“Sais anyos kaidto an aki ming babayi kan primero ming ipakipag-ulay sa saiya an dapit sa inumon na de-alkohol. Nabigla kami ta mas dakul na an aram niya kisa sa inaasahan mi.”—Alexander.

•  Kun ano an dapat mong maaraman

•  Kun ano an puwede mong gibuhon

•   Kun ano an sinasabi kan Bibliya mapadapit sa inumon na de-alkohol

Mahalagang marhay na ipakipag-ulay sa mga aki an mapadapit sa inumon na de-alkohol. Dai na paghalaton na magtin-edyer an saimong aki. “Dapat palan ipinakipag-ulay mi na sa aki ming lalaki sa amay na edad an dapit sa tamang paggamit nin inumon na de-alkohol,” an sabi ni Khamit, na taga Russia. “Nanudan ko sa dipisil na paagi an kahalagahan kaiyan. Nadiskubre kong nag-iinom na nin regular an aki ko sa edad na 13.”

Taano ta dapat mo ining tawan nin atensiyon?

• An mga kaklase, advertisement, asin telebisyon puwedeng makaimpluwensiya sa pagmansay kan aki mo sa inumon na de-alkohol.

• Sigun sa U.S. Centers for Disease Control and Prevention, 11 porsiyento kan total na nakokonsumong inumon na de-alkohol sa Estados Unidos mga menor de edad an nag-iinom.

 Bakong makangangalas na irinerekomendar kan mga health official sa mga magurang na tukduan an saindang mga aki sa amay na edad kan dapit sa mga peligro kan inumon na de-alkohol. Paano mo magigibo iyan?

Isip-isipon an posibleng mga ihapot kan aki mo. An mga aki mausisa, asin lalo na an maedad-edad nang mga aki. Kaya, kapaki-pakinabang kun pag-aandaman mo kun ano an isisimbag mo. Halimbawa:

• Kun gustong maaraman kan saimong aki kun ano an namit nin inumon na de-alkohol, puwede mong sabihon na an arak garo maurualsom na fruit juice tapos an beer medyo mapait.

• Kun gusto kan saindong aki na magtana nin inumon na de-alkohol, puwede mong sabihon na dai pa kaya kan hawak nin mga aki an inumon na de-alkohol. Sabihon an mga epekto kaiyan: An alkohol nakakaparelaks sa pagmati, pero pag sobra, puwedeng makaparibong, magin dahilan na gumawi na may kamangmangan, asin makataram nin mga bagay na pagbabasulan.—Talinhaga 23:29-35.

Mag-research manungod digdi. Sinasabi kan Bibliya: “An tawong alisto an isip minahirong may kaaraman.” (Talinhaga 13:16, NW) Aramon an mga epekto kan pag-inom nin arak asin an mga ley saka restriksiyon sa saindong nasyon dapit diyan. Kun gigibuhon mo iyan, magigin andam kang marhay na tabangan an saimong aki.

Ipakipag-ulay sa saimong aki an dapit digdi. “Puwedeng nakakaribong sa mga aki an tema dapit sa pag-inom nin arak,” an sabi ni Mark, sarong ama na taga Britain. “Hinapot ko an otso anyos kong aking lalaki kun sa hiling niya tama o sala an pag-inom nin arak. Pinagdanay kong relaks saka bakong pormal an pag-uulay mi, asin nakatabang iyan sa saiya na dai mag-alangan na sabihon an mga opinyon niya.”

Mas makakatadom sa isip kan aki mo kun ipapakipag-ulay mo sa saiya nin nagkapirang beses an bagay na ini. Depende sa edad kan saimong aki, iiba an dapit sa inumon na de-alkohol sa pag-uulay nindo dapit sa ibang mahalagang mga leksiyon sa buhay, arog kan pag-iingat sa tinampo asin dapit sa sex.

Magin marahay na halimbawa. An mga aki garo mga espongha—“nasasagom” sinda kan mga nasa palibot ninda—asin ipinapahiling sa research na an mga magurang an pinakadakulang impluwensiya sa mga aki. Nangangahulugan iyan na kun an pag-inom an panginot na paagi mo para kumalma o mabawasan an stress, iisipon kan saimong aki na an arak an kasimbagan sa mga kapurisawan sa buhay. Kaya magin marahay na halimbawa. Siguraduhon na nag-iinom ka nin arak sa responsableng paagi.