Finshi Baibolo Ilanda pa Kuleka Ukulya?
Icasuko ca mu Baibolo
Mu nshita balelemba Baibolo, Lesa alesuminisha abantu ukuleka ukulya nga ca kuti kuli umulandu uusuma uo balekela ukulya. Lelo nga baleka ukulya pa milandu iishaweme, Lesa talebapokelela. Nomba Baibolo tayakaanya ukuleka ukulya kabili tailanda ukuti muno nshiku tufwile ukulaleka ukulya.
Finshi fyalelenga ukuti abantu bamo abaliko mu nshita balelemba Baibolo baleleka ukulya?
Nga balefwaya Lesa abafwe kabili abatungulule. Abantu abaleya ku Yerusalemu baleleka ukulya pa kulanga ukuti balefwaisha ukuti Lesa abafwe. (Esra 8:21-23) Inshita imo Paulo na Barnaba baleleka ukulya nga balesonta baeluda mu cilonganino.—Imilimo 14:23.
Nga balefwaya ukucita ukufwaya kwa kwa Lesa. Pa numa Yesu abatishiwa, talilepo ifya kulya pa nshiku 40 pa kuti aipekanye ukucita ukufwaya kwa kwa Lesa mu mulimo ali no kutendeka ukubomba.—Luka 4:1, 2.
Nga balelanga ukuti nabalapila ku membu bacitile. Lesa ukupitila muli kasesema Yoele aebele abena Israele ati: “Bweleleni kuli ine ne mitima yenu yonse, pamo no kuleka ukulya no kulila no kupumapo imisowa.”—Yoele 2:12-15.
Nga balesefya Ubushiku bwa Kutuula Icifuta Mulandu. Mu Mafunde Lesa apeele uluko lwa bena Israele mwali ne funde lya kuti balingile ukusefya Bushiku bwa Kutuula Icifuta Mulandu. * (Ubwina Lebi 16:29-31) Abantu baleleka ukulya pa bushiku ubu pantu pali ubu bushiku abena Israele baleibukisha ukuti tabali abapwililika kabili balekabila Lesa ukubelela.
Milandu nshi imo iibi iyo umuntu engalekelapo ukulya?
Ukusekesha abantu bambi. Yesu asambilishe ukuti takuli umuntu ufwile ukwishiba ukuti umo naleka ukulya, uufwile fye ukwishiba muntu uulekele ukulya e lyo na Lesa.—Mateo 6:16-18.
Ku kuilungamika. Umuntu nga aleka ukulya te kuti ninshi aliba sana ne mibele isuma nelyo alitemwa sana Lesa ukucila abantu bambi.—Luka 18:9-14.
Ukufwaya ukufimba pa membu twacitiile ku mufulo. (Esaya 58:3, 4) Lesa apokelela fye abantu abaleka ukulya nga ca kuti baliba ne cumfwila kabili nga balefwaya ukulanga ukuti balilapila ku membu isho bacitile.
Pa kuti mulange ukuti mulakonka ifyo imipepele ifwaya. (Esaya 58:5-7) Lesa aba ngo mufyashi uushifwaya abana bakwe ukumulanga ukuti balimutemwa pa mulandu wa kuti e fyo balingile ukucita, te mulandu wa kuti balimutemwa no mweo onse.
Bushe Abena Kristu balingile ukuleka ukulya?
Awe. Lesa alyebele abena Israele ukuleka ukulya pa Bushiku bwa Cifuta Mulandu, lelo pa numa ya mfwa ya kwa Yesu alifumishepo uku kusefya pantu Yesu alifutile imembu sha bantu abalapila ku membu. (AbaHebere 9:24-26; 1 Petro 3:18) Abena Kristu tabakonka Amafunde ya kwa Mose, umwali ne funde lya kuti balingile ukulasefya Ubushiku bwa Cifuta Mulandu. (Abena Roma 10:4; Abena Kolose 2:13, 14) Kanshi Umwina Kristu umwine e wingasalapo nga ca kuti alefwaya ukuleka ukulya nelyo iyo.—Abena Roma 14:1-4.
Abena Kristu balishiba ukuti tabalingile ukuleka kulya pa kulanga ukuti ni bakapepa. Baibolo tayampanya ukuleka ukulya no kuba ne nsansa. Lelo Abena Kristu ba cine balaba ne nsansa ilyo balepepa, nga fintu Yehova “Lesa wa nsansa” aba.—1 Timote 1:11; Lukala Milandu 3:12, 13; Abena Galatia 5:22.
Ifyo abantu balanda ukuti e fyo Baibolo ilanda pa kuleka ukulya
Ifyo abantu balanda: Umutumwa Paulo aebele Abena Kristu abaupana ukuleka ukulya.—1 Abena Korinti 7:5, Baibolo ya King James Version.
Icishinka: Pali 1 Abena Korinti 7:5 tapaba amashiwi ya kuleka ukulya mu mamanyuskripti ya Baibolo aya kale. * Abalekopolola Baibolo balibikilepo ishiwi lya kuti ukuleka ukulya pali ili ilembo e lyo na pa malembo yambi pamo nga Mateo 17:21; Marko 9:29; na pa Imilimo 10:30. AmaBaibolo ayengi aya muno nshiku yalifumyapo aya mashiwi ya kuti ukuleka ukulya pali aya malembo.
Ifyo abantu balanda: Abena Kristu balingile ukuleka ukulya pa kwibukisha inshiku 40 isho Yesu alekele ukulya ilyo aile mu matololo pa numa abatishiwa.
Icishinka: Yesu talandile ukuti tulingile ukulaleka ukulya kabili takwaba Ilembo ili lyonse ililanga ukuti Abena Kristu mu nshita ya batumwa baleleka ukulya ku kwibukisha ifyo Yesu acitile. *
Ifyo abantu balanda: Abena Kristu balingile ukuleka ukulya ilyo balesefya imfwa ya kwa Yesu.
Icishinka: Yesu taebelepo abasambi bakwe ukulaleka ukulya nga baleibukisha imfwa yakwe. (Luka 22:14-18) Nangu ca kuti Yesu alyebele abasambi bakwe ukuleka ukulya ilyo ashilafwa, tabapeele ifunde lya kulacita ifi lyonse lelo alebeba fye ifyali no kucitika. (Mateo 9:15) Baibolo yeba Abena Kristu abali ne nsala ukulila libela ifya kulya ilyo bashilaya ku kwibukisha Icibukisho ca mfwa ya kwa Yesu.—1 Abena Korinti 11:33, 34.
^ Lesa aebele abena Israele ati: “Mukacushe imyeo yenu” pa Bushiku bwa Kutuula Icifuta Mulandu. (Ubwina Lebi 16:29, 31) Aya mashiwi yalosha ku kuleka ukulya. (Esaya 58:3) Baibolo ya Contemporary English Version yalanda aiti: “Mufwile ukuleka ukulya pa kuti mulange ukuti na mumfwa ubulanda pa membu shenu.”
^ Moneni icitabo citila A Textual Commentary on the Greek New Testament, icalembelwe na ba Bruce M. Metzger, Third Edition, pe bula 554.
^ Icitabo ca New Catholic Encyclopedia calondolola ukwatendekele ukuleka ukulya pa kwibukisha inshiku 40 isho Yesu aikele ukwabula ukulya, catila: “Mu myaka yaba 200, inshiku abantu baleleka ukulya nga baleipekanishisha ku kusefya Ista tashalecila umulungu umo; shaleba fye bushiku bumo nelyo shibili. . . . Umuku wa kubalilapo balandapo pa nshiku 40 ni mwi funde lyalenga 5 ilyo bapangile lintu kwali ukukumana kwa bashikofu mu musumba wa Nicaea, nangu ca kuti abasambilila balakaana ukuti tabaishiba bwino bwino umo ili shiwi babomfya lyalola.”—Second Edition, Volume 8, ibula 468.
Nalimo Kuti Mwatemwako ne fi
YESU E NSHILA, ICINE NO MWEO
Cinshi Abasambi ba kwa Yesu Bashilekela Ukulya?
Pa kwasuka, Yesu abomfeshe icilangililo umo alandile pa nyambi umo balesungila umwangashi.
PA NTE SHA KWA YEHOVA
Lombeni Ukumutandalila
Lanshanyeni icipusho ca mu Baibolo, nelyo ishibilenipo na fimbi pa Nte sha kwa Yehova.