Giingnan ka sa imong anak nga gina-bully siya sa eskuwelahan. Unsay imong mahimo? Ingnon ba nimo ang eskuwelahan nga silotan ang bully? Tudloan ba nimo ang imong anak nga mosukol? Sa dili pa modesisyon, tagda ang pipila ka impormasyon bahin sa bullying. a

•  Unsay angay nakong mahibaloan bahin sa bullying?

•  Unsay akong ikatabang?

 Unsa ang bullying? Ang bullying maoy padayon ug tinuyo nga pagpasakit sa pisikal o emosyonal. Busa, dili tanang insulto o harassment ang matawag ug bullying.

 Kon nganong angay kang mahibalo: Tawgon sa pipila ug “bullying” ang bisan unsang buhat nga makapasakit, bisag unsa ni ka gamay. Pero kon himoong isyu ang ginagmayng panghitabo, basig dili na hinuon makakat-on ang imong anak sa paghusay sa mga dili pagsinabtanay—katakos nga gikinahanglan niya karon ug inigkadako niya.

 Prinsipyo sa Bibliya: “Ayawg kasuko dayon.”​—Ecclesiastes 7:9.

 Ang punto: Bisag kinahanglan tingali kang mangilabot sa pipila ka situwasyon, ang ubang situwasyon makahatag sa imong anak ug kahigayonan nga makakat-on sa pag-atubang sa mga problema ug pagsulbad sa dili pagsinabtanay.—Colosas 3:13.

 Unsay imong mahimo kon moingon ang imong anak nga padayon ug tinuyo siyang gina-harass?

•   Mapailobong maminaw sa imong anak. Susiha (1) kon unsay nagakahitabo ug (2) kon nganong gina-bully siya. Ayaw dayon paghinapos kon wala pa nimo mahibaloi ang tanang impormasyon. Pangutan-a ang kaugalingon, ‘Duna bay mga detalye nga wala nako mahibaloi?’ Aron mahibaloan nimo ang tanang detalye, basin kinahanglan kang makig-estorya sa maestra sa imong anak o sa ginikanan sa nag-bully sa imong anak.

   Prinsipyo sa Bibliya: “Kon ang usa motubag dayon nga dili una maminaw, kabuangan kana ug makauulaw.”​—Proverbio 18:13.

•   Kon gina-bully gyod ang imong anak, pasabta siya nga ang iyang reaksiyon puwedeng makapaarang-arang o makapasamot sa situwasyon. Pananglitan, ang Bibliya nag-ingon: “Ang kalmadong tubag makawala sa kapungot, apan ang sakit nga pulong makahaling sa kasuko.” (Proverbio 15:1) Oo, ang pagbalos makapasamot hinuon sa situwasyon.

   Prinsipyo sa Bibliya: “Ayaw balosig kadaot ang kadaot o balosig insulto ang insulto.”​—1 Pedro 3:9.

•   Ipatin-aw ngadto sa imong anak nga ang dili pagbalos wala magpasabot nga siya talawan o huyang. Timailhan hinuon kana nga siya lig-on kay wala siya magpakontrolar sa bully. Sa ato pa, gipildi niya ang bully bisag wala niya kini sukli.

   Importanteng hinumdoman kini sa imong anak ilabina kon siya nakasinatig cyberbullying. Kon makiglalis siya o makigbaslanay ug sakit nga mga estorya diha sa Internet, iyang gihatagag permiso ang bully nga magpadayon sa pagpang-bully, ug posibleng tawgon pod ug bully ang imong anak! Tungod niana, usahay ang kinamaayohang reaksiyon mao ang dili pag-react​—usa ka paagi nga lagmit makadis-armar o makapildi sa bully.

   Prinsipyo sa Bibliya: “Kon walay sugnod, ang kalayo mapalong.”​—Proverbio 26:20.

•   Sa pipila ka kahimtang, puwedeng likayan sa imong anak ang mga bully ug ang mga dapit nga posible siyang ma-bully. Pananglitan, kon nahibalo siya asa tig-istambayan ang bully o mga bully, malikayan niya ang problema kon sa laing dalan siya moagi.

   Prinsipyo sa Bibliya: “Ang tawong maalamon makakita sa kapeligrohan ug molikay niana, pero ang walay kasinatian moderetso ra ug mag-antos sa resulta.”​—Proverbio 22:3.

 SULAYI KINI: Tabangi ang imong anak nga mapamalandong ang mga bentaha ug disbentaha sa mga puwede niyang buhaton. Pananglitan:

•  Unsay posibleng mahitabo kon dili niya suklan ang bully?

•  Komosta kon sultian niya ang bully nga hunongan na siya sa pag-bully?

•  Komosta kon isumbong niya sa eskuwelahan ang pag-bully kaniya?

•  Puwede ba niyang “madis-armahan” o mapildi ang bully pinaagig pakig-amigo niini ug pagpangomedya?

 Sa personal man o sa Internet ang pag-bully, dili parehas ang matag situwasyon. Busa tabangi ang imong anak nga makakitag praktikal nga solusyon. Pasaligi siya sa imong tabang.

 Prinsipyo sa Bibliya: “Ang tinuod nga higala magpakitag gugma sa tanang panahon ug siya igsoon nga masaligan panahon sa kalisdanan.”—Proverbio 17:17.