Mga Polis—Nganong Sila Gikinahanglan?

UNSA kahay kahimtang sa kinabuhi kon walay mga polis? Buweno, unsay nahitabo sa 1997 sa dihang nagwelga ang 18,000 ka polis sa siyudad sa Recife sa Brazil, diin kapin sa usa ka milyong residente gipasagdang walay polis nga nagbantay?

“Sulod sa lima ka nagkaguliyang nga mga adlaw niining daplin sa baybay nga siyudad, ang gidaghanon sa pagbuno adlaw-adlaw misaka sa tulo ka pilo,” matod pa sa The Washington Post. “Walo ka bangko ang gitulis. Ang mga gang nagrambol sa usa ka shopping mall ug naglamoklamok sa mga lugar sa mga sapian nga nagpabuto sa mga pusil. Ug walay nanumbaling sa mga balaod sa trapiko. . . . Ang nangamatay niining kalit nga pagsulbong sa krimen daghan kaayo nga dili arang maatiman sa mga morge ug ang kinadak-ang ospital sa nasod naghuot, diin ang mga naig-an sa pusil ug mga nadunggaban nagkatag sa mga salog sa pasilyo.” Ang kalihim sa hustisya gikataho nga nag-ingon: “Wala pay ingon niining matanga sa krimen ang nahitabo sukad dinhi.”

Bisan hain pa kita nagpuyo, ang pagkadaotan natabonan sa malimbongong katahom sa sibilisasyon. Kita nagkinahanglag panalipod sa kapolisan. Tinuod, ang kadaghanan kanato nakadungog bahin sa kapintasan, korapsiyon, pagkawalay-pagtagad, ug pag-abuso sa gahom sa pipila ka polis. Ang mga hitabong sama niini mas grabe pa sa ubang mga nasod. Apan unsay atong buhaton kon walay mga polis? Dili ba tinuod nga ang mga polis naghatag gayod ug mapuslanong mga serbisyo? Ang Pagmata! nangutana sa pipila ka polis diha sa nagkalainlaing bahin sa kalibotan kon nganong ilang gipili kining maong karera.

Usa ka Trabaho nga Naghatag ug Serbisyo sa Komunidad

“Malipay akong motabang sa mga tawo,” miingon si Ivan, nga usa ka polis sa Britanya. “Nadani ako sa nagkalainlaing trabaho  nga nalangkit niini. Daghan ang wala mahibalo nga ang pagsumpo sa krimen maoy 20 ngadto 30 porsiyento lang sa trabaho sa polis. Usa gayod kini ka trabaho nga naghatag ug serbisyo sa komunidad. Sa naandang adlaw sa dihang magpatrolya sa lugar nga gitudlo kanako, matagad nako ang wala damhang kamatayon, aksidente sa trapiko, krimen, ug ang usa ka naglibog nga tigulang nga nagkinahanglan ug tabang. Makalipay gayod ang pag-uli sa usa ka batang nawala ngadto sa iyang ginikanan o pagtabang sa usa ka biktima sa krimen sa pagsagubang sa iyang masakit nga kaagi.”

Si Stephen maoy usa ka polis kaniadto sa Tinipong Bansa. Siya miingon: “Ingong usa ka polis, ikaw dunay katakos ug panahon sa paghatag ug labing maayong tabang sa dihang ang mga tawo kinasingkasing nga moduol kanimo nga mangayog tabang. Mao kanay nakadani kanako niining trabahoa. Gusto kong motabang sa mga tawo ug sa pagpas-an sa palas-anon alang kanila. Gibati ko nga nakatabang ako sa pagpanalipod sa mga tawo batok sa krimen, sa labing menos sa usa ka paagi. Nakadakop ako ug kapin sa 1,000 ka tawo sulod sa lima ka tuig. Apan ang pagkakitag nangawalang mga bata, pagtabang sa mga pasyente nga giangoango na nga naglibodlibod, ug pagkakaplag sa gikawat nga mga sakyanan nakahatag ug dakong kalipay. Unya anaa usab kanang kaukyab sa paggukod ug pagdakop sa mga suspetsado.”

“Gusto kong makatabang sa mga tawo panahon sa mga emerhensiya,” miingon si Roberto, nga usa ka polis sa Bolivia. “Sa bata pa nakadayeg ako sa mga polis tungod kay nanalipod sila sa mga tawo batok sa kapeligrohan. Sa bag-o pa akong nahimong polis, ako maoy nagdumala sa mga polis nga tigpatrolya sa sentro sa siyudad, diin dinhi nahimutang ang mga opisina sa gobyerno. Atubangon namo halos adlaw-adlaw ang mga demonstrasyon sa politika. Natudlo ako sa pagpugong sa kahimtang nga dili modako. Akong nadiskobrehan nga kon ako mahigalaon ug makataronganon sa mga lider sa demonstrasyon, mapugngan nako ang rayot nga makasamad ug daghang tawo. Kana makapalipay gayod.”

Daghan kaayong serbisyo ang ikahatag sa mga polis. Sila nakadumalag mga kahimtang gikan sa pagluwas sa iring diha sa punoan sa kahoy ug pagluwas sa mga tawong gikidnap gikan sa mga terorista ug sa pakig-engkuwentro sa mga tulisan sa bangko. Bisan pa niana, sukad sa panahon nga nagsugod ang modernong kuwerpo sa kapolisan, sila nahimong sentro sa mga paglaom ug mga kahadlok. Ang sunod nga artikulo maghisgot kon ngano.

 [Mga hulagway sa panid 2, 3]

Mga panid 2 ug 3: Nagdumala sa trapiko sa Chengdu, Tsina; Gregong mga polis nga tigdumala sa kagubot; mga polis sa Habagatang Aprika

[Credit Line]

Linda Enger/Index Stock Photography

[Hulagway sa panid 3]

Tindahan gilungkab panahon sa pagwelga sa mga polis sa Salvador, Brazil, Hulyo 2001

[Credit Line]

Manu Dias/Agência A Tarde

[Hulagway sa panid 4]

Stephen, T.B.A.

[Hulagway sa panid 4]

Roberto, Bolivia