Τι Λέει η Αγία Γραφή για το Πάσχα;
Η απάντηση της Αγίας Γραφής
Η γιορτή του Πάσχα, με τη μορφή που έχει σήμερα, δεν βασίζεται στην Αγία Γραφή. Επιπλέον, πολλά από τα έθιμά της προέρχονται από αρχαίες ειδωλολατρικές γιορτές της γονιμότητας. Εξετάστε τα ακόλουθα.
Ιστορική προέλευση: Το Πάσχα ήταν γιορτή των Εβραίων την οποία τηρούσαν σε ανάμνηση της απελευθέρωσής τους από την Αίγυπτο. Ο Χριστός όμως το κατάργησε και το αντικατέστησε με την τήρηση της Ανάμνησης του θανάτου του. (1 Κορινθίους 11:24) Το Πάσχα εισάχθηκε στη Χριστιανοσύνη μετά τους αποστολικούς χρόνους. Ο καθηγητής θεολογίας Ν. Καλογεράς αναφέρει ότι “οι πρώτοι που εισήγαγαν τις ετήσιες γιορτές των Ιουδαίων στην εκκλησία δίνοντάς τους έννοια χριστιανική ήταν οι εξ Ιουδαίων χριστιανοί, οι οποίοι και μετά τη μεταστροφή τους στη Χριστιανοσύνη εξακολουθούσαν να τηρούν τις γιορτές του ιουδαϊκού νόμου”. (Χριστιανική Αρχαιολογία, σ. 134, Αθήνα 1902, Έκδοση Α. Κωνσταντινίδης) Ωστόσο, η Αγία Γραφή καταδίκαζε εκείνους που επέμεναν να τηρούν τον Ιουδαϊκό νόμο.—Γαλάτες 4:9-11.
Κουνέλια και λαγοί: Αυτά είναι σύμβολα της γονιμότητας τα οποία «προέρχονται από αρχαίες τελετουργίες και συμβολισμούς ειδωλολατρικών γιορτών της άνοιξης που γίνονταν στην Ευρώπη και στη Μέση Ανατολή».—Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάνικα (Encyclopædia Britannica).
Αβγά: Οι ιστορικοί συνδέουν τα αβγά του Πάσχα με τις ανοιξιάτικες γιορτές της γονιμότητας. Για παράδειγμα, ο καθηγητής Στίλπων Κυριακίδης, σε ειδική μελέτη του, τα συνδέει με την προσφορά αβγών κατά τη λατρεία θεών της γονιμότητας όπως ο Άττις, ο Άδωνις και άλλοι. Ο θάνατος και η ανάσταση του Άττιος γιορτάζονταν από 22 έως 25 Μαρτίου, «όπως περίπου και το Πάσχα». Την τρίτη μέρα της γιορτής, γνωστή ως «ημέρα του αίματος», οι ιερείς του, ευρισκόμενοι σε κατάσταση έκστασης, έκαναν τομές στο σώμα τους σκορπίζοντας το αίμα τους στο βωμό, οι δε υποψήφιοι ιερείς ευνουχίζονταν και πρόσφεραν τα μέλη τους στην Κυβέλη. “Δεν είναι λοιπόν διόλου απίθανο ότι και το κόκκινο χρώμα των αβγών είναι υπόλειμμα της λατρείας του Άττιος και μάλιστα της ημέρας του αίματος. Βάφονται κόκκινα κατά την ημέρα ακριβώς των αγίων παθών, την κόκκινη Πέφτη, η οποία αντιστοιχεί στην ημέρα του αίματος”.—«Τα Κόκκινα Αβγά του Πάσχα», Πεπραγμένα του Θ΄ Διεθνούς Βυζαντινολογικού Συνεδρίου, 1953, Εκδόσεις Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών.
Επιτάφιος: Το βιβλίο Ο Τελετουργικός Θρήνος στην Ελληνική Παράδοση, σ. 113-146, της Μάργκαρετ Αλεξίου, (Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, Αθήνα 2008) παραλληλίζει το έθιμο της περιφοράς του Επιταφίου τη Μεγάλη Παρασκευή «με αντίστοιχες τελετουργικές συνήθειες της αρχαιότητας» σε γιορτές για το θάνατο και την αναγέννηση ειδωλολατρικών θεών όπως ο Άδωνις. Λόγου χάρη στα Αδώνια, οι γυναίκες στόλιζαν με πολύχρωμα λουλούδια το νεκρικό κρεβάτι στο οποίο υπήρχε το ομοίωμα του θεού. Ακολουθούσε θρήνος με πένθιμα τραγούδια και πομπή με συνοδεία αναμμένων κεριών. Σύμφωνα με το ίδιο βιβλίο, “πολλές θεμελιώδεις συμβολικές διαστάσεις του αρχαίου ελληνικού θρήνου για τον θνήσκοντα θεό επιβίωσαν και εντάχθηκαν στην ακολουθία της Μεγάλης Παρασκευής”.
Το σύγγραμμα Λαογραφικά Σύμμεικτα, Τόμος Α΄, σ. 80, (Νικόλαος Πολίτης, Έκδοση Π. Λεώνη, Αθήνα 1920) σχολιάζοντας την εισαγωγή ειδωλολατρικών εθίμων στο Χριστιανισμό, λέει: «Οι σύνοδοι και οι Χριστιανοί ιεράρχες ... ανέχτηκαν τη διατήρηση παραδόσεων και προλήψεων που πήγαζαν από την πολυθεΐα φροντίζοντας μόνο να τις περιβάλουν με Χριστιανικό κάλυμμα».
Η Αγία Γραφή μάς λέει ότι δεν πρέπει να λατρεύουμε τον Θεό ακολουθώντας παραδόσεις και έθιμα που τον δυσαρεστούν. (Μάρκος 7:6-8) Το εδάφιο 2 Κορινθίους 6:17 αναφέρει: «“Βγείτε από ανάμεσά τους και αποχωριστείτε”, λέει ο Ιεχωβά, “και πάψτε να αγγίζετε αυτό που είναι ακάθαρτο”». Επομένως, όσοι θέλουν να ευαρεστούν τον Θεό δεν γιορτάζουν αυτή τη γιορτή.