«الف و ی» بر چه کسی یا چه چیزی دلالت دارد؟
پاسخ کتاب مقدّس
عبارت «الف و ی» بر یَهُوَه، خدای قادر مطلق دلالت دارد. این اصطلاح سه مرتبه در کتاب مقدّس آمده است.—مکاشفه ۱:۸؛ ۲۱:۶؛ ۲۲:۱۳. a
چرا خدا خود را «الف و ی» خطاب میکند؟
«الف و ی» ترجمهای از اولین و آخرین حرف در الفبای زبان یونانی است؛ یعنی زبانی که کتابهای مَتّی تا مکاشفه به آن نگاشته شده است. استفاده از اولین و آخرین حرف الفبای یونانی نشان میدهد که تنها یَهُوَه «آغاز و پایان» است. (مکاشفه ۲۱:۶ ) او از ازل خدای قادر مطلق بوده و تا ابد نیز چنین خواهد بود. یَهُوَه تنها کسی است که وجود ازلی و ابدی دارد.—مزمور ۹۰:۲.
«نخستین و آخرین» کیست؟
کتاب مقدّس از این عبارت در اشاره به دو شخص، یعنی یَهُوَه خدا و عیسی مسیح استفاده میکند، اما مفهوم آن در مورد هر یک از این دو شخص متفاوت است. به دو نمونه توجه کنید:
در اِشَعْیا ۴۴:۶ یَهُوَه میگوید: «من اوّلم و من آخر، و جز من خدایی نیست.» یَهُوَه در اینجا به این نکتهٔ اصلی اشاره میکند که او خدای حقیقی و ابدی است. (تَثنیه ۴:۳۵، ۳۹) در این صورت، مفهوم «اول و آخر» با «الف و ی» یکی است.
علاوه بر این، در مکاشفه ۱:۱۷، ۱۸ و ۲:۸ اصطلاح «نخستین و آخرین [به یونانی، ‹پْروتُس› و ‹اسخَتُس›]» آمده است، نه «الف و ی [به یونانی، ‹الفا› و ‹اُمگا›].» مضمون این آیات به کسی اشاره میکند که جان سپرد و سپس به زندگی بازگشت. از این رو، این آیات به خدا اشاره نمیکند چون خدا ابدی است و هرگز نمیمیرد. (حَبَقوق ۱:۱۲، ترجمهٔ دری) اما عیسی مُرد و رستاخیز یافت. (اعمال ۳:۱۳-۱۵) عیسی نخستین انسانی بود که به صورت روحی فناناپذیر در آسمان یعنی جایی که «همیشه و تا ابد زنده» است، رستاخیز یافت. (مکاشفه ۱:۱۸؛ کولُسیان ۱:۱۸) از آن پس، عیسی است که مردگان را رستاخیز خواهد داد. (یوحنا ۶:۴۰، ۴۴) بنابراین عیسی آخرین انسانی نیز بود که مستقیماً به دست یَهُوَه خدا رستاخیز داده شد. (اعمال ۱۰:۴۰) با توجه به نکات فوق، بجاست که عیسی «نخستین و آخرین» نامیده شود.
آیا مکاشفه ۲۲:۱۳ ثابت میکند که عیسی همان «الف و ی» است؟
خیر. در این آیه مشخص نیست که سخنگو چه کسی است و در این باب از مکاشفه، افراد متفاوتی سخنگو هستند. پروفسور ویلیام بارکلی در این مورد نوشت: «از قرار معلوم، ترتیب خاصّی در بیان مطالب این باب وجود ندارد و اغلب، شناسایی سخنگو بسیار دشوار است.» («مکاشفهٔ یوحنا، جلد دوم، نسخهٔ ویرایششده،» صفحهٔ ۲۲۳ به انگلیسی) b از این رو، عبارت «الف و ی» در مکاشفه ۲۲:۱۳ بر همان شخصی دلالت دارد که در آیات دیگر کتاب مکاشفه نیز این اصطلاح در مورد او به کار رفته است، یعنی یَهُوَه خدا.
a در ترجمهٔ قدیم به زبان فارسی، این اصطلاح به شکل «الف و یا» در مکاشفه ۱:۱۱ نیز یافت میشود. اما این عبارت در کهنترین دستنوشتههای یونانی به چشم نمیخورد و ظاهراً بعدها به نسخههای رونوشتشدهٔ کتاب مقدّس اضافه شده است. از این رو، اکثر ترجمههای جدید، این اصطلاح را در این آیه به کار نمیبرند.
b Volume 2 Revised Edition The Revelation of John