شگفتیهای طبیعت
مخاط چسبناک حلزون بیصدف (لیسه)
استفاده از چسب در پیوند مجدّد دو طرف بافت زخم یا محل برش در جرّاحی به سالها قبل برمیگردد. اما در حال حاضر اکثر چسبهای موجود برای مصرف داخلی مناسب نیست زیرا باعث آزاد سازی سم در بدن میشود. این چسبها سفت شده و قابلیت چسبیدن به بافتهای خیس را ندارد. محققان با مطالعهٔ مخاط حلزون بیصدف (لیسه) a متوجه شدهاند که میتوان راه حلی برای این مشکل پیدا کرد.
به این موضوع توجه کنید: هنگامی که حلزون بیصدف احساس خطر میکند، از خود مادهای لزج ترشح میکند که به اندازهای چسبناک است که میتواند این موجود را به برگی خیس بچسباند. این مکانیزم دفاعی در حالی که حرکت این جانور را محدود میکند، از او محافظت میکند.
محققان در مخاط این جاندار عوامل متعددی یافتهاند که باعث تأثیرگذاری این ماده به عنوان یک چسب طبیعی میشود. برای مثال، این ماده از پیوند شیمیایی و جاذبهٔ الکترواستاتیکی بهره میبرد. این ماده به سطحی که این جانور بر روی آن قرار دارد نفوذ میکند و باعث میشود که حلزون به آن بچسبد و این ماده تحت فشار حالت ارتجاعی به خود میگیرد. محققان با الگو گرفتن از مخاط حلزون بیصدف، چسبی را درست کردهاند که محکمتر از چسبهای طبی کنونی است و این قابلیت را دارد که به بافتهای بدن بچسبد. همچنین گفته میشود که «همان طور که غضروف به استخوان میچسبد، این ماده میتواند به اعضای بدن بچسبد.»
محققان بر این باورند که این نوع چسب میتواند بخشی از ابزار کار هر جرّاح و جایگزینی برای بخیه و منگنهٔ پزشکی شود. بهعلاوه میتواند برای ترمیم غضروفها یا کاشت دستگاههای پزشکی در بدن مورد استفاده قرار گیرد. محققان با آزمایش این چسب جدید در پر کردن حفرهٔ قلب خوک و کبد موش دریافتهاند که عملکرد این چسب در نوع خود بینظیر است.
دانشمندان معمولاً با مطالعه در محیط زیست، راهحلهای فوقالعاده برای مشکلات رایج مییابند. دونالد اینگبِر، مدیر مؤسسهٔ تولید کنندهٔ این چسب چنین عنوان کرد: «تنها باید بدانیم دنبال چه چیزهایی در طبیعت بگردیم تا بتوانیم پدیدههایی اینچنینی را کشف کنیم.»
نظر شما چیست؟ آیا این چسب طبیعی موجود در مخاط حلزون بیصدف (لیسه) در اثر تکامل به وجود آمده یا یک طراح پشت این شگفتی طبیعت بوده است؟
a نام علمی این حلزون بیصدف آریون تیره میباشد.