1, 2. Nganong ang pipila gustong mahibalo bahin sa igos?

NAKAKAON ka na bag igos? Paborito kini sa daghan, mao nga daghang nasod ang nagtanom niini. Sa karaang panahon, gipabilhan sa mga Hudiyo kining prutasa. (Nah. 3:12; Luc. 13:6-9) Ang igos dunay fiber, antioxidant, ug minerales maong daghan ang moingon nga maayo kini sa kasingkasing.

² Kas-a, gitandi ni Jehova ang kasingkasing ngadto sa igos. Ang Diyos wala maghisgot bahin sa sustansiya nga makuha gikan sa literal nga igos, kondili bahin sa mahulagwayong kasingkasing. Ang iyang gisulti pinaagi ni propetang Jeremias makatabang kanato ug sa atong mga minahal. Samtang atong hisgotan kini, hunahunaa kon unsay kahulogan niini alang sa mga Kristohanon.

3. Asa nagtumong ang mga igos nga gihisgotan sa Jeremias kapitulo 24?

³ Ato unang hisgotan ang gisulti sa Diyos bahin sa mga igos. Sa 617 B.C.E., dili maayo ang espirituwal nga kahimtang sa nasod sa Juda. Gihatagan sa Diyos si Jeremias ug panan-awon bahin sa mahitabo sa Juda, nga naggamit ug duha ka matang sa igos—ang “maayo kaayo” ug “daot kaayo” nga mga igos. (Basaha ang Jeremias 24:1-3.) Ang daot nga mga igos nagtumong kang Haring Zedekias ug sa uban nga sama niya. Sila makaagom ug pintas nga pagtratar ni Haring Nabucodonosor ug sa kasundalohan niini. Apan komosta si Ezequiel, Daniel ug ang iyang tulo ka kauban nga atua na sa Babilonya, ug ang ubang Hudiyo nga hapit nang dad-on didto ingong binihag? Sila samag maayong mga igos. Ang mahibilin kanila mobalik aron tukoron pag-usab ang Jerusalem ug ang templo niini. Ug nahitabo gayod kini sa ulahi.—Jer. 24:8-10; 25:11, 12; 29:10.

4. Nganong makapadasig ang giingon sa Diyos bahin sa maayong mga igos?

⁴ Si Jehova miingon bahin sa maayong mga igos: “Hatagan ko sila ug kasingkasing sa pag-ila kanako, nga ako mao si Jehova; ug sila mahimong akong katawhan.” (Jer.  24:7) Kini ang temang teksto niining artikuloha. Makapadasig gayong masayran nga ang Diyos andam mohatag sa mga indibiduwal ug “kasingkasing sa pag-ila” kaniya! Niini nga teksto, ang “kasingkasing” nagtumong sa disposisyon sa usa. Seguradong gusto nimong makabaton nianang matanga sa kasingkasing ug mahilakip sa iyang katawhan. Lakip sa mga lakang nga kinahanglan nimong himoon mao ang pagtuon ug pagpadapat sa iyang Pulong, paghinulsol ug pagbag-o, pagdedikar sa imong kinabuhi ngadto sa Diyos, ug pagpabawtismo sa ngalan sa Amahan, Anak, ug balaang espiritu. (Mat. 28:19, 20; Buh. 3:19) Lagmit nahimo na nimo kini, o kaha tigtambongan ka na sa mga tigom sa mga Saksi ni Jehova ug nagsugod sa paghimo sa maong mga lakang.

5. Kang kinsa pangunang gitumong ang mensahe ni Jeremias?

⁵ Bisag nahimo na nato ang maong mga lakang, kinahanglan gihapon natong susihon ang atong tinamdan ug panggawi. Ngano? Atong makita ang tubag samtang atong hisgotan ang gisulat ni Jeremias bahin sa kasingkasing. Ang ubang kapitulo sa basahong Jeremias naghisgot bahin sa mga nasod sa palibot, apan ang pangunang gitumong niini mao ang nasod sa Juda panahon sa pagmando sa lima sa mga hari niini. (Jer. 1:15, 16) Oo, si Jeremias pangunang nagsulat bahin sa mga lalaki, babaye, ug mga bata nga dedikado kang Jehova. Ang ilang mga katigulangan kinabubut-ong nakigsaad uban kang Jehova. (Ex. 19:3-8) Ug sa adlaw ni Jeremias, ilang giila nga sila maoy katawhan nga iya sa Diyos. Sila miingon: “Kami nagaduol kanimo, kay ikaw, Oh Jehova, ang among Diyos.” (Jer. 3:22) Apan unsa kahay kahimtang sa ilang kasingkasing?

6. Nganong angay kitang mainteres sa gisulti sa Diyos bahin sa kasingkasing?

⁶ Ang mga doktor karon mogamit ug modernong teknolohiya aron makita ang kondisyon sa kasingkasing. Apan labaw pa niana ang mahimo ni Jehova, sama sa iyang gihimo sa adlaw ni Jeremias. Siya miingon: “Ang kasingkasing labaw nga malimbongon kay sa bisan unsa pa ug desperado. Kinsa ang makahibalo niini? Ako, si Jehova, nagasusi sa kasingkasing, . . . sa paghatag sa matag usa sumala sa iyang mga dalan, sumala sa bunga sa iyang mga pakiglabot.” (Jer. 17:9, 10) Ang ‘gisusi’ ni Jehova dinhi mao ang mahulagwayong kasingkasing, dili ang literal nga kasingkasing nga mopitik ug mga tulo ka bilyong beses sulod sa 70 o 80 ka tuig. Kini nagtumong sa katibuk-ang pangsulod nga pagkatawo sa usa, nga naglangkob sa iyang mga tinguha, hunahuna, disposisyon, tinamdan, ug tumong. Oo, ginasusi sa Diyos ang kasingkasing, ug masusi usab nimo kini.

7. Sa unsang paagi gihubit ni Jeremias ang kasingkasing sa kadaghanang Hudiyo sa iyang adlaw?

⁷ Sa dili pa nato susihon ang atong kasingkasing, kita makapangutana, ‘Unsay kahimtang sa mahulagwayong kasingkasing sa kadaghanang Hudiyo sa panahon ni Jeremias?’ Aron matubag kini, matikdi ang mga pulong nga gigamit ni Jeremias: “Ang tibuok balay sa Israel dili-tinuli sa kasingkasing.” Kini wala magtumong sa literal nga pagtuli sa mga lalaking Hudiyo, kay siya miingon: “‘Tan-awa! Ang mga adlaw moabot,’ mao ang giingon ni Jehova, ‘ug ako makighusay sa matag usa nga tinuli apan sa gihapon anaa sa pagkadili-tinuli.’” Busa bisag tinuli ang mga lalaking Hudiyo, sila “dili-tinuli sa kasingkasing.” (Jer. 9:25, 26) Unsay gipasabot niini?

8, 9. Kon bahin sa ilang kasingkasing, unsay kinahanglang buhaton sa kadaghanang Hudiyo?

⁸ Aron masabtan ang kahulogan sa ‘dili-tinuli nga kasingkasing,’ matikdi ang giawhag sa Diyos sa mga Hudiyo: “Kuhaa ang mga yamis sa inyong mga kasingkasing, kamong mga taga-Juda ug mga molupyo sa Jerusalem; aron dili mogula ang akong kaaligutgot . . . gumikan sa pagkadaotan sa inyong mga pakiglabot.” Diin naggikan ang ilang daotang mga  pakiglabot? Sa ilang kasingkasing. (Basaha ang Marcos 7:20-23.) Pinaagi ni Jeremias, gisulti sa Diyos ang hinungdan sa daotang mga pakiglabot sa mga Hudiyo. Ang ilang kasingkasing tig-a ug rebelyoso. Wala mahimuot ang Diyos sa ilang mga motibo ug panghunahuna. (Basaha ang Jeremias 5:23, 24; 7:24-26.) Sila giingnan sa Diyos: “Magpatuli kamo alang kang Jehova, ug kuhaa ang mga yamis sa inyong mga kasingkasing.”—Jer. 4:4; 18:11, 12.

⁹ Busa sama sa mga Israelinhon sa panahon ni Moises, ang mga Hudiyo sa adlaw ni Jeremias nagkinahanglag mahulagwayong operasyon—‘pagtuli sa ilang kasingkasing.’ (Deut. 10:16; 30:6) Ang ‘pagkuha sa yamis sa ilang kasingkasing’ nagpasabot sa pagtangtang sa mga butang nga nakapatig-a sa ilang kasingkasing—ilang panghunahuna, tinguha, o motibo nga supak sa kabubut-on sa Diyos.—Buh. 7:51.

10. Sama ni David, unsay buot natong buhaton?

¹⁰ Mapasalamaton gayod kita nga gitabangan kita sa Diyos nga masabtan ang mahulagwayong kasingkasing! Apan basin mangutana ang pipila, ‘Nganong angayng mainteres ang mga Saksi ni Jehova niini?’ Wala kini magpasabot nga daghang Kristohanon karon ang naglakaw sa pagkadaotan o nahimong “daot nga mga igos,” sama sa daghang Hudiyo kaniadto. Sa kasukwahi, ang mga alagad sa Diyos maoy matinumanon ug hinlo nga katawhan. Apan hinumdomi nga bisan si David mihangyo kang Jehova: “Oh Diyos, susiha ako, ug hibaloi ang akong kasingkasing. Susiha ako, ug hibaloi ang akong makapatugaw nga mga hunahuna, ug tan-awa kon aduna bay masakit nga dalan diha kanako.”—Sal. 17:3; 139:23, 24.

11, 12. (a) Nganong angay natong susihon ang atong kasingkasing? (b) Unsay dili buhaton sa Diyos?

¹¹ Gusto ni Jehova nga ang matag usa may maayong baroganan kaniya ug huptan kana. Bahin sa mga matarong, si Jeremias miingon: “Oh Jehova sa mga panon, nagausisa sa matarong; ikaw nagatan-aw sa mga rinyon ug sa kasingkasing.” (Jer. 20:12) Kon ginasusi sa Labing Gamhanan ang kasingkasing sa mga matarong, dili ba angay usab natong matinud-anong susihon ang atong kaugalingon? (Basaha ang Salmo 11:5.) Lagmit may makita kitang tinamdan, tumong, o pagbati nga kinahanglang tul-iron. Basin makita nato nga may nakapatig-a sa atong kasingkasing, usa ka ‘yamis,’ nga kinahanglan diayng tangtangon. Kana maoy mahulagwayong pag-opera sa atong kasingkasing. Unsang sayop nga mga tinamdan o pagbati ang lagmit anaa sa atong kasingkasing? Ug sa unsang paagi kita makahimog gikinahanglang kausaban?—Jer. 4:4.

¹² Kini ang segurado: Dili kita pugson ni Jehova nga magbag-o. Bahin sa “maayong mga igos,” siya miingon nga iyang “hatagan sila ug kasingkasing sa pag-ila” kaniya. Wala siya mag-ingon nga pugson niya silang magbag-o. Kinahanglang tinguhaon nila mismo ang kasingkasing nga gustong makaila sa Diyos. Dili ba kana usab ang angay natong tinguhaon?

13, 14. Sa unsang diwa mahimong makadaot sa usa ka Kristohanon ang iyang kasingkasing?

¹³ Matod ni Jesus: “Nagagula gikan sa kasingkasing ang daotang mga pangatarongan,  mga pagbuno, mga pagpanapaw, mga pakighilawas, mga pagpangawat, bakak nga mga pagpamatuod, mga pasipala.” (Mat. 15:19) Tungod sa tig-a nga kasingkasing, ang usa ka brader basin makasalag pagpanapaw o pakighilawas. Kon dili gyod siya maghinulsol, permanenteng mawala kaniya ang pag-uyon sa Diyos. Apan bisan pag ang usa wala makasala ug sama niana, basin tugotan niyang motubo sa iyang kasingkasing ang dili hustong tinguha. (Basaha ang Mateo 5:27, 28.) Makatabang niining panahona ang pagsusi sa kasingkasing. Kon imo kining himoon, may makita ka kahang dili hustong pagbati ngadto sa kaatbang nga sekso, sekretong mga tinguha nga dili konsentihon sa Diyos ug kinahanglang tangtangon?

¹⁴ O tingali ang usa ka brader wala ra makahimog “mga pagbuno” apan naghambin siyag kayugot sa usa ka igsoon hangtod nga dumtan na niya kini. (Lev. 19:17) Maningkamot kaha siyang tangtangon ang maong emosyon nga makapatig-a sa iyang kasingkasing?—Mat. 5:21, 22.

15, 16. (a) Paghatag ug pananglitan nga magpakitang “dili-tinuli sa kasingkasing” ang usa ka Kristohanon. (b) Sa imong hunahuna, nganong dili mahimuot si Jehova sa ‘dili-tinuli nga kasingkasing’?

¹⁵ Makapalipay nga dili ingon niana ang kasingkasing sa daghang Kristohanon. Apan gihisgotan usab ni Jesus ang “daotang mga pangatarongan.” Kini maoy mga panglantaw o tinamdan nga makadaot kanato. Pananglitan, basin ang usa maghunahuna nga ang iyang pagkamaunongon sa pamilya mao ang labing importante. Siyempre, gimahal sa mga Kristohanon ang ilang pamilya ug mga paryente, dili sama sa mga tawo niining “kataposang mga adlaw” nga “walay kinaiyanhong pagbati.” (2 Tim. 3:1, 3) Apan basin ang uban magpakitag dili hustong pagkamaunongon sa ilang pamilya. Mao nga kon maagrabyado ang ilang paryente, lagmit ila kining dapigan o depensahan, bisag unsa pay mahitabo. Hinumdomi ang gihimo sa mga igsoon ni Dina tungod sa ilang dakong kasuko. (Gen. 34:13, 25-30) Ug hunahunaa ang anaa sa kasingkasing ni Absalom, nga nagtukmod kaniya sa pagpatay kang Amnon nga igsoon niya sa amahan. (2 Sam. 13:1-30) Dili ba “daotang mga pangatarongan” ang hinungdan sa maong mga hitabo?

¹⁶ Tinuod, ang matuod nga mga Kristohanon dili mopatay. Apan basin maghambin silag kayugot sa usa ka igsoon nga nakapasakit o gihunahuna nilang nakapasakit sa ilang paryente. Lagmit balibaran nila ang imbitasyon sa maong igsoon o kaha dili nila siya imbitahon sa ilang balay. (Heb. 13:1, 2) Ang kayugot ug ang pagkadili-maabiabihon maoy pagpakitag kawalay gugma, ug seryoso kining butang nga dili angayng pasagdan. Oo, makita  gayod sa Tig-usisa sa kasingkasing nga kini maoy ‘dili-tinuli nga kasingkasing.’ (Jer. 9:25, 26) Hinumdomi ang giingon ni Jehova: “Kuhaa ang mga yamis sa inyong mga kasingkasing.”—Jer. 4:4.

17. Sa unsang paagi ang pagkahadlok kang Jehova motabang kanato sa pagbaton ug mas masinugtanong kasingkasing?

¹⁷ Komosta kon human nimo masusi ang imong mahulagwayong kasingkasing, imong nakita nga dili dayon kini mosunod sa mga tambag ni Jehova, sa ato pa, sa pipila ka paagi “dili-tinuli”? Basin nakita nimo nga nahadlok ka sa hunahunaon sa uban, nangandoy nga mailado o madato, o may tendensiya nga dili mosunod o mag-independente. Dili lang ikaw ang mibati niana. (Jer. 7:24; 11:8) Si Jeremias misulat nga ang kasingkasing sa dili matinumanong mga Hudiyo sa iyang adlaw “matig-a ug masuklanon.” Siya midugang: “Sila wala moingon sa ilang kasingkasing: ‘Kahadlokan nato, karon, si Jehova nga atong Diyos, ang Usa nga naghatag sa ulan ug sa ulan sa tinghunlak.’” (Jer. 5:23, 24) Dili ba gipakita niana nga kinahanglan natong ugmaron ang mas dakong kahadlok ug apresasyon kang Jehova aron matangtang ang ‘yamis sa atong kasingkasing’? Kining husto nga matang sa kahadlok motabang kanato sa pagbaton ug mas masinugtanong kasingkasing.

18. Unsay gisaad ni Jehova alang niadtong anaa sa bag-ong pakigsaad?

¹⁸ Samtang maningkamot kita sa paghimo niini, hatagan kita ni Jehova ug “kasingkasing sa pag-ila” kaniya. Gani, kanay iyang gisaad sa mga dinihogan nga anaa sa bag-ong pakigsaad: “Ibutang ko ang akong balaod sa sulod nila, ug isulat ko kini sa ilang kasingkasing. Ug ako mahimong ilang Diyos, ug sila mahimong akong katawhan.” Bug-os ba gyod nila siyang mailhan? Siya midugang: “Sila dili na magtudlo ang matag usa sa iyang isigkaingon ug ang matag usa sa iyang igsoon, nga mag-ingon, ‘Ilha ninyo si Jehova!’ kay silang tanan makaila man kanako, gikan sa labing ubos kanila bisan hangtod sa labing dako kanila . . . Kay akong pasayloon ang ilang kasaypanan, ug dili ko na hinumdoman ang ilang sala.”—Jer. 31:31-34. *

19. Unsay nindot nga palaaboton sa matuod nga mga Kristohanon?

¹⁹ Sa langit man o sa yuta ang imong paglaom, seguradong buot nimong mailhan si Jehova ug mahilakip sa iyang katawhan. Aron madawat ang maong mga panalangin, kinahanglang mapasaylo ang imong mga sala pinasukad sa halad lukat ni Kristo. Kay ikaw pasayloon man, angay kining mag-aghat kanimo sa pagpasaylo sa uban, bisan kadtong nakapasakit nimo pag-ayo. Makaayo sa imong kasingkasing kon imong tangtangon ang bisan unsang kayugot nga imong gihambin. Sa ingon, imong gipakita nga buot nimong mag-alagad kang Jehova ug nga mas nailhan na nimo siya. Mahisama ka niadtong giingnan ni Jehova sa adlaw ni Jeremias: “Kamo sa pagkatinuod mangita kanako ug makakaplag kanako, kay kamo mangita kanako sa bug-os ninyong kasingkasing. Ug akong itugot nga [ako] makaplagan ninyo.”—Jer. 29:13, 14.