Nɔɔn˗ ˗së ˈsëëdhɛ ˈö Makö ˗ya ˗bɛnzë 14:1-72

  • ˈˈSaabhomɛn ˗nu ˗wo Yesu zë ˗wɔn ˗yökodhiʋ̈ ˗kë (1, 2)

  • ˈˈƝɔn ꞊fii ˗së ˗sü ˗wɛnŋ Yesu ˗ta ˗sü (3-9)

  • Zuda ˗bha Yesu ˈˈdhoodɔsü (10, 11)

  • Yesu ˗bha Pakö ˗totaabhasü (12-21)

  • Dëmɛn ˗bha ˗bhöpë ˈwlaan˗ ˗blɛɛsü (22-26)

  • Yesu ˗ya ˗to ˈˈdhiʋ̈ ˈö˗ pö Piɛɛ ˗dho ˗a pö ˈyaa ö dɔ (27-31)

  • Yesu ˗yö ˗bhɛɛ Zɛsemani (32-42)

  • Yesu ˈkun ˗sü (43-52)

  • Zakanmɛn ˗nu ˗bha za ˗dɔ Yesu ˗bha ˗sü (53-65)

  • Piɛɛ ˗ya ˗pö ˈyaa Yesu dɔ (66-72)

14  ˈDhɛ ˈö Pakö waa ˈbluu˗ ˈö ˈˈsɛkɛ ˈyaa˗ ˈˈpiʋ̈ bhë ˗a ˈwlaan˗ ˗dhɛkpaɔyi ˗yö to ꞊plɛ, ˈyö ˈˈsaabhomɛn ˗nu ˗gɔmɛn ˗nu waa ˈtɔŋ˗ ˗gɔmɛn ˗nu ˗wo ˗kɔ ˈö ˈwo dho ꞊döŋ ˗dhiö ˗a ˈka Yesu ˗gɔ kö ˈwo˗ ˈkun ˈwo˗ zë bhë ˗a ˈˈslö ꞊mɛɛn. 2  ˈˈKɛɛ ˈyö ˈwo˗ pö wo ˈko ˗nu ˗dhɛ: «Yö ˈti ˗dho kë ˗së kö ˈkwa˗ ˈkun ˈwlaan˗ yi ꞊dede ˈka, ˈyaa ˈˈdhʋ̈ ˗bhluubhluudhe ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈö ˗da.» 3  ˈDhɛ ˈö Yesu kun ˗bhöpë ˗bhö ˗ni* ˈgü Simɔn ˈö kun ꞊weeyuamɛn ˈka ˗be bhë ˗a ˗gɔ ˈkɔɔ Betani, ˈyö dhebɔnën do ˗yö nu kö ˈˈɲɔn ꞊fii ˗së ˗sü ˈö˗ ꞊sɔnŋ ˈdhö ˈˈgbɩɩ˗ ꞊dedewo, ˗a ˗sanŋdhe do ˗ya ˗gɔ. ˈYö ˗sanŋdhe ˈö bhë ˗a ˈˈdhi ˗pʋ, ˈyö ˈˈɲɔn ˈö˗ ˈgü ˈö ˗ya ˗a ꞊wɛnŋ ˗sü ˗bha Yesu ꞊troo. 4  ˈDhɛ ˈö ˗kë ˈˈdhʋ̈, ˈyö˗ ˈwɔn ˗yö ˗shiö mɛn ˈbhaa ˗nu ˗dhɛ, ˈö ˈwo ˗ya ˗a pö ˗sü ˗bha wo ˈko ˗nu ˗dhɛ: «ˈMën ˗kë ˈö ˈˈɲɔn ꞊fii ˗së ˗sü ꞊suu ˈö yö ˈö˗ ꞊shiʋ̈ ˈˈdhʋ̈? 5  ˈˈƝɔn ˈö bhë kwa ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈkwa˗ ˈˈdhoodɔ ˗be ˈwëë˗ ˈö ˗ʒiö denie këŋ ˗yaaga (300) ˗ta ˗a ˗bha, ˈö ˈkwa˗ ˈwëëga ˗gblü ˈˈfleemɛn ˗nu ˗ta.» ˈYö ˈwɔn ˗yö ˗shiö ˗an ˗dhɛ ꞊dedewo dhebɔnën ˈö bhë ˗a ˗bha. 6  ˈˈKɛɛ ˈyö Yesu ˗ya pö: «˗Ka ka ꞊kwaa ˗a ˗zü ˈˈsɛnŋdhö. ˈMën ˗kë ˈö ˈka ˈwɔn ꞊blɛɛ ˈˈdhʋ̈ ˗a ˗bha? ˈWɔn ˗së ˈnën ˈö˗ ˗kë n ˗dhɛ bhë. 7  ˈPë ˗kë ˈa˗ pö ˈˈdhʋ̈ ˈyö ˗tɔ ˈˈfleemɛn ˗nu ˗wo ka ˈˈpiʋ̈ yö ˗kplawo, ka ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈka ˈwɔn ˗së kë ˗an ˗dhɛ ˈˈtʋ̈ŋ ˈö ˗dhi ka ˗dhɛ ˗a ˈka. ˈˈKɛɛ man ˗zë n ˈti ˗dho kë ka ˈˈpiʋ̈ yi ꞊gban ˈka. 8  ˗A ˈdhɛ ˈö˗ ˗kɔ ˗yö ꞊mɔɔn˗ ˗bha ˈyö˗ ˗kë bhë. ˗Yö n ˗wɛɛ bho ˗yi ˗to ˈˈdhiʋ̈ ˈö ˈˈɲɔn ꞊fii ˗së ˗sü ꞊wɛnŋ n kwi ˗bha kö ˗yö kë n bun baaˈˈ ˗pë ˈka ꞊klöö˗ do. 9  A˗ ˗pö ka ˗dhɛ gagade ˈka ꞊dhɛ, ˗dhɛ ˈˈpɛpɛ ˈö ˈwo ˗dho nɔɔn˗ ˗së pö ˗a ˗bha ˈˈkpɔnŋ ꞊taa, ˗wo ˗dho ˈwɔn ˗së ˈö dhebɔnën ˈö yö ˈö˗ ˗kë bhë ˗a ˗wɔn blɛɛˈˈ mü ˈpö, kö mɛn ˗nu ˗zo ˈya ˗dho bhɔ ˗a ˈka.» 10  ˈDhɛ ˈö ˗kë ˈˈdhʋ̈, ˈyö Zuda Isikadhiɔtö ˈö ˗kë bɔmɛn ˗nu ˗kɔŋ do ö ga ꞊plɛ ˈwo bhë ˗a mɛn do ˈka bhë, ˈyö dho ˈˈsaabhomɛn ˗nu ˗gɔmɛn ˗nu ˈˈpiʋ̈ kö ˈö Yesu ˈˈdhoodɔ ˗an ˗gɔ. 11  ˈDhɛ ˈö dho ˈö˗ pö ˗an ˗dhɛ ˈˈdhʋ̈, ˈyö˗ ˈˈyi ˗yö ˗kan ˗an ˈˈdhi ꞊dedewo ˈö ˈwo˗ pö wo ˗dho ˈwëëga nu ˗a ˗dhɛ. ˈYö Zuda ˗yö ˗ya ˗kɔ ˈö ˗dho Yesu ˈˈdhiʋ̈ dɔ ˗a ˈka ˗an ˗gɔ ˗a mɛɛnˈˈ ˗sü ˗bha. 12  ˈDhɛ ˈö ˈbluu˗ ˈö ˈˈsɛkɛ ˈyaa˗ ˈˈpiʋ̈ bhë ˗a ˈwlaan˗ ˗dhɛkpaɔyi ˗blɛɛsü ˈö ˗ya kë ˗kplawo ˈö ˈwo Pakö ˈˈsaa˗ wü zë ˗a ˈka bhë ˗yö ˗wo, ˈyö Yesu ˗bha gwëëˈˈ ˗nu ˗wa dhɛɛˈˈ kpɔ ˈö ˈwo˗ pö: «Ü˗ ˈˈpiʋ̈ kö ˈyi ˈdho kö ˈyi ü ˗bha Pakö ˗bhöpë ˗kpa ˈˈmɛn?» 13  ˈDhɛ ˈwo˗ pö ˈˈdhʋ̈, ˈyö ö ˗bha gwëëˈˈ ˗nu ˈwo bhë ˗a mɛn ꞊plɛ bɔ ˈö˗ pö ˗an ˗dhɛ: «˗Ka ˈdho ˈplöö.* Ka ˗dho ˗kpan gɔndënën do ˗bha kö ˈˈsɛgbɔ ˈö ˈˈyi ˈdhö˗ ˈgü ˗ya ˗gɔ kö ˗yö nu ˗ni gü ka ˈˈpiʋ̈ ˗ʒian ˈka. ˗Ka ʒiö ˗a ꞊kee˗. 14  ˈKɔ ˈö ˗dho ˗da ˗a ˈgü bhë, ˗kaa pö ˗a dëmɛn ˗dhɛ: ‹Dëmɛn ˗ya ˗pö: «ˈKɔdhi ˗mɛɛn ˈö yaa n ˗man gwëëˈˈ ˗nu ˈyi ˗dho Pakö ˗bhöpë ˗bhö ˗a ˈgü?»› 15  ˈKa˗ pö ˈˈdhʋ̈, ˗yö ˗dho ˈkɔdhi ˈˈgbɛɛ do ˈö pë ꞊gban ˈdhö baaˈˈ ˗sü ˈka mü, ˈö ˈkɔ ˗ta ˈˈdhuŋ ˗a ˗zɔn ka ˗dhɛ. ˗Ka kwa ˗bha Pakö ˗bhöpë ˗kpa mü.» 16  ˈDhɛ ˈö ˗kë ˈˈdhʋ̈, ˈyö˗ ˗bha gwëëˈˈ ˗nu bhë ˈwo dho. ˈDhɛ ˈwo ˗lo ˈplöö, ˈwɔn ꞊gban ˈˈpɛpɛ ˗wo ˗kë ꞊dhɛ ˗kɔ ˈö˗ pö ˗a ˈka ˗an ˗dhɛ bhë ˗a ˈdhö. ˈYö ˈwo Pakö ˈwlaan˗ ˗bhöpë ˗yö ˗kë. 17  ˈDhɛ ˈö ˈˈdoo ˗yö ˗da, ˈyö waa ö ˗bha gwëëˈˈ ˗nu ˗kɔŋ do ö ga ꞊plɛ bhë ˈwo nu. 18  ˈDhɛ ˈwo kun pë ˗bhö ˗ni ˈgü ˈtaablö ˈˈdhiʋ̈, ˈyö Yesu ˗ya pö: «A˗ ˗pö ka ˗dhɛ gagade ˈka ꞊dhɛ ˈmɛn ˈka pë ˗bhö ˗ni ˈgü n ˈˈpiʋ̈ yö, mɛn do ˗yö ka kpö ˈgü ˈö ˗dho n ˈˈdhiʋ̈ dɔ n ˈyɔɔ˗ ˗nu ˗gɔ.» 19  ˈDhɛ ˈö˗ pö ˈˈdhʋ̈, ˈyö ˗wëë ˗yö kpɔ ˗an ˗ta, ˈyö˗ mɛn ˈö ˈdhö ˈö ˗ya ˗a pö ˗sü ˗bha ˗a ˗dhɛ: «Man ˗mü ˗ee?» 20  ˈYö˗ ˗yɔ bɔ ˗an ˗gɔ ˈö˗ pö: «Mɛn ˗kɔŋ do ö ga ꞊plɛ ˈö ˈka bhë, ˗a ˈmɛn ˈö ö ˗kɔ ˗da ˗ni ˈgü ˈtia˗ do ˈgü n ˈˈpiʋ̈ bhë yö ˗mü. 21  ˗Yö ˈˈdhʋ̈ ꞊dhɛ mɛn Gbö ˗dho ga ꞊dhɛ ˗kɔ ˈö ˗bɛnzë ˗sü ˈka ˗a ˈka ˗Zlan ˗Wo ˈsëëdhɛ ˈgü ˗a ˈdhö. ˈˈKɛɛ mɛn ˈö ˗dho mɛn Gbö ˈˈdhiʋ̈ dɔ bhë, yö ˈnën ˈö˗ ˗bha ˈdhö ˗wëësü. ˗Ya kë ꞊dhɛ ˗a ˗mɛn yö ˈti bhɔ ˗be, kö ˗yö ˗së ˗a ˗bha ˈka.» 22  ˗Wo ˗to pë ˗bhö ˗sü ˗bha ˈyö ˈbluu˗ sü ˈö ꞊bhɛɛ ˗a ˗ta ˈö ˗Zlan ˈˈnuɛ bho, ˈyö˗ ˈˈkluklu bho ˈö˗ nu ˗an ˗dhɛ ˈö˗ pö: «˗Kaa ˈkun ˈka˗ ˗bhö. N kwi ꞊zuan ˈnën ˈö bhë.» 23  ˈDhɛ ˈö go mü ˈzü ˈyö we ˗kɔɔ do sü ˈö ꞊bhɛɛ ˗a ˗ta ˈö ˗Zlan ˈˈnuɛ bho ˈyö˗ nu ˗an ˗dhɛ, ˈyö ˗an ꞊gban ˈˈpɛpɛ ˗wa mü. 24  ˈYö˗ pö ˗an ˗dhɛ: «N ‹꞊ɲɔɔn ˈö ˗mlɛɛn ˈö ˗Zlan waa mɛn ˗nu ˈö ö ˗kɔ ˗yɛ ˗an ˗bha ˗an ꞊zinŋgü ˗a zübhotapë ˈka,› ꞊ɲɔɔn ˈö ˗dho ꞊wɛnŋ mɛn ꞊vadhɛ ˗wɔn ˈgü bhë, ˗a ꞊zuan ˈnën ˈö bhë. 25  A˗ ˗pö ka ˗dhɛ gagade ˈka ꞊dhɛ n ˈti ˗dho ˗drɔɔn ˈˈyi mü ˈzüdho ˈö to ˗a ˈka ˈˈdhʋ̈ ˈö yö ˗a ˈka ˈˈtʋ̈ŋ ˈö ˈa ˗dho ˗a mü ˗a ˈka ˈzü ˗dɛɛwo ˗Zlan ˗bha ˗Gblüdëdhɛ ˈgü bhë ˗a ˗bha.» 26  ˈDhɛ ˈwo wo bo ˈyö ˈwo ˗Zlan ˈtɔ bhɔ ˈˈtan bho, ˈö ˈwo yö ˈˈkpɛnŋ ˈwo ˗ya ˈdho ˗sü ˗bha Olivie ˗tɔn ˗ta. 27  ˈYö Yesu ˗ya pö ˗an ˗dhɛ: «Mɛn ꞊gban ˈˈpɛpɛ ka ˗dho n ˈto ˈö ˈka ꞊duëë, ˈyö ˗tɔ ˗yö ˗bɛnzë ˗sü ˈka ˗Zlan ˗bha ˈsëëdhɛ ˈgü ꞊dhɛ: ‹A ˗dho ˗tuëë ˗maankëmɛn ˗man, ˈö ˗tuëë ˗nu ˗wo ˗pɛn.› 28  ˈˈKɛɛ ˈman ˈgo ga ˈgü, a ˗dho dɔ ka ˈˈdhiʋ̈ ˈa dho Galile.» 29  ˈYö Piɛɛ ˗ya pö ˗a ˗dhɛ: «ˈKö ˗kë ꞊dhɛ mɛn ˈˈpɛpɛ ˈwo to ˗wo ˗duëë, man ˗zë n ˈti ˗dho ü ˈto toŋtoŋdhö.» 30  ˈYö Yesu ˗ya pö ˗a ˗dhɛ: «A˗ ˗pö ü ˗dhɛ gagade ˈka ꞊dhɛ ꞊dɛɛ, gbeŋ ꞊dede ˈö yö ˗a ˈka, ˈˈsanni ˗tɔ gɔn ˗yö ˈˈwɩ ꞊plɛ, kö ˈbha˗ pö ˗gɛnɲaan ˈka ˗yaaga ꞊dhɛ ˈbhaa n dɔ.» 31  ˈˈKɛɛ Piɛɛ ˗yö ˗to ö ˗wo do ˈö bhë ˗a ˗ta ˈzü ˈö˗ pö: «ˈKö ˗kë ꞊dhɛ ˗wo n ˗kpa ü ˗bha ˈö ˈwo ko zë kö yö ˗mü, ˈˈkɛɛ ˈmaan ꞊mɔɔn˗ ˗bha toŋtoŋdhö kö ˈa˗ pö ꞊dhɛ ˈmaan ü dɔ.» ˈYö gwëëˈˈ ˗nu ˈdhɛ ˈwo to ˈpö ˈwo ˗wo do ˈö bhë ˗a pö. 32  ˈDhɛ ˈwo dho ˈwo ˗lo ˗dhɛ ˈwo˗ ˗dhɛ Zɛsemani bhë ˗a ˈgü, ˈyö Yesu ˗ya pö ö ˗bha gwëëˈˈ ˗nu ˗dhɛ: «˗Ka ˈɲaannu ˈyö kö ˈa ˈdho ˈa bhɛɛˈˈ.» 33  ˈYö Piɛɛ, Zakö waa Zan ˗an sü ˈö ˈwo dho, ˈyö ˗wëë ˗ziisü ˗yö ˗ya ˈkpɔ ˗sü ˗bha ˗a ˗ta, ˈö˗ zuʋ̈ˈˈ ˗yö ꞊kaan ˈˈkwöö ꞊dedewo. 34  ˈYö Yesu ˗ya pö ˗an ˗dhɛ: «˗Wëë ˗ziisü ˗yö bɔ ˗ni ˈgü n ˗ta, a ˈdho˗ ga ˗a ꞊kɔa. ˗Ka ˈto yö ˈka ˗ya ka ˈˈɲaan.» 35  ˈDhɛ ˈö˗ pö ˈˈdhʋ̈, ˈyö bhɔ ˗an ˗dhɛ ꞊taa ˈdɛdɛ ˈö yö ö kpɔn ˈgü ˈö ˗ya bhɛɛˈˈ ˗sü ˗bha, kö ˗ya kë ˗mɔn ˈˈkwöö ˗wɔn ˈka, ˈwɔn ˈˈgbɩɩ˗* ˈö bhë ˗yö ˈdho ö ˈka ꞊gblɛɛn. 36  ˈYö˗ pö: «Aba,* n Dë, ü ˗kɔ ˗mɔn ˈwɔn ꞊gban ˗bha. ˗Bhö ˗a kë kö ˗kɔɔ ˈö bhë ˗yö ˈdho n ˈka ꞊gblɛɛn. ˈˈKɛɛ ˈya ˗dho kë ꞊dhɛ ˗kɔ ˈö man ˗zë ˈa˗ ˈˈpiʋ̈ ˗yö kë ˗a ˈka ˗a ˈdhö. ˗Yö kë ꞊dhɛ ˗kɔ ˈü˗ ˈˈpiʋ̈ ˗a ˈdhö.» 37  ˈDhɛ ˈö ö ꞊yɛɛ ˗kë, ˈö ˗kpan ˗an ˗bha kö ˗wo yi zë ˗ni ˈgü, ˈyö˗ pö Piɛɛ ˗dhɛ: «Simɔn, ü yi zë ˗ni ˈgü ˗ee? ꞊Faan ˈyaa ü ˗gɔ kö ˈü ˈto ü ˈˈɲaan ˈˈlɛlɛ dosɛnŋ ˈˈpiʋ̈ ˗ʒiaanwo ˗ee? 38  ˗Ka ˗ya ka ˈˈɲaan ˈka bhɛɛˈˈ ˗kplawo, kö ˈka ˗dho ˗puö ˈgüdandhe ˈgü. ˗A ˗gɛn ˗mü ꞊dhɛ ˈwɔn ˗së kë ˗sü ˗dhɔ ˗yö mɛn ˈgü, ˈˈkɛɛ ˗a kë ˗sü ꞊faan ˈnën ˈyaa kë ˗a ˗gɔ.» 39  ˈDhɛ ˈö ö bo, ˈyö ö ꞊yɛɛ ˗kë ˈyö bhɛɛwo do ˈö˗ pö ˗blɛɛsü bhë ˗a pö ˈzü. 40  ˈDhɛ ˈö ö ꞊yɛɛ ˗kë ˈzü ˈö nu ö ˗bha gwëëˈˈ ˗nu ˈˈpiʋ̈, ˗yö ˗kpan ˗an ˗bha kö ˗wo yi zë ˗ni ˈgü, ˗a ˗gɛn ˗mü ꞊dhɛ kö yi ꞊yaa ˗an ˈˈɲan kë ˈgbinŋ˗, kö pë ˈwo ˗dho ˗a pö Yesu ˗dhɛ ˈwaa˗ dɔ ˈzü. 41  ˈDhɛ ˈö nu ˗an ˈˈpiʋ̈ ˈzü ˗yaaga ˗bha ˗naan wo, ˈyö˗ pö ˗an ˗dhɛ: «ˈˈTʋ̈ŋ ꞊suu ˈö yö ˈyö ka yi zë, ˈö ˈka ka ˈˈtɛɛpa ˗a ˈgü ˗ee? ˗Ka ˈgo yi ˈgü! ˈˈLɛlɛ ˈö ˈwo ˗dho mɛn Gbö ˈˈdhiʋ̈ dɔ ˗a ˈka ˈwɔnyaakëmɛn ˗nu ˗gɔ bhë ˗ya ˗wo. 42  ˗Ka luuˈˈ ˈkwa ˈdho. Mɛn ˈö ˗dho n ˈˈdhiʋ̈ dɔ bhë ˗yö nu ˗ni ˈgü.» 43  Dhiaŋ ˗yö ˗to ˗a ˈˈdhi ˈyö Zuda Isikadhiɔtö ˈö ˗kë ˗a ˗bha bɔmɛn ˗nu ˗kɔŋ do ö ga ꞊plɛ ˈwo bhë ˗a mɛn do ˈka bhë ˈö to ˈö ˗wo. Mɛn ꞊va ꞊dede ˈö ˗blaan ˗dhaa waa ˈˈdhü ˈˈkpla ˗nu ˗wo kun ˗an ˗gɔ, ˗wo ˗kun ˗a ꞊kee˗. Mɛn ˗nu ˈwo ˈˈdhʋ̈, ˈˈsaabhomɛn ˗nu ˗gɔmɛn ˗nu, ˈtɔŋ˗ ˗gɔmɛn ˗nu waa mɛn zii ˗nu ˈnën ˈwo ˗an bɔ. 44  ˈDhɛ ˈö ˗kë ˈˈdhʋ̈ kö Zuda ˈö Yesu ˈˈdhoodɔ bhë, ˗ya ˗kɔ ˈö ˈwo ˗dho Yesu dɔ ˗a ˈka ˗a ˗zɔn ˗an ˗dhɛ, ꞊yaa˗ pö: «Mɛn ˈö ˈa ˗dho ˈwü ˗a ˗bha ˈa˗ ˈˈkpɛnŋ mü bhë kö yö ˗mü, ˗kaa ˈkun ˈka ˈdho ˗a ˈka, ˈka˗ kë ka ˈsuaan˗ ˈka kö ˈya ˗dho dha ka ˗gɔ.» 45  ˈYö nu Yesu ˈˈpiʋ̈ vɛɛdhö ˈö˗ pö ˗a ˗dhɛ: «N Dëmɛn!» ˈYö ˗lo ˗a ˗bha ˈö˗ ˈˈkpɛnŋ mü. 46  ˈDhɛ ˈö ˗kë ˈˈdhʋ̈, ˈyö ˈwo ˗ya Yesu ˗bha ˈö ˈwo˗ kun. 47  ˈˈKɛɛ ˈyö mɛn ˗nu ˈö ˈwo ˗kë mü bhë, ˗a mɛn do ˗yö ö ˗bha ˗blaan ˗dhaa bho ö ˗kpee ˈgü, ˈö ˈˈsaabhomɛn ˈkpii˗ ˗bha yökëmɛn zë ˗a ˈka, ˈö˗ ˈˈtʋdhɛ ˈˈdhiʋ̈ bho. 48  ˈYö Yesu ˗ya pö ˗an ˗dhɛ: «Ka ˗nu n ˈkun ˗blaan ˗dhaa ˗nu waa ˈˈdhü ˈˈkpla ˗nu ka ꞊dhɛ pë ˈö pëyaakëmɛn* ˈdhö ˗mü n ˈka ˗a ˈdhö ˗ee? 49  ˗Dhɛkpaɔyi ꞊gban ˈˈpɛpɛ ˈka ˗a ˗kun ka ˈˈpiʋ̈ ˗Zlan ˗dhɔkë ˗a ˈgü ˗kɔ ˈgü, ˈö ˈa mɛn ˗nu ꞊klaŋ ˗kë, ˈyö ka ˈti nu mü kö ˈka n ˈkun. ˈˈKɛɛ ˗yö ˗kë ˈˈdhʋ̈ kö pë ˈö ˗Zlan ˗Wo ˗ya pö ˗yö yö ˈkö ˈˈdhiʋ̈.» 50  ˈYö˗ ˗bha gwëëˈˈ ˗nu ꞊gban ˈˈpɛpɛ ˗wo ˗kan ˗a ˗zü ˈkwëë˗ ˈö ˈwo ꞊duëë. 51  ˈˈKɛɛ ˈnëngɔnnën do ˈö yɩɩga sɔ ˗së dosɛnŋ ˈˈkpaan ˗yö kun ˗a ˗bha, ˗yö ˗kun ˗a ˈka ꞊klöö˗ ˈö kun ʒiö ˗ni ˈgü ˗a ꞊kee˗. ˈDhɛ ˈwo kun ˗a ˈˈpiʋ̈ ꞊dhɛ ˈwo˗ ˈkun ˈpö, 52  ˈyö ö ˗bha yɩɩga sɔ bhë ˗a to ˗an ꞊kwɛɛ˗ ˈö ꞊duëë ö bun ˈˈkpaan ˈka.* 53  ˈYö ˈwo dho Yesu ˈka ˈˈsaabhomɛn ˈkpii˗ ˗gɔ ˈˈkwɛnŋdhö, ˈyö ˈˈsaabhomɛn ˗nu ˗gɔmɛn ˗nu, mɛn zii ˗nu waa ˈtɔŋ˗ ˗gɔmɛn ˗nu ˗an ꞊gban ˈˈpɛpɛ ˗wo dho wo ˈkwëëdhö. 54  Piɛɛ ˗yö ˗ʒiö Yesu ꞊kee˗, ˈˈkɛɛ ˗yö ˗to ˗an ˈka ꞊gblɛɛn ˈö ˈwo dho ˈˈdhʋ̈ ˈwo ˗lo ˗a ˈka ˈˈsaabhomɛn ˈkpii˗ ˗gɔ ˈˈkwɛnŋdhö. ˈDhɛ ˈö ˗lo mü, ˈyö dho ˈö ˈɲaannu ˈˈwo ˈˈsuee mɛn ˗nu ˈwo yökë mü ˗an ˈˈpiʋ̈, kö ˈˈnɛnnɛn ˗yö ˈgo ö ˈgü. 55  ˈˈSaabhomɛn ˗nu ˗gɔmɛn ˗nu waa zakanmɛn ˗nu ˈˈpɛpɛ ˗wo ˗kun ꞊suawɔn ˈö mɛn ˗nu dho ˗a blɛɛˈˈ Yesu ˗bha kö ˗yö kë ˗a zë ˗gɛn ˈka ˗a mɛɛnˈˈ ˗ni ˈgü. ˈˈKɛɛ ˈwaa kun ˗a ꞊slɔɔ ˗ni ˈgü. 56  Mɛn ꞊vadhɛ ˗wo ˗kun ꞊suawɔn ˗nu blɛɛˈˈ ˗ni ˈgü ˗a ˗bha, ˈˈkɛɛ ˈwɔn ˗nu ˈwo kun ˗a ˗ya ˗ni ˈgü ˗a ˗bha bhë, ˗an ˗wo ˈyaa kun do ˗a ˈgü. 57  ˈDhɛ ˈö ˗kë ˈˈdhʋ̈, ˈyö˗ mɛn ˈbhaa ˗nu ˗wo ꞊luu ˈzü ˈö ˈwo ꞊suawɔn ˈˈwɛɛ ˈbhaa ˗ya ˗a ˗bha, ˈö ˈwo˗ pö: 58  «Yi˗ ˗yö kö ˗ya pö ˗ni ˈgü: ‹˗Zlan ˗dhɔkë ˗a ˈgü ˗kɔ ˈö mɛnbhɩɩdhe ˗nu ˗wa dɔ ˈö yö, a ˗dho ˗a ˈwü, ˈa˗ dɔ ˈzü ˗dhɛkpaɔyi ˗yaaga ˈˈkpaan ˈka, ˈö yö ˈti ˗dho kë mɛnbhɩɩdhe ˗kɔ ˈgü ˗wɔn ˈka.›» 59  ˈˈKɛɛ ˗a ˗dhɛ ˈö bhë ˈzü, ˗an ˗wo ˈyaa kun do ˗a ˈgü. 60  ˈDhɛ ˈö ˗kë ˈˈdhʋ̈, ˈyö ˈˈsaabhomɛn ˈkpii˗ ˗yö ꞊luu ˗an ꞊zinŋgü mü ˈö Yesu dhɛɛˈˈ kpɔ ˈö˗ pö: «Pë ˈbhaa ˈyaa ü ˗gɔ kö ˈü˗ pö ˗ee? ˈWɔn ˈˈpɛpɛ ˈö mɛn ˗nu ˈwo yö ˈwo˗ blɛɛˈˈ ˗ni ˈgü ü ˗bha bhë, ü ü ˗bha ˗pö ˗a ˈgü ꞊dhɛ?» 61  ˈˈKɛɛ Yesu yö ˈti ö ˈˈdhi bho ˈkwëë˗ kö ˗ya ˗yɔ bɔ ˗a ˗gɔ. ˈYö ˈˈsaabhomɛn ˈkpii˗ ˗ya dhɛɛˈˈ kpɔ ˈzü ˈö˗ pö: «Bhi ˈnën ˈü ˗tɔ Klito, ˗Zlan ˈˈslʋ̈ʋ̈slʋ̈ Gbö ˗ee?» 62  ˈYö Yesu ˗ya ˗yɔ bɔ ˗a ˗gɔ ˈö˗ pö: «꞊Ii, man ˗mü. ˗Ya ˈgo mü ˈzü, ka ˗dho ˗kpan mɛn Gbö ˗bha kö ˗yö ˗ya ˗sü ˈka ˗Zlan ˈˈpiigbɩɩsü ˗kɔ ˗së ˈgü, kö ˗yö ˈˈdhuu kpö ˈgü dhaŋ˗ ˈgü ˗yö nu ˗ni ˈgü.» 63  ˈDhɛ ˈö˗ pö ˈˈdhʋ̈, ˈyö ˈˈsaabhomɛn ˈkpii˗ ˗yö ö ˗bha sɔ ˗nu ꞊pɛɛ, ˈö˗ pö: «Kwa ꞊kun kwa ˈˈɲan ˈto ˈzü mɛn ˈbhaa ˗gɔ kö ˗yö ˈwɔn blɛɛˈˈ ˗a ˗bha ˗ee? 64  ˗Zlan ꞊bhlëë ˈö˗ ˗shiö bhë ka ꞊dede ka˗ ˗man. ˈDhɛ ˈö ˈˈdhʋ̈ ˈkwa˗ kë ꞊dhɛ?»* ˈYö ˗an ꞊gban ˈˈpɛpɛ ˗wa pö ˗a dua ˗mü kö ˗yö ga. 65  ˈYö˗ mɛn ˈbhaa ˗nu ˗wo ˗ya wo ˈˈdhidhi bho ˗sü ˗bha ˗a ˗bha, ˈyö ˈwo sɔ kpa ˗a ˈwëëdhö, ˈö ˈwo˗ zë ˗kɔ kpö ˈka, ˈö ˈwo˗ pö: «˗Ya kë ꞊dhɛ ˗Zlan ˗wodhiʋ̈lomɛn ˗mü ü ˈka, mɛn ˈö ü -man bhë ˗a ˗zɔn yi ˗dhɛ!» ˈDhɛ ˈwo wo bo ˗a ˗gɔ ˗man ˗sü ˈka, ˈyö ˈˈsɔdha ˗nu ˗wa sü ˈwo dho ˗a ˈka. 66  ˗A ˈˈtʋ̈ŋ ˈö bhë ˗a ˈgü kö Piɛɛ ˗yö ˗ya ˗sü ˈka ˈˈshia˗ ˈˈkwɛnŋdhö mü. ˈYö ˈˈsaabhomɛn ˈkpii˗ ˗bha yökëdhe do ˗yö nu. 67  ˈDhɛ ˈö ˗kpan Piɛɛ ˗bha kö ˗yö ˗ya ˗sü ˈka ˈˈwo ˈˈsuee mü, ˈyö˗ ˗ga ö ˈwëëdhö ˗pinŋdhö ˈö˗ pö ˗a ˗dhɛ: «Bhi ˗de ˈpö ü ˗kun Yesu, Nazadhɛtö mi ˈö bhë ˗a ꞊kee˗!» 68  ˈˈKɛɛ ˈyö Piɛɛ ˗yö zɔɔ ˈö˗ pö: «Mɛn ˈü ˈˈwɩ ˗ni ˈgü ˗a ˈka bhë, ˈmaan˗ dɔ! Ɛɛnˈˈ pë ˗de ˈü˗ blɛɛˈˈ ˗ni ˈgü bhë ˈmaan˗ ˈgüman.» ˈDhɛ ˈö ˗kë ˈˈdhʋ̈, ˈyö Piɛɛ ˗yö ꞊luu ˈö dho ˈˈkwee ˈkpii˗ ˈö ˗da ˈˈkwɛnŋdhö ˗dhɛ ˈgü bhë ˗a ˈˈdhiʋ̈. 69  ˈDhɛ ˈö dhebɔnën ˈö bhë ˈö ˗kpan Piɛɛ ˗bha mü, ˈyö˗ pö ˈzü mɛn ˗nu ˈwo kun mü bhë ˗an ˗dhɛ: «ˈMɛn ˈwo bhë ˗a mɛn do ˈnën ˈö yö.» 70  ˈˈKɛɛ ˈyö Piɛɛ ˗yö zɔɔ ˈzü. ˈDhɛ ˈö ˈˈtʋ̈ŋ ˈnën ˈbhaa ˗yö ˗ʒiö, ˈyö mɛn ˗nu ˈwo kun ˗dhɛ ˈö bhë ˗a ˈgü ˈwo˗ pö ˈzü Piɛɛ ˗dhɛ: «Mɛn ˗nu ˈwo kun Yesu ꞊kee˗ bhë, ˗a mɛn do ˗mü ü ˈka, ˗a zɔɔ ˗dhɛ ˈyaa ˗dhö, ˈyö ˗tɔ ꞊dhɛ Galile mi ˗mü ü ˈka.» 71  ˈˈKɛɛ ˈyö Piɛɛ ˗yö zɔɔ ˈzü ˈö ö ˗wo ˗bhö ˈö˗ pö: «A˗ ˗pö ka ˗dhɛ ˈmɛn ˈö ˈka ˈˈwɩ ˗ni ˈgü ˗a ˈka bhë ˈmaan˗ dɔ!» 72  ˈYö to mü ˈö ˗tɔ gɔn ˗yö ˗wɩ ꞊plɛ ˗naan wo. ˈDhɛ ˈö ˗kë ˈˈdhʋ̈, ˈyö Piɛɛ ˗zo ˗yö ˗buö pë ˈö Yesu ˗ya pö ˗a ˗dhɛ ˗a ˈka. ˗Ya ˗pö: «ˈˈSanni ˗tɔ gɔn ˗yö ˈˈwɩ ꞊plɛ, kö ˈbha˗ pö ˗gɛnɲaan ˈka ˗yaaga ꞊dhɛ ˈbhaa n dɔ.» ˈYö Piɛɛ ˗yö ˗kë ö ˗de ˈgü ˈya˗, ˈö ˗ya ˈˈgbʋ bɔ ˗sü ˗bha.

-Zoto -a ˈˈpiʋ̈ -wɔn -nu

Ɛɛnˈˈ «ˈtaablö ˈˈdhiʋ̈.»
˗Wo ˗we «Zedhizadhɛmö ˗dhɛ» ˈka.
Glɛkö ˗wo ˈgü ˈyö ˗tɔ «ˈˈlɛlɛ.»
˗Wo kpö ˈö bhë ˗a ˗gɛn ˈö Eblö ˗wo ɛɛnˈˈ Aramö ˗wo ˈgü ˈyö ˗tɔ «ˈAa n Dë.»
Ɛɛnˈˈ «꞊kwaanmɛn.»
Ɛɛnˈˈ «sɔ ꞊löö ˗sɔ ˈka,» ɛɛnˈˈ ˈzü «kö sɔ ˈkpëdhö ˈyaa˗ ˗bha.»
Ɛɛnˈˈ «ka ka ˗bha ˗pö ˗a ˈgü ꞊dhɛ?»