1-3. (a) Été ése bi tele, jé bia yiane telé ôsu? (b) Beta minju’u mivé bôte ba yé’é mfefé nkobô ba tôbane mie, a minsili mivé bi ne sili? (Fombô’ô fôtô ya atata’a ya ayé’é di.)

MELU ma, betoyini Bengaa be Yéhôva ba nyoñe beta ngap ésaé ja tôé ñyenan wo jô na, bi kañete mbamba foé “ayoñ ese a nda bôt ése a nkobô ôse a mvoñe bôt ése.” (Nli. 14:6) Ye ô ne môte wua ya ba ba yé’é nkobô ôfe? Ye ô ne missionnaire, nge ke na ô ne si fe, e vôme bekañete mbamba foé be ne tyôtyoé. Ye wo tabe bisulan akônda da kobô nkobô ôfe si jôé?

² Bebo bisaé be Yéhôva bese ba yiane telé mvo’é jap ya nsisim a nyi ya nda bôte jap ôsu. (Mt. 5:3) Ve biyoñ biziñ, bi ne yen ayaé ya kôme bo ayé’é étam amu bi bili abui mame ya bo. Ve bôte ba kañe Yéhôva si fe be bili minju’u mife.

³ Nge ô vaa na bôte ba kañe Yéhôva si fe ba yé’é mfefé nkobô, ba yiane fe jeñe na be bo mbane ya jalé nleme wop a benya bidi ya nsisim. (1 Bec. 2:10) Aval avé be ne ngule ya bo de éyoñe be nji kôme wôk nkobô ba kobô akônda?  A amu jé bebiaé Bekristen ba yiane jeñe na Mejô me Zambe me nambe minlem mi bone bap?

4. Jé é ne ndeñele mvo’é jangane ya nsisim? Va’ak éve’an.

⁴ Éyoñe bi nji kôme wôk Mejô me Zambe nkobô ya si bi too, jame te e ne ndeñele mvo’é jangane ya nsisim. Ntete mimbu tane Ô.É.J., nleme Néhémie ô nga taé éyoñ a nga yeme na, bongô béziñ e zañe Bejuif be nga kôlô Babylone, be nji be ngule ya kobô nkobô Hébreu. (Lañe Néhémie 13:23, 24.) Bongô bete be nga jañele fo’o été jap ane bebo bisaé be Yéhôva, amu be nji be ngule ya kôme wô’ô Mejô me Zambe.​—Néh. 8:2, 8.

5, 6. Jé bebiaé béziñ ba kañe Yéhôva e vôm ba kobô nkobô ôfe ba yen, a amu jé?

⁵ Bebiaé Bekristen béziñ ba kañe Yéhôva e vôm ba kobô nkobô ôfe ba yene na, nye’ane bone bap ba nye’e benya mejôô wo sé’éban. Miñye’elan ba ve Aba Éjôé mi nji nambe be minlem, amu be nji kôme wô’ô mam ba jô e bisulan. Pédro ^[1] a nda bôte jé be nga kôlô Australie na ba ke Amérique du Sud. A jô na: “Mame ya nsisim ma yiane nambe nlem a avale bia wô’ôtane mam.”​—Lc. 24:32.

⁶ Jam bia lañe nkobô ôfe, e ne bo te nambe nleme wongan ane jam bia lañe nkobô wongan ôbien. Nde fe, éyoñe bi se ngule ya kôme laan a bôte bevok nkobô ôfe, boo wongan a tek, bi ne fe tek nsisim. Nde a ne mbamba jam éyoñe bia ke ôsu a bi nkômbane ya kañe Yéhôva e vôm ba kobô nkobô ôfe, amu bia ba’ale mvo’é jangane ya nsisim.​—Mt. 4:4.

7. Aval avé Bebabylonien be nga jeñe na Daniel a nyoñe metume map, a nyine fe ñyebe wop?

⁷ Éyoñe Daniel ba bemvôé bé be mbe mimkôm e Babylone, bôte ya wôé be nga jeñe na be bo na be nyoñe metume map, amu be mbe be ye’ele be “nkobô Bechaldéen.” Nde fe, bôte be mbe be ye’ele be, be nga ve be biyôlé be Babylonien. (Dn. 1:3-7) Éyôlé be nga ve Daniel é mbe éyôlé Bel, zambe a jôé bezambe ya Babylone. Njô bôt Nebucadnetsar a nga yiane kômbô liti Daniel na, zambe Bebabylonien a ne ngul abui a dañe Yéhôva, Zambe Daniel.​—Dn. 4:8.

8. Jé é nga volô Daniel na a ba’ale mvo’é jé ya nsisim nté ôse a mbe a nyiñ e si fe?

⁸ Akusa bo be nga ve Daniel avale bidi Njô bôt a di, a nga “tyi’i nlem été” na a ye bo “te ve émien nsem.” (Dn. 1:8) Mbôle a nga yé’é “mimfufube mintilan” nkobô wé, a nga ba’ale mvo’é jé ya nsisim nté ôse a nga nyiñ e si fe. (Dn. 9:2, Mfefé Nkôñelan.) Ve mvuse mimbu 70 a nga tabe e Babylone, bôte be nga ke ôsu a yeme nye a éyôlé Hébreu jé.​—Dn. 5:13.

9. Avale Besam 119 a liti, aval avé Mejô me Zambe me nga nambe ntili Besam?

⁹ Mejô me Zambe me nga volô ntili Besam 119 na a bi ngule ya ke ôsu a selane bôte bevok. A nji be a yiane vu nsisim ébiasé bôte béziñ ya nda Njô bôt be mbe be bili. (Bs. 119:23, 61) Ve a mbe a yiane jô’é na Mejô me Zambe me kôme nambe nleme wé.​—Lañe Besam 119:11, 46.

10, 11. (a) Éyoñe bia yé’é Kalate Zambe, nsôñan ôvé bia yiane bi? (b) Aval avé bi ne tôé nsôñane wongan? Va’ak éve’an.

¹⁰ Akusa bo bi ne bi abui mame ya bo mfa’a ya nsisim a mfa’a ya minsôn, bia bese bia yiane nyoñ éyoñe ya bo ayé’é étam a ayé’é ya nda bôt. (Beép. 5:15, 16) Ve nsôñane wongan ô nji yiane bo fo’o ve na bi lañ abui nge na bi kômesane fo’o ve biyalan bia ye ve ésulan. Bia yiane jô’é na Mejô me Zambe me nambe minlem miangan a yemete mbunane wongan.

¹¹ Asu ya na bi tôé nsôñane te, bia yiane ba’ale miñyiane mi bôte bevok nsisim éyoñe bia yé’é, teke vuane fas miñyiane miangan mibien. (Beph. 1:9, 10) Bia yiane yeme na éyoñe bia kômesan asu nkañete, asu bisulan, nge ke asu ésaé éziñ ésulan, sa ke jôm ése bia ye lañe nje ja ye fombô bia. Tame yen éve’ane ji: Akusa bo na masa ya kisin a tyek bidi ôsusua na a señe bie bôt, a se ngule ya nyiñe fo’o ve a bidi a tyek. Nge a kômbô tabe mvo’é e minsôn, a yiane yame mbamba bidi asu dé émien. Avale da fe, bia ye jeñe na bi ve nleme wongane bidi ya nsisim bia jalé miñyiane miangan.

12, 13. Amu jé abui bôte da kañe Yéhôva e vôm ba kobô nkobô ôfe, da yene mfi ya bo mbane ya yé’é nkobô be nga bialé wô?

¹² Abui bôt da kañe Yéhôva e vôm ba kobô nkobô ôfe da yene na, é ne mfi ya bo mbane ya yé’é Kalate Zambe e ‘minkobô be nga bialé mie.’ (Mam. 2:8) To’o bemissionnaire ba yeme na nge ba kômbô kee ésaé jap ôsu, be se ngule ya nyoñe fo’o ve miñye’elane ba ve e bisulan.

 ¹³ Alain a yé’é nkobô Farsi (Persan) den a nto mimbu muam. A jô na: “Éyoñe ma kômesane bisulan nkobô Persan, ôsimesane wom ôse ô ne fo’o ve nkobô ôbien. Mbôle boo wom a fas abui, mame ya nsisim ma lañ, me nji nambe nleme wom. Jôme te nje ma ve ngule na me yé’é Kalate Zambe a bekalate befe nkobô me nga bialé wô.”

14. Jé bebiaé ba yiane bo, a amu jé?

¹⁴ Bebiaé Bekristen ba bo mvo’é éyoñe ba jeñe na, Mejô me Zambe me nambe asimesan a minlem mi bone bap ôte’ete’e ôte’etek. Serges ba minga wé Murielle be nga kañe Yéhôva e vôme ba kobô nkobô ôfe mimbu milal. Mvuse mimbu mite nde be nga yene na, mone wop a mbe a bili mimbu 17, a mbe a nga jañele avak dé ya bo mame ya nsisim. Murielle a jô na: “A mbe a nga wôk ôlun éyoñ a kañete nkobô Chinois, a too ke na a mbe a nye’e a kañete nkobô wé, e Fulasi.” Serges a jô na: “Éyoñe bi nga yene na jame te da ndeñele mone wongan na a yaé nsisim, nde bi nga nyoñe ntyi’ane ya bulan akônda bi mbe ôsusua.”

15. (a) Jé é ne bo na bebiaé be bulan akônda da kobô nkobô bone bap ba kôme wôk? (b) Melebe mevé kalate Deutéronome 6:5-7 a ve bebiaé?

¹⁵ Jé é ne tindi bebiaé na be bulan akônda da kobô nkobô bone bap ba kôme wôk? Di ôsu, ba yiane fas nge be bili éyoñ, a mam me ne volô be na, be ye’ele bone bap na be nye’e Yéhôva, be ye’ele fe be nkobô be nji yem. Di baa, be ne yene na bone bap be nji beta nye’e ba bo mame ya nsisim, nge kañete nkobô ya vôme be né. Éyoñe be tele avale bité te, bebiaé Bekristen be ne fase fane ya bulan akônda da kobô nkobô bone bap ba kôme wôk akekui bone bap be ne tebe ne bip mbunan été.​—Lañe Deutéronome 6:5-7.

16, 17. Aval avé bebiaé béziñ ba ta’a mam mfa’a ya na be volô bone bap mfa’a ya nsisim nté be ne si fe?

¹⁶ Mfa’a ôvok, bebiaé béziñ be ne yene zene ya ye’ele bone bap Mejô me Zambe nkobô be nga bialé wô, ve be kele bisulan akônda, nge angôs da kobô nkobô ôfe. Charles a bili bobebinga belal be bili mimbu 9 akekui 13, ba tabe bisulan angôs da kobô Lingala. A jô na: “Bi nga nyoñe ntyi’ane ya bo ayé’é étam a ayé’é ya nda bôt nkobô bi nga bialé wô. Ve bi wô’ô fe yé’é bifia, a bo bone bivôé nkobô Lingala na bi volô bone bangan na be yé’é nkobô te e bivôé été.”

¹⁷ Kévin a bili bobebinga bebaé be bili mimbu mitan a mimbu muam. A nga ta’a mam na a volô bone bé be nji be be kôme wô’ô nkobô ôfe. A jô na: “Bia minga wom bia bo môt ase ya be be ayé’é nkobô Fulasi, nkobô be nga bialé wô. Bi nga nyoñe fe ntyi’ane ya bo bi tabe ésulane jia e ngon, nkobô Fulasi. Éyoñe bi ne mewo’on, bi wô’ô tabe étôkan é ne nkobô bi nga bialé wô.”

18. (a) Ñye’elan ôvé ô ne kalate Beromain  15:1, 2 ô ne volô wo na ô yeme jé ja ye bo mvo’é asu bone bôé? (b) Melebe mevé bebiaé bevok ba ve? (Fombô’ô ayemé.)

¹⁸ E ne été na, bebiaé bebien mbe ba yeme jé é ne mfi asu mvo’é ya nsisime bone bap. ^[2] (Beg. 6:5) Murielle bia te jô nye e yôp a meme na ba nnôm be nga nyume bebiene mam asu mfi mone wop. (Lañe Beromain 15:1, 2.)  Éyoñ Serges a beta simesan, a yene na be nga nyoñe mbamba ntyi’an. A jô na: “Éyoñe bi nga bulan akônda Fulasi, mone wongan a nga taté na a yaé nsisim, a su’ulane fe duban. A nto nkpwa’a mefane den. Émien a nga fase fe jé a ne bo mfa’a ya na a bulan angôs da kobô nkobô Chinois!”

19, 20. Aval avé bi ne liti na bia nye’e Mejô me Zambe?

¹⁹ Amu a nye’e bia, Yéhôva a nga ve bia Mejô mé, Kalate Zambe. Ba kuli nye ntete minkobô asu ya na ‘bôte bese be zu yem benya mejô.’ (1 Tim. 2:4) Yéhôva a yeme na bôte be ne ngule ya jalé miñyiane miap ya nsisim éyoñe ba lañe mejô mé nkobô ya nleme wop.

²⁰ Aval été ése bi tele, bia yiane nyoñe ntyi’ane ya jalé minlem miangan a benya bidi ya nsisim. Éyoñ bi ne mbane ya yé’é Mejô me Zambe nkobô ya nlem, bia ba’ale mvo’é jangane ya nsisim a nyi ya nda bôte jangan, bia liti fe na bia kôme ba’ale Mejô me Zambe.​—Bs. 119:11.