Nakalapiga siya sa daga, an saiyang bilog na hawak puon sa rapan-dapan sagkod sa alimpupuro may makulog na mga pigsa, o mga lugad. Imahinara siyang nakaduko, nakakurubkob, solo-solo, asin haros mayong kusog para bugawon an mga langaw na naglalayog-layog sa saiya. Nakalapiga siya sa abo tanda kan pagmundo niya, asin kinakaros niya an saiyang mga lugad gamit an tipak nin pasang kuron. Grabe an nawara saiya, grabe an pagbagsak niya! An saiyang mga amigo, mga kataraid, asin mga kaparyente tinalikdan siya. An mga tawo, maski mga aki, pigtutuya-tuya siya. Inisip niya na pati an saiyang Diyos, si Jehova, tinalikdan na man siya, alagad sala siya.—Job 2:8; 19:18, 22.

 Siya si Job. Sinabi nin Diyos manungod sa saiya: “Mayo siya nin kapareho sa daga.” (Job 1:8, NWT) Dawa pakalihis nin ginatos na taon, para ki Jehova saro si Job sa pinakamatanos na mga lalaking nabuhay kasuarin man.—Ezequiel 14:14, 20.

 Napapaatubang ka daw sa mga kasakitan asin remalaso? Mararanga kang marhay kan istorya ni Job. Paagi kaiyan, masasabutan mo man an sarong kuwalidad na kaipuhan kan lambang maimbod na lingkod nin Diyos—an integridad. Ipinapahiling nin mga tawo an integridad pag lubos sindang debotado sa Diyos kaya maski may mga kasakitan padagos nindang ginigibo an saiyang kabutan. Hilingon ta iyan ki Job.

 Minalataw na pagkatapos magadan ni Job, isinurat kan maimbod na lalaking si Moises an istorya kan buhay ni Job. Paagi sa pagpasabong nin Diyos, naisaysay ni Moises bako lang an mga pangyayari sa daga na nakaapektar ki Job kundi pati man an nagkapirang pangyayari sa langit.

 Sa kapinunan kan istorya, mababasa niyato na si Job igwa nin maugmang buhay. Mayaman siya asin midbid na marhay saka respetado sa daga nin Uz na posibleng nasa norteng parte kan Arabia. Bulaos siyang nagtatao sa mga nangangaipo asin tinatabangan saka pinoprotektaran an mga daing kalaban-laban. Si Job asin an saiyang agom igwa nin sampulong aki. Urog sa gabos, tawong espirituwal si Job. Maigot niyang hininguwang paugmahon si Jehova, arog kaidto kan harayo niyang mga kaparyenteng si Abraham, Isaac, Jacob, asin Jose. Arog kan mga patriyarkang iyan, nagserbing saserdote si Job para sa saiyang pamilya kaya regular siyang nagdudulot nin mga atang alang-alang sa saiyang mga aki.—Job 1:1-5; 31:16-22.

 Dangan ibang eksena na man an ipinahiling sa istorya ni Job. Ipinasirip sato an mga nangyari sa langit, kaya naaraman ta an mga bagay na dai aram ni Job. Nagkakatiripon sa atubangan ni Jehova an saiyang maimbod na mga anghel, dangan naglaog an rebeldeng anghel na si Satanas. Aram ni Jehova na ikinakauyam na marhay ni Satanas an matanos na lalaking si Job, kaya nakipag-ulay an Diyos ki Satanas na binabanggit an manungod sa pambihirang integridad ni Job. Aroganteng nagsimbag si Satanas: “Dai daw nin dahilan kun kaya natatakot si Job sa Diyos? Bakong nagbugtak ka nin nagpoprotektar na kudal sa palibot niya asin kan saiyang pamilya saka kan gabos na pagsadiri niya?” Ikinakaungis ni Satanas an mga tawong pinagdadanay an saindang integridad. Pag nagpapahiling sinda nin bilog na pusong debosyon sa Diyos na Jehova, ibinubuyagyag ninda kun ano talaga si Satanas—sarong traydor na daing pagkamuot. Kaya ininsistir ni Satanas na naglilingkod sana si Job sa Diyos sa makasadiring mga dahilan. Sinabi ni Satanas na kun mawawara ki Job an gabos, siguradong susumpaon kaini si Jehova nin hampangan!—Job 1:6-11, NWT.

 Dai aram ni Job na tinawan siya ni Jehova nin sarong dakulang pribilehiyo: An patunayan na sala si Satanas. Tinugutan si Satanas na halion an gabos na igwa si Job, basta dai niya lang kulgan si Job. Kaya dali-daling pinunan ni Satanas an saiyang maraot na plano. Sa saro sanang aldaw, sunod-sunod na trahedya an uminabot ki Job. Naaraman niya na an saiyang ataman na mga hayop—inot an mga baka asin asno, dangan an mga karnero, tapos an mga kamelyo—bigla na sanang naubos. An mas grabe pa, ginaradan man an mga suruguon niyang nag-aataman kaiyan. Sa sarong kaso, ibinareta ki Job na an dahilan kaiyan “kalayo hali sa Diyos”—na posibleng kikilat. Bago pa man makapag-isip si Job manungod sa mga tawong nagadan o sa pagigin tios na niyang marhay ngunyan, nag-abot an pinakamakulog na trahedya. Nagkakatiripon kaidto an saiyang sampulong aki sa harong kan pinakamatua kan biglang rinapado nin makusugon na duros an harong kaya nagaba iyan asin nagkagaradan sinda gabos!—Job 1:12-19, NWT.

 Masakiton o tibaad ngani dai nanggad niyato masasabutan an kulog na namati ni Job. Ginisi niya an saiyang bado, pinutol an saiyang buhok sa payo, asin luminuhod sa daga. Inisip ni Job na an Diyos an nagtao asin an Diyos man an nagkua. Iyo, tusong pinaluwas ni Satanas na hali sa Diyos an mga trahedyang idto. Sa ibong kaiyan, dai ni Job isinumpa an Diyos arog kan inaasahan ni Satanas. Imbes, sinabi ni Job: “Padagos lugod na pag-umawon an pangaran ni Jehova.”—Job 1:20-22, NWT.

 Naanggot na marhay si Satanas, pero dai pa man giraray siya nagpundo. Kan nagkakatiripon giraray an mga anghel sa atubangan ni Jehova, nagduman man siya. Sa giraray kinomendaran ni Jehova an integridad ni Job, na pinagdanay kaini sa ibong kan gabos na pag-atake ni Satanas. Nagsimbag si Satanas: “Kublit para sa kublit. Itatao nin tawo an gabos na yaon sa saiya para sa saiyang buhay. Pero, para mapaiba naman, unata an saimong kamot asin kulgan mo an saiyang tulang saka laman, asin siguradong susumpaon ka niya nin hampangan.” Sigurado si Satanas na kun maghihilang nin grabe si Job, susumpaon kaini an Diyos. Lubos an pagtitiwala ni Jehova ki Job, kaya tinugutan niya si Satanas na tawan ini nin hilang—basta dai ni Satanas gadanon si Job.—Job 2:1-6, NWT.

 Dangan nangyari ki Job an sinambit sa kapinunan. Imahinara an makahirak niyang agom. Grabe na ngani an kamunduan niya dahil sa pagkagadan kan saiyang sampulong aki, tapos ngunyan an agom na man niya an nahihiling niyang teribleng nagsasakit asin mayo siyang maginibo! Huli sa grabeng namamatian niya, nagsabi siya nin makusog: “Pinapagdanay mo pa man giraray an saimong integridad? Sumpaon mo an Diyos tapos magadan ka na!” Garo bako na siya an agom na midbid asin namutan ni Job. Nasabi na sana ni Job na an saiyang agom kapareho na kan mangmang na mga babayi kun magtaram. Dawa arog kaiyan, nagsayuma si Job na sumpaon an Diyos. Dai nagkasala si Job sa mga sinabi niya.—Job 2:7-10, NWT.

 Aram mo daw na kalabot ka man sa mamundo asin tunay na istoryang ini? Risahon na an daing hirak na akusasyon ni Satanas bako lang para ki Job kundi para man sa gabos na tawo. Sinabi niya: “Itatao nin tawo an gabos na yaon sa saiya para sa saiyang buhay.” Sa ibang pagtaram, naniniwala si Satanas na mayo nanggad nin tawong magdadanay na may lubos na integridad! Iniinsistir niya na mayo kang tunay na pagkamuot sa Diyos, na tatalikdan mo tulos an Diyos para iligtas an sadiri mo. Garo man sana sinasabi ni Satanas na arog ka saiya kamakasadiri! Gusto mo daw na patunayan na sala siya? An lambang saro sa sato igwa kan pribilehiyong iyan. (Talinhaga 27:11) Hilingon ta naman ngunyan kun anong pagbalo an sunod na napaatubang ki Job.

 May tulong lalaking midbid si Job—ilinaladawan sinda kan Bibliya bilang mga kairiba, o mga kabisto—na nabaretaan an mga nangyari sa saiya kaya nagbiyahe sinda para bisitahon asin rangahon siya. Kan matanaw ninda siya sa harayo, dai ninda siya nabisto. Grabeng kulog an namamatian ni Job asin an saiyang kublit uminitom na dahil sa hilang, kaya harayuon na siya sa dati niyang itsura. Si Elifaz, Bildad, asin Zofar sagin ngayang grabe an pagmundo—makusog na naghibi asin sinabwagan nin kabo-kabo an saindang payo. Dangan naglapiga sinda sa daga harani ki Job asin mayong sinabing ano man. Sa laog nin sarong bilog na semana, nakalapiga sinda aldaw-banggi na dai nagtataram ni sarong tataramon. An dai ninda paggirong bakong tanda nin pagranga, huling dai man sinda naghapot ki Job manungod sa kamugtakan kaini kundi an aram sana ninda iyo an risang-risa na man—na grabe an kulog na namamatian ni Job.—Job 2:11-13; 30:30.

 Sa katapos-tapusi, si Job pa mismo an nagpuon kan pag-uulay. Ipinahiling ni Job kun guranong kulog an saiyang namamatian kan sumpaon niya an aldaw na siya namundag. Asin sinambit niya an saro sa panginot na dahilan kaya arog kaiyan an namamatian niya. Paghuna niya hali sa Diyos an saiyang mga problema! (Job 3:1, 2, 23) Dai man nawara an pagtubod ni Job, pero kaipuhan niyang marhay nin pagranga. Pero kan magtaram na an mga kamidbid niyang iyan, narealisar ni Job na mas marahay pa kan dai sinda naggigirong.—Job 13:5.

 Si Elifaz, na posibleng an pinakamatua asin matuang marhay ki Job, an nainot na nagtaram. Dai nahaloy, nagtaram na man an duwa. Sa pangkagabsan, puwede niyatong sabihon na may kamangmangan sindang nag-arog ki Elifaz. Garo baga mayo man maraot sa nagkapira sa mga sinabi kan mga lalaking idto huling an pigparataram ninda may koneksiyon man sa espirituwal na mga bagay arog kan pagigin halangkaw nin Diyos, pagpadusa sa maraot na mga tawo, asin pagtao nin balos sa mga marahay. Alagad puon sa kapinunan, maririsa sa mga pananaram ninda na bako man talaga sindang mabuot ki Job. Ginamit ni Elifaz an hababaw na pangangatanusan na kun an Diyos marahay asin pinapadusahan an maraot, asin si Job malinaw na pinapadusahan, ano an ipinapahiling kaiyan? Bako daw na ipinapahiling kaiyan na may maraot na ginibo si Job?—Job 4:1, 7, 8; 5:3-6.

 Bakong makangangalas na dai nag-uyon si Job sa pangangatanusan na iyan. Isinikwal niya nanggad iyan. (Job 6:25) Pero an tulong parasadol urog na nagin kumbinsido na may itinatagong kasalan si Job, na maninigo lang saiya an gabos na maraot na bagay na nangyayari saiya. Inakusaran ni Elifaz si Job na pangahas, maraot, asin mayo nin pagkatakot sa Diyos. (Job 15:4, 7-9, 20-24; 22:6-11) Sinabi ni Zofar ki Job na ipundo na an paggibo nin maraot asin dai na ikaugma an paggibo nin kasalan. (Job 11:2, 3, 14; 20:5, 12, 13) Asin may sinabi si Bildad na partikular nang makulugon. Sinabi niya na siguradong may ginibong kasalan an mga aki ni Job kaya maninigo lang sainda an saindang kagadanan!—Job 8:4, 13.

 An mga lalaking idto may ginibong mas grabe pa. Dai lang ninda pinagdudahan an integridad ni Job, hiningako man ninda na mayong saysay maski an maghinguwang magin maimbod sa Diyos! Kan magtaram na si Elifaz, ilinadawan niya an nakakapanggirabo niyang eksperyensiya manungod sa sarong espiritu. Huli sa pangyayaring iyan, marauton an nagin kongklusyon ni Elifaz: An Diyos ‘daing tiwala sa saiyang mga lingkod, saka hinahanapan niya nin sala an saiyang mga anghel.’ Kun totoo an ideyang ini, nangangahulugan iyan na dai nanggad mapapaugma nin tawo an Diyos! Pagkatapos, hiningako ni Bildad na bako man mahalaga sa Diyos an integridad ni Job, kun paanong an Diyos mayong pakiaram sa integridad nin sarong ulod!—Job 4:12-18; 15:15; 22:2, 3; 25:4-6, NWT.

 Napurbaran mo na daw na rangahon an sarong nagsasakit nin grabe? Bako iyan madali. Alagad dakul kitang manunudan sa bakong madunong na mga kamidbid ni Job—lalo na sa kun ano an dai dapat sabihon. Sa saindang litanya nin madunong man ngayang mga tataramon asin salang pangangatanusan, dai lamang inapod kan tulong lalaking idto si Job sa pangaran niya! Dai lamang ninda inisip an nalugadan na puso ni Job asin dai nagpahiling nin konsiderasyon sa saiya. a Kaya kun may sarong nagmumundo na gusto mong rangahon, hinguwahon na magdanay na mamumuton, mapagmalasakit, asin mabuot. Hinguwahon na pakusugon siya asin an saiyang pagtubod, na tinatabangan siyang magtiwala sa Diyos asin na magtubod sa Saiyang dakulang kabuutan, pagkahirak, asin hustisya. Kun si Job an nasa kamugtakan kan mga kairiba niya, iyan kuta an gigibuhon niya. (Job 16:4, 5) Pero, ano an nagin reaksiyon ni Job sa daing pundo nindang pagbalo sa saiyang integridad?

 Grabe na an pagkapurisaw ni Job kan magpuon an halabang debateng ini. Sa kapinunan, inadmitir niya na kun minsan an saiyang mga sinasabi “dai [na niya] napag-iisipan” asin “mga tataramon kan sarong desperadong tawo.” (Job 6:3, 26, NWT) Masasabutan niyato kun taano. Mahihiling sa saiyang mga tataramon an grabeng kulog sa saiyang puso. Maririsa man diyan na dai niya talaga nasasabutan kun ano an nangyayari. An mga trahedyang nangyari saiya asin sa saiyang pamilya bigla na sanang nag-arabot asin lihis pa ngani sa natural kun iisipon, kaya hinuna ni Job na si Jehova an dahilan kaiyan. May mahalagang mga pangyayari na dai aram ni Job, kaya an saiyang kongklusyon ibinase niya sa salang mga ideya.

 Dawa arog kaiyan, si Job sarong tawong may hararom asin makusog na pagtubod. Hiling-hiling iyan sa dakul sa mga sinabi niya sa halabang debateng iyan—mga tataramon na totoo, marahayon, asin nakakapakusog sa sato ngunyan. Kan nagtaram siya manungod sa makangangalas na mga linalang, ilinadawan niya an mga bagay na imposibleng maaraman nin tawo kun dai iyan ihinayag nin Diyos saiya. Halimbawa, sinabi niya na si Jehova “ibinibitin an daga sa mayo,” mga tataramon na dakul na siglo pa bago naaraman kan mga siyentista. b (Job 26:7, NWT) Asin kan magtaram si Job manungod sa saiya mismong paglaom sa ngapit, nagpahiling siya nin pagtitiwala na igwa man kaidto an iba pang mga lalaking may makusog na pagtubod. Nagtitiwala si Job na kun magadan man siya, gigirumdumon siya nin Diyos, hihidawon, asin bubuhayon liwat pag-abot nin panahon.—Job 14:13-15; Hebreo 11:17-19, 35.

 Pero kumusta an isyu manungod sa integridad? Ininsistir ni Elifaz asin kan duwa niyang amigo na an Diyos mayong pakiaram sa integridad nin tawo. Inako daw ni Job an marauton na ideyang iyan? Dai nanggad! Marigon na ipinahayag ni Job na mahalaga sa Diyos an integridad. May pagtitiwala niyang sinabi manungod ki Jehova: “Mahihiling niya an sakuyang integridad.” (Job 31:6, NWT) Saro pa, malinaw na nasabutan ni Job na an salang pangangatanusan kan mga pararanga daang iyan, sa katunayan, pagbalo man sana sa saiyang integridad. Napahiro kaiyan si Job na sabihon an pinakahalawig niyang sinabi, na nakapasilensiyo man giraray sa tulong lalaking idto.

 Nasabutan ni Job na kalabot sa saiyang integridad an pang-aroaldaw niyang buhay. Kaya ipinaliwanag niya kun paano niya pinagdanay an saiyang integridad sa gabos na ginigibo niya. Halimbawa, dai siya naggibo nin ano man na klase nin idolatriya; trinatar niya an iba nin may kabuutan asin dignidad; pinapahalagahan niyang marhay an relasyon nindang mag-agom kaya nagdanay siyang malinig sa moral; asin urog sa gabos, nagdanay siyang maimbod asin debotado sa iyo sanang tunay na Diyos, si Jehova. Kaya bilog na pusong nasabi ni Job: “Sagkod na magadan ako, papagdanayon ko an sakuyang integridad!”—Job 27:5; 31:1, 2, 9-11, 16-18, 26-28, NWT.

 Arog man daw ki Job an pagmansay mo sa integridad? Madali sanang sabihon na pinagdadanay mo an saimong integridad, pero urog pa sa tataramon an kalabot. Ipinapahiling niyato an satong lubos asin bilog na pusong debosyon sa Diyos paagi sa pagsunod sa saiya asin paggibo kan tama sa saiyang paghiling sa satong pang-aroaldaw na buhay—dawa pag napapaatubang sa mga kadipisilan. Kun namumuhay kita sa arog kaiyan na paagi, siguradong mapapaugma ta si Jehova asin mapapatunayan tang sala an saiyang kaiwal, si Satanas, arog kan ginibo ni Job haloy na panahon na an nakakaagi. Iyan nanggad an pinakamarahay na paagi na maaarog niyato an pagtubod ni Job!

 Alagad, dai pa tapos an istorya ni Job. Nawara an pagigin balanse niya; nagparapokus siya sa pagdepensa kan sadiri niyang katanusan kaya nalingawan niyang idepensa an saiyang Diyos. Kaipuhan niya nin pagtatanos asin nin espirituwal na tabang. Saka grabe pa man giraray an namamatian niyang kulog asin pagmundo, kaya kaipuhan niyang marhay an tunay na karangahan. Ano an gigibuhon ni Jehova para sa lalaking ini na may makusog na pagtubod asin integridad? Sisimbagon iyan kan saro pang artikulo sa seryeng ini.