Icipande Icikalamba
Bushe Ifilonganino fya Mapepo Fyalitendeka Ukuwa?
Ba Gaffar, abafyalilwe mu Turkey, babasambilishe uko balepepa ukuti Lesa alitemwisha ukulandula. Ilyo abena mwabo ba Hediye baali fye ne myaka 9, balitendeke ukutwishika nga ca kuti ifyo balebasambilisha uko balepepa fyali fya cine. Batile: “Uko nalepepa batusambilishe ukuti Lesa alatantikila libela ificitikila abantu. Nomba apo abafyashi bandi balifwa, naletontonkanya nati bushe finshi nacita pa kuti abafyashi bandi bafwe? Ilingi line, nalelila ubushiku. Ilyo nali ne myaka 15, nalilekele ukusumina ifyo baletusambilisha ku calici.”
BUSHE na imwe mwalileka ukucetekela ifilonganino fya mapepo? Nga mwalileka, ninshi te imwe mweka. Mu fyalo ifingi, abantu abatila tabakwata uko bapepa baleya balefulilako fye, kanshi ici cilelanga fye ifili no kucitikila ifilonganino fya mapepo. Natulande pa fyo abafwailisha pa fintu basanga mu fyalo fimo.
Cinshi abantu balekela ukuya ku mapepo?
Kwaliba ifintu ifingi ifilenga abantu baleke ukuya ku mapepo. Fimo pali ifi, lukakaala ulo aba mu filonganino bacita, ubupulumushi ubo bashimapepo bacita, e lyo ne fintu fimbi ifyabipisha ifilenga abantu abengi basuula ifilonganino fya mapepo. Pali ifi paba:
-
Ukufwaisha ifyuma: Icitabo icitila Global Index of Religion and Atheism calanda ukuti, “Abantu nga bakwata sana indalama, balaleka ukubika sana amano ku fya mapepo.” Ifi icitabo calanda fya cine pantu mu fyalo ifingi abantu balekwata sana ifyuma. Ba John V. C. Nye, ba profesa batile, “Abantu bamo balekala bwino sana ukucila ne fyo imfumu ishakwatishe icuma imyaka 200 iyapita shaleikala.”
IFYO BAIBOLO ILANDA: Baibolo yalisobele ukuti mu “nshiku sha kulekelesha” abantu bakatemwa indalama no kwangala ukucila ifyo batemwa Lesa na bantu banabo. (2 Timote 3:1-5) Kalemba wa Baibolo umo uwaishibe ububi ubwingaba mu kukwatisha ifyuma aebele Yehova Lesa ukuti: “Mwimpeela ubupiina nangu ifyuma.” Cinshi calengele alande ifi? Atile: “Epali naikuta no kumusuula.”—Amapinda 30:8, 9.
-
Ifyabipa ifyo bashimapepo bacita e lyo ne fyo bafunda: Abantu abengi, maka maka abacaice, bamona ukuti ukuya ku mapepo kwa cabe cabe. Abantu bamo balileka ukucetekela ifyo babasambilisha kuli bashimapepo. Ba Tim Maguire ababomba ku Humanist Society mu Scotland batile: “Abantu abengi balileka ukucetekela bashimapepo ukuti e bengabasambilisha imibele iisuma pantu pa myaka iingi, balimona ifyo bashimapepo bacita.”
IFYO BAIBOLO ILANDA: Yesu Kristu alandile pali bashimapepo ba bufi ati: “Mukabeshibila ku fisabo fyabo. . . . Umuti onse uusuma utwala ifisabo ifisuma, lelo umuti onse uubi utwala ifisabo ifibi.” (Mateo 7:15-18) Pali ifi “ifisabo ifibi” paba ne fyabipa ifyo bashimapepo bacita, pamo nga ukuibimba mu fikansa fya calo e lyo kulasuminisha ifyo Lesa apata pamo nga ukulasuminisha abaume ukulaala na baume banabo, na abanakashi ukulaala na banakashi banabo. (Yohane 15:19; Abena Roma 1:25-27) Mu nshita ya kulakonka ifyo Baibolo ilanda, bena basambilisha abantu intambi. (Mateo 15:3, 9) E co Yesu alandile ukuti: “Liisha utwana twandi utwa mpaanga.” (Yohane 21:17) Na lyo line, abantu abengi pali lelo balikwata insala ya fya kwa Lesa pantu bashimapepo wabo tababasambilisha.
-
Ifyo bashimapepo babomfya indalama: Aba mu kabungwe ka Pew Research Center balandile ukuti, abantu abengi basanga ukuti bashimapepo balalanda sana pa ndalama. Ne cabipisha ca kuti bashimapepo balekala bwino icine cine e lyo abantu babo balacula. Ku ca kumwenako, mu calo ca German, abantu abengi abaya ku calici balacula, lelo bashikofu babo bena bakankaala icine cine kabili balekala bwino. Aba bashikofu balilenga ba Katolika abengi ukuleka ukuya ku calici. Magazini ya GEO yatile, “Cila bushiku, abantu amamilioni 100 mu Nigeria, babomfya fye 1 euro (K8) ku kushita ifya kulya, lelo bashimapepo bena balekala bwino icine cine.”
IFYO BAIBOLO ILANDA: Paulo uwalembeleko Baibolo atile: “Tatuli nga abengi abaya baleshitisha icebo ca kwa Lesa.” (2 Abena Korinti 2:17) Nangu ca kuti Paulo ali ni kabila wa mbila nsuma uwaishibikwe sana mu cilonganino ca Bena Kristu ica kubalilapo, aleibombela pa kuti alekwata ifyo alekabila. (Imilimo 20:34) Ifi alecita, filanga fye ukuti aleumfwila ifyo Yesu alandile ilyo atile: “Mwapeelwe fye ubupe, na imwe mulepeela fye.”—Mateo 10:7, 8.
Apo ba Nte balomfwila ili ifunde, tabashitisha impapulo shabo kabili tabapoka ica pe kumi nelyo ukupoka imituulo pa kulongana. Indalama isho abantu basangula mu kuitemenwa, e sho babomfya.—Mateo 6:2, 3.
Abantu Bakafuma mu Filonganino fya Mapepo
Kale, abengi tabaletontonkanya ukuti abantu bakatendeka ukulafuma mu filonganino fya mapepo nga fintu caba muno nshiku. Na lyo line, Lesa alilandile libeela mu Baibolo ukuti ifi fikalacitika. Lesa apashanye ifilonganino fya mapepo ya bufi kuli cilende uwitwa ukuti “Babiloni Mukalamba.”—Ukusokolola 17:1, 5.
Ishina lya kuti Babiloni Mukalamba lyalilinga pantu bashimapepo ba mu mipepele ya bufi balabepa ukuti bacishinka kuli Lesa, lelo balabombela pamo na bakateka ba pano calo pa kuti balebapelako indalama. Baibolo pa Ukusokolola 18:9 itila, “Ishamfumu sha pe sonde shacitile nankwe ubulalelale.” Cimbi ico twalandila ukuti ishiwi lya kuti “Babiloni” lyalilinga, ni co aba mu mipepele ya bufi basambilisha ukuti muli Lesa umo mwaba abene batatu, umweo taufwa, e lyo balasumina na mu mipashi. Ifi ifisambilisho fyonse e fyo abaleikala mu Babiloni ya ku kale basumiine. *—Esaya 47:1, 8-11.
Umusumba wa Babiloni bawonawile ilyo abashilika ba bena Madai na Persia ‘bakamishe’ amenshi ayashingulwike uyu musumba ayalefuma mu mumana wa Yufrate. (Yeremia 50:1, 2, 38) Na kuba, uyu umusumba bawonawile mu bushiku fye bumo.—Daniele 5:7, 28, 30.
Babiloni Mukalamba na o “aikala pa menshi ayengi.” Baibolo ilanda pali aya “amenshi ayengi,” ukuti bantu ba mu “nko shonse Ukusokolola 17:1, 15) Baibolo yasobele ukuti aya amenshi ya mampalanya yakakama, ukulangilila ifyo Babiloni wa muno nshiku akonaulwa mu kwangufyanya. (Ukusokolola 16:12; 18:8) Nomba ni bani bakonaula Babiloni Mukalamba? Ba mu mapolitiki abomfwana nankwe, lelo abakamupata. Bakamupokolola fyonse kabili bakalya umubili wakwe uwa mampalanya.—Ukusokolola 17:16, 17. *
na ba ndimi shonse,” abaafwilisha ukupepa kwa bufi. (“Fumenimo Muli Ena”!
Apo Babiloni Mukalamba ali no konaulwa, Lesa atweba ukuti: “Fumenimo muli ena, mwe bantu bandi, nga tamulefwaya ukuwila mu membu shakwe, kabili nga tamulefwaya ifinkunka fyakwe ukwisa pali imwe.” (Ukusokolola 18:4) Muli ili ilembo babomfya ishiwi lya kuti “nga,” imiku ibili. Abo Lesa asoka, bantu pamo nga ba Gaffar na ba Hediye abapata ubufi ubo bashimapepo basambilisha kabili abafwaya ukucita ifyo Lesa afwaya.
Ilyo ba Gaffar bashilatendeka ukusambilila Baibolo, baishibe ukuti bafwile ukulabombela Lesa pantu balemutiina. Ba Gaffar batile: “Nalitemenwe icine cine ilyo naishibe ukuti Yehova, ni Lesa wa kutemwa kabili afwaya tulemumfwila pa mulandu wa kuti twalimutemwa.” (1 Yohane 4:8; 5:3) Ba Hediye balitemenwe ilyo baishibe ukuti Lesa te walengele abafyashi babo bafwe, kabili tatantikiile libela ukuti bakafwe. Ilembo lya kwa Yakobo 1:13 lyalibasansamwishe sana pantu lilanda ukuti Lesa tesha abantu ku bubi. Ba Gaffar na ba Hediye balisambilile ifyo Baibolo ilanda kabili balifuma muli “Babiloni.”—Yohane 17:17.
Ilyo Babiloni Mukalamba akonaulwa, abantu “bakalepepela Tata [Lesa] mu mupashi na mu cine,” pantu takwakabe uukalasambilisha ifya bufi. (Yohane 4:23) Abafuma muli Babiloni balikwata isubilo lya kuti isonde “likesulamo ukwishiba Yehova filya amenshi yaisula muli bemba.”—Esaya 11:9.
Ukupepa kwa bufi ne mibele yabipa fili no kupwa pantu Lesa, ni Lesa “uushingabepa.” (Tito 1:2) Ukupepa kwa cine kwena takwakatale akupwa.
^ par. 16 Nga mulefwaya ukwishibilapo na fimbi pali Babiloni Mukalamba e lyo na pa fyo Baibolo isambilisha pa fyo abafwa baaba, pa fyo Lesa aaba, na pa mipashi, kuti mwabelenga icitabo icitila Bushe Cinshi Baibolo Isambilisha? Ici icitabo kuti mwacisanga pa www.ps8318.com/bem.
^ par. 18 Belengeni icipande icileti: “Ifyo Baibolo Isambilisha—Impela ya Calo,” muli ino ine Loleni!