1. Mun na mɔgɔ caaman be sukasi la Silo?

DUSUKASI min be Silo mɔgɔw kan, o ye Samuyɛli fana dusu kasi. A be komi ɲɛji tun ye Silo dugu fa sabu kasikan tun be mɛnna yɔrɔ bɛɛ la. Musow ni denmisɛn caamanba lo be kasira sabu u y’a mɛn ko u facɛ, u furucɛ, u dencɛ wala u balimacɛ dɔw niin tora kɛlɛ la. O kulekan be bɔra soo joli lo la? An b’a lɔn dɔrɔn ko Israɛl ka sɔrɔdasi 30 000 niin tora o kɛlɛ jugu la ni Filisitikaw ye ka sɔrɔ a ma mɛɛn, mɔgɔ 4 000 tun fagara kɛlɛ wɛrɛ la.—1 Sam. 4:1, 2, 10.

2, 3. Bɔnɛ jumanw kɛra ka tugu ɲɔgɔn kɔ ka maloya bila Silo la ani ka nɔɔrɔ bɔ a kan?

² Nin tun ye bɔnɛ caaman wɛrɛw daminɛtɔ lo ye. Sarakalasebagaw kuntigi Eli ka dencɛ juguw Ofini ni Fineyasi bɔra Silo dugu kɔnɔ ni layidu tagamasiɲɛ kɛsu senuman ye. O kɛsu tun be deli ka bila fanibugu yɔrɔ senuman lo kɔnɔ. A tun ye tagamasiɲɛ ye min b’a yira ko Ala be Israɛldenw cɛma. Nka, jama ye hakilintanya kɛ ka taga ni layidu tagamasiɲɛ kɛsu ye kɛlɛ yɔrɔ la. U y’a miiri ko a bena kɛ u bolo i n’a fɔ joo k’u dɛmɛ ka see sɔrɔ u juguw kan. Nka Filisitikaw y’o kɛsu bɔsi u la ani ka Ofini ni Fineyasi faga.—1 Sam. 4:3-11.

³ Bonya tun be la fanibugu kan Silo sabu layidu tagamasiɲɛ kɛsu tun b’a kɔnɔ kabi saan kɛmɛkulu caaman. Nka sisan, a tɛ yen tugun. Eli y’o kibaro mɛn minkɛ, a bɔra sigilan kan ka ben a kɔɔ kan ka sa. A sii tun ye saan 98 ye. A buranmuso cɛɛ tun sara o loon yɛrɛ la ani ale fana sara a deen wolotɔ. Sanni a ka sa, a ko: “Ala ka nɔɔrɔ bɔra Isirayɛlidenw cɛma.” Tiɲɛn na, Silo tun tɛna kɛ tugun abada komi fɔlɔ la.—1 Sam. 4:12-22.

4. An bena baro kɛ mun lo kan kalansen nin kɔnɔ?

⁴ Samuyɛli tun bena o jigitigɛba muɲu cogo di? Israɛldenw tun bɔnɛna Jehova ka nɛɛma na ani a tun tɛ u tangara tugun. Yala Samuyɛli tun bena kɛ ni limaniya barikaman ye walisa ka se k’u dɛmɛ wa? Bi, gwɛlɛyaw ni jigitigɛ be se k’an kelen kelen bɛɛ ka limaniya kɔrɔbɔ. O kama, an k’a filɛ an be se ka kalan min sɔrɔ Samuyɛli ka koo la.

5, 6. Bibulu be koo jumanw lakali minw kɛra saan 20 kɔnɔ, ani Samuyɛli tun be mun lo kɛra o wagati la?

⁵ Bibulu be Samuyɛli ka koow lakalili dabila yan ani a be kuma sisan tagamasiɲɛ kɛsu senuman koo lo la. A b’a yira ko Filisitikaw tagara n’o kɛsu ye minkɛ, u tɔɔrɔla a kosɔn ani u waajibiyara k’a kɔsegi. Bibulu segira ka kuma Samuyɛli koo la tuma min na, o y’a sɔrɔ saan 20 ɲɔgɔn tɛmɛna (1 Sam. 7:2). A ye mun lo kɛ o wagati kɔnɔ? An k’o lajɛ.

⁶ Sanni o wagati ka daminɛ, a fɔra ko “Samuyɛli tun be to k’o kuma fɔ Isirayɛli jama bɛɛ ye.” (1 Sam. 4:1). Bibulu b’a yira k’o wagati tɛmɛnin kɔ, Samuyɛli tun be to ka Israɛl jamana yaala saan o saan. A tun be taga dugu saba kɔnɔ walisa ka Israɛldenw ka kɛlɛkow ni koo wɛrɛw ɲɛnabɔ. O kɔ, a tun be kɔsegi a ka soo, Rama (1 Sam. 7:15-17). Tiɲɛn na, a bolo degunnin tun lo. Baara kɛta caaman tun b’a fɛ o saan 20 kɔnɔ.

7, 8. a) Baaraba kɛnin kɔ saan mugan kɔnɔ, Samuyɛli ye cikan juman fɔ jama ye? b) Samuyɛli ye jigisigi kuma minw fɔ, jama y’u ta cogo di?

⁷ Eli dencɛw ka kakalayakow n’u ka sɔnkolonya ye jama ka limaniya nagasi. A be komi o lo kɛra sababu ye mɔgɔ caaman y’u yɛrɛ bila boliw batoli la. Samuyɛli ye baaraba kɛ saan mugan kɔnɔ. O kɔ le, a ye cikan nin fɔ jama ye ko: “N’a kɛra ko aw sɔnna Masaba ma tugu n’aw dusu bɛɛ ye, aw ka Asitarite, ni siya wɛrɛw ka joo tɔw ta k’o fili, k’aw yɛrɛ di Masaba ma, k’ale kelen bato. N’aw y’o kɛ, a bena aw bɔsi filisiw [Filisitikaw] bolo.”—1 Sam. 7:3.

⁸ ‘Filisitikaw bolo’ juguyara Israɛl ma. Komi Filisitikaw ye see sɔrɔ Israɛl ka kɛlɛbolo kan, u y’a miiri ko u be se ka Ala ka mɔgɔw tɔɔrɔ ani foyi tɛ bɔ o la. Nka, Samuyɛli ye jama jigi sigi ko u ka koow cogoya bena yɛlɛma n’u sɔnna ka kɔsegi Jehova ma. U sɔnna k’o kɛ wa? Samuyɛli ninsɔndiyara k’a ye ko u ye u ka batofɛnw fili “ka to ka Masaba [Jehova] kelenpe bato.” Samuyɛli ye jama weele ka na ɲɔgɔnye dɔ la Misipa, kuluyɔrɔ la Zeruzalɛmu saheli fan fɛ. Jama ye ɲɔgɔn lajɛn ani u ye sun don. U tun ye jurumu caaman minw kɛ ka boliw bato, u nimisara o la.—1 Samuyɛli 7:4-6 kalan.

9. Filisitikaw ye sababu juman lo sɔrɔ? K’o farati to Ala ka mɔgɔw seen kɔrɔ, u ye mun lo kɛ?

 ⁹ Nka Filisitikaw bɔra o ɲɔgɔnyeba kala ma. Olu fɛ, o tun ye sababu ye ka taga cun Jehova batobagaw kan. U y’u ka kɛlɛbolo ci Misipa walisa ka taga u halaki. Israɛldenw y’a mɛn ko farati b’u seen kɔrɔ. U jaa tigɛra, u y’a ɲini Samuyɛli fɛ a ka Jehova deli olu ye. Samuyɛli ye delili kɛ, ani a ye saraka bɔ fana. Tuma min na a tun b’o saraka jɛnita bɔra, Filisitikaw wulila Misipa dugu kama. Jehova y’o delili jaabi. A y’a ka dimiya bon Filisitikaw kan. A “y ’a kɛ saan pɛrɛnna u kan kosɔbɛ o loon na.”—1 Sam. 7:7-10.

10, 11. a) Jehova y’a kɛ saan min pɛrɛnna Filisitikaw kan, mun na o ni sanpɛrɛn tɔɔw tun tɛ kelen ye? b) Misipa kɛlɛ labanna cogo di, ani o ye yɛlɛmani juman don Israɛl ka koow la?

¹⁰ Yala an be Filisitikaw jati i ko denmisɛnw, minw be boli ka dogo u bamusow ka tagafew jukɔrɔ siranya kosɔn ni saan pɛrɛnna wa? Ayi dɛ! U tun ye sɔrɔdasi ŋanaw lo ye. N’a sɔrɔ u tun ma deli k’o sanpɛrɛnba ɲɔgɔn mankan mɛn. Mun lo ye u jaa tigɛ do? Yala o sanpɛrɛn mankanba lo wa? Yala u jaa tigɛra sabu saan pɛrɛnna k’a sɔrɔ saan finnin tɛ wa? Yala u hakili ɲagamina sabu u ye mankanba dɔ mɛn ka bɔ kuluyɔrɔ la wa? A mana kɛ min o min ye, o sanpɛrɛn kɔni ye Filisitikaw hakili ɲagami ani k’u jaa tigɛ kosɔbɛ! U hakili ɲagaminin kojugu kosɔn, u ka cɛfarinya bɛɛ banna ani u ye u kɔɔ don. Israɛldenw bɔra caaman Misipa dugu kɔnɔ k’u gosi ani k’u gwɛn fɔɔ ka taga se yɔrɔjan, Zeruzalɛmu worodugu fan fɛ.—1 Sam. 7:11.

¹¹ O kɛlɛ kɛra sababu ye Israɛldenw ka koow cogoya yɛlɛmana. Ka Samuyɛli to kiti baara la Israɛl kun na, a sii tɔɔ bɛɛ la, Filisitikaw ma se Israɛldenw kɔrɔ tugun. Filisitikaw tun ye duguba minw minɛ, Ala ka mɔgɔw y’olu bɛɛ bɔsi kelen kelen.—1 Sam. 7:13, 14.

12. Bibulu ko Samuyɛli ye “tilennenya kow kɛ,” o kɔrɔ ko di? Jogo jumanw lo y’a dɛmɛ k’o kɛ?

¹² Saan kɛmɛkulu caaman tɛmɛnin kɔ, ciden Pol y’a sɛbɛ ko kititigɛlaw ani kira kantigiman minw ye “tilennenya kow kɛ,” Samuyɛli ye olu dɔ ye (Eburuw 11:32, 33, ABM ). Tiɲɛn na, Samuyɛli ye jama dɛmɛ u ka koo ɲuman ni koo tilennin kɛ Ala ɲɛɛ kɔrɔ. A sera k’o kɛ sabu a muɲuna k’a jigi la Jehova kan ani  k’a ka cii dafa ni kantigiya ye jigitigɛ bɛɛ n’a ta. Ka fara o kan, a y’a yira ko a ye ɲumanlɔnbaga ye.—1 Sam. 7:12.

13. a) N’an b’a fɛ ka Samuyɛli ladegi, an ka kan ka jogo jumanw degi? b) E ka miiri la, wagati juman lo la a ka ɲi i ka Samuyɛli ka jogo ɲɔgɔnw degi?

¹³ Yala e fana b’a fɛ ka “tilennenya kow kɛ” wa? N’o lo, a ka ɲi i ka Samuyɛli ladegi ka muɲuli kɛ, k’i yɛrɛ majigi ani ka kɛ ɲumanlɔnbaga ye (1 Piyɛri 5:6 kalan). An bɛɛ mako be o jogow la, tiɲɛn tɛ? Samuyɛli ye o jogow degi ani k’u yira a denmisɛn tuma na. O kɛra hɛɛrɛko ye a fɛ sabu kɔfɛ koo wɛrɛw nana a jigi tigɛ tugun kosɔbɛ.

14, 15. a) Samuyɛli “kɔrɔla” tuma min na, koo juman lo y’a jigi tigɛ kosɔbɛ? b) Yala Samuyɛli tun ye faa ye i n’a fɔ Eli, mɔgɔ be se ka min jalaki wa? A ɲɛfɔ.

¹⁴ Bibulu be Samuyɛli kofɔ tugun tuma min na, o y’a sɔrɔ a “kɔrɔla”. Dencɛ kɔrɔbanin fila tun be Samuyɛli fɛ o wagati la, u tɔgɔw ko Yowɛli ani Abiya. A y’u sigi kititigɛ baara la walisa u k’ale dɛmɛ. A fɔ man di, nka u y’a jigi tigɛ. Samuyɛli kɛra mɔgɔ hɔɔrɔn ni mɔgɔ tilennin ye. Nka a dencɛw kɔni, u ka lɔyɔrɔ kɛra sababu ye u fɛ k’u yɛrɛ nafa dɔrɔn ɲini, ka koo tilenbaliw kɛ ani ka surafɛnw minɛ mɔgɔw bolo.—1 Sam. 8:1-3.

 ¹⁵ Loon dɔ la, Israɛl mɔgɔkɔrɔbaw gwɛrɛla o kira cɛkɔrɔba la k’a fɔ a ye ko: “I denkɛw tɛ taama i sagona sira fɛ.” (1 Sam. 8:4, 5, ABM ). Yala Samuyɛli tun be o koo kala ma wa? Bibulu tɛ foyi fɔ o koo la. Nka Samuyɛli ma kɛ komi Eli, a tun tɛ faa ye mɔgɔ be se ka min jalaki. Jehova tun ye Eli kɔrɔfɔ ani k’a ɲangi sabu a tun m’a dencɛw kolo u ka juguya kosɔn. Nka, a tun ye u bonya ka tɛmɛ Ala kan (1 Sam. 2:27-29). Jehova ma o fili ɲɔgɔn sɔrɔ Samuyɛli la ka ye.

16. Denmisɛnw ka murutili be mun lo kɛ u wolobagaw la? Wolobagaw be se ka dususalo ni ladili dɔw sɔrɔ Samuyɛli ka koo la cogo di?

¹⁶ Tuma min na Samuyɛli y’a mɛn ko a dencɛw tagamacogo man ɲi, Bibulu t’a fɔ n’o koo ye maloya bila a la, k’a niin tɔɔrɔ wala k’a jigi tigɛ. Wolobaga caaman b’a faamu joona o koo ye min kɛ a la. Bi wagati gwɛlɛw na, denmisɛn caaman ka teli ka muruti u wolobagaw bolo. U tɛ u wolobagaw ka kololi n’u ka kuntigiya jati (2 Timote 3:1-5 kalan). O koo ɲɔgɔn be wolobaga minw tɔɔrɔla, olu be se ka dususalo ni ladili dɔw sɔrɔ Samuyɛli ka koo la. A m’a to a dencɛw ka sɔnkolonya k’ale ka limaniya nagasi hali dɔɔni. An kana ɲinɛ ko hali ni kumaw ni kololi ma se ka foyi kɛ deenw na, u wolobagaw ka ɲɛyirali ɲuman be se k’u dusukun sɔrɔ. Wolobagaw yɛrɛ fana be se k’u Faa Jehova Ala dusu diya tuma bɛɛ i ko Samuyɛli y’a kɛ cogo min na.

17. Israɛl cɛkɔrɔbaw ye mun lo ɲini Samuyɛli fɛ? A y’o koo ta cogo di?

¹⁷ Samuyɛli dencɛw t’a lɔn u ka natabaya n’u ka hasiriya be min kɛra tɔɔw la. Israɛl cɛkɔrɔbaw y’a fɔ Samuyɛli ye ko: “Ayiwa sisan i ka masakɛ sigi an kun na, o na an ka kiri kow ɲɛnabɔ i ko siya tɔw.” Yala Samuyɛli y’a jati k’u banna ale yɛrɛ lo la wa? Tiɲɛn lo ko Jehova lo y’a sigi k’o mɔgɔw ka kitikow ɲɛnabɔ kabi saan caaman. Sisan, u t’a fɛ tugun ale ɲɔgɔnna kira gwansan ka kɛ u ka kititigɛla ye. Nka, u b’a fɛ masacɛ dɔ lo k’u ka kitikow ɲɛnabɔ. U lamini siyaw be ni masacɛw ye u kun na. O kama olu fana be masacɛ dɔ fɛ. Samuyɛli y’o koo ta cogo di? Bibulu b’a fɔ ko “o ma diya Samuɛl ye.”—1 Sam. 8:5, 6, ABM.

18. Jehova ye Samuyɛli dusu saalo cogo di? Nka, a ye mun lo fɔ k’a yira ko Israɛldenw ye jurumuba lo kɛ?

¹⁸ Samuyɛli y’o koo fɔ Jehova ye delili la. An k’a filɛ a y’a jaabi cogo min na. A ko: “Jama be fɛɛn min bɛɛ fɔra i ye, i ka sɔn o ma, bari a ma kɛ ko u be banna ele la dɛ, u be banna ne le la. U t’a fɛ ne ka kɛ u kuntigi ye tugu.” O kuma ye Samuyɛli dusu saalo. Nka, Israɛldenw ka koo kɛra nɛniniba ye Ala Kɔrɔtaninba  fɛ. U bena gwɛlɛyaba minw sɔrɔ ni adamaden kɛra u ka masacɛ ye, Jehova ko a ka kira k’u lasɔmi o koo la. Samuyɛli y’u lasɔmi, nka u y’a fɔ ka gwɛlɛya ko “ayi, k’olu mako be masacɛ la a ka sigi olu kunna.” Komi Samuyɛli be kolo a ka Ala ye tuma bɛɛ, Jehova ye masacɛ min sugandi, a tagara ale lo mɔ.—1 Sam. 8:7-19.

19, 20. a) Jehova ko Samuyɛli ka Sayuli mɔ k’a kɛ Israɛl ka masacɛ ye. Samuyɛli y’o cikan labato cogo di? b) Samuyɛli tora ka Jehova ka jama dɛmɛ cogo di?

¹⁹ Samuyɛli ye Jehova kaan minɛ cogo di? Yala a y’o kɛ ka dimiya to a kɔnɔ wala ka koo bɔ a kuun na dɔrɔn wa? Yala a y’a to jigitigɛ k’a dusu tiɲɛ ani dimiya ka sigiyɔrɔ sɔrɔ a kɔnɔ wa? Mɔgɔ caaman ka teli k’o lo kɛ, nka Samuyɛli kɔni m’o kɛ. A tagara Sayuli mɔ ani a sɔnna a ma ko Jehova lo y’a sugandi k’a kɛ masacɛ ye. A ye Sayuli daa susu k’a yira ko a sugandili koo diyara ale ye ani ko ale bena kolo a ye. O kɔ, a y’a fɔ jama ye ko: “Masaba [Jehova] ye mɔgɔ min woloma, aw m’a ye wa? Mɔgɔ si te jama cɛma min b’a bɔ.”—1 Sam. 10:1, 24.

²⁰ Jehova ye cɛɛ min sugandi, Samuyɛli m’o tigi ka fiyɛnw jati nka a y’a ka jogo ɲumanw lo jati. Ale Samuyɛli yɛrɛ y’a jija ka to kantigiya la Ala ye sanni k’a ɲini k’a yɛrɛ koo diya jama ye o min ka miiriya be yɛlɛma tuma bɛɛ (1 Sam. 12:1-4). A tora fana k’a ka cii dafa ni kantigiya ye. Farati minw tun be se ka Israɛldenw ka Alakow tiɲɛ, a tun b’u lasɔmi o koo la ani k’u jija ko u ka kantigiya kɛ Jehova ye. A ka ladiliw y’u dusukun sɔrɔ ani u y’a ɲini a fɛ ko a ka Jehova deli olu ye. A y’u jaabi cogo ɲuman na ko: “Masaba [Jehova] ka ne fana kisi ne kan’a hakɛ ta ka daaliliko dabila aw ye! Ne bena to k’aw kalan ka siraɲuman ni siratilennin don aw seen kɔrɔ.”—1 Sam. 12:21-24.

21. N’i jigi tigɛra sabu u ye lɔyɔrɔ wala nɛɛma baara kalifa mɔgɔ wɛrɛ ma ka e to yen, Samuyɛli ka koo be se k’i dɛmɛ cogo di?

²¹ Yala i jigi tigɛra ka ye sabu u ye lɔyɔrɔ wala nɛɛma baara kalifa mɔgɔ wɛrɛ ma ka e to yen wa? Samuyɛli ka koo b’an ladi sɔbɛ la ko an man kan k’a to ɲangoya wala dimiya ka sigiyɔrɔ sɔrɔ an dusukun na abada (Talenw 14:30 kalan). Baara nafaman caaman be Jehova fɛ k’a di a sagokɛla kantigiman kelen kelen ma.

22. A daminɛ na, mun na joo tun be Samuyɛli fɛ k’a ye ko Sayuli ka ɲi?

²² Sayuli tun ye cɛɛ kabakoman ye ani joo tun be Samuyɛli fɛ k’a ye ko a ka ɲi. A tun ka jan ani barika tun b’a la kosɔbɛ. A jaa tun ka gwɛlɛ ani a hakili tun ka di. O bɛɛ n’a ta, a ka koow daminɛ na a majiginin tun lo ani a tun t’a bolo la a yɛrɛ kan (1 Sam. 10:22, 23, 27). Jogo wɛrɛ fana tun b’a la min nafa ka bon kosɔbɛ: see tun b’a ye ka koow latigɛ a yɛrɛ ye (Deter. 30:19). Yala o y’a dɛmɛ ka ɲuman kɛ wa?

23. Sayuli bɔnɛna jogo fɔlɔ juman na min nafa ka bon, ani a y’a yira cogo di ko a be yadara ka taga?

²³ A fɔ man di, nka adamaden mana kuntigiya sɔrɔ ani ka faamanya daminɛ, a ka teli ka bɔnɛ jogo fɔlɔ min na, o ye majigilenya lo ye: a t’a yɛrɛ daan lɔn tugun. A ma mɛɛn, Sayuli yadara. Samuyɛli ye Jehova ka cikan minw lase a ma, a banna k’u labato. Loon dɔ la, a kɔrɔtɔra ka saraka dɔ bɔ k’a sɔrɔ Samuyɛli lo tun ka kan k’o saraka bɔ. Samuyɛli y’a kɔrɔfɔ kosɔbɛ ani a y’a fɔ a ye ko masaya bena bɔsi a somɔgɔw la. Sanni a ka sɔn o kololi ma, Sayuli tora ka koo wɛrɛw kɛ minw ka jugu ka tɛmɛ tɔɔw kan.—1 Sam. 13:8, 9, 13, 14.

24. a) Sayuli ye Jehova kaan bila cogo di Amalɛkiw koo la? b) Sayuli ye Samuyɛli ka kololi ta cogo di ani Jehova ye mun lo latigɛ a kama?

²⁴ Jehova tɛmɛna Samuyɛli fɛ k’a fɔ Sayuli ye ko a ka Amalɛkiw kɛlɛ. A tun ka kan k’u ka masacɛ jugu Agagi faga fana. Nka, Sayuli ye Agagi to yen, a m’a faga. A ma Amalɛkiw ka bɛgɛnw n’u ka fɛɛn ɲumanw halaki fana. O kosɔn, Samuyɛli nana k’a kolo. Nka Sayuli y’o kololi ta cogo min na o y’a yira ko a sɔɔn tun yɛlɛmana pewu. Sayuli m’a yɛrɛ majigi ka sɔn kololi ma. A ye Samuyɛli sɔsɔ ani ka joo di a yɛrɛ ma. A y’a jati ko ale ye min kɛ o tɛ basi ye, ani a y’a ɲini ka jama lo jalaki. A y’a fɔ ko a ye Amalɛkiw ka bɛgɛnw n’u ka fɛɛnw to yen walisa k’u kɛ saraka ye Jehova ye. Nka, Samuyɛli ye kuma nunu fɔ minw kɔrɔtanin lo kosɔbɛ: “Ka sɔn [Ala] sago ma, o ka fisa ni saraka ye.” Samuyɛli y’a jaa gwɛlɛya ka Sayuli kɔrɔfɔ. A y’a fɔ a ye ko Jehova bena masaya bɔsi a la k’a di mɔgɔ wɛrɛ ma min ka fisa n’a ye. *—1 Sam. 15:1-33.

25, 26. a) Mun na Samuyɛli dusu kasinin tun lo Sayuli kosɔn? Jehova ye Samuyɛli kɔrɔfɔ cogo di ni dususuman ye? b) Ka Samuyɛli to Zese ka soo, a ye kalan juman sɔrɔ Jehova fɛ?

 ²⁵ Sayuli ka jurumuw ye Samuyɛli dusu kasi kosɔbɛ. A ye suu kuru bɛɛ kɛ ka Jehova deli o koo la. A tora ka kasi Sayuli kosɔn. A tun y’a miiri ko Sayuli ka ɲi ani ko a bena koo caaman ɲɛ Israɛl ye. Nka sisan, a jigi tigɛra pewu! A tun ye Sayuli min lɔn, ale kɔni tɛ nin ye. A y’a sɔɔn tiɲɛ k’a kɔɔ sin Jehova ma. Samuyɛli tun t’a fɛ ka Sayuli ye a ɲɛɛ na tugun. Nka wagati dɔ nana se, Jehova ye Samuyɛli kɔrɔfɔ ni dususuman ye ko: “I bena to ka kasi Sayuli kosɔn fɔɔ tuma jumɛn? Ne bann’a la, a te se ka kɛ masacɛ ye Isirayɛlidenw kunna tugu. Wili k’i ka gɔɔn fa tulu la ka taga. Ne b’i ci Zese fɛ ka bɔ Bɛtilehɛmu, bari ne ye masacɛ woloma a deenw cɛma.”—1 Sam. 15:34, 35; 16:1.

²⁶ Jehova sagonata basiginin tɛ adamaden dafabaliw kan sabu u tɛ kantigiya kɛ tuma bɛɛ. N’u dɔ ye Jehova bila, a be mɔgɔ wɛrɛ yaala k’a sago dafa. O kama cɛkɔrɔba Samuyɛli ma kasi Sayuli kosɔn tugun. Jehova y’a cii ka taga Zese fɛ Bɛtilehɛmu. Mɔgɔ tun mana Zese dencɛ dɔw ye, i be kabakoya. Nka, tuma min na Samuyɛli ye Zese dencɛ fɔlɔ ye, Jehova y’a fɔ a ye ko a kana a filɛ a ɲɛda ma (1 Samuɛl 16:7 kalan). A laban, Zese dencɛ laban Dawuda nana ani Jehova ye ale lo sugandi.

27. a) Mun lo y’a to Samuyɛli ka limaniya tora ka barika sɔrɔ? b) Samuyɛli ye ɲɛyirali min to a kɔ, e be mun miiri o koo la?

²⁷ Samuyɛli tun sera a sii laban tuma na. A y’a faamu ka ɲɛ tugun ko joo tun be Jehova fɛ ka Dawuda kɛ masa ye Sayuli nɔɔ na. Sayuli y’a yɛrɛ bila ɲangoya la k’a ɲini ka Dawuda faga ani a ye tiɲɛn batoli sira bila pewu. Nka Dawuda y’a yira ko jagwɛlɛya, kantigiya ni limaniya be ale la. Dɔ tora ka fara Samuyɛli ka limaniya barika kan fɔɔ ka taga se a saya ma. A y’a ye ko jigitigɛ koo si tɛ yen Jehova tɛ se ka min ɲɛnabɔ ani k’a kɔɔ kɛ hɛɛrɛ ye. A laban, Samuyɛli sara. Bɛrɛ tun m’a sii jɛn saan kɛmɛ ɲɔgɔn na ani a ye ɲɛyirali ɲuman to a kɔ. Israɛldenw bɛɛ y’o cɛɛ kantigiman suu kasi ani joo tun b’u fɛ. Bi, Jehova sagokɛlaw ka ɲi k’u yɛrɛ ɲininga ko: “Yala ne be Samuyɛli ka limaniya ɲɔgɔn ladegira wa?”