Τι το Κακό Υπάρχει στα Τυχερά Παιχνίδια;

«Περίπου 290.000 Αυστραλοί είναι προβληματικοί παίκτες και ευθύνονται για απώλειες άνω των 3 δισεκατομμυρίων δολαρίων [περ. 3,5 δισ. ευρώ] ετησίως. Αυτό είναι καταστροφικό, όχι μόνο για τους ίδιους τους προβληματικούς παίκτες, αλλά και για τους περίπου 1,5 εκατομμύριο ανθρώπους που επηρεάζονται άμεσα από χρεοκοπίες, διαζύγια, αυτοκτονίες και χαμένο χρόνο στην εργασία».​—Τζ. Χάουαρντ, πρωθυπουργός της Αυστραλίας, 1999.

Ο ΤΖΟΝ, τον οποίο αναφέραμε στο προηγούμενο άρθρο, έγινε προβληματικός παίκτης. a Μετακόμισε στην Αυστραλία, όπου παντρεύτηκε τη Λίντα, η οποία επίσης έπαιζε τυχερά παιχνίδια. Ο εθισμός του Τζον έγινε ακόμη πιο έντονος. Όπως λέει ο ίδιος: «Άρχισα αγοράζοντας λαχεία και συνέχισα στοιχηματίζοντας στον ιππόδρομο και παίζοντας στο καζίνο. Κατέληξα να παίζω τυχερά παιχνίδια σχεδόν καθημερινά. Μερικές φορές έπαιζα όλο μου το μισθό και δεν έμενε τίποτα για την πληρωμή του δανείου ή για να φάει η οικογένεια. Ακόμη και όταν κέρδιζα πολλά χρήματα, συνέχιζα να παίζω. Με έλκυε η συγκίνηση που προσφέρει η νίκη».

Άτομα όπως ο Τζον δεν είναι σπάνια. Ολόκληρες κοινωνίες φαίνεται να έχουν καταληφθεί από τον πυρετό των τυχερών παιχνιδιών. Το περιοδικό Οι ΗΠΑ Σήμερα (USA Today) ανέφερε ότι, ανάμεσα στο 1976 και στο 1997, τα ποσά που τοποθετήθηκαν σε στοιχήματα για νόμιμα τυχερά παιχνίδια αυξήθηκαν κατά 3.200 τοις εκατό στις Ηνωμένες Πολιτείες​—αστρονομικό ποσοστό.

«Παλιότερα, τα τυχερά παιχνίδια θεωρούνταν ηθική και κοινωνική μάστιγα. Σήμερα είναι μια κοινωνικά αποδεκτή ενασχόληση», αναφέρει η καναδική εφημερίδα Δε Γκλόουμπ εντ Μέιλ (The Globe and Mail). Επισημαίνοντας έναν λόγο για αυτή την αλλαγή στη στάση του κόσμου, η εφημερίδα λέει: «Η αλλαγή άποψης είναι άμεσο αποτέλεσμα μιας διαφημιστικής εκστρατείας που έγινε με χρηματοδότηση του κράτους, ίσως της πιο δαπανηρής και μακροχρόνιας διαφημιστικής εκστρατείας στην ιστορία του Καναδά». Τι επίδραση ασκούν σε μερικές κοινωνίες οι προσπάθειες για την προώθηση των τυχερών παιχνιδιών;

Επιδημία Προβληματικών Παικτών

Σύμφωνα με έναν υπολογισμό του Κέντρου Εθισμών της Ιατρικής Σχολής του Χάρβαρντ, το 1996 υπήρχαν «7,5 εκατομμύρια Αμερικανοί ενήλικοι προβληματικοί και παθολογικοί παίκτες» καθώς και «7,9 εκατομμύρια Αμερικανοί έφηβοι προβληματικοί και παθολογικοί παίκτες». Αυτοί οι αριθμοί συμπεριλήφθηκαν σε μια έκθεση που συνέταξε η Επιτροπή για τη Μελέτη της Επίδρασης των Τυχερών Παιχνιδιών σε Εθνική Κλίμακα (NGISC), η οποία παρουσιάστηκε στο Κογκρέσο των ΗΠΑ. Η έκθεση ανέφερε ότι ο αριθμός των Αμερικανών που έχουν προβλήματα με τα τυχερά παιχνίδια μπορεί στην πραγματικότητα να είναι αρκετά μεγαλύτερος από τον καταγραμμένο.

Λαβαίνοντας υπόψη την απώλεια εργασίας, τη μειωμένη σωματική υγεία, τα επιδόματα ανεργίας και το κόστος των προγραμμάτων θεραπείας, υπολογίζεται ότι οι προβληματικοί παίκτες κοστίζουν στην κοινωνία των ΗΠΑ δισεκατομμύρια δολάρια κάθε χρόνο. Αυτός ο αριθμός, ωστόσο, δεν απεικονίζει στο πλήρες τα προβλήματα που δημιουργούνται εξαιτίας των προβληματικών παικτών​—προβλήματα  με τις οικογένειες, τους φίλους και τους συνεργάτες, λόγω των κλοπών, των υπεξαιρέσεων, των αυτοκτονιών, της βίας στο σπίτι και της κακοποίησης παιδιών. Κάποια μελέτη στην Αυστραλία έδειξε ότι κάθε προβληματικός παίκτης μπορεί να επηρεάζει άμεσα άλλους δέκα ανθρώπους. Μια έκθεση του Εθνικού Συμβουλίου Έρευνας στις Ηνωμένες Πολιτείες λέει ότι «το 50 τοις εκατό των συζύγων και το 10 τοις εκατό των παιδιών υφίσταντο σωματική κακομεταχείριση από τον παθολογικό παίκτη».

Μεταδοτικός Εθισμός

Όπως συμβαίνει και με μερικές ασθένειες, ο εθισμός των προβληματικών παικτών φαίνεται ότι μπορεί να μεταδοθεί στα παιδιά τους. «Τα παιδιά των μανιωδών παικτών έχουν περισσότερες πιθανότητες να επιδοθούν σε ανάρμοστη συμπεριφορά, όπως το κάπνισμα, το ποτό και η χρήση ναρκωτικών, διατρέχουν δε μεγαλύτερο κίνδυνο να γίνουν και τα ίδια προβληματικοί ή παθολογικοί παίκτες», αναφέρει η έκθεση της NGISC. Η έκθεση προειδοποιεί επίσης ότι οι «έφηβοι παίκτες έχουν περισσότερες πιθανότητες από τους ενηλίκους να γίνουν προβληματικοί και παθολογικοί παίκτες».

Ο Δρ Χάουαρντ Τζ. Σάφερ, διευθυντής του Κέντρου Μελετών για τον Εθισμό του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ, λέει: «Ολοένα και περισσότερα στοιχεία δείχνουν ότι τα παράνομα τυχερά παιχνίδια  αυξάνονται ανάμεσα στους νέους με ρυθμό τουλάχιστον ανάλογο των ευκαιριών για συμμετοχή σε νόμιμα τυχερά παιχνίδια». Όσο για τη δυνατότητα που έχουν οι παθολογικοί παίκτες να κάνουν κακή χρήση της τεχνολογίας του Ιντερνέτ, ο ίδιος λέει: «Όπως ακριβώς το κρακ έδωσε άλλη μορφή στην κοκαΐνη, πιστεύω ότι και η ηλεκτρονική τεχνολογία πρόκειται να αλλάξει τη μορφή των τυχερών παιχνιδιών».

Συχνά δίνεται η εντύπωση ότι οι επιχειρήσεις τυχερών παιχνιδιών προσφέρουν ακίνδυνη διασκέδαση. Αλλά για τους εφήβους, τα τυχερά παιχνίδια μπορούν να είναι τόσο εθιστικά όσο ένα ναρκωτικό και μπορούν να οδηγήσουν σε εγκληματική συμπεριφορά. Μια μελέτη στο Ηνωμένο Βασίλειο έδειξε ότι «το 46 τοις εκατό» των εφήβων που έπαιζαν τυχερά παιχνίδια «έκλεβαν από την οικογένειά τους» για να διατηρήσουν τη συνήθειά τους.

Παρά τα προαναφερθέντα στοιχεία, μια μεγάλη επιχείρηση τυχερών παιχνιδιών δικαιολογεί την προώθησή τους ως εξής: «Η συντριπτική πλειονότητα των Αμερικανών στους οποίους αρέσει να παίζουν δεν έχουν αντιμετωπίσει πρόβλημα». Ακόμη και αν πιστεύετε ότι τα τυχερά παιχνίδια δεν επηρεάζουν άμεσα την οικονομική σας ευημερία ή τη σωματική σας υγεία, ποια επίδραση έχουν στην πνευματική σας υγεία; Υπάρχουν άραγε βάσιμοι λόγοι για τους οποίους πρέπει να αποφεύγετε τα τυχερά παιχνίδια; Το επόμενο άρθρο θα ασχοληθεί με αυτά τα ερωτήματα.

[Υποσημείωση]

 [Πλαίσιο/Εικόνα στις σελίδες 4, 5]

Μήπως Έχω Πρόβλημα με τα Τυχερά Παιχνίδια;

Σύμφωνα με τον Αμερικανικό Ψυχιατρικό Σύλλογο, τα κριτήρια στη σελίδα 5 μπορούν να δείξουν αν κάποιος έχει παθολογική εξάρτηση από τα τυχερά παιχνίδια (μερικές φορές ονομάζεται και μανιώδης ενασχόληση με τα τυχερά παιχνίδια). Οι περισσότεροι ειδικοί υποστηρίζουν ότι αν εκδηλώνετε αρκετά από τα παρακάτω χαρακτηριστικά είστε ήδη προβληματικός παίκτης, ενώ αν σας χαρακτηρίζει ένα από αυτά κινδυνεύετε να γίνετε προβληματικός παίκτης.

 Έμμονη ιδέα Τα τυχερά παιχνίδια σάς έχουν γίνει έμμονη ιδέα—επιθυμείτε να ξαναζήσετε παλιές εμπειρίες με τυχερά παιχνίδια, σχεδιάζετε το επόμενο εγχείρημα ή σκέφτεστε πώς να βρείτε χρήματα για να παίξετε.

Αύξηση των ποσών Νιώθετε την ανάγκη να παίζετε με ολοένα και μεγαλύτερα ποσά για να πετύχετε την επιθυμητή ευχαρίστηση.

Στέρηση Νιώθετε ανησυχία ή νευρικότητα όταν προσπαθείτε να ελαττώσετε ή να σταματήσετε την ενασχόληση με τα τυχερά παιχνίδια.

Διαφυγή Η ενασχόλησή σας με τα τυχερά παιχνίδια είναι ένα μέσο για να ξεφύγετε από τα προβλήματα ή για να ανακουφιστείτε από την απελπισία, την ενοχή, την ανησυχία ή την κατάθλιψη που νιώθετε.

Κυνήγι Όταν χάνετε χρήματα στα τυχερά παιχνίδια, συχνά παίζετε ξανά κάποια άλλη μέρα για να τα ανακτήσετε. Αυτό το είδος συμπεριφοράς είναι γνωστό ως κυνήγι χαμένων χρημάτων.

Ψέματα Λέτε ψέματα στην οικογένειά σας, στους γιατρούς ή σε άλλους για να αποκρύψετε το βαθμό της ενασχόλησής σας με τα τυχερά παιχνίδια.

Απώλεια ελέγχου Έχετε κάνει επανειλημμένες ανεπιτυχείς προσπάθειες να σταματήσετε, να ελέγξετε ή να περιορίσετε τα τυχερά παιχνίδια.

Παρανομίες Έχετε διαπράξει παρανομίες, λόγου χάρη, απάτη, κλοπή ή υπεξαίρεση, προκειμένου να βρείτε χρήματα για τα τυχερά παιχνίδια.

Διακινδύνευση πολύτιμης σχέσης Έχετε θέσει σε κίνδυνο ή έχετε χάσει κάποια πολύτιμη σχέση, μια εκπαιδευτική ή επαγγελματική ευκαιρία ή κάποια εργασία εξαιτίας των τυχερών παιχνιδιών.

Οικονομική βοήθεια Έχετε πάρει χρήματα από άλλους για να ξεφύγετε από το οικονομικό αδιέξοδο στο οποίο σας έφεραν τα τυχερά παιχνίδια.

[Ευχαριστίες]

Πηγή: National Opinion Research Center at the University of Chicago, Gemini Research, and The Lewin Group.

[Πλαίσιο/Εικόνα στη σελίδα 7]

Το Αληθινό Μήνυμα στις Διαφημίσεις Λαχείων

«Η προώθηση λαχείων . . . μπορεί να θεωρηθεί ως ένα είδος διδασκαλίας αξιών, η οποία παρουσιάζει τα τυχερά παιχνίδια ως ευγενή, ακόμη και αγαθοεργή, δραστηριότητα», λένε ερευνητές του Πανεπιστημίου Ντιουκ, στις Ηνωμένες Πολιτείες, σε μια έκθεση την οποία υπέβαλαν στην Επιτροπή για τη Μελέτη της Επίδρασης των Τυχερών Παιχνιδιών σε Εθνική Κλίμακα. Τι αντίκτυπο έχουν πραγματικά οι διαφημίσεις λαχείων στην κοινωνία; Η έκθεση δηλώνει: «Πιθανότατα δεν είναι υπερβολή να πούμε πως το μήνυμα στις διαφημίσεις λαχείων είναι υπονομευτικό​—ότι η επιτυχία εξαρτάται από την επιλογή του σωστού αριθμού. Αυτή η ανάρμοστη “εκπαιδευτική” τακτική που εφαρμόζεται από τα πρακτορεία λαχείων μπορεί να έχει την ανεπιθύμητη συνέπεια της μακροπρόθεσμης μείωσης των κρατικών εσόδων, εφόσον κάμπτει την οικονομική ανάπτυξη. Συγκεκριμένα, αν η προώθηση λαχείων υποσκάπτει τη διάθεση για εργασία, αποταμίευση και εκπαίδευση, αυτό τελικά θα ανακόψει την αύξηση της παραγωγικότητας. Εξάλλου, το να στοιχηματίζει κανείς σε ένα θαύμα δεν είναι η συνταγή της επιτυχίας που συνήθως διδάσκουμε στα παιδιά μας».

[Πλαίσιο/Εικόνα στη σελίδα 8]

Κάθε Σπίτι και ένα Καζίνο

Χρησιμοποιώντας ένα ελάχιστο ποσό σε σύγκριση με αυτό που θα απαιτούνταν για τη δημιουργία νέων εγκαταστάσεων τυχερών παιχνιδιών, οι επιχειρήσεις τυχερών παιχνιδιών δημιουργούν τώρα ιστοσελίδες οι οποίες μπορούν να μετατρέψουν σε εικονικό καζίνο οποιοδήποτε σπίτι διαθέτει κομπιούτερ με πρόσβαση στο Ιντερνέτ. Στα μέσα της δεκαετίας του 1990, υπήρχαν περίπου 25 ιστοσελίδες τυχερών παιχνιδιών στο Ιντερνέτ. Το 2001 υπήρχαν πάνω από 1.200 ιστοσελίδες, και τα έσοδα από τα ηλεκτρονικά τυχερά παιχνίδια διπλασιάζονται κάθε χρόνο. Το 1997, αυτές οι ιστοσελίδες απέφεραν κέρδη 350 εκατομμυρίων ευρώ μέσω του δικτύου. Το 1998 απέφεραν επιπλέον 750 εκατομμύρια ευρώ. Το 2000, είχαν κέρδη 2,5 δισεκατομμύρια ευρώ, ενώ το 2003 αυτός ο αριθμός «αναμένεται να αυξηθεί σε 7,1 δισεκατομμύρια ευρώ», σύμφωνα με δημοσίευμα του ειδησεογραφικού πρακτορείου Ρόιτερ.

[Εικόνα στη σελίδα 6]

Οι προβληματικοί παίκτες, μεταξύ άλλων, στερούν από τις οικογένειές τους χρήματα με τα οποία θα αγόραζαν τροφή

[Εικόνα στη σελίδα 7]

Οι νέοι που παίζουν τυχερά παιχνίδια αυξάνονται με ανησυχητικό ρυθμό

[Εικόνα στη σελίδα 8]

Τα παιδιά των μανιωδών παικτών διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να γίνουν και τα ίδια προβληματικοί παίκτες