Mbu 1988, Jack ba Marie-Line be nga taté na ba bo ésaé nkpwa’a mefan fufulu. Mbôle be ne avale bôte da yeme nyiñ éza bevôm, be nga yebe na ékôane Yéhôva é jaé belane be Guadeloupe a Guyane. Wofise ya France ñwô wo tebele ésaé mesi mete mebaane. Bi tame sili be bone minsili:

Jé é nga tindi mia na mi bo bekpwa’a mefan?

Marie-Line: Me nga yaé Guadeloupe, mema a mbe aka’a ayôñe nsisim, e mbe kui’ na bia nye bi lôte ngume môse nkañete. Ma nye’e fe bôt angôndô, jôm ete nje me nga nyoñ ésaé nkpwa’a mefan ve nné ane me nga mane sikôlô.

Jack: Aso mongô, bekpwa’a mefan ba bômane ma. Mewo’an me sikôlô, me mbe me nyoñe’ ésaé nkpwa’a mefane ya étun éyoñ. Memane me sondô, bi mbe bi kele’e kañete a bekpwa’a mefan abôta nkañete dap. Bi mbe bi kañete’e ngume môs, éyoñ éte bia ke plage. Angôndô ya mbamba biyoñ!

Éyoñ me lu’uya Marie-Line mbu 1988, me nga jô mamiene na: ‘Bi bili abui éyoñ, nde jé fo’o ja kamane bia na bi nene ésaé jangan?’ Ane ma fe me nga nyoñ ésaé nkpwa’a mefan. Mvuse mbu wua, éyoñe bi lôteya sikôlô bekpwa’a mefan, be nga lôme bia bekpwa’a mefane be ne ngum aval abui bitisone ya Guadeloupe. Mvuse ya valé, be nga lôme bia Guyane.

Mi saéya bevôm bevôm mimbu mise mi. Jé é nga volô mia na mi yeme nyiñe vôm ase ba lôme mia?

Marie-Line: Bobejañe ya Béthel ya Guyane ba yem éfuse bia dañe nye’e: Ésaïe 6:8. Ajô te, éyoñ ba loone bia téléphone, be mbe be taté’é bo éngbwañ a sili bia na: “Ye mia beta fo’o simesane mon éfuse wônan?” Nné ane bia wô’ô nsili ôte, bia yem été été na be nga zu lôme bia vôme mfe. Éyoñ éte bi bia yalane ve na: “Bia ba! Kata’ané bia vôm bi ke!”

 Bi mbe étyi teke ve’e vôme bi né a vôm bia so, amu bi nji be bi yii na bi kate bu’ubane bibotane ya vôme bi né. Bi mbe fe bi jeñe’e na bi mane yeme bobejañe ya vôme ba lôme bia.

Jack: Ôsusua, bemvôé bangan béziñe be nji be be yii na bi ke vôme wofise wo lôme bia, asu na bia be be bi bo te kandan. Ve éyoñ bi kôlô’ô Guadeloupe, mojañ éziñ a nga liti bia bifia bi Yésus ya kalate Matthieu 13:38 bi: “Afup e ne si nyô.” Ajô te to’o bi ne vé, bia bo ésaé ve afube da. Da sili ve na bi koone bôt abôta si bi né.

Éyoñ ése bia kui vôm, bia koone bôte be nyiñe jôme jaba mvo’é. Nde bia fe bia jeñe na bi nyiñ ane be. To’o bidi biap bia selan émbiangan, bia di bie, bia nyu fe mendim ba nyu, bi tabe’e ntyele ve na bi bo te kon. Bia ve ngul ése na bi kobô ve ajô ya mbamba be mame ya vôme ba lôme bia.

Marie-Line: Bobejañ be ne bemie jale ba ye’ele bia abui mam. Me ngenane me tyô’ô éyoñ bi nga suane Guyane. Mveñ é mbe é noñe’e melu mete angôndô! Bi mbe bi simesa’ane na bia yiane yange na mveñ é tebe ôsusua na bi kui nkañete. Ve sita éziñ a nga sili ma na: “Ye bi nto fo’o ve ke?” Me ve zu kam a yalane nye na: “Ye mveñe si ana?” Nye’e na: “Nyoñe’e ngenga wôé a minsini bi téé.” Sita ate a nga ye’ele ma avale ba dutu minsini a wo wua be bili ke ngenga wo ôvok. Nge sa nalé, me nji ye kañete nté ôse mveñ é mbe é noñek!

Mi tyendéya mebôta me nkañete bebé biyoñ 15. Melebe mevé mi ne ve bobejañ ba kômbô ke su’u ésaé vôme mfe?

Marie-Line: E nji bo tyi’ibi ya bo ndeñe ndeñe éyoñ ése. Ajô te e ne nya mfii na ô yeme kôme nda jôé, asu na é bo mbamba vôme ya wo’an éyoñe wo so nkañete.

Jack: Me mbe me tyendé’é meyañe ya nda éyoñ ése. Éyoñ bobejañe ya Béthel be mbe be yeme’e na bia ye ke dañe tabe vôm éziñ, be mbe be jô’ô ma na: “A Jack, te wu nju’u ya tyendé meyañ!”

Marie-Line a yem ajô ya nta’ane biôm. A wô’ô kôme mane futi biôme becarton a ve be môé ane “éwoban,” “étune nda,” “kisin,” akeke. Nalé a bo na bi telé carton ase vôm  a yiane tebe éyoñ bia kui mfefé nda. A mane fe tili biôm bi ne koone bie carton ase, ajô te e ne tyi’ibi na bi yeme carton bia yiane yooé éyoñ bia jeñe jôm.

Marie-Line: Mbôle bi nga yé’é ta’a mam, e ne tyi’ibi na bi ji’a taté ésaé vôm ase bia kui.

Nta’ane mam ôvé wo volô mia na mi ‘jalé ésaé jenane ne lut’?​—2 Tim. 4:5.

Marie-Line: Mimôse mi Mondé bia wo’an a kômesane bisulan. Wônaa ataté môse Tusedé, bi ne nkañete.

Jack: Bia yiane fo’o suu abim mewolo éziñ ngon ése, ve sa ke mewolo mme ma dañe tyelé bia nleme yôp. Ésaé nkañete nje bia telé ôsu. Bia jeñe na bi laan a môt ase bia tôbane nye zen.

Marie-Line: Éyoñ ése bia ke pique-nique, ma kee betract. Bôte ba kôme fe bo be subu’u bia bebé a sili bia jôme ya lañ, a too ke na bi nji kate be na bi ne Bengaa. Jôm ete nje bia jeñe fe na bi bi mbamba mbot a mbamba mefulu éyoñ ése. Bôte ba fombô bia.

Jack: Mbamba ntabane wongan a volô fe na bi kañete. Me wô’ô ke ma to’é mbuane tyia tyia a ne’e akun, me wô’ô fe bale bilo’o bia faa zene ya nda. Bôte bia be be bi too ba yene mam mete mese, bevo’o be wô’ô sili ma na: “Ye ô ne bi Kalate Zambe ya ve ma?”

Mi nga bo mi kele’e kañete ôyab a vôm mi too. Ye mi ne tame kobô bia ajô ya mulu mete?

Jack: Minjoñ miziñe ya Guyane mi ne susu’a abé. E mbe e sili’i na bi wulu bekiliméta 600 sondô ase. Me vo’o vuan éyoñ bi mbe bi kele’ Saint-Élie, mefane ya Amazonie. Bi mbe bi bo’o mewolo me nkolo bi bete pikop a bial. Abui bôte ya vôm ate da fa’a gôlôt. Bôte béziñe be mbe be kôme’e ve bia bone mefese me gôlôt éyoñ bia ve be bekalate! Mame ngô’é, bi mbe bi futi’i bevidéo ya ékôane Yéhôva. Abui bôt e mbe e za’a yene be.

Marie-Line: Bone mimbu mvus, Jack a mbe a yiane ke bo nkañete ya Mesimesa’ane e Camopi. Dulu éte é nga nyoñe bia mewolo me nkolo menyin, bi nga dañe Oyapock (ôsôé) bi bete bial. Me nga nye’e dulu éte.

Jack: Vôme ndelé ôsôé é mbe ngul a mbe jame ya ko woñ. Ve me ne kate mia na a mbe étua abeñe ya yen ane ndelé ôsôé ja vuñ nté bial bia zu bia subu. Sa ke fianga môte nje é mbe ve wulu bial ôsôé ôte! Bi nga nye’e mone dulu ate angôndô. Bengaa be mbe ve besaman Camopi, ve bôte bebé 50 be nga tabe Mesimesa’ane, to’o b’Amérindien!

Marie-Line: Avale mbamba be mam ete nde da yange bisoé bise bia kômbô nene ésaé jap. Mbunane wôé wo yem amu wo yene wo Yéhôva avale biyoñ ete. Bi jaéya yene wo Yéhôva!

Mi nga yé’é abui minkobô. Ye nalé a tinane na nlô wônan ô yoo?

Jack: Teke jôm. Me nga yé’é minkobô mite amu me mbe me yiane yeme mie. Me nga yiane wulu ayé’é ya Nkume mmombô a bete nkobô Sranan Tongo * môs éziñ, valé ki me ngenane te bo ve nlañane ya Bible nkobô ôte. Éyoñ me nga sili mojañ éziñ nge ma te yeme wulu ayé’é, a nga yalane ma na: “Me nji kôme wô’ô jôm ése wo te jô, ve da too mvo’é.” Bongô mbe be nga dañe volô ma. Be mbe be kate’e ma éyoñ ma kop, benya bôtô ki be too bivô. Bongô mbe fo’o be nga ye’ele ma abui mam.

Marie-Line: Abôta nkañete éziñ, me mbe me yiane wulu meyé’é minkobô milal: Français, Portugais a Sranan Tongo. Sita éziñ a nga lebe ma na me taté a nkobô wo dañ ayaé, a na me ke man a nkobô ma dañe yem. Me nga ji’a yemelane mfi ya melebe mete.

Môs éziñ, me mbe me yiane wulu meyé’é  mebaé, da nkobô Sranan Tongo, di évo’o nkobô Portugais. Me mbe me kômeya kaa ayé’é baa, e viane teme sita bia nye bi mbe na: “A Marie-Line, ma buni na jôm éziñ ja ndeñele.” Nde ma zu yemelane na ma kobô éza minga ya Brésil Sranan Tongo, éyoñ ma yiane kobô nye Portugais!

Bôte mia be be mi nga saé ba nye’e mia abui. Jé é nga bo na bobejañ be nye’e mia abim ete?

Jack: Kalate Minkana 11:25 a jô na: “Nlem ô ne ésôs wo ye vem.” Bia lôt abui éyoñ a bobejañ, bia nye’e fe bi volô’ô be. Bobejañ béziñ be nga sili ma amu jé ma wu nju’u ya zu kôm Aba Éjôé, a jô ma na: “Jôké’é bekañete be bo de.” Nde me nga yalane be na: “Ma fe me ne nkañete. Ajô te, ma yiane su’u ésaé ane bekañete bese bevok.” Akusa bo bia bese bi wô’ô kômbô tabe étam biyoñ biziñ, asu bia minga wom, nkômban ôte ô nji yiane kamane bia na bi volô bôt.

Marie-Line: Bia subu bobejañ bebé a liti be na bia nyoñe be ngap. Jôm ete nje bia ji’a yemelan éyoñe wua ya be be a ne yi na môt a ba’ale nye bon, nge ke nyoñe be sikôlô. Éyoñ bi yemelaneya de, bia jeñ a mezene mese na bi volô be. Nalé a bo na élate jangan é yem.

Bibotane bivé mia bi amu mia su’u ésaé vôme bekañete mbamba foé ba jemban?

Jack: Ésaé nkpwa’a mefan ja bo na bi bu’uban abui bibotan. Abui biyoñ bia vembe éyoñ bia yen abui biôme Yéhôva a nga té. Bi kusa tôbane minjuk, bi bili mvo’é ya nlem amu bia yeme na Yéhôva a su’u bebo bisaé bé vôm ase be né.

Éyoñ me mbe ésoé, be nga fete ma mimbô’ô Guyane amu me nga bene nyiine bezimbi. Me nji ve’ele buni môs éziñe na mé beta so va ane missionnaire, a na ma ye bi ôva’a ngule ya kañete menda mimbôk. Yéhôva a boya fo’o Zambe bibotan!

Marie-Line: Mfa’a wom, ma dañe bi avak amu ma volô bôte bevok. Bia wô’ô mvaé ya bo Yéhôva ésaé. Ésaé éte ja yemete fe élate jangane nda aluk. Biyoñ biziñ, Jack a sili ma nge bi ne bañete mojañ éziñ ba ngale nda a ve be ngule nyul. E wô’ô kui abui biyoñ na me yalane nye na: “Wo vaa vaa ma de anyu!”

Jack: Be ndeme bi ma cancer ya prostate. To’o a vini a wô’ô de, me wô’ô kate minga wome na: “Édiñe jam, nge ma wu den, be vo’o fo’o jô na me nga nyiñ ayap. Ve ma ye wu me wô’ô mvaé amu me nga belan ényiñe jam ése asu benya mame ésaé Yéhôva.”​—Met. 25:8.

Marie-Line: Yéhôva a nga yooé bia abui mimbé, a ve bia avale mimbe’e bi nji ve’ele buni na bia ye be’e môs éziñ. Ényiñe jangan é ne fo’o njalane ne lut a mbamba be mam! Vôm ase ékôane Yéhôva é ne jô na ja lôme bia, bia téé ve dulu, amu bi too Yéhôva benya mebunu!