KINI nga panultihon popular sa East Africa, ug seguradong daghan sab ang mouyon niini sa tibuok kalibotan. Mao ba sab niy imong bation kon mangutang ka sa imong higala o sa uban? Bisag may mga panahon nga morag kinahanglan kang mangutang, maayo kaha ni nga ideya? Unsay mga kapeligrohan sa pagpangutang?

Gipakita sa laing Swahili nga panultihon ang pangunang problema: “Ang pagpangutang ug pagpautang makadaot sa panaghigalaay.” Oo, ang pagpangutang makapameligro sa mga relasyon ug panaghigalaay. Bisag maayo pa kaayo ang mga plano ug motibo, dili kanunayng mahitabo ang gidahom. Pananglitan, kon molabay na ang taas nga panahon ug dili gihapon mabayran ang utang, basig maglagot ang nagpautang. Mahimong magkabingkil ang nagpautang ug nangutang, ug posibleng madaot ang ilang relasyon apil ang relasyon sa ilang mga pamilya. Sanglit pagpangutang man ang sagad nga hinungdan niini, dili ta mangutang dayon kon duna pay laing solusyon sa problema sa kuwarta.

Ang pagpangutang posibleng makadaot sab sa relasyon sa usa ngadto sa Diyos. Ngano? Una sa tanan, ang Bibliya nag-ingon nga daotan ang tawong tinuyo nga dili mobayad ug utang. (Salmo 37:21) Prangka sab kining nag-ingon nga “ang nangutang ulipon sa nagpautang.” (Proverbio 22:7, Biblia sa Kristohanong Katilingban) Angayng hunahunaon sa nangutang nga hangtod dili siya makabayad, duna siyay obligasyon sa iyang giutangan. Tinuod sab ang giingon sa usa ka panultihon sa Africa: “Kon hulamon nimo ang tiil sa usa ka tawo, mosunod ka kon asa ka niya paadtoon.” Buot ipasabot, ang tawong naputos sa utang wa nay kagawasan sa pagbuhat sa iyang gusto.

Busa unahon gyod ang pagbayad ug utang aron malikayan ang mga problema. Kon magkadako ang utang, mahimong ma-stress ang usa, dili makatulog, magsigeg obertaym, mag-away ang magtiayon, mabungkag ang pamilya, ug posible pang makiha o mapriso. Maayo gyod ang tambag sa Roma 13:8: “Ayaw kamo pangutang kang bisan  kinsa ug bisan unsang butang, gawas sa paghigugma sa usag usa.”

Tungod niining tanan, mas maayong dili magdalidalig pangutang. Pamalandong una: Kinahanglan ba gyod kong mangutang? Gikinahanglan ba ni aron masalbar ang panginabuhi sa among pamilya? O may kahakog ba ang akong motibo, nga tingali gustong magkinabuhi nga labaw pa sa kinitaan? Sagad mas maayong magmakontento kay sa mangutang.

Siyempre dunay mga eksepsiyon, sama sa emerhensiya ug kon morag wala nay laing solusyon. Bisan pa niana, kon ang usa mangutang, angay niyang ipakita nga siya matinud-anon. Sa unsang paagi?

Una, ayaw pahimusli ang usa ka tawo tungod lang kay kuwartahan siya. Dili ta angayng mobati nga kay kuwartahan siya, kinahanglan ta niyang tabangan sa pinansiyal; ni maghunahuna nga okey rang dili ta mobayad niya. Ayawg kasina sa mga kuwartahan.—Proverbio 28:22.

Paneguroa sab nga bayran dayon nimo ang imong utang. Kon ang nagpautang wala magsulti kon kanus-a nimo siya bayran, ikay magtakdag petsa, ug tumana kana. Mas maayong maghimog kasulatan aron malikayan ang dili pagsinabtanay. (Jeremias 32:9, 10) Kon posible, personal nimo siyang bayran aron makapasalamat ka niya. Kon matinud-anon kang mobayad sa imong utang, magpabilin ang inyong maayong relasyon. Si Jesus miingon sa iyang Wali sa Bukid: “Himoa lang ang inyong pulong nga Oo magkahulogan ug Oo, ang inyong Dili, Dili.” (Mateo 5:37) Dugang pa, hinumdomi kanunay ang Bulawanong Lagda: “Buhata sa uban ang buot ninyo nga buhaton nila kaninyo.”—Mateo 7:12, Maayong Balita Biblia.

Ang Bibliya dunay simpleng pangontra sa tendensiya nga mangutang. Kini nag-ingon: “Ang pagkadiosnon [o, diyosnong debosyon] nga may pagkatagbaw maoy dako nga ganansiya.” (1 Timoteo 6:6, Ang Biblia NCV) Sa ato pa, kon kontento ka sa kon unsa ray naa nimo, malikayan ang makapaguol nga mga epekto sa pagpangutang. Pero lisod nga magmakontento niining kalibotana nga ang hilig maoy pagbaton dayon sa mga butang nga gikaibgan. Dinhi gikinahanglan ang “diyosnong debosyon.” Sa unsang paagi?

Tagda pananglitan ang usa ka Kristohanong magtiayon sa Asia. Sa batabata pa sila, bilib kaayo sila niadtong makapalit ug kaugalingong balay. Busa mipalit silag balay gikan sa ilang tinigom, ug nangutang pa sila sa bangko ug sa mga paryente. Apan kadugayan, nabug-atan sila sa dagkong bayranan kada bulan. Midawat silag dugang trabaho ug nagsigeg obertaym, maong wala na kaayo silay panahon sa ilang mga anak. “Sakit kaayo ang akong ulo tungod sa stress, kaguol, ug kakulag tulog. Mora kog di kaginhawa,” matod sa bana.

Sa ulahi, nahinumdom sila sa giingon sa 1 Timoteo 6:6 ug midesisyon nga ibaligya na lang ang balay. Duha ka tuig pa una sila nakalingkawas sa ilang mga utang. Unsay nakat-onan niining magtiayon? “Ang pag-isip sa materyal nga mga butang sumala sa panglantaw sa Diyos maoy proteksiyon,” sila mihinapos.

Daghan ang pamilyar sa Swahili nga panultihon nga gihisgotan sa sinugdan. Pero wala kana makapugong sa mga tawo sa pagpangutang. Base sa nahisgotang mga prinsipyo sa Bibliya, dili ba maalamong hinuktokan ang pangutana nga, Angay ba kong mangutang?