1, 2. Unsay nakatabang sa 230 ka Saksi ni Jehova nga makalahutay sa death march sa talitapos ang Gubat sa Kalibotan II?

SA HAPIT nang mahugno ang rehimeng Nazi sa talitapos ang Gubat sa Kalibotan II, dihay sugo nga pamatyon ang libo-libo ka piniriso nga anaa pa sa mga kampo konsentrasyon. Ang mga piniriso sa kampo sa Sachsenhausen dad-on sa mga pantalan, ug dayon pasakyon sa mga barko nga palunoron sa dagat. Kini maoy bahin sa estratehiya nga nailhan sa ulahi ug death march.

² Ang 33,000 ka piniriso nga gikan sa kampo konsentrasyon sa Sachsenhausen gipabaktas ug 250 kilometros paingon sa pantalan sa Lübeck, usa ka siyudad sa Germany. Lakip kanila ang 230 ka Saksi ni Jehova gikan sa unom ka nasod, nga gisugo nga magkaubang magbaktas. Ang tanan luya na tungod sa kagutom ug sakit. Sa unsang paagi nakalahutay ang atong mga igsoon sa death march? “Padayon ming nagdinasigay sa usag usa nga dili mohunong,” matod sa usa kanila. Gawas sa hinatag sa Diyos nga “gahom nga labaw sa kasarangan,” ang ilang gugma sa usag usa maoy nakatabang kanila nga makalahutay nianang lisod kaayong kahimtang.—2 Cor. 4:7.

3. Nganong kinahanglang magdinasigay kita sa usag usa?

³ Bisag wala kita sa death march karon, daghan kitag mga kalisdanan. Human matukod ang Gingharian sa Diyos sa 1914, si Satanas gitambog dinhi sa yuta, nga may “dakong kasuko, kay nahibalo nga hamubo na lamang ang iyang panahon.” (Pin. 12:7-9, 12) Samtang nagkaduol ang Armagedon, gigamit ni Satanas ang mga pagsulay ug pagpit-os aron maluya kita sa espirituwal. Anaa usab ang mga problema sa matag adlaw. (Job 14:1; Eccl. 2:23) Usahay ang nagpatongpatong nga mga problema makapaluya kanato bisag lig-on pa kita sa emosyon ug espirituwal. Tagda ang kahimtang sa usa ka brader nga ubay-ubay na ang natabangan sa espirituwal sulod  sa daghang katuigan. Sa nagkaedaran na, silang duha sa iyang asawa nasakit, mao nga siya naluya pag-ayo. Sama sa maong brader, kitang tanan nagkinahanglag “gahom nga labaw sa kasarangan” gikan kang Jehova ug pagdasig gikan sa usag usa.

4. Aron makadasig kita sa uban, unsang tambag ni apostol Pablo ang angay natong ipadapat?

⁴ Aron makadasig kita sa uban, angay natong ipadapat ang tambag ni apostol Pablo sa Hebreohanong mga Kristohanon. Siya miingon: “Magmahunahunaon kita sa usag usa aron sa pagdasig ngadto sa paghigugma ug sa maayong mga buhat, nga dili talikdan ang atong mga panagkatigom, sama sa nabatasan sa pipila, apan magdinasigay sa usag usa, ug ilabina gayod samtang makita ninyo nga ang adlaw nagkaduol na.” (Heb. 10:24, 25) Sa unsang paagi nato kini mapadapat?

5. Unsay kahulogan sa mga pulong nga ‘magmahunahunaon sa usag usa,’ ug sa unsang paagi nato kini mahimo?

⁵ Ang ekspresyong ‘magmahunahunaon sa usag usa’ nagkahulogang “pagkonsiderar sa panginahanglan sa uban, sa paghunahuna kanila.” Masayran ba nato ang panginahanglan sa uban kon motimbaya lang kita kanila sa Kingdom Hall o makig-estorya lang ug dili importanteng mga butang? Dili gayod. Siyempre, angay kitang mag-amping nga dili ‘manghilabot sa kalihokan sa ubang tawo.’ (1 Tes. 4:11; 1 Tim. 5:13) Apan aron makadasig kita sa atong mga igsoon, kinahanglang mailhan nato sila pag-ayo—ilang kahimtang, hiyas, espirituwalidad, katakos, ug mga kahuyangan. Kinahanglang bation nila nga kita maoy ilang mga higala nga nahigugma kanila. Busa angay kitang mogahin ug panahon kanila—dili lang dihang sila may problema ug naluya kondili sa ubang panahon usab.—Roma 12:13.

6. Unsay makatabang sa mga ansiyano nga “magmahunahunaon” niadtong ubos sa ilang pag-atiman?

⁶ Ang mga ansiyano sa kongregasyon gitambagan sa ‘pagbantay sa panon sa Diyos nga ubos sa ilang pag-atiman’ ug himoon kini nga kinabubut-on ug maikagon. (1 Ped. 5:1-3) Unsaon nila kini paghimo sa epektibong paagi kon wala kaayo sila makaila sa mga igsoon? (Basaha ang Proverbio 27:23.) Kon ang mga ansiyano mogahin ug panahon sa mga igsoon ug malipay sa pagpakig-uban kanila, ang panon dili mataha sa pagpangayog tabang kanila. Mas sayon usab alang sa mga igsoon nga isulti ang tinuod nilang gibati ug mga gikabalak-an. Kini makatabang sa mga ansiyano nga “magmahunahunaon” niadtong ubos sa ilang pag-atiman ug mohatag sa gikinahanglang tabang.

7. Unsay angay natong hinumdoman bahin sa “pinasagad” nga mga pulong sa mga naluya?

⁷ Sa iyang sulat sa kongregasyon sa Tesalonica, si Pablo miingon: “Buligi ang mga maluya.” (Basaha ang 1 Tesalonica 5:14.) Sa diwa, “ang magul-anong mga kalag” maoy maluya. Ang Proverbio 24:10 nag-ingon: “Naluya ka ba sa adlaw sa kasakit? Ang imong kusog diyutay ra.” Dihang ang usa maluya pag-ayo, mahimong makasulti siyag “pinasagad” nga mga pulong. (Job 6:2, 3) Dihang ato silang ‘hunahunaon,’ o konsiderahon, angay natong hinumdoman nga mahimong wala nila tuyoa ang ilang gisulti. Nasinati kana ni Rachelle dihang ang iyang inahan nag-antos sa grabeng depresyon. Si Rachelle miingon: “Daghang beses nga si Mama nakasultig sakit nga mga pulong. Pero akong hinumdoman kanunay kon unsa gyod si Mama—mahigugmaon, buotan, ug mahinatagon. Akong nasayran nga ang mga na-depress makasultig mga butang nga wala nila tuyoa. Ang dili gyod maayong himoon sa usa mao ang pagbalos ug daotan, sa pulong man o buhat.” Ang Proverbio 19:11 nag-ingon: “Ang hait nga salabotan sa usa ka tawo magapahinay gayod sa iyang kasuko, ug katahom sa iyang bahin ang pagpalabay sa kalapasan.”

8. Kang kinsa nato ilabinang “pamatud-an” ang atong gugma, ug ngano?

 ⁸ Sa unsang paagi kita “magmahunahunaon” sa usa nga naluya kay naulaw ug naguol gihapon sa iyang nangaging sala, bisag mihimo na siyag mga lakang sa pagtul-id niana? Bahin sa mahinulsolong makasasala sa Corinto, si Pablo misulat: “Angay kamong malulotong magpasaylo ug maghupay kaniya, aron ang maong tawo dili lamyon sa iyang tumang kasubo. Busa ako magaawhag kaninyo nga pamatud-an ang inyong gugma kaniya.” (2 Cor. 2:7, 8) Sumala sa usa ka diksiyonaryo, ang terminong gihubad nga “pamatud-an” nagkahulogang “himoong balido, kompirmahon, himoong legal nga obligasyon.” Ayaw dahoma nga ang tawong naluya nahibalo daan nga kita nahigugma ug nabalaka niya. Kinahanglang makita niya kini sa atong tinamdan ug mga buhat.

9. Unsay kahulogan sa “pagdasig ngadto sa paghigugma ug sa maayong mga buhat”?

⁹ Si Pablo misulat: “Magmahunahunaon kita sa usag usa aron sa pagdasig ngadto sa paghigugma ug sa maayong mga buhat.” Kinahanglan natong dasigon, o palihokon, ang atong mga isigkamagtutuo sa pagpakitag gugma ug sa paghimog maayong mga buhat. Sa pag-ilustrar: Kon hapit nang mamatay ang kalayo, mahimo natong tapokon ang mga baga ug paypayan kini aron padayong mosiga. (2 Tim. 1:6) Sa susama, mahimo natong palihokon ang mga igsoon sa pagpakita sa ilang gugma sa Diyos ug sa isigkatawo. Aron mapalihok ang uban sa paghimog maayong mga buhat, importante ang paghatag ug nahiangayng komendasyon.

10, 11. (a) Kinsa kanato ang nanginahanglag komendasyon? (b) Paghatag ug pananglitan kon sa unsang paagi ang komendasyon makatabang sa usa nga ‘nakahimog sayop nga lakang.’

¹⁰ Kitang tanan nagkinahanglag komendasyon, naluya man kita o wala. “Wala ko sukad sultihi sa akong amahan nga may nabuhat kong maayo,” matod sa usa ka ansiyano. “Mao nga nagdako ko nga walay pagsalig sa kaugalingon. . . . Bisag 50 anyos na ko karon, maapresyar gihapon nako dihang pasaligan ko sa akong mga higala nga maayo  ang akong ginahimo ingong ansiyano. . . . Ang akong kasinatian nagtudlo kanako nga importante gyod ang paghatag ug pagdasig sa uban, ug kini sab ang akong ginahimo.” Ang komendasyon makadasig sa tanan—apil ang mga payunir, tigulang, ug mga naluya.—Roma 12:10.

¹¹ Dihang ‘kadtong may espirituwal nga mga katakos maningkamot sa pagpasibo pag-usab sa usa ka tawong nakahimog sayop nga lakang,’ ang mahigugmaong tambag ug nahiangayng komendasyon makatabang sa makasasala nga mobalik sa pagbuhat ug maayo. (Gal. 6:1) Kanay nakatabang kang Miriam. Siya misulat: “Naguol kaayo ko dihang ang pipila sa akong suod nga mga higala mibiya sa kamatuoran ug, sa samang higayon, nag-hemorrhage ang utok sa akong papa. Na-depress gyod ko. Aron mawala ang akong depresyon, nanarato kog dili Saksi.” Tungod niini, mibati siyang dili na takos sa gugma ni Jehova, ug naghunahunang mobiya sa kamatuoran. Apan gipahinumdoman siya sa usa ka ansiyano sa tanan niyang nahimo sa pag-alagad kang Jehova ug gipasaligan siya nga si Jehova nahigugma gihapon kaniya. Siya natandog niini, ug ingong resulta, nahaling ang iyang gugma kang Jehova. Gibulagan niya ang iyang trato ug nagpadayon sa pag-alagad kang Jehova.

12. Unsa kahay resulta kon atong dasigon ang uban pinaagi sa pagpakaulaw, pagsaway, o pagkonsensiya kanila?

¹² Angay kitang mag-amping sa atong paagi sa “pagdasig” sa atong mga igsoon nga padayong moalagad sa Diyos nga masiboton. Dili nato sila pakaulawan pinaagi sa pagtandi kanila sa uban, sawayon kay wala magsunod sa atong estriktong mga lagda, o konsensiyahon kay kulang ang ilang nahimo. Lagmit mapalihok sila niini nga maningkamot, apan ang mga resulta temporaryo lang. Sa laing bahin, kon hatagan natog komendasyon ang atong mga igsoon ug pahinumdoman sila sa ilang gugma sa Diyos, mahimong permanente ug positibo ang epekto niini.—Basaha ang Filipos 2:1-4.

13. Unsay lakip sa pagdasig sa uban? (Tan-awa ang hulagway sa panid 18.)

¹³ Kinahanglan kitang ‘magdinasigay sa usag usa ilabina gayod samtang makita nato nga ang adlaw nagkaduol na.’ Ang pagdasig sa uban naglakip sa pagpalig-on kanila nga padayong moalagad sa Diyos. Maingon nga ang pagdasig sa paghigugma ug sa maayong mga buhat ikatandi sa pagpaypay sa kalayo nga hapit nang mamatay, ang pagdasig sa uban ikatandi sa pagdugang ug sugnod aron padayong mosiga o mas modako ang kalayo. Busa ang pagdasig sa uban naglakip sa paglig-on ug paghupay sa mga naluya. Kon duna kitay kahigayonan sa paghimo niana, angay kitang mosulti nga mainiton ug malumo. (Prov. 12:18) Dugang pa, angay kitang “magmaabtik sa pagpaminaw” ug “magmahinay sa pagsulti.” (Sant. 1:19) Kon may empatiya kitang maminaw, atong masayran ang mga situwasyon nga nakapaluya sa atong isigka-Kristohanon ug duna kitay ikasulti nga makatabang kaniya.

14. Sa unsang paagi natabangan ang usa ka brader nga naluya?

 ¹⁴ Tagda kon giunsa pagtabang sa buotang ansiyano ang usa ka brader nga dugay nang dili aktibo. Samtang naminaw ang ansiyano, iyang nakita nga ang brader nahigugma gihapon pag-ayo kang Jehova. Ang brader makugihong nagtuon sa matag isyu sa Bantayanang Torre ug naningkamot nga regular nga makatambong sa mga tigom. Apan tungod sa gihimo sa pipila ka igsoon sa kongregasyon, siya nahigawad ug nasilo. Imbes hukman ang brader, ang ansiyano malulotong naminaw ug nagpahayag sa iyang gugma ug kahingawa sa brader ug sa pamilya niini. Sa ngadtongadto, naamgohan sa brader nga gitugotan niya ang dili maayong mga kasinatian nga makababag sa iyang pag-alagad sa Diyos nga iyang gihigugma. Gidapit sa ansiyano ang brader nga mouban kaniya sa pagsangyaw. Pinaagi sa tabang sa ansiyano, ang brader aktibo na sa ministeryo ug sa ulahi nahimong ansiyano pag-usab.

15. Unsay atong makat-onan kang Jehova bahin sa pagdasig sa mga naluya?

¹⁵ Ang tawong naluya mahimong dili dayon madasig o modawat sa atong tabang. Basin gikinahanglan ang padayong pag-abag kaniya. Si Pablo miingon: “Buligi ang mga maluya, magmataas-ug-pailob sa tanan.” (1 Tes. 5:14) Imbes moundang dayon sa pagtabang sa usa nga naluya, ato siyang ‘buligan,’ o padayong suportahan. Sa nangagi, si Jehova nagmapailobon sa iyang mga alagad nga naluya. Pananglitan, ang Diyos nagpakitag kalulot kang Elias ug gisabot ang iyang gibati. Gitagana ni Jehova ang gikinahanglan sa propeta aron padayong makaalagad Kaniya. (1 Hari 19:1-18) Dihang si David sinserong naghinulsol, si Jehova malulotong nagpasaylo kaniya. (Sal. 51:7, 17) Gitabangan usab sa Diyos ang magsusulat sa Salmo 73 dihang halos moundang na kini sa pag-alagad. (Sal. 73:13, 16, 17) Si Jehova mapuangoron ug maluloton kanato ilabina dihang kita maguol ug maluya. (Ex. 34:6) Ang iyang mga kaluoy “bag-o sa matag buntag” ug “dili gayod matapos.” (Lam. 3:22, 23) Gidahom ni Jehova nga atong sundogon ang iyang panig-ingnan ug malulotong trataron ang mga naluya.

16, 17. Samtang nagkaduol ang kataposan niining sistemaha, unsay atong determinadong buhaton, ug ngano?

¹⁶ Sa 33,000 ka piniriso nga mibiya sa kampo sa Sachsenhausen, linibo ang nangamatay. Apan ang tanang 230 ka Saksi ni Jehova nakalahutay sa maong lisod nga kahimtang. Ang ilang pagdinasigay ug pagtinabangay dako kaayog tabang sa ilang paglahutay sa death march.

¹⁷ Kita karon anaa sa “dalan padulong sa kinabuhi.” (Mat. 7:14) Sa dili madugay, ang tanang magsisimba ni Jehova hiusang magalakaw ngadto sa bag-ong kalibotan sa pagkamatarong. (2 Ped. 3:13) Hinaot padayon natong tabangan ang usag usa nga magpabilin sa dalan nga motultol sa kinabuhing walay kataposan.