Minw be Jehova ɲini sɔbɛ la, a b’olu duga
“Mɔgɔ koo te se ka diya Ala ye n’o tigi ma l’a la. Bari mɔgɔ min b’a fɛ ka gwɛrɛ Ala la, fɔɔ a ka l’a la ko a be yen, ani ko a b’a yɔrɔ ɲinibagaw wasa [wala duga].”—EBURUW 11:6.
DƆNKILIW: 136, 139
1, 2. a) Cogo juman na, kanuya ni limaniya be taga ɲɔgɔn fɛ? b) An bena ɲiningali jumanw lo lajɛ?
AN BE Jehova kanu sabu ale “le kɔnna k’an kanu.” (1 Zan 4:19). Walisa k’o kanuya yira, Jehova b’a sagokɛla kantigiw duga. N’an ka kanuya barika tora ka bonya Ala koo la, dɔ bena to ka fara an ka limaniya barika kan. An bena la a la ko Ala be yen ani ko a be mɔgɔ minw kanu, a b’olu duga. Siga t’o la.—Eburuw 11:6 kalan.
2 Jehova lo b’an duga! O b’a yira Jehova ye Ala min ye ani a be min kɛ. An bena yira ko an ka limaniya dafanin lo n’an lanin b’a la ko minw be Ala yɔrɔ ɲini sɔbɛ la, a b’olu duga. Mun na do? Sabu “lanaya ye min ye, o ye nin ye: i be la fɛɛn dɔ la, k’i jigi la a kan.” (Eburuw 11:1). Limaniya kɔrɔ ko an lanin b’a la kosɔbɛ ko Ala bena a sagokɛlaw duga. N’an jigi b’a la ko Ala bena an duga, o be se k’an nafa cogo di? Jehova y’a sagokɛlaw duga galen ani bi tilew la cogo di? An k’o lajɛ.
JEHOVA Y’A DAA DI KO A BENA A SAGOKƐLAW DUGA
3. Malasi 3:10 kɔnɔ, Ala y’a daa di ko a bena mun lo kɛ?
3 Jehova y’a daa di ko a bena a sagokɛla kantigiw duga. O Mal. 3:10). An b’a yira ko an be Jehova waleɲuman lɔn n’an be sɔn k’o kuma sira tagama.
kama, a b’an jija ko an ka banba k’o duga sɔrɔ. Bibulu b’a fɔ ko: “Aw ka ne kɔrɔbɔ ten k’a filɛ. Ne Masaba, Setigi le ko ten. Ni ne tena sankolo dayɛlɛ, n ka hɛrɛ ka jigi aw kan kosɔbɛ.” (4. Yezu ka kuma minw be sɔrɔ Matiyo 6:33 kɔnɔ, mun na an be se ka la u la?
4 Yezu y’a ka kalandenw hakili sigi ko n’u ye Ala ka Masaya kɛ u ɲɛnako fɔlɔ ye, Ala bena u dɛmɛ (Matiyo 6:33 kalan). Yezu ye layidu min ta a ka kalandenw ye, an lanin b’a la k’o bena dafa, siga t’o la. Mun na do? Sabu Jehova be layidu minw bɛɛ ta, a b’u bɛɛ dafa. Yezu tun lanin b’o lo la (Ezayi 55:11). An fana be se ka la a la ko n’an limaniyara Jehova la kosɔbɛ, a bena a ka layidu nin dafa an koo la: “Ne tena i to i kelen, n tena i bila abada.” (Eburuw 13:5). O layidu b’an dɛmɛ ka la Yezu ka kumaw na, o min be sɔrɔ Matiyo 6:33 kɔnɔ.
5. Yezu ye Piyɛri jaabi cogo min na, mun na o b’an ka limaniya sabati?
5 Ciden Piyɛri ye Yezu ɲininga loon dɔ ko: “An ye fɛɛn bɛɛ to yen ka tugu e kɔ. An ta bena kɛ cogo di?” (Mat. 19:27). Sanni Yezu ka Piyɛri jalaki o ɲiningali kosɔn, a y’a jaabi ko u ye fɛɛn minw saraka, u bena duga caaman sɔrɔ o kosɔn. A ka ciden kantigiw ni mɔgɔ wɛrɛw bena masaya kɛ n’a ye sankolo la. Ala sagokɛlaw be duga caaman sɔrɔla sisan yɛrɛ. Yezu y’a fɔ ko: “Mɔgɔ minw bɛɛ jɛnna u ka sow kɔ, wala u balimakɛw, wala u balimamusow, wala u fa, wala u ba, wala u denw, wala u ka forow, ne kosɔn, olu na o fɛnw ɲɔgɔn kɛmɛ sɔrɔ, ka u niyɔrɔ fana sɔrɔ ɲɛnamaya banbali la.” (Mat. 19:29, ABM). A ka kalandenw ye fɛɛn minw bɛɛ saraka, u ka dugaw bena caya kosɔbɛ ka tɛmɛ o fɛɛnw bɛɛ kan. An ye facɛw, bamusow, balimacɛw, balimamusow ani denmisɛnw sɔrɔ Alako ta fan fɛ. Siga t’a la, o dugaw nafa ka bon ka tɛmɛ an ka sarakaw bɛɛ kan.
‘O JIGI B’AN DUSUKUN NA I KO BANAMINI’
6. Mun na Jehova y’a daa di ko a bena a sagokɛlaw duga?
6 Jehova y’a daa di ko a bena a sagokɛlaw duga walisa k’u dɛmɛ ka gwɛlɛyaw muɲu. Jehova sagokɛla kantigiw be duga caaman sɔrɔ Alako ta fan fɛ bi. Ka fara o kan, u jigi b’a la ka duga caaman wɛrɛw sɔrɔ loon nataw la (1 Tim. 4:8). N’an lanin b’a la kosɔbɛ ko Jehova “b’a yɔrɔ ɲinibagaw wasa [wala duga],” o lo bena an dɛmɛ ka to kantigiya la.—Eburuw 11:6.
7. Cogo juman na an ka jigiya be i n’a fɔ banamini?
7 Yezu ye kalan dɔ kɛ kulu kan. A y’a fɔ o kalan kɔnɔ ko: “Aw ka nisɔndiya kosɔbɛ, bari aw bena tɔnɔba sɔrɔ sankolo la. Kira minw tɛmɛna aw ɲa, u ye olu fana tɔɔrɔ ten.” (Mat. 5:12). Ala sagokɛla dɔw bena ɲɛnamaya kɛ sankolo la. Dɔ wɛrɛw bena ɲɛnama kɛ dugukolo kan fɔɔ abada. O be sababu di an ma ka “nisɔndiya kosɔbɛ.” (Zab. 37:11; Luka 18:30). An jigi b’a la ka ɲɛnamaya kɛ sankolo la wo, dugukolo kan wo, o jigiya be se ka kɛ i n’a fɔ ‘banamini, a siginin sinsinin lo.’ (Eburuw 6:17-20, ABM). Sanfɔɲɔ tuma na, banamini b’a to kurunba be lɔ ka ɲɛ. O cogo kelen na, n’an jigi b’a la tigitigi ko an bena duga sɔrɔ, o bena an dɛmɛ an hakili ka sigi ani k’an ka limaniya sabati. O bena an dɛmɛ fana ka fanga sɔrɔ walisa ka gwɛlɛyaw muɲu.
8. An ka jigiya be se k’an ka haminankow nɔgɔya cogo di?
8 An ka jigiya be se k’an dɛmɛ k’an ka bi haminankow nɔgɔya. Tulu kasadiman be mɔgɔ farikolo magaya. O cogo kelen na, Ala ka layidu kumaw be se k’an hakili sigi. N’an be an ka “koow to Masaba bolo,” o b’an dusu saalo sabu an b’a lɔn ko ‘a bena an dɛmɛ.’ (Zab. 55:23). “An be fɛɛn minw daali, walima ka miiri minw la, Ala . . . be se k’o d’an ma, hali ka tɛmɛ o kan yɛrɛ.” An ka la o la (Efɛz. 3:20). Miiri k’a filɛ: An be fɛɛn minw deli a fɛ a t’o dɔrɔn di an ma, nka a b’o di “ka tɛmɛ o kan yɛrɛ!”
9. An be se ka la a la cogo di ko Jehova bena an duga?
9 Walisa ka Jehova ka dugaw sɔrɔ, an ka ɲi ka limaniya a la kosɔbɛ ani k’a ka cikanw labato. Musa y’a fɔ Israɛldenw ye ko: “Masaba aw ka Ala be jamana min dira aw ma k’a kɛ aw ta ye, a bena aw dɛmɛ [wala k’aw duga] a kɔnɔ kosɔbɛ, n’aw sɔnn’a ka koo bɛɛ ma, ani ka kuma nunu bɛɛ bato, ne be minw fɔra aw ye bii. Masaba aw ka Ala bena aw ta ɲa [wala k’aw duga] i n’a fɔ a y’a layidu ta aw ye cogo min na.” (Deter. 15:4-6). Yala i lanin b’a la tiɲɛn tiɲɛn na ko n’i tora ka kantigiya kɛ Jehova ye a bena i duga wa? Joo b’i fɛ ka la a la ko a bena i duga, siga si t’o la.
JEHOVA LO TUN BENA U DUGA
10, 11. Jehova ye Yusufu duga cogo di?
10 Bibulu sɛbɛra an ka nafa kosɔn. Jehova y’a sagokɛla kantigiw duga cogo minw na, o ɲɛyirali caaman be sɔrɔ a kɔnɔ (Ɔrɔm. 15:4). Yusufu y’o ɲɛyirali ɲuman dɔ ye. A y’a yɛrɛ sɔrɔ kaso la Ezipiti. Mun na do? Sabu a balimacɛw tun y’a feere jɔnya la ani kɔfɛ, a kuntigi ka muso ye ngalon tigɛ ka la a kan. A tun be jɛnɲɔgɔnya min kɛra ni Ala ye, o nagasira wa? Ayi! “Masaba tor’a fɛ . . . Masaba tun be ni Yusufu ye, ka to ka koo bɛɛ ɲa a bolo.” (Zɛnɛzi 39:21-23). O wagati gwɛlɛw na, Yusufu ye Ala makɔnɔ ni muɲuli ye.
11 Saan damanin o kɔ, Farahuna ye Yusufu bɔ kaso la. A y’o cɛɛ majiginin kɛ Ezipiti jamana ka kuntigi 2nan ye (Zɛnɛzi 41:1, 37-43). Tuma min na Yusufu muso ye dencɛ fila wolo, a ye “a denkɛ fɔlɔ tɔgɔ da ko Manase. A ko: ‘Ala y’a to ne ka ɲinɛ ne ka sɛgɛn kow ni ne faso kɔ.’ A ye filanan tɔgɔ da ko Efrayim. A ko: ‘Ka ne to ne tɔɔrɔ jamana la, Ala ye ne jiidi.’ ” (Zɛnɛzi 41:51, 52, ABM). Yusufu tora kantigiya la minkɛ, Jehova y’a duga ani a sera ka Israɛldenw ni Ezipitikaw kisi kɔngɔba ma. Min kɔrɔtanin lo, o ye ko Yusufu tun y’a lɔn ko Jehova lo y’a duga.—Zɛnɛzi 45:5-9.
12. Yezu sera ka kantigiya kɛ cogo di kɔrɔbɔli tuma na?
12 Yezu Krista fana tora kantigiya la Ala ye, kɔrɔbɔliw bɛɛ n’a ta. Ala y’a duga o kosɔn. Mun lo y’a dɛmɛ ka muɲuli kɛ? Bibulu b’a fɔ ko: “A sɔnna ka tɔɔrɔ gwengwenlɔgɔ kan, a ma maloya yɛrɛ jati, bari nisɔndiya min tun b’a kɔnɔna, a ɲaa tun b’o la.” (Eburuw 12:2). Siga t’a la, Yezu ninsɔndiyara sabu a sera ka Ala tɔgɔ saniya. Ka fara o kan a koo diyara Ala ye kosɔbɛ ani a ye nɛɛma caaman wɛrɛw sɔrɔ. Bibulu b’a fɔ ko: “Sisan, a siginin be Ala kinibolo la.” Bibulu b’a fɔ fana ko: “Ala ye boɲa la a kan kosɔbɛ, tɔgɔ min ka fisa ni tɔgɔ bɛɛ ye, a y’o d’a ma.”—Filip. 2:9.
AN BE KOO MINW KƐ, JEHOVA TƐ ƝINƐ U KƆ
13, 14. An be min kɛ Jehova ye, a b’o jati cogo di?
13 An be jijali minw bɛɛ kɛ walisa ka Jehova bato, an ka la a la k’o b’a ninsɔndiya. N’an lanin t’an yɛrɛ la wala n’an be siran tuma dɔw la, Ala b’an faamu. Ni wariko, bana wala dusukunnakow b’a to an tɛ se ka bɛrɛ kɛ a ka baara la, an k’a lɔn ko a b’a janto an na kosɔbɛ. Jehova sagokɛlaw be jijali minw kɛ walisa ka to kantigiya la, a b’o jati fɛɛn nafamanba ye.—Eburuw 6:10, 11 kalan.
14 Bibulu b’a fɔ Jehova koo la ko a be “daaliliw mɛn.” An k’a to an hakili la ko, an be se k’an magwɛrɛ a la ani ka la a la ko a bena an ka deliliw lamɛn (Zab. 65:3). Jehova ye ‘makaritigi ye, ale lo be mɔgɔ bɛɛ jigi tugu.’ An mako be dususaalo ani dɛmɛ min na Alako ta fan fɛ, siga t’a la a bena o di an ma. A be se ka tɛmɛ an kerecɛnɲɔgɔnw fɛ k’o kɛ (2 Kor. 1:3). N’an b’an janto tɔɔw la, o ka di Jehova ye. “Ka koɲuman kɛ dɛsɛbagatɔ ye, o ye jurudon ye Masaba la, min be koɲuman juru sara.” (Talenw 19:17; Mat. 6:3, 4). O kama, gwɛlɛya be mɔgɔ minw kan, n’an b’u dɛmɛ, Jehova b’a jati ko an ye juru don ale lo la. A y’a daa di ko ale yɛrɛ bena an duga an ka ɲumanya kosɔn.
DUGAW: BI ANI FƆƆ ABADA
15. I be duga juman lo makɔnɔna? ( Jaa lajɛ, barokun daminɛ na.)
15 Jigitugu lo kerecɛn mɔlenw fɛ k’a lɔn ko u ka ‘sara b’u makɔnɔna, o ye tilenninya sara ye, Matigi min kɛra kititigɛla tilennin ye, a bena o di . . . laban loon na.’ (2 Tim. 4:7, 8). Hali n’an be ni jigiya wɛrɛ ye, o kɔrɔ tɛ ko an koo man gwɛlɛ Ala ma. Mɔgɔ miliyɔn caaman ye Yezu ka “saga dɔ wɛrɛw” ye. Olu kɔrɔtɔnin lo ka ɲɛnamaya kɛ alijɛnɛ kɔnɔ dugukolo kan fɔɔ abada. “U bena hɛrɛ dafanin sɔrɔ.”—Zan 10:16; Zab. 37:11.
16. An be dususaalo kuma juman lo sɔrɔ 1 Zan 3:19, 20 kɔnɔ?
16 Tuma dɔw la, a be se ka kɛ an ɲɛ na ko an tɛ bɛrɛ kɛra Jehova ka baara la. An fana be se k’an yɛrɛ ɲininga ko an be jijali minw kɛra, kɔni o be Jehova ninsɔndiya yɛrɛ. An yɛrɛ be se ka miiri ko n’a sɔrɔ an man kan ni duga si ye. An kana ɲinɛ abada ko “Ala ka bon n’an kɔnɔnako ye. Ale be koo bɛɛ lɔn.” (1 Zan 3:19, 20 kalan). Ni limaniya ani kanuya b’an lasun ka baara kɛ Ala ye, a b’an duga an ka jijali kelen kelen bɛɛ kosɔn, hali n’a ka dɔgɔ an ɲɛ na. —Mariki 12:41-44.
17. An be duga jumanw lo sɔrɔ sisan yɛrɛ?
17 An be Sutana ka duniɲa jugu nin laban loonw na. O n’a ta bɛɛ, Jehova b’a sagokɛlaw duga. A be koo bɛɛ kɛ walisa a sagokɛlaw ka Alakow faamu bɛrɛbɛrɛ ka tɛmɛ sanga ni wagati bɛɛ kan. A be koo bɛɛ kɛ fana walisa u ka to hɛɛrɛ la duniɲa kuru bɛɛ kɔnɔ (Ezayi 54:13). I ko Yezu tun y’a fɔ cogo min na, Jehova b’an duga sisan yɛrɛ. A be nɛɛma di an ma, an ka kɛ kerecɛn denbaya dɔ kɔnɔ, o min be duniɲa kuru bɛɛ kɔnɔ. O mɔgɔw be ɲɔgɔn kanu (Mariki 10:29, 30). Ka fara o kan, minw be Ala ɲini sɔbɛ la, olu hakili siginin lo, u wasanin lo ani u ninsɔndiyanin lo.—Filip. 4:4-7.
18, 19. Jehova sagokɛlaw be mun miiri a ka dugaw koo la?
18 Duniɲa kuru bɛɛ kɔnɔ, Jehova y’a sagokɛlaw duga kosɔbɛ. Ɲɛyirali fɛ, Bianka min be Alemaɲi jamana na, ale y’a fɔ ko: “Jehova ye ne dɛmɛ ka n’ ka haminankow ɲɛnabɔ. A ma n’ to yen hali loon kelen. N’ ma lɔn n’ bena a fo cogo min na. Duniɲa nin ka koow be juguyara le ka taga. Nka, k’an to Jehova ka baara la, n’ b’a ye ko n’ latanganin lo. Ne mana n’ yɛrɛ di a ka baara la, ne be duga caamanba sɔrɔ.”
19 An ka Pola ka koo lajɛ. Ale be Kanada jamana na ani a be ni saan 70 ye. Kɔkolo bana b’a la ani o ka jugu kosɔbɛ. A y’a fɔ ko: “Hali ni n’ tɛ se ka tagama ka ɲɛ, o kɔrɔ tɛ ko n’ tɛ se ka waajuli kɛ bɛrɛbɛrɛ. Ne be tɛmɛ waajuli kɛcogo caaman fɛ i n’a fɔ: ka seereya kɛ telefɔni sababu fɛ ani sababu wɛrɛw sen fɛ. Vɛrisew wala miiriya dɔw b’an ka gafew kɔnɔ minw be mɔgɔ jija. Ne b’u sɛbɛ kaye dɔ kɔnɔ ani n’ b’u lajɛ tuma kelen kelen walisa ka n’ barika bonya. Ne b’o kaye weele ‘ne ka kisili sɛbɛ.’ N’an be miiri Jehova ka layiduw kan, hali n’an fari fagara, o tɛna mɛɛn. An ka koow cogoya mana kɛ min o ye min ye, Jehova labɛnnin lo k’an dɛmɛ tuma bɛɛ.” N’a sɔrɔ i ka koow cogoya tɛ kelen ye ni Bianka ani Pola ta ye. Nka, Jehova ye ele ani i lɔnbaga dɔw duga cogo min na, i fana be se ka miiri o koo la. Jehova b’i duga cogo min na sisan ani a bena i duga cogo min na sinima, n’i be miiri o la, o bena i jija!
20. N’an tora ka baara kɛ Jehova ye n’an dusu bɛɛ ye, an be se k’an jigi la mun lo kan?
20 Kana ɲinɛ abada ko n’i be Ala deli n’i dusu bɛɛ ye ani n’i tɛ sigasiga ka kuma n’a ye, “o baraji ka bon kosɛbɛ!” I be se ka la a la ko n’i ye ‘Ala sago kɛ, o kɔ, i bena layidu fɛɛn sɔrɔ.’ (Eburuw 10:35, 36, ABM). O kama, an ka to k’an ka limaniya sabati ani k’an seko bɛɛ kɛ Jehova ka baara la. An be se k’o kɛ sabu an b’a lɔn ko Jehova lo bena an duga. —Kɔlɔsikaw 3:23, 24 kalan.