1-3. a) Mun lo ye farati se Abigayɛli ka somɔgɔw ma? b) An bena mun lo lɔn o muso kabakoman koo la?

ABIGAYƐLI y’a ye kanbele ɲɛɛ na ko a sirannin lo kosɔbɛ. A jaa tigɛnin lo ani joo b’a fɛ. Faratiba b’u seen kɔrɔ: kɛlɛkɛcɛ 400 ɲɔgɔn be nana u kama. U b’a fɛ ka Abigayɛli cɛɛ Nabali ka somɔgɔ cɛmanw bɛɛ faga. Mun na do?

² Nabali lo kɛra o koo sababu ye. A y’a kuncɛ bonya ka koow kɛ ni juguya ye i ko a delila k’a kɛ cogo min na. Nka sisan, a ye mɔgɔ min nɛni, mɔgɔ gwansan tɛ. Kɛlɛkuntigi dɔ lo min koo ka di a ka kɛlɛdenw ye kosɔbɛ. O kɛlɛdenw ye kɛlɛmasaw ye. Nabali ka baaraden dɔ nana o koo fɔ Abigayɛli ye. N’a sɔrɔ o baaraden tun ye sagadɛndɛla dɔ lo ye ani a jigi tun b’a la ko Abigayɛli bena fɛɛrɛ sɔrɔ k’u kisi. Nka, muso kelen be se ka mun lo kɛ kɛlɛbolo kuru bɛɛ la?

³ An k’a ɲini k’o muso kabakoman lɔn ka ɲɛ fɔlɔ. Abigayɛli tun ye jɔn lo ye? Farati min b’u seen kɔrɔ, o daminɛna cogo di? An bena kalan juman sɔrɔ Abigayɛli ka limaniya koo la?

4. Nabali tun ye mɔgɔ sifa juman lo ye?

⁴ Abigayɛli tun furunin lo Nabali ma, nka u fila ka jogow bɛnnin tun tɛ ɲɔgɔn ma fewu. Nabali tun tɛ se ka muso ɲuman sɔrɔ ka tɛmɛ Abigayɛli kan. Nka, ale Nabali ɲɔgɔn furucɛ jugu tun tɛ yen. Tiɲɛn lo ko a tun ye nafolotigi ye. O kama, a tun b’a yɛrɛ jati mɔgɔba ye. Nka, mɔgɔ tɔɔw tun b’a jati cogo di? Bibulu kɔnɔ, mɔgɔ si tɔgɔjugu ma fɔ ka se Nabali ma. A tɔgɔ yɛrɛ kɔrɔ ko “Naloman” wala “hakilintan.” Yala a bangebagaw lo tun y’o tɔgɔ la a la wala tulon tɔgɔ tun lo mɔgɔw ye min la a la wa? A ka kɛ min  o min ye, o tɔgɔ tun ka kan n’a ye. Nabali “ka koo tun ka gwɛlɛ, a tun ka jugu.” Mɔgɔ fariman ni dɔlɔtɔ tun lo. Mɔgɔ caaman tun be siran a ɲɛ ani a koo tun man di u ye.—1 Sam. 25:2, 3, 17, 21, 25.

5, 6. a) E ka miiri la, Abigayɛli ka jogo jumanw lo b’a koo diya mɔgɔw ye? b) Mun lo y’a to Abigayɛli furula mɔgɔ kolon nin ɲɔgɔn ma?

⁵ Abigayɛli ni Nabali kɔni tun tɛ kelen ye fewu! Abigayɛli tɔgɔ kɔrɔ ko “Ne faa y’a yɛrɛ ninsɔndiya.” Kunkɔrɔta lo faa fɛ k’a ye ko a denmuso cɛ ka ɲi. Nka, ni deen sɔɔn ka ɲi, o be faa hakilitigi ninsɔndiya ka tɛmɛ. Mɔgɔ minw cɛ ka ɲi, u caaman man teli ka kɛ ni jogo ɲumanw ye i n’a fɔ ceguya, hakilitigiya, jagwɛlɛya ani limaniya. Nka, Abigayɛli kɔni tun tɛ ten. Bibulu b’a tando a ka hakilitigiya n’a ka cɛɲi kosɔn.—1 Samuyɛli 25:3 kalan.

⁶ Mɔgɔ dɔw be se k’u yɛrɛ ɲininga ko mun na o muso hakilitigi ɲɔgɔn tagara furu mɔgɔ kolon nin ma. An kana ɲinɛ ko Bibulu sɛbɛwagati la, bangebagaw lo tun be furuɲɔgɔnma ɲini u deenw ye. Hali ni deen yɛrɛ lo tun ye cɛɛ wala muso ɲini a yɛrɛ ye, a kɔrɔtanin tun lo a bangebagaw ka sɔn o furu ma. Yala Nabali ka lɔyɔrɔba n’a ka nafolotigiya lo ye Abigayɛli bangebagaw lasun u y’u deen di a ma wa? Yala u ka fantanya kosɔn lo wa? A ka kɛ min o min ye, Nabali kɔni ka nafolotigiya m’a kɛ furucɛ ɲuman ye.

7. a) Bi, ni bangebagaw b’a fɛ u deenw ka furu jati sɔbɛ koo ye, u ka kan k’u yɛrɛ tanga mun lo ma? b) Abigayɛli tun banbanin lo ka mun lo kɛ?

⁷ Bangebaga hakilitigiw b’u deenw kalan u ka furu jati sɔbɛ koo ye. U t’u deenw jija u ka furu wari kama. U fana t’u lasun u k’a daminɛ ka teriya kɛ ni mɔgɔ ye furu kama k’a sɔrɔ u ma se furu ma fɔlɔ (1 Kor. 7:36, ABM). Nka, Abigayɛli kɔni furula Nabali ma ka ban. O sababu kɛra min o min ye, a tun banbanin lo k’o koo muɲu ani k’a ka furu fisaya.

8. Nabali ye jɔn lo nɛni? Mun na an be se k’a fɔ ko a ma hakili sɔrɔ o koo la fewu?

⁸ Nabali ye Abigayɛli ka koow tɔɔ juguya. A ye cɛɛ min nɛni, o tɛ mɔgɔ gwansan ye, Dawuda lo. Jehova sagokɛla kantigiman lo. Samuyɛli tun ye Dawuda mɔ walisa k’a yira ko Ala y’a sugandi k’a kɛ masacɛ ye Sayuli nɔɔ na (1 Sam. 16:1, 2, 11-13). Ɲangoya kosɔn, Sayuli y’a ɲini ka Dawuda faga. O kosɔn, Dawuda be bolila Sayuli ɲɛ ka taga sigi kongokolon kɔnɔ n’a ka kɛlɛkɛcɛ 600 ye.

9, 10. a) A tun man nɔgɔ Dawuda n’a ka sɔrɔdasiw fɛ k’u daradumuni sɔrɔ yɔrɔ sifa juman na? b) Mun na Nabali tun ka kan ka Dawuda n’a ka sɔrɔdasiw waleɲuman lɔn? (Dakun 10nan ka jukɔrɔla kunnafoni fana lajɛ)

⁹ Nabali tun siginin be Maon dugu kɔnɔ, nka a tun be baara kɛ  Karimɛli dugu gɛrɛfɛ. * Tintinbaw be o dugubaw gɛrɛfɛ ani biin ɲuman be falen o yɔrɔw la. O ye sagabaloyɔrɔ ɲuman ye ani Nabali ka saga 3 000 tun be yen. Nka, o yɔrɔ lamini bɛɛ tun ye kongokolon lo ye. Paran kongokolonba be worodugu fan fɛ. Kɔrɔn fan fɛ, sira min be taga kɔgɔjida yɔrɔ la, o be jamana lakolonw cɛci ka tɛmɛ kuluwow ni dingɛnw cɛma. A tun man nɔgɔ Dawuda n’a ka sɔrɔdasiw fɛ k’u daradumuni sɔrɔ o yɔrɔw la. N’a sɔrɔ u tun be donsoya lo kɛ walisa ka dumuni sɔrɔ. A tun man nɔgɔ k’o gwɛlɛya caaman muɲu. Tuma caaman na, u tun be nafolotigi Nabali ka sagadɛndɛlaw kunbɛn yen.

¹⁰ O sɔrɔdasi baarakɛla sɔbɛw ye Nabali ka sagadɛndɛlaw minɛ cogo di? A tun ka nɔgɔ u fɛ ka sagaden dɔ soɲɛ tuma dɔw la, nka u m’o kɛ. U yɛrɛ ye Nabali ka sagaw n’a ka baaradenw tanga (1 Samuyɛli 25:15, 16 kalan). Farati caaman tun be sagaw ni sagadɛndɛlaw seen kɔrɔ. Waraw tun ka ca yen fana. O yɔrɔ tun man jan Israɛl jamana daan na worodugu fan fɛ. O kama, benkannikɛlaw ni soonw tun ka teli ka cun mɔgɔw kan o yɔrɔ la. *

11, 12. a) Mun lo b’a yira ko Dawuda y’a ka kuma lase Nabali ma ni bonya ni hakilitigiya ye? b) Nabali ye Dawuda jaabi cogo min na, mun na o man ɲi?

¹¹ Ka se k’o cɛɛ caaman nunu bɛɛ balo kongokolon kɔnɔ, o tun tɛ kɔlɔkɔlɔko ye. O lo kama loon dɔ, Dawuda ye cɛɛ tan ci ka taga dɛmɛ ɲini Nabali fɛ. A ye hakili sɔrɔ k’u ci wagati bɛnnin na. Sagaw sii tigɛwagati tun lo. Mɔgɔw tun ka teli ka ɲɔgɔn sɔn sabu fɛti wagati tun lo. Dawuda ye kuma min lase Nabali ma, a ye hakili sɔrɔ k’o fɔ ni bonyaba ye. A ko Nabali ka fɛɛn dɔ di “a dencɛ Dawuda ma.” O kuma fɛ, a ye bonya la Nabali kan k’a yira ko a b’a jati a faa ye. Nabali y’a jaabi cogo di do?—1 Sam. 25:5-8.

¹² A dimina kosɔbɛ! Baaraden min kofɔra kalansen daminɛ na, ale ko Nabali “ma kumaɲuman fɔ.” A tun ye buru ni jii ni sogo minw labɛn a ka baaradenw ye, a ye tɛgɛgwɛlɛya kɛ u koo la ani a tora ka sɔngɔ-sɔngɔ. A ye Dawuda lɔgɔbɔ k’a jati i ko mɔgɔ gwansan, baaraden min bolila ka bɔ a kuntigi fɛ. N’a sɔrɔ a ka koow jaticogo tun be i n’a fɔ Sayuli ta, o min be Dawuda kɔniya. U fila si tun tɛ ni Jehova ka miiriya ye. Ala tun be Dawuda kanu. A tun t’a jati baaraden murutinin ye. Ale fɛ, Dawuda lo tun bena kɛ Israɛl ka masacɛ ye.—1 Sam. 25:10, 11, 14.

13. a) Dawuda kɔnna ka Nabali ka nɛnini kumaw ta cogo di? b) Zaki 1:20 be mun lo yira an na Dawuda ka dimiya koo la?

 ¹³ Dawuda ka ciradenw nana o koow lakali a ye tuma min na, a dimina kosɔbɛ. A ko “u kelen kelen bɛɛ k’u ka murujanjanw siri u cɛɛ la.” Ale yɛrɛ y’a ka kɛlɛkɛminanw ta ani a bilara a ka sɔrɔdasi 400 ɲɛ kɛlɛ kama. A y’i kali ko ale bena Nabali ka somɔgɔ cɛmanw bɛɛ faga (1 Sam. 25:12, 13, 21, 22). Joo tun be Dawuda fɛ ka dimi. Nka, a y’a ka dimiya yira cogo min na, o kɔni man ɲi. Bibulu b’a fɔ ko: “Mɔgɔ min dusu gwannin lo, o tigi te kotilennin kɛ Ala ɲakɔrɔ.” (Zaki 1:20). Abigayɛli do be se ka mun lo kɛ walisa k’a somɔgɔw kisi?

14. a) Mun na an be se k’a fɔ ko Abigayɛli ye fɛɛrɛ dɔ kɛ ka ban walisa ka faratiba bɔ u seen kɔrɔ? b) Faranfasi min be Nabali ni Abigayɛli cɛ, an be kalan nafaman juman sɔrɔ o la?

¹⁴ An be se k’a fɔ ko Abigayɛli ye fɛɛrɛ dɔ kɛ ka ban walisa k’o faratiba bɔ u seen kɔrɔ. A labɛnnin lo ka lamɛnni kɛ, a tɛ komi a cɛɛ Nabali. Baaraden min nana koow lakali Abigayɛli ye, ale yɛrɛ y’a fɔ Nabali koo la ko: “Ale do ye mɔgɔkolon ye, a te mɔgɔ ka kuma mɛn.” (1 Sam. 25:17). Nabali b’a yɛrɛ jati mɔgɔba ye minkɛ, o lo y’a to a t’a fɛ ka mɛnni kɛ mɔgɔ si fɛ. O kɛra bɔnɛ ye a fɛ. Bi fana, mɔgɔ caaman b’o kuncɛbaya ɲɔgɔn kɛ. Nka, baaraden nin tun b’a lɔn ko Abigayɛli tɛ ten. N’a sɔrɔ o yɛrɛ lo y’a to a tagara o koo lakali a ye.

15, 16. a) Abigayɛli y’a yira cogo di ko ale be i ko muso setigi min kofɔra Talenw ka kitabu kɔnɔ? b) Abigayɛli ye min kɛ, mun na o t’a yira ko a murutira a cɛɛ ka kuntigiya ma?

¹⁵ Abigayɛli miirila ani a wulila joona o koo kama. Bibulu b’a fɔ ko “Abigayɛli teliyara.” 1 Samuyɛli sapitiri 25 dɔrɔn kɔnɔ a fɔra siɲɛ naani Abigayɛli koo la ko a teliyara. A ye bonyafɛn caaman labɛn Dawuda n’a ka sɔrɔdasiw ye, i n’a fɔ: buru, diwɛn, sagasogo, suman yirannin, gato minw dilanna ni ɛrɛzɛnjanin ye ani gato minw dilanna ni torojanin ye. O b’a yira ka gwɛ ko Abigayɛli b’a ka soo kɔnɔ fɛɛnw bɛɛ kala ma ani a b’a ka kunkanbaara dafa a ɲɛɛ ma i ko muso setigi min kofɔra Talenw ka kitabu kɔnɔ (Talenw 31:10-31). A ye a ka baaraden dɔw bila ɲɛ n’o dumunifɛnw ye ani ale yɛrɛ kelen tugura u kɔ. Bibulu b’a fɔ ko “nga a ma foyi fɔ a cɛɛ Nabali ye.”—1 Sam. 25:18, 19.

¹⁶ Yala o kɔrɔ ko Abigayɛli murutira a cɛɛ ma, ale min ye  gwatigi ye wa? Ayi. An k’a to an hakili la ko Nabali ye kuma jugu fɔ Jehova ka mɔlen dɔ lo ma. A somɔgɔ caaman tun be se ka faga o kosɔn hali k’a sɔrɔ u ma kojugu si kɛ. Ni Abigayɛli tun ma wuli ka dɔ kɛ dɔ ye, a cɛɛ ye juguya min kɛ, a fana tun be se ka jalaki o koo la. Nin koo ɲɔgɔn na, a tun ka kan ka kolo Ala ye ani k’a sago kɛ sanni ka kolo a cɛɛ ye.

17, 18. Abigayɛli kumana Dawuda fɛ cogo di? A ye mun lo fɔ a ye ani mun lo y’a to a ka kumaw ye Dawuda dusu minɛ?

¹⁷ A ma mɛɛn, Abigayɛli ye Dawuda n’a ka sɔrɔdasiw kunbɛn. O yɔrɔ la a teliyara fana. A jigira a ka fali kan k’a kunbiri gwan ani k’a ɲɛɛ biri duguma Dawuda ɲakɔrɔ (1 Sam. 25:20, 23). A y’a dusukunnakow bɛɛ fɔ Dawuda ye ani a y’a deli ko a ka makari ani ka yafa ale cɛɛ n’a somɔgɔw ma. Mun lo y’a to a ka kumaw ye Dawuda dusu minɛ?

¹⁸ A cɛɛ ye min kɛ, a y’o la a yɛrɛ kan ani a ye Dawuda deli ko a ka yafa ale ma. A sɔnna a ma ko ale cɛɛ ye hakilintan ye i ko a tɔgɔ b’a yira cogo min na. N’a sɔrɔ a tun b’a fɛ k’a yira o kumaw fɛ ko a tɛna kɛ kunkɔrɔta ye Dawuda fɛ k’o cɛɛ ɲɔgɔn ɲangi. A y’a yira ko ale lanin b’a la ko Dawuda ye Jehova ka lasigiden ye ani ko a be “kɛlɛ kɛra Masaba [Jehova] ye.” A tun b’a lɔn fana ko Jehova ye layidu ta ko a bena masaya di Dawuda ma sabu a y’a fɔ Dawuda ye ko Jehova bena “i kɛ Isirayɛlidenw ka masacɛ ye.” Ka fara o kan, a y’a fɔ Dawuda ye ko a kana koo si kɛ min bena kɛ joli hakɛ sababu ye a kun. N’a y’o kɛ, a bena nimisa k’a fɔ ko n’a tun y’a lɔn, o kɔrɔ ko a dusukun bena a kɛlɛ o kosɔn (1 Samuyɛli 25:24-31 kalan). Kuma ɲuman tɛ tɛmɛ nin kan!

19. Dawuda ye Abigayɛli ka kumaw jaabi cogo di ani mun na a y’a fo?

¹⁹ Dawuda ye Abigayɛli jaabi cogo di? A sɔnna a ka bonyafɛnw na ani a y’a fɔ ko: “Matigi, Israɛl ka Ala ka tanu, o min ye i ci ka na ne kunbɛn bi. Ne bɛ Ala tanu i ka hakilitigiya kosɔn, e min ye ne bali ne kana joli bɔn.” Abigayɛli y’a jaa gwɛlɛya ka teliya ka na Dawuda kunbɛn minkɛ, Dawuda y’a fo o kosɔn. A sɔnna a ma fana ko Abigayɛli lo y’ale tanga mɔgɔ fagari ma. A y’a yɛrɛ majigi k’a fɔ Abigayɛli ye ko: “I ka taa so hɛrɛ la. A filɛ, ne ye i kan minɛ.”—1 Sam. 25:32-35, ABM.

20, 21. a) Abigayɛli kɔsegira a cɛɛ ma minkɛ, mun na o koo be aw kabakoya? b) Abigayɛli y’a latigɛ ka kuma a cɛɛ fɛ, nka a y’o kɛ ni hakilitigiya ni jagwɛlɛya ye cogo di?

²⁰ U faranna ɲɔgɔn na. Nka, Abigayɛli ye koow ɲɛnabɔ ni Dawuda ye cogo min na, a tɛ se n’a ma miiri o la. A fana y’a kɔrɔsi ko faranfasi be Dawuda ni Nabali cɛ. A y’a ye ko Dawuda ye mɔgɔ  ɲuman ye ani ko mɔgɔ kantigiman lo k’a sɔrɔ ale cɛɛ ye mɔgɔ fariman ye. Nka, a ma to ka miiri o koo la dɔrɔn. Bibulu b’a fɔ ko: “Abigayɛli kɔsegira Nabali fɛ.” A tun banbanin lo k’a ka kunkanbaara dafa a ɲɛɛ ma a furuso kɔnɔ. A ye bonyafɛn minw di Dawuda n’a ka sɔrɔdasiw ma, a ka kan k’o fɔ a cɛɛ ye sabu joo b’a cɛɛ fɛ k’o lɔn. Farati min bɔra u seen kɔrɔ, ale yɛrɛ lo ka kan k’o fɔ a cɛɛ ye. N’o tɛ, a bena maloya ka tɛmɛ n’a y’o koo mɛn mɔgɔ wɛrɛ daa la. Nka, a tɛ se k’o fɔ a ye sisan sabu a be dumuniba kɛra i n’a fɔ masacɛ ani a fanin lo dɔlɔ la.—1 Sam. 25:36.

²¹ Abigayɛli ye koow kɛ ni hakilitigiya ni jagwɛlɛya ye tugun. A ye kɔnɔni kɛ fɔɔ o loon dugusagwɛ sɔgɔma. A y’a to diwɛn bɔra a cɛɛ ɲɛɛ na ka sɔrɔ ka kuma a fɛ. A ɲɛmalɔnin lo sisan ka faamuyali kɛ hali k’a sɔrɔ a bele be se ka fariya. O bɛɛ n’a ta, Abigayɛli gwɛrɛla a la ani ka koo bɛɛ lakali a ye. A tun b’a miiri ko a cɛɛ bena dimi kosɔbɛ ani ka fariya. Nka, a yɛrɛ ma se k’a yɛrɛ lamaga hali dɔɔni.—1 Sam. 25:37.

22. Mun lo ye Nabali sɔrɔ do? An be kalan juman sɔrɔ Nabali ka koo la fariyako ni juguyako ta fan fɛ minw be kɛ denbayaw kɔnɔ?

²² Mun lo ye Nabali sɔrɔ do? “A dusukun tigɛra, a kɛra i n’a fɔ kabakuru.” N’a sɔrɔ a kungolo fagara cogo dɔ la. Tile tan ɲɔgɔn o kɔ, a sara. Nka bana gwansan lo m’a faga dɛ! Bibulu b’a fɔ ko: “Matigi ye Nabal gosi, a sara.” (1 Sam. 25:38, ABM ). Joo tun be Jehova fɛ ka Nabali faga. O kɛra sababu ye Abigayɛli ka ɲani banna a ka furu kɔnɔ. Bi, Jehova tɛ mɔgɔw faga tugun ten cogo kabakoman na. Nka, nin koo b’a yira ko fariyako wala juguya koo o koo be kɛ denbayaw kɔnɔ, Jehova ɲɛɛ be u bɛɛ la. A bena o koow ɲɛnabɔ wagati bɛnnin na.—Luka 8:17 kalan.

23. Abigayɛli ye duga wɛrɛ juman lo sɔrɔ? Hali n’a tun bena kɛ Dawuda muso ye, a y’a yira cogo di ko a ma yada?

²³ Abigayɛli kuun bɔra furu jugu la ani a bena duga wɛrɛ sɔrɔ. Tuma min na Dawuda y’a mɛn ko Nabali sara, a ye mɔgɔw ci ka taga a fɔ Abigayɛli ye ko ale b’a fɛ k’a furu. Abigayɛli ko u ka taga a fɔ Dawuda ye ko: “I ka baaraden bena kɛ i ka jɔnmuso ye ka to k’a matigi ka baaradenw seen ko.” Hali k’a sɔrɔ a bena kɛ Dawuda muso ye, o koo m’a to a yadara. A yɛrɛ ko ale bena kɛ Dawuda ka baaradenw ka jɔɔn ye. Bibulu  b’a fɔ tugun ko a teliyara ka koow kɛ. A y’a yɛrɛ labɛn ka taga Dawuda yɔrɔ.—1 Sam. 25:39-42.

24. Abigayɛli ye gwɛlɛya jumanw lo sɔrɔ a ka gwaso kura kɔnɔ, nka a furucɛ n’a ka Ala tun b’a jati cogo di?

²⁴ Yala o kɔrɔ ko Abigayɛli ni gwɛlɛyaw faranna wa? Ayi. Ale ni Dawuda ka ɲɛnamaya tun tɛna kɛ ɲɛsuma na tuma bɛɛ. Dawuda tun be ni muso wɛrɛ ye ka ban min tɔgɔ ko Ayinowamu. Tiɲɛn lo ko Ala tun tɛ cɛɛw bali u ka muso caaman furu o wagati la. Nka, o tun tɛ koo nɔgɔman ye muso kantigimanw fɛ. Ka fara o kan, Dawuda tun ma kɛ masacɛ ye fɔlɔ. A tun ka kan ka gwɛlɛya caaman muɲu ka sɔrɔ ka masaya daminɛ. Nka, Abigayɛli ye Dawuda dɛmɛ u sii bɛɛ la. A yɛrɛ ye dencɛ wolo a ye. A y’a faamu ko a furucɛ b’a kanu kosɔbɛ ani a b’a tanga. Loon dɔ la, a yɛrɛ y’a kisi k’a bɔ benkannikɛlaw bolo (1 Sam. 30:1-19). O cogo la, Dawuda ye Jehova Ala ladegi sabu muso minw ye hakilitigiw ni kantigiw ye ani u jaa ka gwɛlɛ, olu koo ka gwɛlɛ Jehova ma ani a b’u kanu kosɔbɛ.