1-3. (a) Ni kwi kufuma ifya kusonga ifyonaula ifitiinya indupwa? (b) Abafyashi balekabila ukushikatala nshi mu kucingilila ulupwa lwabo?

 MULEFWAYA ukuleka kalume wenu aleya ku sukulu, imfula na yo ilefumfumuka. Mwalacitapo shani? Bushe mwalamuleka asomoke fye ukwabula ica kucinge mfula icili conse? Nelyo bushe muli no kumufwika imiina ya fya kufwala ica kuti afilwa no kwenda? Kwena, tamwingacite fyo fibili. Mwalamupeela fye ifilekabilwa fye pa kuti ebomba.

² Mu kupalako, abafyashi bafwile ukusangako inshila yashikatala iya kucingilililamo ulupwa lwabo ku fya kusonga ifyonaula ififumfumukila pali bene ukufuma ku ntulo shalekanalekana, pamo nga ku bapekanye fya kusekesha, ifya kusabankanishishamo amalyashi, ifibusa, limo limo ne fifuma mu masukulu mwine. Abafyashi bamo tabeshako nangu fye panono ukucingilila ulupwa lwabo. Bambi, pa kumono kuti mupepi no kusonga konse ukwaba ku nse ya ŋanda kwaba ukwa kucena, baliba aba kukankantisha nga nshi ica kuti abana bayumfwa kwati balepwilila. Bushe ukushikatala kuti kwabako?

³ Ee, kuti kwacitika. Ukucishamo takubomba bwino kabili kuti kwaleta akayofi. (Lukala Milandu 7:16, 17) Lelo ni shani fintu abafyashi ba Bwina Kristu basanga ukushikatala kwalinga ukwa kucingilililamo ulupwa lwabo? Langulukeni imbali shitatu: amasomo, aba kubishanya na bo, e lyo no kukokoloka.

4. Abafyashi ba Bwina Kristu balingile ukumona shani amasomo?

⁴ Abafyashi ba Bwina Kristu balikatamika nga nshi amasomo. Balishibo kuti ukusambilila isukulu kulaafwa  abana ukubelenga, ukulemba, no kumfwana na bambi, pamo pene no kupikulula amafya. Isukulu na kabili lilingile ukubasambilisha ukwishiba ukusambilila. Ukulamuka abana banonka mu sukulu kuti kwabaafwa ukutunguluka te mulandu na mafya ya mu calo ca nda-

kai. Ukulundapo, amasomo yasuma kuti yabaafwa ukukampuka mu kubombo mulimo uushaiwamina.—Amapinda 22:29.

5, 6. Ni shani fintu abana abali pa sukulu pambi bengasansalikwa ku fyebo fyanyongana pa milandu ya bwaume no bwanakashi?

⁵ Nangu cibe fyo, isukulu na kabili lilaleta abana benu capamo na bana bambi—abengi pali abo bana bamwena ifintu mu nshila yanyongana. Ku ca kumwenako, languluka ifyo bamona ukwampana kwa bwamba e lyo ne mibele isuma. Pe sukulu limo ilya sekondari mu Nigeria, umukashana umo uwa mibele ya bucitobo aleeba abana be sukulu banankwe pa lwa kwampana kwa bwamba. Balemukutika mu kucincimuka, nangu cingatila imfundo shakwe shaiswilemo fye ubupumbu ubo alebelenga mu fitabo filangisho bwamba. Bamo aba mu bakashana balyesesheko fintu abebele. Icafuminemo cali ca kuti, umukashana umo alipulile fumo kabili afwile pa kufwaya ukuponye fumo.

 ⁶ Ku ca bulanda, ifyebo fyalubana fimo pa lwa kwampana kwa bwamba ifiba ku sukulu, tafifuma ku bana, lelo kuli bakafundisha. Abafyashi abengi balatulumushiwa lintu amasukulu yasambilisha abana pa lwa kwampana kwa bwamba ukwabula ukulangilila ifyebo pa lwa fintu imibele isuma ilingile ukuba e lyo ne fyo bengashingamwa ku cingafumamo. Nyina umo uwa mukashana wa myaka 12 atile: “Twikala mu ncende umwaba abantu batemwo kupepa, abaikatilila ku cishilano, lelo nangu ni fyo pe sukulu lya sekondari ilya mu bwikashi bwesu mwine, balafolesha abana be sukulu amakondomu!” Uyu nyina no mulume wakwe balisakamikwe lintu baishibe ukuti umwana wabo umukashana balemufwaya kuli bakalume abo alingene fye na bo ukuti bengasendama nankwe. Ni shani fintu abafyashi bengacingilila ulupwa lwabo ku kusonga kwa musango yo ukwalubana?

7. Ni shani fintu ifyebo fyalubana pa lwa bwaume no bwanakashi fingacilimwa?

⁷ Bushe ukucingilila abana pa kukanalumbula imilandu ya bwaume no bwanakashi e nshila yawamisha? Iyo. Cilacilapo kuwama ukusambilisha abana benu pa lwa bwaume no bwanakashi imwe bene. (Amapinda 5:1) Ca cine ukuti, mu mbali shimo isha ku Bulaya na North America, abafyashi abengi balasengauka ili lyashi. Mu kupalako, mu mbali shimo isha mu Africa, abafyashi ni limo limo fye balanda pa lwa mibele ya bwaume no bwanakashi na bana babo. Wishi umo mu Sierra Leone atila: “Tatulanda pali ifyo mu lutambi lwesu.” Abafyashi bamo bayumfwe fyo ukusambilisha abana pa lwa bwaume no bwanakashi ciba kubalanga imfundo ishikabatungulula ku kucita bucisenene! Lelo bushe Lesa amona shani uyu mulandu?

8, 9. Fyebo nshi ifishaiwamina pa lwa bwaume no bwanakashi ifisangwa muli Baibolo?

⁸ Baibolo ilalangilila apabuuta ukuti takwaba ca kumfwilapo insoni ukulanda pa lwa bwaume no bwanakashi  mu nshila iisuma. Mu Israele, abantu ba kwa Lesa baebelwe ukulongana capamo, ukusanshako na “baice,” ukuti bomfwe uko Amalango ya kwa Mose yalebelengwa mu kubilikisha. (Amalango 31:10-12; Yoshua 8:35) Amalango mu kukanapita mu mbali yalumbwile imilandu ya bwaume no bwanakashi, ukusanshako ukuya ku mweshi, ukufuma kwa malumina, ubulalelale, ubucende, ukulaalana kwa ba bwamba bumo bwine, ukulaalana kwa pa lupwa, no kulaala ne nama. (Ubwina Lebi 15:16, 19; 18:6, 22, 23; Amalango 22:22) Pa numa ya kubelenga kwa musango yu ukwabulo kutwishika fingi abafyashi balelondolwela abacaice babo abaleipushisha.

⁹ Mu fipandwa fyalenga 5, 6, na 7 ifya Amapinda mwalibamo ifiputulwa ifipeela ukufunda kwa bufyashi ukwabamo kutemwa pa lwa masanso ayesa muli bucisenene bwa bwamba. Ifi fikomo filanga ukuti bucisenene inshita shimo kuti bwalete tunko. (Amapinda 5:3; 6:24, 25; 7:14-21) Lelo fifundo kuti bwalilubana kabili kuti mwafuma akayofi, kabili ifi fikomo fipayanya ubutungulushi bwa kwaafwa abacaice ukusengauka inshila sha bucisenene. (Amapinda 5:1-14, 21-23; 6:27-35; 7:22-27) Na kabili, bucisenene bwalipusanako no kwikusha insuuna ya kwampana kwa bwamba mu mibele ya kuko iyalinga, uko e kuti mu cupo. (Amapinda 5:15-20) Mwandi cipasho cishaiwamina ica kusambilisha ico abafyashi bengakonka!

10. Mulandu nshi ukupeela abana ukwishiba kwa bukapepa pa lwa milandu iikumine ku bwaume no bwanakashi kushingabatungulwila ku kucita bucisenene?

¹⁰ Bushe ukusambilisha kwa musango yo kulalenga abana ukucita bucisenene? Mu kupusanako ne co, Baibolo isambilisho kuti: “Ku kwishiba e ko abalungami bapokololwa.” (Amapinda 11:9) Bushe tamulefwaya ukupokolola abana benu ku fya kusonga fya cino calo? Wishi umo atile: “Ukutula fye lintu abana baali abanono nga nshi, twalyesha ukuba abakakuka sana mu kulanda pa bwaume no bwanakashi. Muli yo nshila, lintu baumfwa abana bambi balelanda pa lwa bwaume no bwanakashi, tabapoosako mano. Tacaba ni nkaama.”

11. Ni shani fintu abana bengasambilishiwa panono panono pa lwa milandu ya pa lwabo iya mu bumi?

 ¹¹ Nga fintu cimwenwe mu fipandwa fibangilileko, ukusambilisha abana imilandu iikumine ku bwaume no bwanakashi kulingile ukutendeka mu kubangilila. Lintu mulesambilisha abana ukulumbula ifilundwa fya mubili, mwilaciluka ifilundwa fya mfwalo kwati fya kulenge nsoni. Basambilisheni amashina ya fiko ayalinga. Mu kupita kwa nshita, calikatama ukubasambilisha ubucindami bwa fiko no mwa kupelela. Kuti cawama abafyashi bonse babili ukusambilisha abana ukuti ifi filundwa fya mubili fyabe fyaibela, te fya kwikatako ku uli onse nelyo ukufilangisha kuli bambi, kabili te kwesha ukulafilandapo mu nshila yabipa. Ilyo abana baleya balekulilako, balingile ukwebwa fintu umwaume no mwanakashi bakumana pa kuti kube ukwimita umwana. Pa nshita lintu imibili yabo ine ileisa mu kufika pa kukula, balingile kale kale ukuba abaibukila ulwa kwaluka uko bali no kwenekela. Nga fintu cilandilwepo mu Cipandwa calenga fisano, ukusambilishiwa kwa musango yo kuti na kabili kwayafwa ku kucingilila abana ku kucendwa.—Amapinda 2:10-14.

12. Mimwene nshi yanyongana iisambilishiwa ilingi line mu masukulu?

¹² Abafyashi balekabila ukuiteyanya ukulwisha imfundo sha bufi isho shingasambilishiwa ku sukulu—amano ya buntunse aya ku calo pamo nga ukusanguka, ukupupo luko, nelyo imfundo ya kuti takwaba icine icakumanina. (1 Abena Korinti 3:19; linganyako Ukutendeka 1:27; Ubwina Lebi 26:1; Yohane 4:24; 17:17.) Abalashi ba masukulu abengi abafumaluka balacindamika amasomo yalundwapo mu kucishamo. Ilintu umulandu wa masomo ya kongeshapo waba fye ku kusalapo kwa muntu mwine, bakafundisha bamo bayamona kwati e nshila fye yeka iyo muntu engatungulukilamo. *—Ilumbo 146:3-6.

13. Ni shani fintu abana abaya ku sukulu bengacingililwa ku mfundo shalubana?

 ¹³ Pa kuti abafyashi bengalwisha ifisambilisho fyalubana nelyo ifyanyongana, balingile ukwishiba ifyo abana babo balesambilishiwa. Kanshi mwe bafyashi, ibukisheni ukuti na imwe namukwata umulimo! Fwayeni mu cituntulu ukwishiba cintu abana benu balesambilila. Landeni na bo pa numa bainuka ukufuma ku sukulu. Bepusheni ifyo balesambilila, fintu batemwisha, ne fibapeela sana ubwafya. Lolesheni mu mulimo babapeele uwa kubombela ku ŋanda, ifyo bacilemba, na matoni baliile. Esheni ukwishibana na bakafundisha babo. Lekeni bakafundisha beshibe ukuti mulatasha pa mulimo wabo no kuti mulafwaya ukwafwilishako mu nshila iyo mwingaafwilamo.

14. Mulandu nshi cakatamina ukuti abana ba bukapepa balesala ifibusa fisuma?

¹⁴ “Yangu, nani akusambilishe fyo?” Bafyashi banga waumfwapo ukwipushe co cipusho, pa kutulumushiwa ku cintu umwana wabo asosele nelyo cintu acitile icamoneke ukuti tacalolelemo? Kabili miku inga cisangwa ukuti munabo mupya pa sukulu nelyo uwa mu bwina mupalamano e wabasambilishe fyo? Ee, abanensu balatwambukishako imibele mu kushika, nampo nga tuli bacaice nelyo tuli bakalamba. Umutumwa Paulo asokele ati: “Mwilufiwa: ukubishanya kubi konaule mibele isuma.” (1 Abena Korinti 15:33; Amapinda 13:20) Imisepela ukucilisha e yasansalikwa ku kutitikisha kwa banabo. Bakongamina sana ku kukanaishininkisha abene kabili inshita shimo kuti pambi bacimfiwa ku kufwaisho kutemuna abanabo no kuti balebatasha. Fintu caba icakatama kanshi ukuti, balesala ifibusa ifisuma!

15. Ni shani fintu abafyashi bengatungulula abana babo mu kusale fibusa?

¹⁵ Abana te lyonse bengasala bwino, nga fintu umufyashi onse aishiba; balakabila ukubatungulula. Tacili kubasalilako ifibusa. Ukucila, ilyo balekula, basambilisheni ukwiluka kabili baafweni ukumona imibele iyaba mu  fibusa fyabo intu balingile ukukatamika. Imibele yapulamo yaba kutemwa Yehova no kucite calungama mu menso yakwe. (Marko 12:28-30) Basambilisheni ukuti baletemwa no kulacindika abakwata ubufumacumi, icikuuku, bukapekape, kabili abacincila. Mwi sambililo lya lupwa, afweni abana ukwishiba imibele ya musango yo mu bantu balembwa mu Baibolo kabili no kusanga iyo mibele imo ine muli bambi ababa mu cilonganino. Imikeni ica kumwenako pa kubomfya ifyo fine fya kupiminako mwe bene ilyo mulesala ifibusa fyenu.

16. Ni shani fintu abafyashi bengaceeceeta ifibusa ifyo abana babo basala?

¹⁶ Bushe mwalishiba ifibusa fya bana benu? Mulandu nshi mushingebela abana benu ukubaleta ku ŋanda pa kuti mukabeshibe? Na kabili kuti mwaipusha abana benu ifyo abana bambi batontonkanya pali ifi fibusa. Bushe baishibikilwa ku kulangisha bumpomfu nelyo baishibikwa nga bekala ubumi bwa mbali shibili? Nga bekala ubumi bwa mbali shibili, afweni abana benu ukupelulula pa fintu abanabo ba musango yo bengabacena. (Ilumbo 26:4, 5, 9-12) Nga mu fyo umwana wenu acita, mu mifwalile, imibele ya mutima, nelyo mu milandile, mwamonamo ukwaluka ukushilefwaikwa, kuti pambi mwakabila ukulanshanyapo pa lwa fibusa fyakwe. Napamo umwana wenu alepoose nshita na cibusa uulemusonga mu nshila iishiweme.—Linganyako Ukutendeka 34:1, 2.

17, 18. Pa mbali ya kusoka ukulwisha ukubishanya kubi, kwaafwa nshi ukubomba kuntu abafyashi bengapeela?

¹⁷ Lelo ukusambilisha fye abana benu ukusengauka aba kubishanya na bo ababipa tacipwila fye apo pene. Baafweni ukusangako abasuma. Wishi umo atila: “Lyonse tulafwaya ukupyanikishapo. E co lintu isukulu lyafwaile umwana wesu ukuba mwi bumba lya ba kuteya umupila, ine no mukashi wandi twaikele pa nshi no mwana no kulanshanya umulandu ico cishingawamina—pa mulandu wa fibusa ifipya ifyali no kubimbwamo. Lelo kwena twatubulwile ukufwayako abana bambi mu cilonganino no kubasenda bonse ku parka ku kuteyo mupila. Kabili ico calibombele fye bwino.”

 ¹⁸ Abafyashi ba mano bafwilisha abana babo ukusanga ifibusa fisuma kabili lyene no kuipakisha ukukokoloka kusuma na bene. Ku bafyashi abengi, nangu ni fyo, uyu mulandu wa kukokoloka waliikwatila fye amafya ya uko na o weka.

19. Fya kumwenako nshi ifya mu Baibolo ifilango kuti tacaba lubembu ku ndupwa ukwangala?

¹⁹ Bushe Baibolo ilasenuka ukwangala? Taisenuka  nangu fye panono! Baibolo itila kwalibe “nshita ya kuseka . . . ne nshita ya kucinda.” * (Lukala Milandu 3:4) Abantu ba kwa Lesa muli Israele wa pa kale baleipakisha inyimbo no kucinda, ifyangalo, ne ficoleko. Yesu Kristu asangilwe ku mutebeto wa bwinga uukalamba na ku “mutebeto ukalamba” untu Mateo Lebi amucitiile. (Luka 5:29; Yohane 2:1, 2) Mu kumonekesha, Yesu taleya ku kupumfyanya abalesansamuka. Shi inseko nangu ukwangala kwa ba mu ŋanda yenu shilamoneka kwati ni membu!

20. Cinshi abafyashi balingile ukwibukisha pa kupayanishisha ulupwa ukukokoloka?

²⁰ Yehova ni “Lesa uwa nsansa.” (1 Timote 1:11, NW) E co ukupepa Yehova kulingile ukuba ni ntulo ya kucankwa, te cintu cimo icileta ukuundalila mu myeo ya bantu. (Linganyako Amalango 16:15.) Abana mu cifyalilwa fye balaba abacincila kabili abaisulamo bulamba kabili mu kwangala na mu kukokoloka e mo fingafumina. Ukukokoloka ukwasalwa bwino kwalicila fye pa kwangala. E mo umwana asambililila kabili e mo akosokela. Umutwe wa lupwa e washingamwa ukupayanya fyonse ifyo aba mu ŋanda yakwe bakabila, ukusanshako no kukokoloka. Nangu cibe fyo, ukushikatala kulakabilwa.

21. Fiteyo nshi fyaba mu kukokoloka ilelo?

²¹ Muli shino “nshiku sha kulekelesha” isha macushi, imikalile ya buntunse iswilemo abantu “abatemwo kwangala ukucisho kutemwa Lesa,” nga fintu fye casobelwe muli Baibolo. (2 Timote 3:1-5) Ku bengi, ukukokoloka e cikalamba mu bumi bwabo. Kuliko ifya kusekesha ifingi nga nshi ica kuti mu kwanguka kuti fyafimbilikisha ifintu fyacilapo kucindama. Ukulundapo, ubwingi bwa fya kusekesha fya muno nshiku fyaisulamo bucisenene bwa bwamba, ulukaakala, ukubomfye miti ikola, ne fibelesho fimbi ifyabipisha ificena. (Amapinda 3:31) Cinshi cingacitwa pa kucingilila abacaice ku fya kusekesha ificena?

22. Ni shani fintu abafyashi bengakansha abana babo ukusala mano mano ukukokoloka?

 ²² Abafyashi balekabila ukwimiko mwa kupelela ne fibindo. Lelo ukucila na pali ico, balekabila ukusambilisha abana babo ifya kulekanya ukukokoloka kwaba ukwa kucena no kwishiba apa kufisha ukukanacishamo. Ukukansha kwa musango yo kufwaya inshita no kubombesha. Languluka ica kumwenako. Wishi wa bakalume babili amwene ukuti umwana umukalambako alekutika ku mulabasa uupya libili libili. E co lintu aleensha icimbayambaya cakwe pa kuya ku ncito kasuba kamo, uyu wishi alikutikeko kuli uyu wine mulabasa. Aleti nga akutikako atala aiminina no kulembako amashiwi yamo aya nyimbo isho aleumfwa. Pa numa aikele pa nshi na bana bakwe ukulanda pa cintu aali omfwile. Aipwishe ifipusho  fya kufwailishe mimwene yabo, ukutendeka na “Muletontonkanyapo shani?” no kukutikisha ku fyasuko fyabo. Pa numa ya kupelulula pali uyu mulandu ukubomfya Baibolo, abalumendo balisumine ukuleka ukukutika kuli ulya mulabasa.

23. Ni shani fintu abafyashi bengacingilila abana babo ku fya kusekesha fishalinga?

²³ Abafyashi ba Bwina Kristu abaibukila balabebeta inyimbo, amaprogramu ya pa TV, amatepu ya vidio, ifitabo fyabamo ifikope fya kusekesha, ifyangalo fya pa mavidio, na mafilimu yasekesha abana babo. Balalolekesha pa fikope fyaba pa nkupo, amashiwi ya nyimbo, muntu bashibika, kabili balabelenga fintu amanyunshipepala yalandapo pali isho nyimbo no kutambako ifiputusha ifilangwa pa televishoni. Abengi balatulumushiwa pa “fya kusekesha” fimo ifilelungatikwa ku bana banono ilelo. Abo balefwaya ukucingilila abana babo ku fya kusonga fishasanguluka balekala panshi no lupwa no kulanshanya amasanso, ukubomfya Baibolo ne mpapulo shashimpwa pali Baibolo, pamo nga icitabo icitila Ifipusho Abacaice Bepusha—Ifyasuko Fibomba ne fipande fya muli bamagazini ba Ulupungu lwa kwa Kalinda na Loleni! * Lintu abafyashi mu kukosa baimika umwa kupelela, ukuba abakonkanya kabili abakondenkana, ilingi line mulafuma ubusuma.—Mateo 5:37; Abena Filipi 4:5.

24, 25. Misango nshi imo imo iyalinga iya kukokoloka intu indupwa shingaipakisha capamo?

²⁴ Kwena, ukucincintila imisango ya kucena iya kukokoloka te papeleela ubulwi iyo. Ububi bufwile ukucimfiwa ku busuma, pantu nga te ifyo abana kuti bawila mu nshila yalubana. Indupwa sha Bwina Kristu ishingi balebukisha utushita twa cikabilila kabili utwa nsansa lintu baleipakisha ukukokoloka capamo—ukuya ku kwangala ukwa kusende fya kulya, ukutandala, ukucite nkambi, ifisela ne fyangalo, inyendo sha kutandalila balupwa ne fibusa. Bamo balisango kuti ukubelengela fye capamo  mu kubilikisha pamo nge nshila ya kukokoloka cilaleta ubuseko no kupembesula. Bambi baipakisha ukushimika inshimi sha kusekesha nelyo amalyashi ayasuma. Bambi na bo balipangako ifya kuleseshamo icitendwe, ku ca kumwenako, ukupale mbao ne fya kubasabasa fimbi, pamo pene no kulisha ifilimba, ukulenga, nelyo ukubebeta ifyo Lesa abumba. Abana abasambilila ukuipakisha ifyangalo fya musango yo balacingililwa ku fya kusekesha ifingi ifishasanguluka, kabili balasambililo kuti mu kukokoloka mwalibe fingi ukucilo kwikala e lyo balekusansamusha. Ukuibimbamo ilingi line kulacilapo kusekesha ukucila ukulatambako fye.

²⁵ Ukukumana kwa kwangalila pamo na ko kuti kwaba musango wa kukokoloka uwa kwikusha. Lintu kuliko abaleangalila kwene kabili takuli ukukalamba sana nelyo ukwa konaule nshita, ukwangalila pamo kuti kwaletela abana benu icacila pa kubasekesha fye. Kuti kwabaafwa ukulenga ifikakilo fya kutemwa mu cilonganino ukushikilako.—Linganyako Luka 14:13, 14; Yuda 12.

26. Ukukuma ku kucingilila ulupwa ku kusonga kushalinga, cinshi caba e mibele yacindamisha?

²⁶ Ukwabulo kutwishika, ukucingililo lupwa lwenu ku fya kusonga fya mu calo ifyonaula cifwaya ukubombesha na maka. Lelo kwalibako icintu cimo, ukucila pa cili conse cimbi, icikalenga ukuti ukutunguluka kukabeko. Caba kutemwa! Ifikakilo fyapalamana, ifya kutemwa fikalenga iŋanda yenu ukuba icubo cacingililwa kabili fikatwala pa ntanshi ukulanshanya, ukwaba kucingilila kukalamba ukufuma ku kusonga kwabipa. Ukulundapo, ukulundulula umusango na umbi uwa kutemwa e kwacilanapo ukucindama—ukutemwa Yehova. Lintu ukutemwa kwa musango yu kwayanana mu lupwa, abana mu kupalishako bali no kukula abapata imfundo ine iya kufulwisha Lesa ukwingabako pa kunakila ku kusonga kwa ku calo. Kabili abafyashi abatemwa Yehova ukufuma ku mutima bakafwaya ukupashanya imibele yakwe iya kutemwa,  iyabamo kupelulula, kabili iyashikatala. (Abena Efese 5:1; Yakobo 3:17) Nga abafyashi bacite co, takwakabe umulandu abana babo bakalamwena ukupepa Yehova pamo nga umutande fye wa fibindo nelyo imikalile yabulamo ica kusekesha nelyo inseko, kabili ico bengafwaya ukusengauka mu kwangufyanya nga nshi. Mu cifulo ca ico, bakamono kuti ukupepa Lesa e nshila fye iyabako iya bumi bwacishapo kulete nsansa, ubwafumba.

27. Ni shani fintu ulupwa lwingacimfya aba pano isonde?

²⁷ Indupwa ishitwalilila ishaikatana mu mulimo wa kwa Lesa uwa nsansa, uwashikatala, ukweshaesha no mutima onse ukutwalilila “ababula akabi kabili ababula akalema” ku fya kusonga ifibotelesha ifya cino calo, e baletela Yehova ukusekelela. (2 Petro 3:14; Amapinda 27:11) Indupwa sha musango yo shikonka mu ntampulo sha kwa Yesu Kristu, uwacincintiile ukubombesha ukwa calo ca kwa Satana ukuli konse ukwalefwaya ukumukowesha. Mupepi na ku mpela ya bumi bwakwe ubwa buntunse, Yesu aali na maka ya kusoso kuti: “Ine nincimfya aba pano isonde.” (Yohane 16:33) Shi ulupwa lwenu na lo nalucimfye pano isonde no kuipakisha ubumi kuli pe na pe!