ANG GIINGON SA MGA TAWO

Ang uban moingon nga ang pagpanugal dili kuno makadaot nga lingawlingaw, basta legal lang. Ang ubang legal nga pagpanugal, sama sa mga lotto nga gipalakaw sa gobyerno, makataganag pondo para sa mga programa nga makabenepisyo sa publiko.

ANG GIINGON SA BIBLIYA

Ang Bibliya wala maghisgot bahin sa pagpanugal. Apan kini dunay mga prinsipyo nga nagpadayag sa hunahuna sa Diyos bahin sa pagpanugal.

Ang katuyoan sa pagpanugal—pagdaog sa kapildihan sa uban—wala mahiuyon sa tambag sa Bibliya nga ‘magbantay batok sa tanang matang sa hakog nga pangibog.’ (Lucas 12:15) Sa pagkatinuod, ang sugal makapukaw ug kahakog. Ang mga institusyon sa sugal mag-anunsiyo ug dagkong premyong kuwarta pero itago niini ang kamatuoran nga gamay ra kaayog tsansa nga ang usa makadaog, sanglit nahibalo kini nga ang pangandoy nga madato makaaghat sa mga sugarol sa pagpustag dako diha sa mga casino. Imbes makatabang sa tawo sa paglikay sa kahakog, ang sugal makahaling hinuon ug tinguha nga makasapi dayon.

Ang makapukaw sa pagpanugal mao ang hakog nga motibo: pagdaog sa kuwarta nga gipusta sa uban. Apan ang Bibliya nagdasig sa usa sa ‘pagpadayon pagpangita . . . , dili sa iyang kaugalingong kaayohan, kondili nianang sa laing tawo.’ (1 Corinto 10:24) Ang usa sa Napulo ka Sugo nag-ingon: “Dili ka magtinguha . . . sa bisan unsa nga iya sa imong isigkatawo.” (Exodo 20:17) Kon ang sugarol magtinguha nga makadaog, manghinaot siya nga unta mapildi ang uban aron siya makakuwarta.

Ang Bibliya nagpasidaan batok sa paglantaw sa suwerte ingong usa ka misteryosong puwersa nga makahatag ug grasya. Sa karaang Israel, may mga tawo nga walay pagtuo sa Diyos ug nagsugod ‘pag-andam ug lamesa alang sa diyos sa Suwerte.’ Ang pagsalig ba sa “diyos sa Suwerte” dalawaton sa Diyos? Dili, iyang gisultihan sila: “Kamo nagpadayon sa pagbuhat kon unsay daotan sa akong mga mata, ug inyong gipili ang butang nga ako walay kahimuot.”—Isaias 65:11, 12.

Tinuod, sa ubang bahin sa kalibotan, ang kita gikan sa legal nga sugal gigamit alang sa edukasyon, pagpalambo sa ekonomiya, ug ubang programa sa gobyerno. Apan ang paggamit niini nga kuwarta wala makapausab sa kamatuoran kon sa unsang paagi kini nakuha—pinaagi sa mga kalihokan nga nagdasig ug kadalo ug kahakog ug nga nagduso sa ideya sa pagbatog kuwarta nga wala hagoi.

“Dili ka magtinguha . . . sa bisan unsa nga iya sa imong isigkatawo.”—Exodo 20:17.

ANG GIINGON SA BIBLIYA

Ang Bibliya nagpasidaan nga kadtong “determinadong madato mangahulog sa tentasyon ug sa lit-ag ug sa daghang binuang ug makadaot nga mga tinguha, nga nagbanlod sa mga tawo sa kalaglagan ug sa kadaotan.” (1 Timoteo 6:9) Ang makapukaw sa pagpanugal mao ang kadalo, o kahakog, ug ang kadalo makadaot pag-ayo mao nga gilakip sa Bibliya ang “kadalo” ingong usa sa daghang kinaiya nga kinahanglang likayan.—Efeso 5:3.

Sanglit ang pokus sa sugal mao man ang pagkadato ug dali, kini makapukaw ug gugma sa salapi—butang nga giingon sa Bibliya nga “maoy gamot sa tanang matang sa makadaot nga mga butang.” Ang paghigugma sa salapi makaapektar pag-ayo sa kinabuhi sa tawo, nga makahatag ug grabeng kabalaka ug kadaot sa pagtuo sa usa ngadto sa Diyos. Sa mahulagwayong pagkasulti, ang Bibliya nag-ingon nga kadtong nalit-agan sa gugma sa salapi “nagtusaktusak sa ilang kaugalingon sa daghang kasakitan.”—1 Timoteo 6:10.

Ang kahakog makapukaw ug pagkadiskontento, nga maghimo sa usa nga dili matagbaw sa iyang pinansiyal nga pagkabutang ug dili malipayon. “Ang mahigugmaon lamang sa salapi dili matagbaw sa salapi, ni sa kinitaan si bisan kinsa nga mahigugmaon sa bahandi.”—Ecclesiastes 5:10.

Milyonmilyon sa natental sa pagpanugal nahimong mga sugarol. Komon kini nga problema, nga sa United States pa lang, gibanabana nga milyonmilyon ang mga sugarol.

Usa ka sanglitanan nag-ingon: “Ang usa ka panulondon ginakuha pinaagig kadalo sa sinugdan, apan ang kaugmaon niini dili panalanginan.” (Proverbio 20:21) Daghang sugarol naputos sa utang o nangahapay ug napildihan ug trabaho, kaminyoon, ug mga higala. Ang pagsunod sa mga prinsipyo sa Bibliya makapalikay sa tawo sa daotang mga epekto sa pagpanugal diha sa ilang kinabuhi ug kalipay.

“Sila nga determinadong madato mangahulog sa tentasyon ug sa lit-ag ug sa daghang binuang ug makadaot nga mga tinguha, nga nagbanlod sa mga tawo sa kalaglagan ug sa kadaotan.”—1 Timoteo 6:9.