kan 1955, kan pahaleon kami kan mga autoridad sa Turin, apat na bagong kongregasyon an naestablisar na. Igwa na nin may kakayahan na mga tugang na lalaki duman na maasikaso sa mga kongregasyon na iyan. Sabi sa samo kan mga autoridad, “Segurado kami na oras na kamong mga Amerikano mayo na digdi, mawawara na man an gabos nindong nahaman.” Alagad ipinaheling kan suminunod na pag-oswag na nakadepende sa Dios an kapangganahan kan gibohon. Ngonyan, igwa na nin labing 4,600 na Saksi asin 56 na kongregasyon sa Turin.

Florence—Sarong Magayonon na Siudad

Sa Florence kami sunod na idinestino. Parate mi nang nadadangog an siudad na ini, huling dian nadestino bilang misyonero an tugang kong si Carmela asin an agom niang si Merlin Hartzler. Pero, imahinara an buhay duman. Magayonon nanggad na siudad iyan huli sa mga lugar na arog kan Piazza della Signoria, Ponte Vecchio, Piazzale Michelangelo, asin Palazzo Pitti! Nakakagayagayang maheling an reaksion nin nagkapirang taga Florence sa maogmang bareta.

Inadalan mi sa Biblia an sarong pamilya, asin nabautismohan an mga magurang. Minsan siring, an ama parasigarilyo. Kan 1973, sinabi kan The Watchtower na maati an paninigarilyo asin sinadol kaiyan an mga parabasa na pumondo. An matuang mga aki nakimaherak sa saiya na pumondo na. Nanuga sia na mapondo, alagad dai nia inotob. Sarong banggi, pinatorog na kan agom na babae an nuebe anyos na kambal dawa dai pa sia namibi kaiba ninda. Dangan, dai sia mapamugtak kaya nagduman sia sa kuarto ninda.  Nakapamibi na sinda. “Ano an ipinamibi nindo?” an hapot nia. “Jehova, tabangi po si Tatay na dai na magsigarilyo.” Inapod kan babae an agom nia, “Madia, dangoga an pamibi kan mga aki mo.” Pagkadangog kaiyan, napahibi sia asin nagsabi, “Dai na ako noarin man masigarilyo!” Inotob nia an saiyang panuga, asin ngonyan Saksi na an labing 15 miembro kan pamilyang iyan.

Paglilingkod sa Aprika

Kan 1959 ibinalyo kami sa Mogadishu, Somalia, kaiba an duwa pang misyonero, si Arturo Leveris asin si Angelo na tugang ko. May tension sa politika kan mag-abot kami. Segun sa pagboot kan Naciones Unidas, an gobyerno nin Italia dapat na tumabang sa Somalia na magin independiente, alagad minalataw na nagrururo an situwasyon. Naghale sa nasyon an nagkapirang Italiano na inaadalan mi sa Biblia, kaya dai nagin posible na makaestablisar nin kongregasyon duman.

Durante kan panahon na iyan, isinuherir kan paraataman sa sona na ako an magin katabang nia. Kaya pinonan ming songkoon an kataraed na nasyon. Nag-oswag an nagkapira sa inaadalan mi sa Biblia alagad huli sa pagtumang kaipuhan nindang bayaan an saindang nasyon. Nagdanay an iba minsan ngani talagang masasakitan sinda. * Napapaluha pa man giraray kami kun naiisip mi an pagkamoot ninda ki Jehova asin an tinagalan ninda tanganing magdanay na maimbod.

Sa parate, grabe an init asin harasahas sa Somalia saka Eritrea. Lalo pa kaming naiinitan huli sa maharang na mga putahe duman. Kan enot ming manamitan an saro sa mga ini sa harong nin inaadalan sa Biblia, nagsuba an agom ko na nag-araso an talinga nia!

Kan tinawan nin ibang asignasyon si Angelo asin Arturo, kami na sana an nawalat duman. Bako ining madali huling mayong iba na maparigon sa samo. Pero, nakatabang ini sa samo na magin mas harani ki Jehova asin lubos pang magtiwala sa saiya. An totoo, sarong gikanan nin pagparigon para sa samo an pagsongko sa mga nasyon na ipinagbabawal an gibohon.

Sa Somalia, manlaenlaen an kadepisilan. Mayo kaming repridyeretor, kaya an kakakanon mi sana sa kada aldaw an binabakal mi, baga man iyan mga pidaso nin pating na hammerhead o lokal na mga prutas, arog nin mangga, tapayas, lukban, tipong o lumbod na niyog, asin batag. Sa parate, kaipuhan ming tioson an naglalayog na mga insekto. Kun beses, nagtutugpa iyan sa liog mi mantang kami nagkokondukta nin pag-adal sa Biblia. Marahay sana ta may scooter kami, kaya dai mi na kaipuhan magbaklay nin dakol na oras na balad-balad sa saldang.

 Pagbalik sa Italia

Sa tabang nin buka an palad na mga katood, nakabalik kami sa Italia, paagi sa barko na batag an kargamento, tanganing mag-atender sa internasyonal na kombension sa Turin kan 1961. Naaraman mi na tatawan kami nin bagong asignasyon. Kan Setyembre 1962, nagbalik kami sa Italia, na duman ako nagpoon maglingkod bilang paraataman sa sirkito. Nagbakal kami nin sadit na lunadan, na ginamit mi nin limang taon sa pagbiahe sa duwang sirkito.

Pagkatapos maeksperyensiahan an init sa Aprika, an lipot na man an kaipuhan ming tagalan. Kan enot na tiglipot, mantang nagsosongko sa sarong kongregasyon sa pamitisan kan Alps, nagtorog kami sa sarong itaas na kuarto nin kamalig na mayo lamang nin pampainit. Malipoton kaya nagtorog kami na nakasulot nin panglipot. Kan bangging idto, apat na guna asin duwang ayam an nagadan duman huli sa lipot!

Pagkatapos, naglingkod man ako bilang paraataman sa distrito. Kan mga taon na idto, nalibot mi an bilog na Italia. Dakol na beses ming sinongko an nagkapirang lugar, arog kan Calabria asin Sicily. Pinakosog mi an mga hoben na umoswag sa espirituwal asin hingoahon na makapaglingkod bilang mga paraataman sa kongregasyon, nagbibiaheng ministro, o Bethelite.

Dakol an nanodan mi sa maimbod na mga katood na naglilingkod ki Jehova nin bilog na puso. Pinapahalagahan mi an mga kualidad ninda, arog kan lubos na kaimbodan ki Jehova, pagigin buka an palad, pagkamoot sa mga tugang, asin pagigin madaling makibagay saka mapagsakripisyo. Nag-atender kami nin mga kasal sa Kingdom Hall. An nagkakasal mga Saksi na legal na minimidbid bilang ministro nin relihion, na dai hinohonang mangyayari sa nasyon na iyan dakol na taon bago kaini. Dai na nagtitiripon an mga kongregasyon sa kusina nin mga tugang o nagtuturukaw sa mga tabla, arog kan dating ginigibo ninda sa Turin. Imbes, an kadaklan na kongregasyon igwa na nin magagayon na Kingdom Hall na nagtataong onra ki Jehova. Dai na kami nag-aasamblea sa saradit na teatro na kulang an pasilidad, kundi sa mahihiwas na Assembly Hall. Asin nakakagayagayang maheling na an bilang kan mga parahayag labi na sa 243,000. Kan mag-abot kami sa Italia, igwa sana nin 490.

Tama an Samong mga Desisyon

Nakaeksperyensia kami nin kasakitan, kaiba na an kapungawan asin helang. Napupungaw kaidto si Fern kada maheling nia an dagat. Nag-agi man sia nin tolong delikadong operasyon. Sarong beses, kan sia paduman sa inaadalan sa Biblia, sinalakay sia nin sarong paratumang gamit an sarong pantalsok. Naospital man sia huli kaiyan.

Minsan ngani kun beses pinangluluyahan kami nin boot, ‘naghalat kami ki Jehova,’ kaoyon  kan sinasabi sa Lamentacion 3:24. Sia an Dios nin karangahan. Sarong beses, kan kami pinangluluyahan nin boot, nakaresibi si Fern nin nakakaogmang surat hale ki Tugang na Nathan Knorr. Sinabi dian ni Tugang na Knorr na huling sia namundag harani sa Bethlehem, Pennsylvania, na duman nagpoon magpayunir si Fern, aram niang marhay na an mga babaeng Olandes sa Pennsylvania, arog ni Fern, makosog an boot asin determinado. Tama sia. Sa nag-aging mga taon, napakosog kami nin dakol na tawo asin sa laen-laen na paagi.

Sa ibong kan mga kadepisilan, hiningoa ming papagdanayon nanggad an samong kaigotan sa ministeryo. Bilang pagkomparar kan espiritu nin kaigotan sa sarong arak sa Italia na Lambrusco, na masiram asin nagkikinangkinang, pasubang nagsabi si Fern, “Dai ta dapat pabayaan na mawara an kinang kan satong espiritu nin kaigotan.” Pakalihis nin labing 40 taon na paglilingkod sa sirkito asin distrito, tinawan kami nin bagong pribilehio na magsongko asin mag-establisar nin mga grupo saka kongregasyon sa ibang mga lenguahe apuera sa Italiano. An siring na mga grupo naghuhulit sa mga hale sa Banglades, Eritrea, Etiopia, Ghana, India, Nigeria, Pilipinas, Sri Lanka, Tsina, asin iba pang nasyon. Dai ikakasaysay sa saro sanang libro an makangangalas na mga paagi na naheling mi an puersa kan Tataramon nin Dios sa pagbago kan buhay nin mga nakaeksperyensia kan pagkaherak ni Jehova.—Miq. 7:18, 19.

Aroaldaw namimibi kami na logod padagos kaming tawan ni Jehova nin emosyonal asin pisikal na kosog na kaipuhan tanganing magibo an samong ministeryo. An kagayagayahan sa Kagurangnan iyo an kakosogan mi. Iyan an nakakapaogma asin nakakakombensir sa samo na tama an samong mga desisyon sa buhay mantang pinapalakop mi an katotoohan sa Biblia.—Efe. 3:7; Col. 1:29.

[Nota sa Ibaba]

Tsart/Mga Ritrato sa pahina 27-29]

(Para sa aktuwal na format, hilingon an publikasyon)

An mga magurang ko sa Rochester, NY

1948

Sa South Lansing para sa ika-12 klase nin Gilead

1949

Kami ni Fern bago maghale pa-Italia

Capri, Italia

1952

Sa Turin asin Naples kaiba an ibang mga misyonero

1963

Si Fern kaiba an nagkapira sa mga inaadalan nia sa Biblia

“Dai ta dapat pabayaan na mawara an kinang kan satong espiritu nin kaigotan”