Pagpaniid sa Kalibotan

“Daw dili katuohan nga tuig-tuig, ang Bibliya mao ang labing himalitang libro sa Amerika—bisag 90% sa mga pamilya duna nay labing menos usa ka kopya sa Bibliya. . . . Gibanabana nga 25 ka milyong kopya ang mahalin tuig-tuig.”—THE WALL STREET JOURNAL, UNITED STATES.

“Tuig-tuig, mga 4.5 ka milyon ang mapaakan ug bitin sa tibuok kalibotan, ug gipakita sa mga pagbanabana nga labing menos 100,000 ka tawo ang mamatay sa pinaakan sa bitin, ug ang laing 250,000 mabaldado sa tibuok nilang kinabuhi.”—UNIVERSITY OF MELBOURNE, AUSTRALIA.

Mga “210 ka bilyong email ang napadala matag adlaw niadtong 2008.”—NEW SCIENTIST, BRITAIN.

Kabanha sa Haywey Makaapektar sa Memorya

“Ang mga tawo nga dunay kuwarto duol sa haywey, riles, o erport lagmit mas maglisod sa paghinumdom sa dugay nang mga impormasyon ug sa pagkat-on ug bag-ong mga butang, bisag makatulog ra sila sa kabanha.” Matod pa ni Ysbrand van der Werf sa Netherlands Institute for Neuroscience. Kon ang tawo kulag tulog, menos siyag memorya ug dugayng makakat-on, ug ingon usab niana ang tawo nga “makatulog ra gihapon bisan pa sa kabanha,” matod pa sa mantalaang de Volkskrant sa Netherlands. Aron makaobrag tarong ang hippocampus, nga usa ka bahin sa utok nga dakog papel sa memorya, gikinahanglan ang hinanok nga pagkatulog nga walay disturbo, sama sa kabanha ug kahayag.”

Fireworks ug ang Epekto Niini sa Respiratoryo

Nindot bitaw kaayong tan-awon ang fireworks, pero ang mga partikulo niana nga mabilin sa atmospera makadaot sa imong panglawas. Aron makapatunghag lainlaing kolor, daghang fireworks adunay makahilong kemikal—pananglitan ang strontium nga mopatunghag pula ug barium nga mopatunghag berde. Ang mga tigdukiduki sa Australia nga nag-eksamin sa mga niyebe nga nahulog sa wala pa ug human sa pagpabuto sa fireworks panahon sa Bag-ong Tuig miingon nga midaghan ug 500 ka pilo ang barium diha sa niyebe. Sanglit ang barium makapakipos man sa mga agianan sa hangin, ang mga tigdukiduki miingon nga ang paghanggab ug aso gikan sa fireworks makapasamot sa mga sakit sa respiratoryo, sama sa hubak.

Mga Wind Turbine Makapatayg mga Kuwaknit

Sa Alberta, sa Canada, kanunayng dunay mamatayng mga kuwaknit sa tiilan sa mga wind turbine, matod pa magasing Scientific American. Natingala niini ang mga nag-imbestigar kay ang mga kuwaknit dunay talagsaong sonar ug abilidad sa paglupad. Apan ang mga tigdukiduki nakadiskobre nga nagdugo ang sulod sa lawas sa 92 porsiyento sa nangamatayng mga kuwaknit, mao nga sila nakaingon nga ang sensitibong sistema sa respiratoryo sa mga kuwaknit dili makaagwanta sa kalit nga pag-ubos sa presyur sa hangin nga resulta sa pagtuyok sa mga palabad sa turbine. Kini nga mga palabad motuyok sa gikusgong 200 kilometros matag oras. Ang mga tiglalin nga kuwaknit nga tigkaog insekto maoy sagad nga mabiktima, ug gikabalak-an nga ang mga wind turbine basin makadaot sa kalikopan.