‘UYA, rugaring ni Jehova an mga aki; asin an bunga nin tulak iyo an saiyang balos,’ an sabi kan Bibliya. (Sal. 127:3) Kun siring, bakong makangangalas kun maugmahon an Kristiyanong mga magurang sa pagkamundag kan saindang umboy.

Baga man maugma, an pagkamundag nin sarong aki may kaibang seryosong paninimbagan. Tanganing an aki magdakula na may marahay na salud, kaipuhan na regular siyang tawan nin masustansiyang pagkakan. Tanganing an aki marigon na makapanindugan sa tunay na pagsamba, kaipuhan niya nin espirituwal na kakanon asin paggiya nin mga magurang na naghihinguwang itadom sa saiya an diyosnon na mga prinsipyo. (Tal. 1:8) Nuarin maninigong punan an siring na pagsasanay, asin ano an kalabot diyan?

Estudyari an nangyari ki Manoa, na sarong Danita, na nakaistar sa banwaan nin Zora sa suanoy na Israel. Sinabi kan anghel ni Jehova sa baog na agom ni Manoa na siya mangangaki nin sarong lalaki. (Hok. 13:2, 3) Siguradong ugmahon an maimbod na si Manoa asin an saiyang agom huli sa oportunidad na iyan. Pero, may mga ikinakahadit man sinda. Kaya namibi si Manoa: ‘Ah, Kagurangnan ko, ipinakikimahirak ko sa saimo na an lalaking idto nin Diyos na isinubol mo sakuya, magbalik ngunyan na pumadigdi sa samuya, asin itukdo niya samuya an samuyang gigibuhon sa umboy na mamumundag.’ (Hok. 13:8) Nahahadit si Manoa asin an saiyang agom kun paano papadakulaon an aki ninda. Daing duda na itinukdo ninda sa aki nindang si Samson an ley nin Diyos, asin malinaw na nagin mapanggana an saindang paghihinguwa. “Pag-abot nin panahon an espiritu ni Jehova nagpuon na pahiruon [si Samson],” an sabi kan Bibliya. Bilang resulta, naggibo si Samson nin dakul na makapangyarihan na gibo bilang saro sa mga hukom kan Israel.—Hok. 13:25, NW; 14:5, 6; 15:14, 15.

Gurano kaamay maninigong punan an pagsasanay sa aki? “Puon sa pagkaumboy” sinanay si Timoteo kan saiyang ina, na si Eunice, asin kan saiyang lola na si Loida sa “banal na mga kasuratan.” (2 Tim. 1:5; 3:15, NW) Iyo, an pagsasanay ki Timoteo sa Kasuratan nagpuon kan umboy pa siya.

Madunong para sa Kristiyanong mga magurang na mamibi para sa paggiya asin patiinot na magplano tanganing mapunan nindang sanayon an saindang aki “puon sa pagkaumboy.” “An mga plano kan mahigos nagbubunga sa kaginhawahan,” an sabi kan Talinhaga 21:5, An Marahay na Bareta Biblia. Bago mamundag an saindang aki, siyertong maandam na marhay an mga magurang. Tibaad may listahan pa ngani sinda kan mga kakaipuhanon kan umboy. Importante man na magplano sinda para sa espirituwal na mga aktibidad. Maninigo na an pasuhan ninda iyo na punan nin amay sa buhay kan umboy an siring na pagsasanay.

An librong Early Childhood Counts—A Programming Guide on Early Childhood Care for Development nagsasabi: “An mga bulan pagkamundag [kan umboy] mahalagang marhay kun manungod sa pagtalubo kan hutok. Durante kaini an bilang kan mga synapse—an mga koneksiyon na nagpapangyari na makanuod [an saro]—minadakul nin beynteng doble.” Madunong nanggad na aprobetsaran kan mga magurang an halipot sanang panahon na ini nin pagtalubo kan hutok kan saindang aki tanganing punan an pagtadom sa saiyang isip nin espirituwal na mga katukduan asin pamantayan!

Mapadapit sa saiyang hoben na aking babayi, sarong ina na regular payunir an nagsabi: “Pig-iiba ko na siya sa ministeryo puon kan siya sarong bulan pa sana. Dawa dai pa niya nasasabutan kun ano an nangyayari, aram kong an amay na pagsasanay na ini igwa nin marahay na epekto sa saiya. Kan siya dos anyos na, may kumpiyansa niyang iinaalok an mga tract sa mga nakakaulay mi sa langtad.”

An amay na pagsasanay sa aki nagbubunga nin marahay na resulta. Pero, naeeksperyensiyahan nin mga magurang na may mga kadipisilan an pagtao nin espirituwal na pagtutukdo sa saindang mga aki.

Nagigin dakulaon na problema kan mga magurang pag dai napapamugtak o madaling malangkag an aki. Paburubago an tinatawan nin atensiyon kan saradit na aki. Ini huli ta interesado sinda asin gustuhon na aramon an mga bagay-bagay sa palibot ninda. Ano an magigibo kan mga magurang para tabangan an saindang aki na makakonsentrar sa itinutukdo ninda sa saiya?

Isip-isipa an sinabi ni Moises. An Deuteronomio 6:6, 7 nagsasabi: ‘An mga tataramon na ini na ipinagbubuot ko sa saimo ngunyan, mamumugtak sa ibabaw nin saimong puso. Asin ulit-uliton mo iyan sa saimong mga aki, asin magtataram ka dapit sa sainda kun idtuon ka sa saimong harong, asin kun naglalakaw ka sa dalan, asin sa paghigda, asin kun ika magbangon.’ An terminong ‘ulit-uliton’ nangangahulugan na an pagtutukdo parating pig-uutro. An sadit na aki siring sa sarong lumbod pang kahoy na kaipuhan baribion nin regular. Kun paanong an pag-utro nakakatabang sa mga adulto na magirumduman an mahahalagang bagay, siguradong makakatabang man iyan sa saradit na aki!

An pagtutukdo sa mga aki kan katotoohan nin Diyos nangangaipo na an mga magurang magtao nin panahon na makaibanan sinda. Sa sibot na kinaban ngunyan, an pagtagama nin siring na panahon dipisil nanggad. Pero irinekomendar ni apostol Pablo na ‘tubuson an panahon’ para sa mahalagang marhay na Kristiyanong mga aktibidad. (Efe. 5:15, 16) Paano ini magigibo? An pagigin timbang sa pagsasanay sa aki, pag-asikaso sa teokratikong mga paninimbagan, asin sa sekular na trabaho nagin dipisil para sa sarong Kristiyanong paraataman na an agom sarong regular payunir na may  sibot na iskedyul. Paano sinda makakapagtao nin panahon na sanayon an saindang aking babayi? An ama nagsabi: “Kada aga bago ako magpasiring sa trabaho, binabasa mi sa saiya kan agom ko an My Book of Bible Stories o an buklet na Pagsiyasat sa Kasuratan Aroaldaw. Pag banggi, sinisigurado ming basahan giraray siya bago magturog, asin pig-iiba mi siya pag naglilingkod kami sa ministeryo. Habo ming mapabayaan an inot na mga taon kan saiyang buhay.”

Siguradong gusto niyatong magdakula an satong mga aki na magin responsableng mga indibidwal. Pero, an panginot tang dahilan sa pagsasanay sa sainda iyo na kultibaron sa puso ninda an pagkamuot sa Diyos.—Mar. 12:28-30.

An Salmo 127:4 (NW) nagsasabi: “Siring sa mga pana sa kamot nin sarong makusog na lalaki, iyo man an mga aki sa pagkahoben.” Sa siring, an mga aki iinaagid sa mga pana na maninigong iasentar nin tama sa target. Nungka nang maibabalik an pana sa oras na butasan iyan kan parapana sa saiyang busog. An mga magurang igwa nin “mga pana”—an mga aki ninda—sa medyo halipot sanang panahon. Maninigo na gamiton an panahon na iyan para ikatadom an diyosnon na mga prinsipyo sa isip asin puso kan saindang mga aki.

Mapadapit sa saiyang espirituwal na mga aki, si apostol Juan nagsurat: “Dai na ako nin urog pa kadakulang dahilan sa pagpasalamat kisa sa mga bagay na ini, na madangog ko na an sakong mga aki padagos na naglalakaw sa katotoohan.” (3 Juan 4, NW) Ikakapahayag man kan Kristiyanong mga magurang an siring na pagpapasalamat kun nahihiling ninda na an saindang mga aki “naglalakaw sa katotoohan.”