Ubufumu bwa kwa Lesa Bwalicila Amabufumu Yambi Muli Fyonse

YESU KRISTU aebele abatumwa bakwe ukuti: “Mufwile ukupepa ifi, amuti: “‘Shifwe wa mu muulu, ishina lyenu lishishiwe. Ubufumu bwenu bwise. Ukufwaya kwenu kucitwe pano isonde nga mu muulu.’” (Mateo 6:9, 10) Ili pepo ilyaishibikwa ku bengi ukuti Ipepo lya we Shifwe, lilondolola ico Ubufumu bwa kwa Lesa bukacita.

Ubu Bufumu, bukalenga ishina lya kwa Lesa ukucindikwa. Bukafumyapo umusaalula onse uwabikwa pali li shina pa mulandu wa kupondoka kwa kwa Satana no mutundu wa muntu. Ici calicindama nga nshi pantu pa kuti bamalaika na bantunse babe aba nsansa bafwile ukulamona ishina lya kwa Lesa ukuti lya mushilo kabili bafwile ukuitemenwa ukutekwa na Lesa.—Ukusokolola 4:11.

Na kabili, Ubufumu bwabelako pa kuti “ukufwaya [kwa kwa Lesa] kucitwe pano isonde nga mu muulu.” Kufwaya nshi uko kwine? Kwa kuti abantu babe na kabili ifibusa fya kwa Lesa, ishuko ilyo Adamu alufishe. Kabili Ubufumu bukalenga ukuti ukufwaya kwa kwa Kateka Wapulishamo, Yehova, ukwakuleta paradaise pano isonde umo abantu basuma bakekala ku ciyayaya ku kacitike. Ukwabula no kutwishika, Ubufumu bwa kwa Lesa bukafumyapo ububifi bonse ubwaletwako no lubembu kabili bukalenga fyonse ifyo Lesa afwaya ukucita fikafikilishiwe. (1 Yohane 3:8) Ubu Bufumu ne fyo bukacita, e bukombe busuma ubwaba mu Baibolo.

Ni Muli Finshi Ubufumu bwa kwa Lesa Bwacila Amabufumu ya Bantunse?

Ubufumu bwa kwa Lesa buteko bwa cine cine ubwakwatisha amaka. Kasesema Daniele alitwafwa ukumona ifyo ubu Bufumu bwakwata amaka. Asobele ukuti: “Lesa wa mu muulu akemyo bufumu . . . ubukashonaula no kupwisha amabufumu ya [buntunse] yonse.” Kabili ubu Bufumu bwalipusana na mabuteko ya bantunse ayateka fye pa myaka iinono, lelo bwena ‘tabwakashonaulwe nakalya.’ (Daniele 2:44, NW) Uyu te mulandu fye weka bwacilila amabufumu ya bantunse, lelo bwaliyacila muli fyonse fye.

Imfumu ya Bufumu bwa kwa Lesa yalicila imfumu shonse shimbi. Bushe nani uwingaba iyi Mfumu? Daniele mu “ciloto ne cimonwa” apeelwe amwene Kateka wa Bufumu bwa kwa Lesa “uwaba ngo mwana wa muntu” aisa afika na kuli Lesa Wa maka yonse kabili apeelwe “ukuteka kwa muyayaya ukushakapite.” (Daniele 7:1, 13, 14) Ukwabula no kutwishika ulya Mwana wa muntu ali ni Yesu Kristu, Mesia. (Mateo 16:13-17) Yehova Lesa acitile Yesu, Umwana wakwe, ukuba Imfumu ya Bufumu Bwakwe. Ilyo ali pano isonde alandile ku baFarise ababifi ukuti: ‘Ubufumu bwa kwa Lesa muli nabo pa kati kenu.’ Apilibwile ukuti apantu ena, Imfumu ya Bufumu bwa kwa Lesa, ali pamo nabo, kanshi Ubufumu bwa kwa Lesa bwali pa kati kabo.—Luka 17:21, Icipangano cipya.

Nani mu bantunse uwingateka nga Yesu? Kale kale Yesu mulungami icine cine, alishintililwapo, kabili ni Ntungulushi iyaba ne cililishi. Amalandwe yatila alecitapo cimo ilyo bambi bali mu  kukabila, ali wa bucibusa kabili uulangulukilako bambi. (Mateo 4:23; Marko 1:40, 41; 6:31-34; Luka 7:11-17) Na kabili, Yesu alibuuka kabili aliya na ku muulu, kanshi imfwa na mafya tukwata fwe bantunse tafyaba na maka pali ena.—Esaya 9:6, 7.

Ilyo Yesu na ba kateka nankwe bakalateka, bakalaikala ku cifulo icasansabala. Mu cimonwa Daniele alotele, amwene ‘ubufumu no kuteka . . . fyapeelwe ku bantu bashila.’ (Daniele 7:27) Yesu tateka eka, alikwata bambi abakateka pamo nankwe nge mfumu kabili nga bashimapepo. (Ukusokolola 5:9, 10; 20:6) Ilyo alelanda pali bena, umutumwa Yohane alembele ukuti: “Awe naliloleshe, kabili, moneni! Umwana wa mpaanga naiminina pa Lupili lwa Sione, kabili ali pamo na ba makana umwanda umo na makana makumi yane na makana yane (144,000) . . . abashitilwe pe sonde.”—Ukusokolola 14:1-3.

Umwana wa Mpaanga ni Yesu Kristu ilyo bamubika pa cipuna ca Bufumu. (Yohane 1:29; Ukusokolola 22:3) Ulu Lupili lwa Sione lwaba myulu. * (AbaHebere 12:22) Yesu na ba144, 000 bateka ukufumu mu muulu. Caba cifulo icasansabala icine cine! Apo baba mu muulu, balamona bwino fyonse ificitika pe sonde. Apantu umuulu waba e cipuna, e mulandu wine “Ubufumu bwa kwa Lesa” bwitilwa “ubufumu bwa mu muulu.” (Luka 8:10; Mateo 13:11) Takuli icanso, nelyo fye ukusansa kwa manukiliya, ukwingafika ku muulu no kusansa kulya kuteka kwa ku muulu. Takwakabale akucimfiwa kabili kukafikilisha fyonse ifyo Yehova afwaya ukuti ku kacite.—AbaHebere 12:28.

Ubufumu bwa kwa Lesa bwalikwata abeminishi bacetekelwa pano isonde. Twaishiba shani ifyo? Amalumbo 45:16 [NW] yatila: “Ukacita bacilolo mwi sonde lyonse.” Ishiwi lya kuti “ukacita” muli kuno kusesema lilelosha ku Mwana wa kwa Lesa. (Amalumbo 45:6, 7; AbaHebere 1:7, 8) Kanshi, Yesu Kristu umwine akasala bacilolo ba kumwimininako. Te kuti tutwishike ukuti bakalamumfwila muli fyonse akalabeba ukucita. Nangu fye ni lelo, abaume bafikapo ababomba nga baeluda mu cilonganino ca Bwina Kristu balisambilishiwa ukuti tabalingile ‘ukutitikisha’ abasumina banabo, lelo balingile ukubacingilila, ukubapembesula, no kubasansamusha.—Mateo 20:25-28; Esaya 32:2.

Ubufumu bukalateka abalungama. Yehova amona abakalatekwa muli ubu bufumu ukuti bakaele kabili balitambalala. (Amapinda 2:21, 22) Baibolo itila: ‘Abafuuka bakapyane calo, no kusekelela nga nshi mu bwingi bwa mutende.’ (Amalumbo 37:11, NW) Abo abatekwa no Bufumu balifuuka, e kutila kuti balasambilila, baliicefya, kabili balinakilila. Ifyo babikako sana amano fya ku mupashi. (Mateo 5:3) Balafwaya ukulacita icalungama kabili balakonka ubutungulushi bwa kwa Lesa.

Ubufumu bwa kwa Lesa bwalikwata amafunde ayacila aya bantunse. Ifipope na mafunde ayatungulula Ubufumu fifuma kuli Yehova Lesa umwine. Mu nshita ya kuti yatutitikishe, yalatunonsha. (Amalumbo 19:7-11) Kale kale abantu abengi abacita ifyo Yehova afwaya balitendekako ukunonkelamo. Ku ca kumwenako, ukumfwila ukufunda kwa mu Baibolo kwalenga abalume, abakashi, na bana ukuba ne mibele isuma iilenga ukuti baleikala bwino mu lupwa. (Abena Efese 5:33–6:3) Ilyo twaumfwila ukukonkomesha kwa kuti ‘tufwalilepo no kutemwa’ bucibusa bwesu na bambi bulawaminako. (Abena Kolose 3:13, 14) Ilyo tulebomfya ifipope fya mu Malembo mu mikalile yesu, tulacincila no kubombesha pa ncito kabili tatutemwisha indalama. (Amapinda 13:4; 1 Timote 6:9, 10) Ilyo twasengauka bucakolwa, ubulalelale, ukupeepa fwaka, ne miti ikola cilatwafwa ukucingilila ubumi bwesu.—Amapinda 7:21-23; 23:29, 30; 2 Abena Korinti 7:1.

Ubufumu bwa kwa Lesa ni kamfulumende iyabikwapo na Lesa. Imfumu ya buko, Mesia, Yesu Kristu pamo na bo akateka nabo balishingamwa kuli Lesa kanshi bafwile ukushininkisha ukuti bakonka amafunde ne fipope fya kwa Lesa  ifisuma. Abatekwa no bu Bufumu, pamo na beminishi ba buko, balaitemenwa ukukonka amafunde ya kwa Lesa. Kanshi kuti twatila abakalateka mu Bufumu pamo pene na bo bakalateka muli ubu Bufumu balomfwila Lesa muli fyonse. Kanshi Ubufumu mu cine cine butungululwa na mafunde ya kwa Lesa. Bukacita conse ico Yehova afwaya ukuti bukacite. Nomba ni lilali Ubufumu bwa kwa Lesa, ne lyo Ubufumu bwa buMesia, bukatendeka ukuteka?

Ubufumu Bwatendeka Ukuteka

Icingatwafwa sana ukwishiba ilyo ubu Bufumu bukatendeka ukuteka cintu tusanga mu mashiwi Yesu alandile, ayatila: “Yerusalemu akaba uwanyantaulwa ku bena fyalo, shikasuke ashifishiwapo inshita shasontwa isha bena fyalo.” (Luka 21:24) Yerusalemu wali e musumba fye pano isonde apabikilwe ishina lya kwa Lesa. (1 Ishamfumu 11:36; Mateo 5:35) Kabili wali e musumba ukalamba umwali ubufumu ubo Lesa asuminishe kabili ubo aletungilila. Ulya musumba wali no kunyantaulwa ne nko lintu ukuteka kwa kwa Lesa pa bantu bakwe kwali no kucilimwa no kuteka kwa buntunse. Ni lilali uku kunyantaulwa kwatendeke?

Imfumu yalekelesheko ukwikala pa cipuna ca bufumu ica kwa Yehova mu Yerusalemu bayebele ukuti: “Fula citebo, no kufula icisote ca bufumu. . . . Tacakabe ca muntu nangu umo mpaka akese uwakwata insambu ya kucikwata, kabili nkacipeela kuli ena.” (Esekiele 21:25-27, NW) Ilya Mfumu bali no kuifula icisote ca bufumu, kabili ukuteka kwa kwa Lesa pa bantu Bakwe kwali no kucilimwa. Ici calicitike mu 607 B.C.E. ilyo abena Babiloni baonawile Yerusalemu. Mu “nshita ‘shasontwa” ishali no kukonkapo Lesa tali na kukwata kamfulumende pe sonde iyali no kulaimininako ukuteka kwakwe. Ukufikila fye inshita shasontwa shapwa e lyo Yehova ali no kupeela amaka ya kuteka kuli uyo ‘uwakwata insambu ya kukwata’ icisote ca bufumu, uuli ni Yesu Kristu. Bushe inshita shasontwa shalepele shani?

Ukusesema ukwaba mwi buuku lya kwa Daniele kutila: “Temeni icimuti, no kuconaula. Lelo, icishiki ca ciko lekeni cishale mu mushili, kabili cikakililwe icipaafya ca cela no mukuba . . . shikasuke nshita cinelubali (7) ashipita pali cena.” (Daniele 4:23, NW) Nga fintu twamona, “nshita cinelubali (7)” ishilumbwilwe pano shalepa fye cimo cine nge “nshita shasontwa isha bena fyalo.”

Muli Baibolo limo limo, abantu bamo, bakateka, e lyo na mabufumu, yaimininwako ne fimuti. (Amalumbo 1:3; Yeremia 17:7, 8; Esekiele, icipandwa 31) Umuti wa cimpashanya “wamoneke ukufika ku mpela ya pano isonde ponse.” (Daniele 4:11) Kanshi, ukuteka ukwaimininwako no yu muti uo bali no kutema no kukakililako icipaafya kwalikulile ukufika “ku mpela ya pano isonde,” e kuti ukubimbamo amabufumu ya bantunse yonse. (Daniele 4:17, 20, 22) Kanshi umuti wimininako ukuteka kwapulamo ukwa kwa Lesa, maka maka ukukuma kwi sonde. Uku kuteka pa nshita imo kwaleimininwako no bufumu Yehova aimike bwaleteka uluko lwa kwa Israele. Icimuti ca mampalanya baliciputwile, kabili ku cishiki caciko bakakileko ne cipaafya ca  cela ne ca mukuba pa kuti cikapuuka. Ici cilelangilila ifyo ukuteka kwa kwa Lesa ukupitila mu bantunse pano isonde kwali no kupwa, nga fintu cacitike mu 607 B.C.E., lelo te ku ciyayaya. Icimuti cali no kukakwa ne cipaafya ukufikila “inshita cinelubali (7)” yapitapo. Pa mpela ya ilya nshita, Yehova ali no kupeela ukuteka ku wakwete insambu sha kupyana, Yesu Kristu. Twamona kanshi ukuti, “inshita cinelubali” ne “nshita shasontwa isha bena fyalo” filepilibula inshita imo ine.

Baibolo ilalenga twaishiba ubutali bwa “nshita cinelubali.” Ilinganya inshiku 1, 260 ku ‘inshita [inshita imo] ne nshita shimbi [inshita shibili] na hafu wa nshita. Ubwingi bonse ni “nshita” shitatu na hafu. (Ukusokolola 12:6, 14) Ici cilepilibula ukuti ukufusha imiku ibili shilya nshita shitatu na hafu, e kuti inshita cinelubali, citupeela inshiku 2, 520.

Ukupenda inshiku 2, 520, ukutendeka na 607 B.C.E. kuti kwatuleta mu 600 B.C.E. Nangu cibe fyo, inshita cinelubali shalilepele ukucila pali uyu mwaka. Shali shicili shiletwalilila na lintu fye Yesu alandile pa “nshita shasontwa isha bena fyalo.” Kanshi inshita cinelubali, shaba kusesema. E ico, tulingile ukubomfya ifunde lya mu Malembo ilitila: “ubushiku bumo ku mwaka umo.” (Impendwa 14:34; Esekiele 4:6) Kanshi, inshita cinelubali isha kuti amaka ya calo yateke isonde ukwabula ukucilima kwa kwa Lesa shaba imyaka 2, 520. Ukupenda imyaka 2, 520 ukufuma mu 607 B.C.E. kutuleta ku 1914 C.E. Uyu e mwaka ilyo “inshita shasontwa isha bena fyalo,” nelyo inshita cinelubali, shapwile. Ici cilepilibula ukuti Yesu Kristu atendeke ukuteka nge Mfumu ya Bufumu bwa kwa Lesa mu 1914.

“Ubufumu bwenu bwise”

Apo Ubufumu bwa buMesia bwalindeka ukuteka mu muulu, bushe tulingile ukutwalilila ukulapepa ukuti bukese, nga fintu Yesu asambilishe mwi pepo lya cilangililo? (Mateo 6:9, 10) Ee, tulingilile ukulapepa. Ukupepa ukuti Ubufumu bwa kwa Lesa bwise kucili kwalicindama. Ubufumu bwa kwa Lesa mu kwangufyanya fye buli no kuteka isonde lyonse.

Ilyo Ubufumu bukatendeka ukuteka isonde lyonse, abantu ba busumino bakaipakisha amapaalo ayengi! Baibolo itila: “Lesa umwine akaba pamo na bo. Kabili akafuuta ifilamba fyonse ku menso yabo, ne mfwa tayakabeko kabili iyo, nangu kuloosha nangu kukuuta nangu kukalipwa tafyakabeko kabili iyo. Ifya ntanshi nafiya.” (Ukusokolola 21:3, 4) Pali ilya inshita, ‘takwakabe umwikashi wa mu calo uukasosa ati: “Nindwala.”’ (Esaya 33:24) Bonse abacita ifyo Lesa afwaya bakaipakisha umweo wa muyayaya. (Yohane 17:3) Ilyo tulelolela ukufikilishiwa kwa uku kusesema e lyo na kumbi ukusangwa mu Baibolo, lekeni ‘tulefwaya intanshi ubufumu no bulungami [bwa kwa Lesa]’ Mateo 6:33.

[Futunoti]

[Amashiwi pe bula 4]

Yehova asonta Yesu Kristu ukuba Imfumu ya Bufumu Bwakwe

[Ifikope pe bula 6]

Imyaka 2,520

October 607 ◀ B.C.E. C.E. ▸ October 1914

Imyaka 606 ne myeshi itatu Imyaka 1,913 ne myeshi 9

“Inshita shasontwa isha bena fyalo” shatendeke mu 607 B.C.E. kabili shapwile mu 1914 C.E.

[Icikope pe bula 7]

Abakalatekwa no Bufumu bwa kwa Lesa pano isonde bakaipakisha amapaalo ayengi