‘Nte Abasi Esikwan̄a Ikpe?’
Ibuot 12
‘Nte Abasi Esikwan̄a Ikpe?’
1. Didie ke mme idaha oro ẹkwan̄ade ikpe ẹkeme nditụk nnyịn?
ẸBIAN̄A akanian̄wan ebeakpa kiet ẹbọ kpukpru okụk esie. Eka oro ananade esịtmbọm efehe ọkpọn̄ nsekeyen esie. Ẹkọbi owo oro mîduehe isop idiọkn̄kpọ. Didie ke afo ekere aban̄a mme n̄kpọntịbe emi? Ye eti ntak, eyedi mmọ kiet kiet etịmede fi esịt. Nnyịn mme owo imenyene ọkpọsọn̄ udọn̄ iban̄a se inende ye se ikwan̄ade. Esịt esiyat nnyịn idiọk idiọk ke ini ẹkwan̄ade ikpe. Nnyịn imesiyom ẹsio usiene ẹnọ owo oro ẹfịkde ẹnyụn̄ ẹnọ andidue ufen. Edieke emi mîtịbeke, nnyịn imekeme ndikere: ‘Nte Abasi okụt se itịbede? Ntak emi enye mînamke n̄kpọ iban̄a?’
2. Didie ke Habakkuk akanam n̄kpọ aban̄a ukwan̄ikpe, ndien ntak emi Jehovah mîkasuaha inọ enye iban̄a emi?
2 Ke ofụri mbụk, mme anam-akpanikọ asan̄autom Jehovah ẹbụp mme ukem mbụme oro. Ke uwụtn̄kpọ, prọfet Habakkuk ama ọbọn̄ akam ọnọ Abasi ete: “Ntak emi afo ayakde mi n̄kụt enyene-ndịk ukwan̄ikpe ntre? Ntak emi afo ayakde afai, ukwan̄ido, ubiatibet, ye ibak ẹtara ke kpukpru ebiet?” (Habakkuk 1:3, Contemporary English Version) Jehovah ikasuaha inọ Habakkuk ke in̄wan̄-in̄wan̄ mbụme esie oro, koro edi Enye ekesịn owo ekikere unenikpe ke esịt. Ih, Jehovah ọnọ nnyịn ekpri ifiọk aban̄a ntotụn̄ọ idaha unenikpe esie.
Jehovah Asasua Ukwan̄ikpe
3. Ntak emi ẹkemede ndidọhọ nte ke Jehovah enen̄ede enyene ifiọk aban̄a ukwan̄ikpe akan nnyịn?
3 Jehovah inanake ifiọk iban̄a ukwan̄ikpe. Enye okụt se ikade iso. Bible asian nnyịn aban̄a eyo Noah ete: “Jehovah okụt idiọk-n̄kpọ owo nte okponde ke isọn̄, kpukpru n̄kpọ ke ekikere esịt esie ẹnyụn̄ ẹsụk ẹdi idiọk kpukpru ini.” (Genesis 6:5) Kere ban̄a se ikọ oro ọwọrọde. Ediwak ini, ifiọk nnyịn kaban̄a ukwan̄ikpe esikọn̄ọ ke ibat ibat n̄kpọntịbe oro nnyịn ikopde iban̄a m̀mê isobode ke idem nnyịn. Ke edide isio, Jehovah okụt ukwan̄ikpe oro adade itie ke ofụri ererimbot. Enye okụt kpukpru! Ke akande oro, enye ekeme ndifiọk ekikere esịt owo—mbiara ekikere oro edide ntak mme ukwan̄ edinam.—Jeremiah 17:10.
4, 5. (a) Didie ke Bible owụt nte ke Jehovah ekere aban̄a mbon oro ẹnamde n̄kpọ ye mmọ ke ukwan̄ usụn̄? (b) Didie ke ukwan̄ikpe otụk Jehovah ke idemesie?
4 Edi Jehovah anam se ikande sụk edifiọk nte ke ukwan̄ikpe odu. Enye n̄ko ekere aban̄a mbon oro ẹsobode ukwan̄ikpe. Ke ini mme idụt asua ẹkenamde n̄kpọ ibak ibak ye ikọt esie, Jehovah ama okop mfụhọ “ke ini mmọ [ikọt esie] ẹsemede ẹban̄a mmọ eke ẹtụkde mmọ ẹnyụn̄ ẹfịkde mmọ.” (Judges 2:18) Ekeme ndidi afo omokụt ete ke adan̄a nte ndusụk owo ẹkụtde ukwan̄ikpe, ntre ke esịt mmọ enen̄ede ọsọn̄. Idịghe ntre ye Jehovah! Enye okụt ofụri ofụri ukwan̄ikpe ke n̄kpọ nte isua 6,000, kpa ye oro, usua oro enye enyenede ọnọ ukwan̄ikpe ikpụhọkede. Utu ke oro, Bible ọsọn̄ọ ọnọ nnyịn ete ke mme utọ n̄kpọ nte “edeme nsu,” “ubọk eke ẹduọkde iyịp owo eke mîduehe,” ye “owo eke oyokde nyok, nte ntiense nsu” ẹdi mbubiam ke iso esie.—Mme N̄ke 6:16-19.
5 N̄ko, kere nte Jehovah ọkọsọn̄ọde asua ọnọ ndiọi mme adausụn̄ ke Israel. Enye ama ọnọ prọfet esie odudu spirit ndibụp mmọ nte, “Nte idotke mbufo ndifiọk [unenikpe, NW]?” Ke ama eketịn̄ in̄wan̄-in̄wan̄ aban̄a nte mmọ ẹdade odudu ẹnam n̄kpọ ke ukwan̄ usụn̄, Jehovah ama ebem iso etịn̄ se ididide utịp mme idiọk owo emi: “Mmọ ẹyeseme ẹnọ Jehovah, ndien enye idiyereke mmọ: enye oyonyụn̄ edịp mmọ iso esie ke ini oro, kpa nte mmọ ẹdiọkde ndinịm ido mmọ.” (Micah 3:1-4) Jehovah asua ukwan̄ikpe didie ntem! Kamse, enye ke idemesie okụt ukwan̄ikpe nnennen nnennen! Ke ediwak tọsịn isua emi ẹbede, Satan omosụn̄i enye ke ukwan̄ usụn̄. (Mme N̄ke 27:11) N̄ko-n̄ko, ata ndiọkn̄kan ukwan̄ikpe oro okotụkde Jehovah eketịbe ke ini ẹkewotde Eyen esie, emi ‘mîkanamke idiọkn̄kpọ,’ nte abiatibet. (1 Peter 2:22; Isaiah 53:9) Nte an̄wan̄ade, Jehovah inanake ifiọk m̀mê ndinana udọn̄ mban̄a nnanenyịn mbon oro ẹsobode ukwan̄ikpe.
6. Didie ke nnyịn isinam n̄kpọ ke ini isobode ukwan̄ikpe, ndien ntak-a?
6 Nte ededi, ke ini nnyịn ikụtde ukwan̄ikpe—m̀mê ke ini ẹnamde n̄kpọ ye nnyịn ke ukwan̄ usụn̄—edi ndammana n̄kpọ nnyịn ndikop iyatesịt. Ẹnam nnyịn ke mbiet Abasi, ndien ukwan̄ikpe enen̄ede atuaha ye utọ owo emi Jehovah edide. (Genesis 1:27) Ntak emi Abasi ayakde ukwan̄ikpe odu ndien-e?
Eneni Aban̄ade Itie Edikara Abasi
7. Tịn̄ nte ẹkenenide ẹban̄a itie edikara Jehovah.
7 Ibọrọ mbụme emi enyene ebuana ye eneni aban̄ade itie edikara. Nte nnyịn ima ikokụt, Andibot enyene unen ndikara isọn̄ ye kpukpru se idude ke esịt. (Psalm 24:1; Ediyarade 4:10b) Nte ededi, ke ntọn̄ọ ntọn̄ọ mbụk owo, ẹma ẹdemede eneni ẹban̄a itie edikara Jehovah. Emi ọkọtọn̄ọ didie? Jehovah ama owụk akpa owo oro, Adam, ete okûdia kiet ke otu eto oro ẹkedude ke in̄wan̄ ke Paradise ebietidụn̄ esie. Nso iditịbe edieke enye ọsọn̄de ibuot? Abasi ama asian enye ete: “Afo ayakpa n̄kpa.” (Genesis 2:17) Ewụhọ Abasi ikanamke uwem ọsọn̄ ye Adam m̀mê Eve n̄wan esie. Kpa ye oro, Satan ama anam Eve enịm ke akpanikọ nte ke Abasi ama etie ukpan ukpan akaha. Nso iditịbe edieke enye adiade mfri eto oro? Satan ama ọdọhọ Eve in̄wan̄-in̄wan̄ ete: “Mbufo idikpaha: koro Abasi ọmọfiọk ete, ke usen eke mbufo ẹdiade ke esịt, ndien enyịn mbufo ẹyetara; mbufo ẹyenyụn̄ ẹtie nte Abasi, ẹfiọk eti ye idiọk.”(Sịghisịghi ubọkn̄wed edi eke nnyịn.)—Genesis 3:1-5.
8. (a) Nso ke ikọ oro Satan eketịn̄de ọnọ Eve ọkọwọrọ? (b) Nso ke Satan ekeneni aban̄a itie edikara Abasi?
8 Ikọ Satan emi ọkọwọrọ nte ke Jehovah ikedịpke Eve akpan ntọt kpọt, edi nte ke Enye ama osu nsu n̄ko ọnọ Eve. Satan ama etịm ekpeme, inenike nte ke Abasi idịghe andikara. Edi enye ekeneni aban̄a nte ukara Abasi enende onyụn̄ odotde. Ke nditịn̄ ke usụn̄ efen, enye ọkọdọhọ nte ke Jehovah ikadaha itie edikara Esie inam n̄kpọ ke eti usụn̄ ye ke usụn̄ oro editịmde enyene ufọn ọnọ mme andidu ke idak Esie.
9. (a) Nso ikedi utịp nsọn̄ibuot Adam ye Eve, ndien mme akpan mbụme ewe ke emi ekedemede? (b) Ntak emi Jehovah mîkosoboke mbon nsọn̄ibuot oro ifep?
9 Ke etienede oro, Adam ye Eve ẹma ẹsọn̄ ibuot ye Jehovah ke ndikadia mfri eto oro ẹkekpande. Nsọn̄ibuot mmọ ama ada ufen n̄kpa ọsọk mmọ nte Abasi ọkọdọhọde. Nsu Satan ama edemede mme akpan mbụme. Nte Jehovah enen̄ede enyene unen ndikara ubonowo, mîdịghe nte owo ekpenyene ndikara idemesie? Nte Jehovah ada itie edikara esie anam n̄kpọ ke mfọnn̄kan usụn̄? Jehovah ekpekekeme ndida ata ọkpọsọn̄ odudu esie nsobo mbon nsọn̄ibuot oro ke ndondo oro. Edi eneni oro ẹkedemerede akaban̄a ukara Abasi, idịghe odudu esie. Ntre edisobo Adam, Eve, ye Satan mfep ikpọsọn̄ọke nte ke ukara Abasi enen. Utu ke oro, akpakam ededemede mbụme efen efen aban̄a enye. N̄kukụre usụn̄ ndibiere m̀mê mme owo ẹkpekeme ndikara idemmọ uforo uforo ke ẹsiode Abasi ẹfep, ekedi ndiyak ini ebe.
10. Nso ke mbụk owụt aban̄a ukara owo?
10 Nso ke ini ndibe owụt? Ke ediwak tọsịn isua oro ẹbede, mme owo ẹdomo nsio nsio orụk ukara ẹse; ukara emi esịnede ke ubọk owo kiet, ukara mbio obio, ukara n̄kaowo, ye ukara Communist. Ẹtịn̄ ibio ibio ẹban̄a enye ke in̄wan̄-in̄wan̄ ikọ Bible emi: “Owo akara owo tutu ọnọ enye unan.” (Ecclesiastes 8:9, NW) Ye eti ntak, prọfet Jeremiah ọkọdọhọ ete: “O Jehovah, mmọfiọk nte ke usụn̄ owo idụhe owo ke ubọk: owo eke asan̄ade inyụn̄ ikemeke ndinen̄ede ikpat esiemmọ.”—Jeremiah 10:23.
11. Ntak emi Jehovah akayakde ekpụk ubonowo okụt ndutụhọ?
11 Jehovah ama ọfiọk toto ke ntọn̄ọ nte ke nda-ke-idem, m̀mê owo ndikara idemesie, edisụn̄ọ ke ekese ndutụhọ. Do, nte ekedi ukwan̄n̄kpọ enye ndiyak n̄kpọ oro mîdifọnke aka iso? Baba-o! Ke ndinam an̄wan̄a: Yak idọhọ ke afo emenyene eyen oro oyomde usiakidem man ẹkọk udọn̄ọ oro ẹsịnde uwem esie ke itiendịk. Afo ọmọfiọk ete ke usiakidem oro ayanam eyen imọ okop ubiak ke ndusụk udomo, ndien emi anam fi enen̄ede ofụhọ. Ke ukem ini oro, afo ọmọfiọk ete ke usiakidem emi ayan̄wam eyen imọ okop nsọn̄idem ke ukperedem. Kpasụk ntre, Abasi ama ọfiọk—ndien ama akam ebebem iso etịn̄—ete ke imọ ndiyak ukara owo odu edisan̄a ye ndusụk udomo ubiak ye ndutụhọ. (Genesis 3:16-19) Edi enye n̄ko ama ọfiọk ete ke ubọhọ oro ebịghide onyụn̄ enyenede ufọn edidu n̄kukụre edieke imọ iyakde ubonowo okụt idiọk utịp oro nsọn̄ibuot adade edi. Ke usụn̄ emi ke ẹkeme ndibiere eneni emi ke nsinsi nsinsi.
Eneni Aban̄ade Nsọn̄ọnda Owo
12. Nte ẹwụtde ke se iketịbede inọ Job, nso edori ikọ ke Satan odori mme owo?
12 Ikpehe efen odu ke n̄kpọ emi. Ke ndineni nte ke ukara Abasi inenke, Satan iketịn̄ke idiọk iban̄a sụk itie edikara Jehovah; enye n̄ko ama etịn̄ idiọk aban̄a nsọn̄ọnda mme asan̄autom Abasi. Ke uwụtn̄kpọ, tịm fiọk se Satan eketịn̄de ye Jehovah aban̄a edinen owo oro Job: “Nte afo usịnke ọkọ ukan enye, ye ufọk esie, ye kpukpru se enye enyenede, ukụk? Afo ọmọdiọn̄ se ubọk esie anamde, inyene esie omonyụn̄ ọtọt ke isọn̄? Edi kam nyan ubọk fo, tụk kpukpru se enye enyenede; enye iditreke ndikpọn̄ fi an̄wa-an̄wa.”—Job 1:10, 11.
13. Nso ke ikọ oro Satan okodoride Job ọkọwọrọ, ndien didie ke emi abuana kpukpru owo?
13 Eneni Satan ekedi nte ke Jehovah akada odudu ukpeme esie edep utuakibuot Job. Ke usụn̄ efen, emi ọkọwọrọ ke nsọn̄ọnda Job ekedi abian̄a, nte ke enye akatuak ibuot ọnọ Abasi n̄kukụre ke ntak udori oro enye ọkọbọde. Satan ama ọsọn̄ọ etịn̄ ete ke edieke Job mînyeneke edidiọn̄ Abasi, ke enye iditreke ndikan̄ Andibot enye. Satan ama ọfiọk ete ke Job ekedi n̄wọrọnda owo ke enye ‘ndifọn mma, nnyụn̄ nnen, nnyụn̄ mbak Abasi, nnyụn̄ mfara ke idiọk.’ a Ntre edieke Satan ekpekekemede ndibiat nsọn̄ọnda Job, nso ke oro okpowụt aban̄a ubonowo eken? Ntem eneni Satan ekenen̄ede aban̄a nsọn̄ọnda ofụri mbon oro ẹyomde ndinam n̄kpọ Abasi. Ke ndinam eneni oro atara, Satan ama ọdọhọ Jehovah ete: “Kpukpru se owo [idịghe Job ikpọn̄] enyenede ke owo edinọ ke ibuot uwem esie.”(Sịghisịghi ubọkn̄wed edi eke nnyịn.)—Job 1:8; 2:4.
14. Nso ke mbụk owụt aban̄a edori ikọ oro Satan odoride owo?
14 Mbụk owụt ete ke ediwak owo, kpa nte Job, ẹka iso ẹsọn̄ọ ẹda ye Jehovah ke idomo—emi edide isio ye se Satan eketịn̄de. Mmọ ẹnam esịt Jehovah adat ebe ke usụn̄ uwem edinam akpanikọ mmọ, ndien emi ọnọ Jehovah n̄kpọ ndibọrọ isụn̄i ntan̄idem Satan oro nte ke mme owo ẹyetre ndinam n̄kpọ Abasi ke ini ẹsobode nsọn̄ọn̄kpọ. (Mme Hebrew 11:4-38) Ke akpanikọ, mbon eti esịt itreke ndinam n̄kpọ Abasi. Idem ke ini ẹsobode ndiọkn̄kan idaha, mmọ ẹkam ẹtetịm ẹberi edem ke Jehovah ndinọ mmọ odudu man ẹyọ.—2 Corinth 4:7-10.
15. Nso mbụme ekeme ndidemede mban̄a ubiereikpe Abasi eke eset ye eke ini iso?
15 Edi unenikpe Jehovah esịne n̄kpọ akan eneni aban̄ade itie edikara ye nsọn̄ọnda owo. Bible ọnọ nnyịn mbụk aban̄ade ubiereikpe Jehovah oro enye ọkọnọde owo kiet kiet ye ofụri idụt n̄ko. Enye n̄ko esịne mme ntịn̄nnịm ubiereikpe oro enye edinọde ke ini iso. Ntak emi nnyịn ikemede ndinyene mbuọtidem nte ke Jehovah esibiere ikpe nte enende ndien ke eyebiere nte enende?
Ntak Emi Unenikpe Abasi Ọfọnde Akan
16, 17. Mme uwụtn̄kpọ ewe iwụt ke idaha ekikere mme owo kaban̄a unenikpe enyene adan̄a?
16 Ẹkeme nditịn̄ nte enende mban̄a Jehovah nte: “Kpukpru usụn̄ esie [ẹnen].” (Deuteronomy 32:4) Owo nnyịn ndomokiet ikemeke nditịn̄ ntre mban̄a idem, sia ediwak ini, idaha ekikere nnyịn oro enyenede-nyene adan̄a esikịm nnyịn enyịn aban̄a se inende. Ke uwụtn̄kpọ, kere ban̄a Abraham. Enye ama ekpe Jehovah ubọk aban̄a nsobo Sodom—kpa ye idiọkido oro ọkọyọhọde do. Enye ama obụp Jehovah ete: “Nte afo oyonyụn̄ osobo edinen owo ye mme idiọk?” (Genesis 18:23-33) Nte ededi, ibọrọ ekedi baba. Ekedi n̄kukụre ke edinen Lot ye nditọiban esie ẹma ẹkesịm obio Zoar ye uwem ke Jehovah akanam “brimstone ye ikan̄ oto . . . ke enyọn̄ edep” ke Sodom. (Genesis 19:22-24) Ke edide isio, Jonah ama “ayat esịt” etieti ke ini Abasi akatuade mbon Nineveh mbọm. Sia Jonah ama akatatan̄a nsobo mmọ, esịt ekpekenem enye ndikụt ẹsobode mmọ ẹfep—kpa ye ata edikabade esịt mmọ.—Jonah 3:10–4:1.
17 Jehovah ama ọsọn̄ọ ọnọ Abraham nte ke unenikpe Imọ ikụreke ke edisobo mme idiọk owo kpọt edi esịne n̄ko edinịm ndinen owo uwem. Ke n̄kan̄ eken, Jonah ekenyene ndikpep nte ke Jehovah enyene esịtmbọm. Edieke mme idiọk owo ẹkpụhọrede usụn̄ mmọ, enye “ama ndidahado.” (Psalm 86:5) Ke mîbietke ndusụk owo oro ẹkopde ndịk, Jehovah inọhọ ubiomikpe n̄kukụre man owụt odudu esie, enye inyụn̄ itreke ndiwụt mbọm ke ntak ndịk nte ke ẹyekere ke imọ inyeneke odudu. Edi ido esie ndiwụt mbọm ke ebiet ekededi oro ntak odude ndinam ntre.—Isaiah 55:7; Ezekiel 18:23.
18. Da Bible wụt nte ke Jehovah isinamke n̄kpọ itiene ikpîkpu ntụk.
18 Nte ededi, Jehovah iyakke ikpîkpu ntụk ekịm enye enyịn. Ke ini ikọt esie ẹkeduọde ẹnyịne ke ukpono ndem, Jehovah ama ọsọn̄ọ etịn̄ ete: “[Nyekpe] ikpe ye afo, nte asan̄ade ye ido fo; nnyụn̄ mmen kpukpru mbubiam fo ndori fi ke idem. Ndien enyịn mi idituaha fi mbọm, ndinyụn̄ nyakke: koro mmende usụn̄ fo ndori fi ke idem.” (Ezekiel 7:3, 4) Ntre ke ini mme owo ẹsọn̄de esịt ke usụn̄ uwem mmọ, Jehovah ọnọ ubiereikpe nte ekemde. Edi ubiereikpe esie esikọn̄ọ ke uyarade oro enyenede nsọn̄ọ. Ntem, ke ini enye okokopde ọkpọsọn̄ “mfiori” Sodom ye Gomorrah, Jehovah ama ọdọhọ ete: “Yak n̄kam nsụhọde n̄kese m̀mê mmọ ẹnenam kpukpru n̄kpọ ke uyo mfiori emi esịmde mi.” (Genesis 18:20, 21) Nnyịn ikeme ndinem esịt didie ntem sia Jehovah mîtiehe nte ediwak owo oro ẹsisọpde ẹsịm ubiere mbemiso ẹkopde ofụri se iketịbede! Ke akpanikọ, Jehovah edi se Bible etịn̄de aban̄a enye, “Abasi akpanikọ emi mînamke ukwan̄n̄kpọ.”—Deuteronomy 32:4.
Nyene Mbuọtidem ke Unenikpe Jehovah
19. Nso ke nnyịn ikpanam edieke nnyịn inyenede mme mbụme oro mîn̄wan̄ake nnyịn iban̄a unenikpe Jehovah?
19 Bible itịn̄ke kpukpru n̄kpọ iban̄a mme edinam Jehovah eke ini edem; m̀mê ndinọ ọyọhọ ntọt mban̄a nte Jehovah edibierede ikpe inọ owo kiet kiet ye mme otuowo ke ini iso. Ke ini utọ ọyọhọ ntọt oro mîdụhe, anamde mbụk m̀mê ntịn̄nnịm ikọ Bible okûn̄wan̄a nnyịn, nnyịn imekeme ndinyene ukem nsọn̄ọnda oro prọfet Micah ekenyenede, emi ekewetde ete: “Nyebet Abasi emi anyan̄ade mi.”—Micah 7:7.
20, 21. Ntak emi nnyịn ikemede ndinyene mbuọtidem nte ke Jehovah ayanam se inende kpukpru ini?
20 Nnyịn imekeme ndinyene mbuọtidem nte ke Jehovah ayanam se inende ke kpukpru idaha. Idem ke ini etiede nte ke mme owo inamke n̄kpọ iban̄a ukwan̄ikpe, Jehovah ọn̄wọn̄ọ ete: “Usiene enyene Mi, Ami nyosio usiene.” (Rome 12:19) Edieke nnyịn inyenede ime, nnyịn iyafiak itịn̄ ikọ nsọn̄ọ oro apostle Paul eketịn̄de: “Nte ididọhọ ite, Abasi ọdiọk ndinam? Nsa nnyịn O!”—Rome 9:14.
21 Kan̄a ke emi, nnyịn idu uwem ke “ndiọk eyo.” (2 Timothy 3:1) Ukwan̄ikpe ye “ufịk” ẹda ekese ubiak ẹdi. (Ecclesiastes 4:1) Nte ededi, Jehovah ikpụhọkede. Enye osụk asasua ukwan̄ikpe, ndien enye enen̄ede ekere aban̄a mbon oro ẹsobode ukwan̄ikpe. Edieke nnyịn isọn̄ọde ida inam akpanikọ inọ Jehovah ye itie edikara esie, enye ọyọnọ nnyịn odudu ndiyọ tutu esịm edikem ini oro enye edisiode kpukpru ukwan̄ikpe ifep ke idak ukara Obio Ubọn̄ esie.—1 Peter 5:6, 7.
[Ikọ idakisọn̄]
a Jehovah eketịn̄ aban̄a Job ete: “Owo eke ebietde enye [idụhe] ke ererimbot.” (Job 1:8) Eyedi Job okodu uwem ke Joseph ama akakpa, mbemiso ẹkemekde Moses nte adausụn̄ Israel. Ntem, ke ini oro ẹma ẹkeme ndidọhọ ke ikodụhe owo oro ekenyenede nsọn̄ọnda nte Job.
Mme Mbụme Nditie N̄kere
Deuteronomy 10:17-19 Ntak emi nnyịn ikemede ndinịm ke akpanikọ nte ke Jehovah inamke asari ke mme edinam esie?
Job 34:1-12 Ke ini afo osobode ukwan̄ikpe, didie ke ikọ Elihu ekeme ndisọn̄ọ mbuọtidem oro afo enyenede ke edinen ido Abasi?
Psalm 1:1-6 Ntak emi ọnọde ndọn̄esịt ndifiọk nte ke Jehovah enen̄ede odụn̄ọde edinam nti owo ye eke mme idiọk owo?
Malachi 2:13-16 Didie ke Jehovah ekekere aban̄a ukwan̄ikpe oro iban emi mme ebe ẹkesiode ndọ ye unana ntak ẹkesobode?
[Mme Mbụme Ukpepn̄kpọ]
[Ndise ke page 122]
Tutu amama Jehovah idisoboke “edinen owo ye mme idiọk”