Katingalahan sa Medisina, Problema sa Prinsipyo

“Ang debate labot sa stem cell nagtultol sa mga siyentipiko ug dili-siyentipiko sa pagpalandong sa dagkong mga isyu, sama sa kon kinsa kita ug kon unsay naglangkob kanatong mga tawo.”​—NATIONAL ACADEMY OF SCIENCES, T.B.A.

SI Karen dunay Type 1 nga diabetes. Ang iyang masakitong hagorila dili na makapatungha ug insulin. Karon handurawa kon si Karen makaadto sa doktor ug makabaton ug bag-ong mga selula, nga gipadaghan sa artipisyal nga paagi diha sa laboratoryo, ug i-transplant ngadto sa iyang lawas aron ilisan ang nangadaot nga mga selula sa hagorila. Sa dihang moobra na kining bag-ong mga selula, si Karen inanay nang makahunong sa iyang terapiya sa insulin ug mahibalik sa normal nga panglawas.

Hangtod ning bag-o pa ang maong posibleng mga tambal morag tinumotumo lamang sa siyensiya, apan karon ang pipila ka tigdukiduki nagtuo nga kini posible na. Ngano man? Tungod kay niadtong 1998, nakaplagan sa mga siyentipiko ang usa ka paagi sa pagpadaghan sa mga selula nga gitawag ug mga human stem cell. Kini nga mga stem cell mahimong motubo aron mahimong halos bisan hain sa kapin sa duha ka gatos ka lainlaing matang sa mga selula nga makita diha sa lawas sa tawo, lakip na sa mga selula sa hagorila. *

Sumala sa usa ka taho nga gihimo sa National Institutes of Health sa Tinipong Bansa, “ang mga stem cell mahimong mao ang solusyon sa pag-ilis sa mga selula nga mangamatay diha sa daghang grabeng mga sakit.” Naglakip kini sa “sakit nga Parkinson, diabetes, laygay nga sakit sa kasingkasing, grabeng sakit sa rinyon, sakit sa atay, ug kanser,” sa paghisgot lamang ug pipila. Matod nila, ang mga stem cell makapatungha usab ug dugo, ug tungod niini mahimo ganing dili na kinahanglanon ang mga bangko sa dugo. Gani, ang mga doktor dugay nang naggamit ug mga stem cell aron sa pagtambal sa pipila ka abnormalidad sa dugo. Kining maong mga pagtambal kasagarang naglangkit sa pag-transplant ug utok sa bukog, nga dagaya sa nagpatunghag-dugo nga mga stem cell, apan karon mas gusto sa mga doktor ang pagkuha ug mga stem cell gikan sa dugo nga naglatay sa kaugatan. Tungod kay ang mga terapiya ginamit ang stem cell posibleng makapatungha pag-usab ug himsog nga bag-ong mga tisyu, kini nailalom sa katibuk-ang ngalan nga “regenerative medicine.”

Apan, ang ubang bahin niining bag-ong siyensiya gilantugian pag-ayo. Daghang tawo, lakip na sa daghang siyentipiko, mibati nga ang paggamit sa mga stem cell sa tawo​—ilabina kadtong gikuha gikan sa wala pa matawong mga bata​—nagpakitag kawalay-pagtagad sa pagkabalaan sa kinabuhi sa tawo.

Tungod kay ang mga tigpaluyo sa paggamit sa stem cell nagtagna ug talagsaong mga tambal alang sa daghang sakit, ang sunod nga mga artikulo magsusi sa lainlaing matang sa mga stem cell, kon sa unsang paagi kini makuha, ug kon nganong ang ulohan gilantugian pag-ayo.

[Footnote]