A2
Makapainteres nga mga Bahin Niini nga Rebisyon
Ang New World Translation of the Christian Greek Scriptures gi-release sa Iningles niadtong 1950, ug ang kompletong New World Translation of the Holy Scriptures gipatik niadtong 1961. Sukad niadto, minilyong magbabasa sa kapig 210 ka pinulongan ang nakabenepisyo sa tukma ug sayon basahon nga hubad sa Balaang Kasulatan gikan sa orihinal nga mga pinulongan.
Pero sa milabayng 50 ka tuig ang mga pinulongan nausab. Nasabtan sa presenteng New World Bible Translation Committee nga kinahanglang mohimog kausaban sa hubad aron matandog ang kasingkasing sa mga magbabasa sa atong panahon karon. Busa niini nga rebisyon, dunay gihimong mga kausaban sa estilo ug sa bokabularyo aron makab-ot ang mosunod nga mga tumong:
-
Paggamit ug moderno, daling masabtan nga mga pulong. Pananglitan, ang karaang termino nga “manulonda” gipulihag “anghel.” (Genesis 16:7) Niini nga rebisyon, ang “pakighilawas” sagad gihubad ingong “seksuwal nga imoralidad”; “malaw-ayng panggawi” ingong “walay kaulaw nga paggawi”; ug “mga hudyaka” ingong “banha ug way pugong nga paglipaylipay.” (Galacia 5:19-21) Ang ekspresyong “panahong walay tino” sagad gipulihan ug “hangtod sa hangtod,” “dumalayon,” “walay sinugdanan,” “walay kataposan,” o “dugay na kanhi,” depende sa konteksto.—Genesis 3:22; Ezequiel 46:14; Salmo 90:2; Ecclesiastes 1:4; Miqueas 5:2.
Ang terminong “binhi” sa karaang Hebreohanon ug Gregong pinulongan puwedeng magtumong sa liso sa tanom, ug puwede sab nga magtumong sa anak sa tawo, sa mga kaliwat, o sa semilya sa tawo. Kay dili na man komon sa Cebuano nga gamiton ang “binhi” sa pagtumong sa mga tawo, gipulihan kinig mga ekspresyon nga maoy gipasabot sumala sa konteksto. (Genesis 1:11; 22:17; 48:4; Mateo 22:24; Juan 8:37) Kasagaran, gigamit na ang terminong “kaliwat” kon nagtumong sa saad didto sa Eden, nga mabasa sa Genesis 3:15.
Juan 1:16, 17) Gigamit sab sa unang edisyon niini nga Bibliya ang termino nga “arka sa pakigsaad.” Apan ang pulong “arka” puwedeng magpasabot ug dako kaayong sakayan nga morag kahon parehas sa arka ni Noe. Busa niini nga edisyon gigamit ang pulong “kaban” nga sakto ang kahulogan ug mas daling masabtan.—Deuteronomio 31:26.
Ang Cebuano nga ekspresyong “dili takos nga kalulot” gipulihan ug “dili hitupngang pagkamaayo” aron mas daling masabtan. ( -
Giklaro ang mga ekspresyon sa Bibliya. Ang ubang termino nga gigamit sa unang edisyon sa Bag-ong Kalibotang Hubad kinahanglan pang ipatin-aw aron masabtan. Pananglitan, gigamit sa Bibliya ang Hebreohanong termino nga “Sheol” ug ang Gregong termino nga “Hades” sa pagtumong sa lubnganan sa mga tawo. Daghan ang wala mahibalo niining mga terminoha, ug ang “Hades” duhay kahulogan tungod sa pagkagamit niini sa Gregong mitolohiya. Busa kining duha ka termino gipulihag “Lubnganan,” nga maoy gipasabot sa mga magsusulat sa Bibliya. Ang mga terminong “Sheol” ug “Hades” gibutang na diha sa mga footnote.—Salmo 16:10; Buhat 2:27.
Sa miaging edisyon, ang Hebreohanong pulong nga neʹphesh ug ang Gregong pulong nga psy·kheʹ pirmeng hubaron nga “kalag.” Tungod sa daghang sayop nga pagsabot sa kahulogan sa pulong “kalag,” kini nga paagi sa paghubad nakatabang sa mga magbabasa nga masabtan kon giunsa paggamit kining mga terminoha sa mga magsusulat sa Bibliya nga gigiyahan sa Diyos. Depende sa konteksto, kining mga pulonga puwedeng magtumong (1) sa persona, (2) sa kinabuhi sa usa ka persona, (3) sa buhing mga linalang, (4) sa mga tinguha ug gana sa tawo o, sa ubang konteksto, (5) bisan sa mga patay. Apan kay dili komon ang ingon niini nga paggamit sa pulong “kalag” sa Cebuano, ang neʹphesh ug psy·kheʹ gihubad base sa kon unsa gyoy kahulogan niini, nga sagad naay footnote nga “O ‘kalag.’” (Pananglitan, tan-awa ang Genesis 1:20; 2:7; Levitico 19:28; Salmo 3:2; Proverbio 16:26; Mateo 6:25.) Apan sa pipila ka balaknon o iladong mga teksto, gipabilin ra ang pulong “kalag” sa main text, nga naay footnote nga nagtudlo sa Glossary o naghatag ug lain pang posibleng hubad.—Deuteronomio 6:5; Salmo 131:2; Proverbio 2:10; Mateo 22:37.
Sa susama, gipabilin ra ang pulong “rinyon” (kidney) kon kini nagtumong sa literal nga organo. Pero kon gamiton sa simbolikong paagi, parehas sa pagkagamit sa Salmo 7:9 ug 26:2 ug Pinadayag 2:23, gihubad kini ingong “kinailadmang mga pagbati” o “kinasulorang mga hunahuna,” unya gibutang sa footnote ang literal nga ideya.
Ang Cebuano nga ekspresyong “kasingkasing,” sama sa katumbas niini diha sa Hebreohanon ug Gregong pinulongan, dunay literal ug simbolikal nga kahulogan, mao nga sagad ipabilin kini sa main text. Apan sa mga konteksto nga dili tin-aw ang kahulogan, mas giklaro ang pagkahubad. Pananglitan, sa basahong Proverbio, ang ekspresyon nga “nakulangan ang kasingkasing” gihubad nga “dili maayog panghunahuna,” ug naa sa footnote ang literal nga ideya. (Proverbio 6:32; 7:7) Ang ubang ekspresyon, sama sa “tambok,” “unod,” ug “sungay,” gihubad sab base sa konteksto. (Genesis 45:18; Ecclesiastes 5:6; Job 16:15) Ang pipila niini nga mga ekspresyon gihisgotan sa “Glossary sa mga Termino sa Bibliya.”
-
Mas sayon basahon. Gipaningkamotan pag-ayo nga dili bakikaw ug dili komplikado ang pagkabalay sa mga pulong aron hanoy kining basahon. Niini nga rebisyon, ang pagkabalay sa mga pulong gibase sa kon unsay komon nga paagi sa pagsulti karon. Pananglitan, tan-awa ang Genesis 3:9-13 ug Ruth 1:8-13.
-
Nagpaila sa hustong gender. Ang mga noun sa Hebreohanon ug Gregong pinulongan naay gender, kon lalaki ba o babaye ang gitumong, ug sa Grego naa poy mga noun nga walay gender. Apan usahay, ang literal nga paghubad sa gender sa orihinal nga termino makalubog sa kahulogan. Sa Hebreohanon ug Grego, ang plural nga noun sagad panglalaki, mga lalaki man ang gitumong o apil mga babaye. Pananglitan, ang Hebreohanong ekspresyon para sa “mga anak nga lalaki ni Israel” puwedeng magtumong sa 12 ka anak nga lalaki ni Israel. Apan sagad kini nagtumong sa tibuok nasod sa Israel, mga lalaki ug babaye. Busa niini nga rebisyon, kini nga ekspresyon sagad gihubad nga “mga Israelinhon” aron ipakita nga kini nagtumong sa tibuok nasod. (Levitico 1:2; Numeros 1:2; Deuteronomio 1:3) Sa Cebuano sab, ang mga pronoun walay gender. Aron dili makalibog, kini nga rebisyon usahay mogamit sa ngalan sa karakter imbes pronoun.— Genesis 4:20; 1 Samuel 25:36; Ester 2:17.
Ang tanang kausaban sa mga teksto sa Bibliya giampoan ug gihimo nga mainampingon uban ang lawom nga pagtahod sa maayong nahimo sa unang New World Bible Translation Committee.
Uban pang makapainteres nga bahin niini nga rebisyon:
Kini nga edisyon naay mga footnote. Kini ang lainlaing klase sa footnote:
-
“O” Laing paagi sa paghubad gikan sa Hebreohanon, Aramaiko, o Grego nga parehas rag katibuk-ang ideya.—Genesis 1:2, footnote sa “aktibong puwersa sa Diyos”; Josue 1:8, “palandongon.”
-
“O posible” Laing paagi sa paghubad nga balido pero lahi ug katibuk-ang ideya.—Genesis 21:6, “mokatawa uban kanako”; Zacarias 14:21, “Canaanhon.”
-
“Literal” Pulong por pulong nga hubad gikan sa Hebreohanon, Aramaiko, o Grego o pangunang kahulogan sa ekspresyon sa orihinal nga pinulongan.—Genesis 30:22, “magmabdos”; Exodo 32:9, “gahig ulo.”
-
Kahulogan ug dugang impormasyon Kahulogan sa mga ngalan (Genesis 3:17, “Adan”; Exodo 15:23, “Mara”); detalye bahin sa mga timbang ug sukod (Genesis 6:15, “maniko”); ang gitumong sa pronoun (Exodo 36:8, “niya”); impormasyon sa Apendise ug Glossary.—Genesis 37:35, “Lubnganan”; Mateo 5:22, “Gehenna.”
Makita sa seksiyong “Introduksiyon sa Pulong sa Diyos” ang sumaryo sa pangunang mga pagtulon-an sa Bibliya. Human sa kataposang basahon sa Bibliya makita ang “Listahan sa mga Basahon sa Bibliya,” ang “Indise sa mga Pulong sa Bibliya,” ug ang “Glossary sa mga Termino sa Bibliya.” Ang Glossary makatabang sa magbabasa nga masabtan ang pipila ka ekspresyon sumala sa pagkagamit niini sa Bibliya. Kini ang mga seksiyon sa Apendise A: “Mga Prinsipyo sa Paghubad sa Bibliya,” “ Makapainteres nga mga Bahin Niini nga Rebisyon,” “Kon sa Unsang Paagi Nakaabot Kanato ang Bibliya,” “Ang Balaang Ngalan sa Hebreohanong Kasulatan,” “Ang Balaang Ngalan sa Kristohanon Gregong Kasulatan,” “Tsart: Mga Propeta ug mga Hari sa Juda ug Israel,” ug “Pangunang mga Hitabo sa Kinabuhi ni Jesus sa Yuta.” Ang Apendise B dunay mga mapa, tsart, ug ubang impormasyon nga makatabang sa kugihang mga estudyante sa Bibliya.
Sa sinugdan sa matag basahon sa Bibliya, dunay sumaryo sa matag kapitulo ug kon asa nga mga bersikulo kini makita, nga mohatag sa magbabasa ug ideya sa matag basahon. Ang kolum sa tunga sa matag panid naay importante kaayong mga marginal reference gikan sa unang edisyon, nga motultol sa konektadong mga teksto.