Pali Yeremia 31:15, Baibolo itila: “Yehova atile, ‘Mu Rama muleumfwika ishiwi, ukuloosha no kulila ukukalamba; ni Rakele alelila abana bakwe. Nakaana ukumusansamusha pa bana bakwe, pantu nabafwa.’”

Abana ba kwa Rakele babili abo afyele bafwile ninshi ena alifwa kale. Aya mashiwi kuti yaumfwika kwati bufi pantu apo Yeremia ayalandile ninshi palipita ne myaka 1,000 utula apo Rakele afwilile.

Yosefe ali ebeli ilya kwa Rakele. (Ukute. 30:22-24) Pa numa, Rakele alikwete umwana umwaume na umbi, uo bainike ati Benjamini. Lelo Rakele afwile ilyo alepaapa umwana umwaume uwalenga bubili. Kanshi, mulandu nshi Yeremia 31:15 yalandila ukuti Rakele alelila pantu abana bakwe “nabafwa”?

Yosefe ibeli e wafyele Manase na Efraimu. (Ukute. 41:50-52; 48:13-20) Pa numa umukowa wa kwa Efraimu e walumbwike sana kabili e wakwatishe amaka mu bufumu bwa ku kapinda ka ku kuso ubwa bena Israele kabili e mukowa uwaleimininako imikowa yonse 10. E lyo umukowa wa kwa Benjamini umwana wa bubili uwa kwa Rakele, e wapangile ubufumu bwa ku kapinda ka ku kulyo pamo na Yuda. Kanshi kuti twatila Rakele, aleimininako abanakashi bonse abakwete abana mu Israele mu bufumu bwa ku kapinda ka ku kuso, na mu bufumu bwa ku kapinda ka ku kulyo.

Ilyo ibuuku lya kwa Yeremia lyalelembwa, ninshi abena Asiria balipoka kale ubufumu bwa mikowa 10 ubwa ku kapinda ka ku kuso kabili ninshi balisenda na bantu ba muli ubu bufumu muli bunkole. Lelo aba mu mukowa wa kwa Efraimu bamo bafwile babutukile mu citungu ca mukowa wa kwa Yuda. Mu 607 B.C.E., abena Babiloni balipokele ubufumu bwa mikowa ibili ubwa ku kapinda ka ku kulyo ubwa kwa Yuda. Nalimo abasha abengi abo baikete babatwele ku Rama apali amakilomita 8, ukufuma ku Yerusalemu. (Yer. 40:1) Nalimo bamo, babepaile mu citungu ca kwa Benjamini mulya mwine bashikile Rakele. (1 Sam. 10:2) Kanshi ukuloosha kwa kwa Rakele, kuloosha kwa mampalanya uko aleloosha abena Benjamini bonse nelyo balya abafwilile mu Rama. E lyo, nalimo kulya kuloosha kwali kuloosha kwa banamayo abafyele abantu ba kwa Lesa abaleloosha ilyo abena Israele babasendele muli bunkole.

Lelo te mulandu na muntu aya mashiwi yalola, ifyo Yeremia alandile pali Rakele uwaleloosha abana baume bakwe fyalesobela ifyali no kucitika imyaka iingi sana ilyo balefwaya ukwipaya Yesu ninshi aali fye akanya. Imfumu Herode yafumishe icipope ca kuti bepaye abana abaume bonse abaali ne myaka ibili nelyo ukucepako aba mu Betelehemu iyabelele ku kapinda ka ku kulyo aka Yerusalemu. Kanshi abana bonse abakwete iyi myaka balibepeye. Elenganyeni ifyo banyina ba bana abo abaipeye baali no bulanda icine cine! Cali kwati icongo ca kuloosha kwabo calefika kutali sana ku Rama, ku kapinda ka ku kuso aka Yerusalemu.—Mat. 2:16-18.

Kanshi kuti twatila mu nshita ya kwa Yeremia na mu nshita ya kwa Yesu, amashiwi ya kuti Rakele aleloosha abana bakwe abaume yalelondolola ubulanda ubwakwete abanakashi abaYuda abaleloosha abana babo abo baipeye ku balwani. Lelo nangu cibe fyo, bonse abafwa kabili ababa mu “calo ca mulwani,” imfwa, bakalubulwa kuli uyu mulwani ilyo bakabuuka.—Yer. 31:16; 1 Kor. 15:26.