跳到內容

跳到目錄

中世紀的西班牙人得以認識上帝的話語

中世紀的西班牙人得以認識上帝的話語

「[只要zhǐyàoyǒu機會jīhuì前往qiánwǎng西班牙Xībānyájiù順道shùndàodào你們nǐmen那裡nàlǐ希望xīwàngnéngxiāngēn你們nǐmen見面jiànmiàn交往jiāowǎng」。——羅馬書Luómǎshū15:24

大約Dàyuē公元gōngyuán56nián使徒shǐtú保羅Bǎoluóxiělefēngxìngěi羅馬Luómǎde基督徒Jīdūtú以上yǐshàngshìxìnlidehuà聖經Shèngjīng沒有méiyǒushuō保羅Bǎoluó後來hòuláiyǒuméiyǒu西班牙Xībānyádàn可以kěyǐ肯定kěndìngdeshì由於yóuyú保羅Bǎoluó其他qítā基督徒Jīdūtú努力nǔlì聖經Shèngjīngde好消息hǎo xiāoxi傳播chuánbō開去kāiqù上帝Shàngdìde話語huàyǔzǎozài公元gōngyuán2世紀shìjìjiùchuándàole西班牙Xībānyá

Méiduōjiǔ西班牙Xībānyáyǒushǎo基督徒Jīdūtú聚居jùjū而且érqiě人數rénshù不斷búduàn增加zēngjiā當時Dāngshí西班牙Xībānyá已經yǐjīngshòu羅馬Luómǎ帝國dìguó統治tǒngzhìlehěnjiǔér拉丁語Lādīngyǔshì這個zhège帝國dìguóde通用tōngyòng語言yǔyán因此Yīncǐ西班牙Xībānyáde基督徒Jīdūtúhěn需要xūyào拉丁語Lādīngyǔde聖經Shèngjīng譯本yìběn

拉丁語Lādīngyǔ譯本yìběn

早期Zǎoqīde西班牙Xībānyá基督徒Jīdūtú翻譯fānyìle拉丁語Lādīngyǔ聖經Shèngjīng譯本yìběn這些zhèxiē譯本yìběn統稱tǒngchēngwéi西班牙Xībānyá拉丁語Lādīngyǔ譯本yìběn》。Yǒu許多xǔduōniánde時間shíjiān西班牙人Xībānyárén一直yìzhí使用shǐyòng這些zhèxiē拉丁語Lādīngyǔ譯本yìběn直到zhídào哲羅姆Zhéluómǔ公元gōngyuán5世紀shìjìchū完成wánchéng著名zhùmíngde通俗Tōngsú拉丁Lādīng文本wénběn聖經Shèngjīng為止wéizhǐ

哲羅姆Zhéluómǔzài巴勒斯坦Bālèsītǎnde伯利恆Bólìhéng完成wánchéngde譯本yìběnhěnkuàizhè譯本yìběnjiùchuándàole西班牙Xībānyá為什麼Wèi shénmene盧西尼斯Lúxīnísīshì富翁fùwēngshì熱心rèxīn鑽研zuānyán聖經Shèngjīngderén知道zhīdào哲羅姆Zhéluómǔzài翻譯fānyì拉丁語Lādīngyǔ聖經Shèngjīng譯本yìběnhěnxiǎng盡快jìnkuài擁有yōngyǒuběn於是yúshìpàileliù抄寫員chāoxiěyuán伯利恆Bólìhéng譯本yìběnchāo下來xiàláibìngdàihuí西班牙XībānyáZài接著jiēzhede世紀shìjì,《通俗Tōngsú拉丁Lādīng文本wénběn聖經Shèngjīng漸漸jiànjiàn取代qǔdàile西班牙Xībānyá拉丁語Lādīngyǔ譯本yìběn》。這些Zhèxiē拉丁語Lādīngyǔ譯本yìběnràng西班牙人Xībānyárén能夠nénggòu閱讀yuèdú明白míngbai聖經Shèngjīng可是Kěshì羅馬Luómǎ帝國dìguó瓦解wǎjiěhòu西班牙人Xībānyárénjiù需要xūyàolìngzhǒng語言yǔyánde聖經Shèngjīng譯本yìběnle

石板Shíbǎnshangde聖經Shèngjīng

公元Gōngyuán5世紀shìjì西哥特人Xīgētèrén其他qítā日耳曼Rìʼěrmàn部族bùzú入侵rùqīn西班牙Xībānyá之後zhīhòu西班牙人Xībānyárén開始kāishǐshuōzhǒngxīnde語言yǔyán就是jiùshì哥特語Gētèyǔ這些Zhèxiē入侵者rùqīnzhě信奉xìnfèng基督教Jīdūjiàode阿里烏派Ālǐwūpài這個zhège教派jiàopài接受jiēshòu三位一體sānwèi-yìtǐde道理dàolǐ他們Tāmen自己zìjǐde聖經Shèngjīng譯本yìběn——烏爾斐拉斯Wūʼěrfěilāsī翻譯fānyìde哥特語Gētèyǔ譯本yìběn——引進yǐnjìn西班牙Xībānyá西班牙人Xībānyárén於是yúshì開始kāishǐ使用shǐyòng這個zhège譯本yìběn可是Kěshìdàole6世紀shìjì西哥特王Xīgētèwáng羅卡雷德Luókǎléidé宣布xuānbù脫離tuōlí阿里烏派Ālǐwūpài改信gǎixìn天主教Tiānzhǔjiào羅卡雷德Luókǎléidé阿里烏派Ālǐwūpàide所有suǒyǒu書籍shūjí搜集sōují起來qǐlái通通tōngtōng燒毀shāohuǐ其中qízhōng包括bāokuò烏爾斐拉斯Wūʼěrfěilāsīde聖經Shèngjīng譯本yìběn結果Jiéguǒ哥特語Gētèyǔ譯本yìběnzài西班牙Xībānyá銷聲匿跡xiāoshēng-nìjì

拉丁語Lādīngyǔde石板shíbǎn聖經Shèngjīng」(公元gōngyuán6世紀shìjì

雖然Suīrán這樣zhèyàng西班牙人Xībānyárén沒有méiyǒu停止tíngzhǐ閱讀yuèdú上帝Shàngdìde話語huàyǔ當時Dāngshí人們rénmen除了chúleshuō哥特語Gētèyǔhěnduōrénshuō拉丁語Lādīngyǔdezhǒng方言fāngyánzhèzhǒng方言fāngyán後來hòulái演變yǎnbiànchéng伊比利亞Yībǐlìyà半島bàndǎo居民jūmín使用shǐyòngdezhǒng羅曼語Luómànyǔ *Zhèzhǒng方言fāngyándezuì古老gǔlǎo文獻wénxiànshì西哥特Xīgētè石板shíbǎn這些Zhèxiē石板shíbǎn寫成xiěchéng6、7世紀shìjì當中dāngzhōng含有hányǒu聖經Shèngjīngde詩篇Shīpiān福音書Fúyīnshūde內容nèiróngYǒukuài石板shíbǎn甚至shènzhìzǎiyǒu詩篇Shīpiān16piānde全文quánwén

這些Zhèxiē石板shíbǎn聖經Shèngjīngràng我們wǒmenkànchūzàiduàn時期shíqīlián平民píngmín百姓bǎixìng閱讀yuèdú抄寫chāoxiě聖經Shèngjīng看來Kànlái當時dāngshíde教師jiàoshīhuìyòng石板shíbǎn聖經Shèngjīngjiāo孩子háizi讀書dúshūxiě中世紀Zhōngshìjì修道院xiūdàoyuànde修士xiūshì製作zhìzuòle一些yìxiēyǒu插圖chātúde聖經Shèngjīngdàn他們tāmen使用shǐyòngde並非bìngfēi便宜piányide石板shíbǎnérshì昂貴ángguìde羊皮紙yángpízhǐ

裝幀Zhuāngzhēn華麗huálìde萊昂Láiʼáng聖經Shèngjīngde其中qízhōng這些zhèxiē精美jīngměide聖經Shèngjīng雖然suīrán珍貴zhēnguìdànzài傳揚chuányáng聖經Shèngjīngde信息xìnxī方面fāngmiànquè沒有méiyǒu發揮fāhuīduō作用zuòyòng

其中Qízhōngyǒu插圖chātú而且érqiě價值連城jiàzhíliánchéngde聖經Shèngjīngxiàn存放cúnfàng西班牙Xībānyá萊昂Láiʼángde聖伊西多羅Shèngyīxīduōluó教堂jiàotángZhè聖經Shèngjīng公元gōngyuán960niánzhìchénggòngyǒu1028大約dàyuēcháng47厘米límǐ(18英寸yīngcùn),kuān34厘米límǐ(13英寸yīngcùn),zhòng18公斤gōngjīn(40bàng)。Lìngshìzhìchéng1020niánde里波爾Lǐbōʼěr聖經Shèngjīngxiàn收藏shōucángzài梵蒂岡Fàndìgāng圖書館túshūguǎn里波爾Lǐbōʼěr聖經Shèngjīngshì中世紀Zhōngshìjì裝幀zhuāngzhēnzuì華麗huálìde聖經Shèngjīng據說Jù shuōzài製作zhìzuòzhè聖經Shèngjīngshí修士xiūshìyàoyòngzhěngtiānláihuà頁首yèshǒu字母zìmǔxiě扉頁fēiyèyàohuāshàng星期xīngqī這些Zhèxiē聖經Shèngjīng雖然suīrán珍貴zhēnguìdànzài傳揚chuányáng上帝Shàngdìde話語huàyǔ方面fāngmiànquè沒有méiyǒu發揮fāhuīduō作用zuòyòng

阿拉伯語Ālābóyǔ聖經Shèngjīng

公元Gōngyuán8世紀shìjì穆斯林Mùsīlín入侵rùqīn伊比利亞Yībǐlìyà半島bàndǎo於是yúshì西班牙人Xībānyárényòugǎishuōlìngzhǒng語言yǔyánZài穆斯林Mùsīlínde殖民地zhímíndìshuō阿拉伯語Ālābóyǔderénshuō拉丁語Lādīngyǔderénduō因此yīncǐ人們rénmenhěn需要xūyào阿拉伯語Ālābóyǔde聖經Shèngjīng譯本yìběn

Zài公元gōngyuán5zhì8世紀shìjì拉丁語Lādīngyǔ阿拉伯語Ālābóyǔde聖經Shèngjīng譯本yìběnràng西班牙人Xībānyárén能夠nénggòukàndedǒng上帝Shàngdìde話語huàyǔ

Zài中世紀Zhōngshìjìde西班牙Xībānyá肯定kěndìng曾經céngjīngyǒushǎo阿拉伯語Ālābóyǔ聖經Shèngjīng譯本yìběn尤其yóuqíshì四福音書Sìfúyīnshūde譯本yìběn看來Kànláizài8世紀shìjì塞維列Sàiwéiliède主教zhǔjiào胡安Húʼān聖經Shèngjīngquánshūfānchéngle阿拉伯語ĀlābóyǔDànhěn可惜kěxī部分bùfen阿拉伯語Ālābóyǔ聖經Shèngjīng譯本yìběndōu失傳shīchuánle目前Mùqián只有zhǐyǒu公元gōngyuán10世紀shìjìde阿拉伯語Ālābóyǔ四福音書Sìfúyīnshū譯本yìběn存放cúnfàngzài西班牙Xībānyá萊昂Láiʼángde大教堂dàjiàotángli

福音書Fúyīnshūde阿拉伯語Ālābóyǔ譯本yìběn公元gōngyuán10世紀shìjì

西班牙語Xībānyáyǔ聖經Shèngjīng面世miànshì

Zài中世紀Zhōngshìjì卡斯蒂利亞語Kǎsīdìlìyàyǔ西班牙語Xībānyáyǔzài伊比利亞Yībǐlìyà半島bàndǎojiàn雛形chúxíngZhèzhǒng語言yǔyán後來hòulái成為chéngwéi傳播chuánbō上帝Shàngdì話語huàyǔde重要zhòngyào工具gōngjù *Zuìzǎochéng西班牙語Xībānyáyǔde聖經Shèngjīng經文jīngwén出現chūxiàn13世紀shìjìchūdejiào聖地Shèngdì實況shíkuàngdeshūzhōngZhè著作zhùzuò記述jìshù作者zuòzhězài以色列Yǐsèliède所見所聞suǒjiàn-suǒwénbìng引述yǐnshùle聖經Shèngjīngde摩西五經Móxī Wǔjīng福音書Fúyīnshū書信shūxìn其他qítā經卷jīngjuànde內容nèiróng

阿方索Āfāngsuǒ十世Shíshì大力dàlì支持zhīchí翻譯fānyì西班牙語Xībānyáyǔ聖經Shèngjīngde工作gōngzuò

可是Kěshì天主教會Tiānzhǔjiàohuìbìng喜歡xǐhuan西班牙語Xībānyáyǔde聖經Shèngjīng譯本yìběn。1234nián教會jiàohuìzài塔拉戈納Tǎlāgēnà會議huìyìzhōng下令xiàlìng所有suǒyǒuchéng本土běntǔ語言yǔyánde聖經Shèngjīngdōu必須bìxūjiāogěi教士jiàoshì燒毀shāohuǐ不過Búguò翻譯fānyì聖經Shèngjīngde工作gōngzuò沒有méiyǒu因此yīncǐtíng下來xiàláiBèi譽為yùwéi西班牙Xībānyá散文sǎnwénzhīde西班牙Xībānyá國王guówáng阿方索Āfāngsuǒ十世Shíshì(1252-1284)hěn希望xīwàng聖經Shèngjīng可以kěyǐfānchéng西班牙語Xībānyáyǔbìng大力dàlì支持zhīchí翻譯fānyì聖經Shèngjīngde工作gōngzuò阿方索Āfāngsuǒ即位jíwèiqián已經yǐjīng出現chūxiànle西班牙語Xībānyáyǔ聖經Shèngjīng譯本yìběn之後zhīhòu不久bùjiǔ阿方索Āfāngsuǒ十世Shíshì在位zàiwèi期間qījiān,《阿方索Āfāngsuǒ聖經Shèngjīng面世miànshìle。《阿方索Āfāngsuǒ聖經Shèngjīngshì當時dāngshízuì完整wánzhěngde西班牙語Xībānyáyǔ聖經Shèngjīng譯本yìběn

Zài阿方索Āfāngsuǒ十世Shíshì即位jíwèiqiánchéngde西班牙語Xībānyáyǔ聖經Shèngjīng譯本yìběnzuǒ阿方索Āfāngsuǒ聖經Shèngjīng》(yòude其中qízhōng

當時Dāngshí西班牙語Xībānyáyǔshìzhǒnghěnxīnde語言yǔyánzhèliǎng譯本yìběnde出現chūxiàn不但búdàn確立quèlìle西班牙語Xībānyáyǔde地位dìwèi豐富fēngfùlezhèzhǒng語言yǔyán談到Tándàotóu譯本yìběn學者xuézhě托馬斯Tuōmǎsī·蒙哥馬利Ménggēmǎlìshuō:「Zhè譯本yìběn內容nèiróng準確zhǔnquè文字wénzì優雅yōuyǎ。……Yòng簡單jiǎndān易明yìmíngdǒng拉丁語Lādīngyǔderén需要xūyàode就是jiùshì這樣zhèyàngde譯本yìběn。」

然而Ránʼér這些zhèxiē早期zǎoqīde西班牙語Xībānyáyǔ譯本yìběnshìcóng原語yuányǔ聖經Shèngjīngérshìcóng通俗Tōngsú拉丁Lādīng文本wénběn聖經Shèngjīng翻譯fānyì過來guòláideCóng14世紀shìjì開始kāishǐ猶太Yóutài學者xuézhě翻譯fānyìle希伯來語Xībóláiyǔ經卷jīngjuànde西班牙語Xībānyáyǔ譯本yìběndōushì直接zhíjiēcóng希伯來語Xībóláiyǔfān過來guòláideZài當時dāngshíde歐洲Ōuzhōu西班牙Xībānyáshìzuìduō猶太人Yóutàirén聚居jùjūde地方dìfang因此yīncǐ當地dāngdìde猶太Yóutài譯者yìzhě可以kěyǐzhǎodào準確zhǔnquède希伯來語Xībóláiyǔ經卷jīngjuàn抄本chāoběnzuò翻譯fānyì聖經Shèngjīngde母本mǔběn *

15世紀shìjìchéngde阿爾巴Āʼěrbā聖經Shèngjīng就是jiùshì直接zhíjiēcóng原語yuányǔ聖經Shèngjīngfānchéng西班牙語Xībānyáyǔde怎麼Zěnmehuìyǒuzhè譯本yìběndenewèi顯要xiǎnyàode西班牙Xībānyá貴族guìzú路易斯Lùyìsī·德古斯曼Dégǔsīmàn委託wěituō猶太教Yóutàijiào拉比Lābǐ莫伊塞斯Mòyīsàisī·阿拉杰Ālājié聖經Shèngjīngfānchéng純正chúnzhèngde西班牙語Xībānyáyǔ為什麼Wèi shénme希望xīwàngyǒu這樣zhèyàngde譯本yìběnnechūleliǎng原因yuányīn當日dāngrìde羅曼語Luómànyǔ聖經Shèngjīng譯本yìběn素質sùzhìhěnchàèr德古斯曼Dégǔsīmànshuō:「Xiàng我們wǒmen這樣zhèyàngde平信徒píng-xìntú],必須bìxūyǒu頁邊yèbiān注解zhùjiěcáinéng明白míngbainándǒngde經文jīngwén。」dehuà反映fǎnyìngchū當日dāngrìde西班牙人Xībānyárén熱衷rèzhōng閱讀yuèdú明白míngbai聖經Shèngjīng顯示xiǎnshìyǒuhěnduō西班牙人Xībānyárén可以kěyǐdàochéng本土běntǔ語言yǔyánde聖經Shèngjīng

多虧Duōkuī中世紀Zhōngshìjì那些nàxiē努力nǔlì翻譯fānyì抄寫chāoxiě聖經Shèngjīngderén西班牙人Xībānyáréncái那麼nàme容易róngyìdàofānchéng自己zìjǐ母語mǔyǔde聖經Shèngjīng結果Jiéguǒ正如zhèngrú歷史家lìshǐjiā胡安Húʼān·岡薩雷斯Gāngsàléisīshuō:「Zài馬丁Mǎdīng·路德Lùdéde日子rìzi以前yǐqián西班牙人Xībānyárénde聖經Shèngjīng知識zhīshiyuǎn德國人Déguórén英國人yīngguórénduō。」

Zài馬丁Mǎdīng·路德Lùdéde日子rìzi以前yǐqián西班牙人Xībānyárénde聖經Shèngjīng知識zhīshiyuǎn德國人Déguórén英國人yīngguórénduō。」——歷史家Lìshǐjiā胡安Húʼān·岡薩雷斯Gāngsàléisī

可是Kěshìdàole15世紀shìjì西班牙Xībānyáde異端裁判所Yìduāncáipànsuǒ開始kāishǐ禁止jìnzhǐrén聖經Shèngjīng翻譯fānyìchéng任何rènhé本土běntǔ語言yǔyán或者huòzhě擁有yōngyǒu這樣zhèyàngde聖經Shèngjīng譯本yìběnDuì喜愛xǐʼài聖經Shèngjīngderénláishuōduàn漫長mànchángde黑暗hēiʼàn時期shíqīláidàoleSān世紀shìjìhòu禁令jìnlìngcáibèi解除jiěchúZàizhèduàn艱難jiānnánde日子rìziyǒurén勇敢yǒnggǎndezài海外hǎiwài翻譯fānyìlexīnde西班牙語Xībānyáyǔ聖經Shèngjīng譯本yìběn然後ránhòu譯本yìběn偷運tōuyùnhuí西班牙Xībānyá *

中世紀Zhōngshìjì西班牙Xībānyáde聖經Shèngjīng翻譯fānyì歷史lìshǐ顯示xiǎnshì反對fǎnduì真理zhēnlǐderén多方duōfāng阻止zǔzhǐrén認識rènshi聖經Shèngjīng可是Kěshì無論wúlùn他們tāmenyòng什麼shénme手段shǒuduàn無法wúfǎ阻止zǔzhǐ全能quánnéngde上帝Shàngdì使shǐde話語huàyǔ傳播chuánbō開去kāiqù。(詩篇Shīpiān83:1;94:20

由於Yóuyúyǒuhěnduō學者xuézhě孜孜不倦zīzī-bújuànde聖經Shèngjīngfānchéng拉丁語Lādīngyǔ哥特語Gētèyǔ阿拉伯語Ālābóyǔ西班牙語Xībānyáyǔ聖經Shèngjīng得以déyǐzài中世紀Zhōngshìjìde西班牙Xībānyá普及pǔjí起來qǐláiwèi平民píngmín百姓bǎixìngsuǒ認識rènshi現代Xiàndàiyǒushǎo聖經Shèngjīng譯者yìzhě跟隨gēnsuí這些zhèxiē前輩qiánbèide腳蹤jiǎozōng結果Jiéguǒ今天jīntiānyǒushù億萬yìwànshuō西班牙語Xībānyáyǔderén能夠nénggòuyòngzhǒng打動dǎdòng他們tāmen內心nèixīnde語言yǔyán閱讀yuèdú上帝Shàngdìde話語huàyǔ

^ 包括Bāokuò卡斯蒂利亞語Kǎsīdìlìyàyǔ加泰隆語Jiātàilóngyǔ加利西亞Jiālìxīyà葡萄牙語Pútáoyáyǔ

^ 今天Jīntiān世上shìshàng大約dàyuēyǒu54000wànrénde母語mǔyǔshì西班牙語Xībānyáyǔ

^ Qǐngkàn守望台Shǒuwàngtái》2011nián12yuè1kān顯揚Xiǎnyáng上帝Shàngdì聖名shèngmíng——阿方索Āfāngsuǒ力保lìbǎo經文jīngwén原貌yuánmàowén

^ Qǐngkàn守望台Shǒuwàngtái》1996nián6yuè1kān卡西奧多羅Kǎxīʼàoduōluó··雷納Léinàwèi爭取zhēngqǔ西班牙語Xībānyáyǔ聖經Shèngjīngér奮鬥fèndòuwén