ΠΟΡΤΡΑΙΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ
Ρόμπερτ Μπόιλ
Οι θιασώτες της ιστορίας ίσως θυμούνται τον Ρόμπερτ Μπόιλ ως τον επιστήμονα που έδωσε το όνομά του στο νόμο του Μπόιλ—έναν φυσικό νόμο που εξηγεί τη σχέση μεταξύ της πίεσης και του όγκου των αερίων. Η κοσμοϊστορική του ανακάλυψη έθεσε τη βάση για αμέτρητες επιστημονικές εξελίξεις. Αλλά ο Ρόμπερτ Μπόιλ ήταν κάτι παραπάνω από ένας άξιος άνθρωπος των επιστημών. Ήταν επίσης άνθρωπος μεγάλης πίστης στον Θεό και στον εμπνευσμένο Του Λόγο, την Αγία Γραφή.
Ο ΜΠΟΪΛ γεννήθηκε το 1627 σε μια εύπορη οικογένεια στην Ιρλανδία, στο Κάστρο του Λίζμορ. Χρονικά, σχεδόν συνέπεσε με την έναρξη της εποχής της λογικής, όπως την αποκαλούν οι ιστορικοί. Επρόκειτο για μια περίοδο κατά την οποία διάφοροι σκεπτόμενοι άνθρωποι προσπαθούσαν να ελευθερώσουν την ανθρωπότητα από τις φανατικές αντιλήψεις που την κρατούσαν δέσμια αιώνες ολόκληρους. Ο Μπόιλ ταυτίστηκε με αυτόν το στόχο. Σε μια αυτοβιογραφία που περιγράφει τα πρώτα του χρόνια, δίνει στον εαυτό του το όνομα Φιλάρετος, δηλαδή «Αυτός που αγαπάει την Αρετή».
Η επιθυμία του να μαθαίνει την αλήθεια συνδυάστηκε με την εξίσου σφοδρή επιθυμία του να μοιράζεται με τους άλλους ό,τι μάθαινε. Υπήρξε πολυγραφότατος συγγραφέας, και το έργο του επηρέασε βαθιά πολλούς από τους συγχρόνους του, μεταξύ αυτών και τον διάσημο επιστήμονα Σερ Ισαάκ Νεύτωνα. Το 1660 ο Μπόιλ έγινε ένα από τα ιδρυτικά μέλη της Βασιλικής Εταιρίας, ενός επιστημονικού ιδρύματος που υπάρχει μέχρι σήμερα στο Λονδίνο.
ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΤΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ
Ο Μπόιλ αποκαλείται πατέρας της χημείας. Ακολούθησε μια εντελώς διαφορετική προσέγγιση από τους αλχημιστές της εποχής του. Εκείνοι κρατούσαν τα ευρήματά τους μυστικά ή τα κατέγραφαν με δυσνόητους όρους τους οποίους ελάχιστοι πέρα από τον κλειστό τους κύκλο καταλάβαιναν. Ο Μπόιλ όμως δημοσίευε ανοιχτά κάθε λεπτομέρεια της εργασίας του. Και επιπλέον, αντί να συμβιβάζεται με πατροπαράδοτες εικασίες, πίστευε ότι ένα συμπέρασμα πρέπει να τεκμηριώνεται με ελεγχόμενα πειράματα.
Τα πειράματά του υποστήριζαν την άποψη ότι η ύλη αποτελείται από κάποιου είδους σωματίδια, τα οποία συνδυάζονται με διάφορους τρόπους για να σχηματίσουν διάφορες ουσίες.
Ο τρόπος που προσέγγιζε την επιστημονική έρευνα συνοψίζεται εύστοχα στο φημισμένο του βιβλίο Σκεπτικιστής Χημικός (The Sceptical Chymist). Εκεί συστήνει στους επιστήμονες να μην είναι αλαζόνες ή δογματικοί αλλά να παραδέχονται τα λάθη τους. Ο Μπόιλ επέμενε ότι όσοι έχουν ισχυρές απόψεις πρέπει να κάνουν προσεκτική διάκριση ανάμεσα στα πράγματα που ξέρουν ότι είναι αλήθεια και στα πράγματα που νομίζουν ότι είναι αλήθεια.
Ο Μπόιλ επέμενε ότι όσοι έχουν ισχυρές απόψεις πρέπει να κάνουν προσεκτική διάκριση ανάμεσα στα πράγματα που ξέρουν ότι είναι αλήθεια και στα πράγματα που νομίζουν ότι είναι αλήθεια
ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΠΙΣΤΗΣ
Ο Μπόιλ ακολουθούσε την ίδια προσέγγιση και στα πνευματικά ζητήματα. Οι ανακαλύψεις του σχετικά με το σύμπαν και τη θαυμαστή κατασκευή των ζωντανών πλασμάτων τον έπεισαν για την ύπαρξη ενός Σχεδιαστή και Δημιουργού. Γι’ αυτό και απέρριψε το πνεύμα του αθεϊσμού που κέρδιζε συνεχώς έδαφος μεταξύ των διανοουμένων της εποχής του. Κατέληξε στο συμπέρασμα ότι δεν υπάρχει περίπτωση να χρησιμοποιεί κάποιος έντιμα τη δύναμη της λογικής του και να μην μπορεί να πιστέψει στον Θεό.
Ωστόσο, ο Μπόιλ δεν θεωρούσε ότι η ανθρώπινη λογική και μόνο ήταν ο δρόμος προς την αληθινή διαφώτιση. Διέκρινε την ανάγκη για κάποια αποκάλυψη από τον Θεό. Και αυτή η αποκάλυψη, όπως έλεγε ο ίδιος, ήταν ο Λόγος του Θεού, η Αγία Γραφή.
Μάλιστα, προβληματιζόταν βλέποντας τόσους και τόσους να μη γνωρίζουν τις Βιβλικές διδασκαλίες και να μην έχουν στερεό θεμέλιο για τις θρησκευτικές τους πεποιθήσεις. Μα πώς γίνεται, ρωτούσε, να εξαρτάται το πιστεύω κάποιου αποκλειστικά και μόνο από αυτό που πίστευαν οι γονείς του ή από τον τόπο όπου έτυχε να γεννηθεί; Ο Μπόιλ ανέπτυξε τη σφοδρή επιθυμία να βοηθήσει τους ανθρώπους να αποκτήσουν βαθύτερη γνώση για τη Γραφή.
Με αυτόν το σκοπό υπόψη, ο Μπόιλ έδωσε χρήματα για να υποστηρίξει την έκδοση της Αγίας Γραφής σε πολλές γλώσσες, όπως για παράδειγμα σε κάποιες που μιλούν οι ιθαγενείς της Βόρειας Αμερικής, αλλά και στην αραβική, στην ιρλανδική, στη μαλαϊκή και στην τουρκική. Έτσι λοιπόν, ο Ρόμπερτ Μπόιλ αποδείχτηκε χαρισματικός και συνάμα ταπεινός άνθρωπος, με μια ακόρεστη λαχτάρα να ανακαλύπτει την αλήθεια σε κάθε ζήτημα και να βοηθάει και άλλους να κάνουν το ίδιο.