چگونه می‌توان بر احساسات منفی غلبه کرد؟‏

آیا شما هرگز با احساسات منفی روبرو بوده‌اید؟‏ چنین مشکلی گریبانگیر اکثر مردم بوده است،‏ چرا که امروزه،‏ مردم درگیر فشارهای اقتصادی،‏ خشونت‌های گوناگون و اعمال و رفتارهایی بدخواهانه هستند.‏ پس جای تعجب نیست که بسیاری از غم و اندوه شدید،‏ احساس تقصیر و گناه و بی‌ارزشی رنج می‌برند.‏

چنین احساساتی می‌تواند مضر و زیان‌آور باشد و ممکن است اعتمادبه‌نَفْس،‏ شادی و قدرت استدلال را از ما بگیرد.‏ کتاب مقدّس چنین می‌گوید:‏ ‹اگر در روز تنگی سستی نمایی،‏ قوّت تو کم می‌شود.‏› (‏امثال ۲۴:‏۱۰‏)‏ ما باید توان و قدرت کافی داشته باشیم تا بتوانیم مشکلات روزگارمان را متحمّل شویم.‏ از این رو،‏ ضروریست که احساسات منفی را تحت کنترل نگاه داریم.‏ *

کتاب مقدّس برای مقابله با احساسات منفی راه‌حل‌های مفیدی را پیشنهاد می‌کند.‏ یَهُوَه خدا،‏ آفریدگار عالم که به نیازهای بشر رسیدگی می‌کند،‏ نمی‌خواهد که زیر بار دلسردی و ناامیدی خرد شویم.‏ (‏مزمور ۳۶:‏۹‏)‏ بیایید به بررسی سه راهی بپردازیم که کلام خدا چگونگی غلبه یافتن بر احساسات منفی را به ما نشان می‌دهد.‏

بدانید که خدا به شما توجه و علاقه دارد

برخی می‌پندارند که خدا با مسائلی بس مهم‌تر درگیر است و توجهی به احساسات آنان ندارد.‏ آیا شما هم این طور فکر می‌کنید؟‏ در حقیقت،‏ کتاب مقدّس به ما اطمینان می‌دهد که آفریدگارمان نسبت به احساسات ما بی‌تفاوت نیست.‏ مزمورنویس چنین گفت:‏ «خداوند نزدیک شکسته‌دلان است و آنها را از ناامیدی نجات می‌دهد.‏» (‏مزمور ۳۴:‏۱۸‏،‏ مژده برای عصر جدید‏)‏ چقدر مایهٔ دلگرمی و قوّت قلب ماست که می‌دانیم که قادر مطلق و سلطان عالم در سختی‌ها و مصیبت‌ها،‏ به هر یک از ما نزدیک است!‏

خدا سرد و بی‌احساس نیست.‏ کتاب مقدّس می‌گوید که «خدا محبت است.‏» (‏۱یوحنا ۴:‏۸‏)‏ او به انسان‌ها عشق می‌ورزد و با رنج‌دیدگان همدردی می‌کند.‏ برای نمونه،‏ هنگامی که حدود ۳۵۰۰ سال پیش،‏ اسرائیلیان زیر یوغ بندگی مصریان بودند،‏ یَهُوَه خدا چنین گفت:‏ «من دیدم که قوم برگزیدهٔ من در مصر ظلم زیادی را متحمّل شدند.‏ من گریه و زاری آن‌ها را شنیده‌ام و از همه رنج و عذابی که کشیده‌اند،‏ آگاهم.‏ بنابراین،‏ آمده‌ام تا آن‌ها را از دست مصری‌ها نجات بدهم.‏» —‏ خروج ۳:‏۷،‏ ۸‏،‏ ترجمهٔ دری.‏

خدا از حال و احساس ما کاملاً با خبر است،‏ چرا که «اوست که ما را آفرید.‏» (‏مزمور ۱۰۰:‏۳‏،‏ ترجمهٔ هزارهٔ نو‏)‏ بنابراین،‏ حتی اگر فکر کنیم که هیچ کس احساساتمان را درک نمی‌کند می‌توانیم مطمئن باشیم که خدا ما را درک می‌کند.‏ در کلام خدا می‌خوانیم:‏ «خداوند مثل انسان نمی‌نگرد،‏ زیرا که انسان به ظاهر می‌نگرد و خداوند به دل می‌نگرد.‏» (‏۱سموئیل ۱۶:‏۷‏)‏ حتی عمیق‌ترین احساسات‌مان نیز از نظر خدا دور نیست.‏

البته،‏ یَهُوَه خدا از خطاها و اشتباهات ما نیز آگاه است،‏ با این حال چقدر سپاسگزاریم که آفریدگار مهربانمان بخشنده است.‏ خدا به داود،‏ یکی از نویسندگان کتاب مقدّس،‏ چنین الهام کرد:‏ «چنانکه پدر بر فرزندان خود رئوف است،‏ همچنان خداوند نیز بر ترسندگان خویش رأفت می‌کند.‏ زیرا سرشتِ ما را می‌داند،‏ و به یاد دارد که ما خاک هستیم!‏» (‏مزمور ۱۰۳:‏۱۳،‏ ۱۴‏،‏ ترجمهٔ هزارهٔ نو‏)‏ ممکن است که ما تنها ضعف‌ها و اشکالات خود را ببینیم،‏ اما خدا به شکلی متفاوت به ما  می‌نگرد.‏ او به خصوصیات خوب ما نیز توجه دارد و زمانی که از خطاهای خود توبه می‌کنیم،‏ ما را می‌بخشد و بدی‌های ما را نادیده می‌گیرد.‏ —‏ مزمور ۱۳۹:‏۱-‏۳،‏ ۲۳،‏ ۲۴‏.‏

از این رو،‏ هنگامی که احساس بی‌ارزشی و پوچی همچون آفتی به جان ما می‌افتد،‏ باید مصمم باشیم که بر این احساس خود چیره شویم.‏ در این شرایط،‏ باید به یاد داشته باشیم که دید خدا نسبت به ما چگونه است.‏ —‏ ۱یوحنا ۳:‏۲۰‏.‏

با خدا دوستی‌ای نزدیک برقرار کنید

اگر دیدی همانند خدا نسبت به خود داشته باشیم چه فایده‌ای می‌بریم؟‏ در واقع بهتر می‌توانیم بر احساسات خود غلبه کنیم و قدم بعدی را در جهت دوستی با خدا بر داریم.‏ آیا چنین امری ممکن است؟‏

یَهُوَه خدا،‏ همچون پدری مهربان مشتاق است که به ما یاری رساند تا دوستی‌ای نزدیک با او داشته باشیم.‏ کتاب مقدّس ما را چنین ترغیب می‌کند:‏ «به خدا نزدیک شوید،‏ که او نیز به شما نزدیک خواهد شد.‏» (‏یعقوب ۴:‏۸‏)‏ به این واقعیت شگفت‌انگیز بیندیشید:‏ با وجود ضعف‌ها و نقص‌هایی که هر یک از ما داریم،‏ می‌توانیم به سلطان عالم نزدیک شویم و با او دوستی‌ای گرم و صمیمی داشته باشیم.‏

خدا در کتاب مقدّس خودش را به ما معرفی می‌کند،‏ چرا که می‌خواهد او را بشناسیم.‏ با خواندن مرتب کتاب مقدّس می‌توانیم خصوصیات جذاب خدا را بیاموزیم.‏ همچنان که بر این خصوصیات تعمّق می‌کنیم،‏ خود را به او نزدیک‌تر حس خواهیم کرد و بهتر پی خواهیم برد که او چه پدر مهربان و دلسوزی است.‏

تأمّل و تعمّق عمیق بر مطالبی که از کتاب مقدّس می‌خوانیم،‏ فواید دیگری نیز در بر دارد.‏ برای نمونه،‏ به خدا نزدیک می‌شویم و افکار او به دل و ذهن ما راه می‌یابد.‏ در حقیقت،‏ با این کار اجازه می‌دهیم که افکار خدا ما را هدایت و اصلاح کند و به ما قوّت قلب و دلگرمی دهد.‏ به خصوص زمانی که افکار و احساساتمان ما را نگران و مشوّش می‌سازد باید به این امر بپردازیم.‏ این واقعیت در کتاب مقدّس چنین بیان شده است:‏ «هنگامی‌که فکرم ناراحت و دلم بی‌قرار است،‏ ای‌خداوند،‏ تو مرا دلداری می‌دهی و به من آسودگی خاطر می‌بخشی.‏» (‏مزمور ۹۴:‏۱۹‏،‏ ترجمهٔ تفسیری‏)‏ کلام خدا می‌تواند مایهٔ تسلّی و آرامشِ خاطر ما شود.‏ اگر پیام آن را متواضعانه پذیرا باشیم،‏ می‌توانیم احساسات منفی را رفته‌رفته تقلیل دهیم و جای آن را با آرامش و تسلّی‌ای که از طرف خداست پر کنیم.‏ از این رو،‏ یَهُوَه خدا همچون پدر و مادری که فرزند آزرده خاطر و ناراحت خود را دلداری می‌دهند،‏ به ما آرامشِ خاطر و تسلّی می‌بخشد.‏

راه دیگری که می‌توان دوست خدا گشت،‏ گفتگوی همیشگی با اوست.‏ کتاب مقدّس به ما اطمینان می‌دهد که «هر گاه چیزی بر طبق ارادهٔ وی درخواست کنیم،‏ ما را می‌شنود.‏» (‏۱یوحنا ۵:‏۱۴‏)‏ ما می‌توانیم هر گونه ترس و نگرانی خود را در دعا با خدا مطرح کنیم و از او تقاضای کمک نماییم.‏ اگر سفرهٔ دل خود را پیش خدا بگشاییم،‏ از او آرامش و تسلّی خواهیم یافت.‏ پولُس رسول چنین نوشت:‏ «در هر چیز  با دعا و استغاثه،‏ همراه با شکرگزاری،‏ درخواستهای خود را به خدا ابراز کنید.‏ بدین‌گونه،‏ آرامش خدا که فراتر از تمامی عقل است،‏ دلها و ذهنهایتان را در مسیحْ عیسی محفوظ نگاه خواهد داشت.‏» —‏ فیلیپیان ۴:‏۶،‏ ۷‏.‏

اگر کتاب مقدّس را مرتب بخوانید،‏ بر آنچه می‌آموزید،‏ تعمّق نمایید و با خدا راز و نیاز کنید،‏ بدون شک حس خواهید کرد که به پدر آسمانی‌تان نزدیک‌تر و دلبسته‌تر می‌شوید.‏ نزدیکی و دلبستگی به یَهُوَه خدا،‏ سلاحی قوی برای مبارزه با احساسات منفی است.‏ چه راه مفید دیگری را می‌توان هدف خود ساخت؟‏

به آینده‌ای روشن چشم دوزید

حتی در شرایط سخت و توان‌فرسا نیز،‏ می‌توان به آنچه که  مثبت و خوشایند است،‏ تمرکز کرد.‏ چگونه؟‏ خدا در کلامش به ما وعدهٔ قطعی‌ای در مورد آینده داده است.‏ پِطرُس رسول  این آیندهٔ شگفت‌انگیز را چنین جمع‌بندی می‌کند:‏ «در انتظار آسمان‌ها و زمین جدید می‌باشیم که در آن‌ها فقط عدالت و راستی حکمفرما خواهد بود،‏ زیرا این وعدهٔ خداست.‏» (‏۲پِطرُس ۳:‏۱۳‏،‏ ترجمهٔ تفسیری‏)‏ این آیه به چه مفهوم است؟‏

عبارت ‹آسمان‌های جدید› به حکومتی اشاره دارد که پادشاه آن عیسی مسیح است.‏ «زمین جدید» به مفهوم جامعهٔ نوینی است که مورد قبول خداست.‏ در آینده،‏ تحت حکمرانی ‹آسمان‌های جدید› انسان‌های وفادار از قید هر آنچه که مسبب احساسات منفی است،‏ رها می‌شوند.‏ کتاب مقدّس به ما اطمینان می‌دهد که خدا «هر اشکی را از چشمان آنها پاک خواهد کرد.‏ و دیگر مرگ نخواهد بود؛‏ و ماتم و شیون و درد وجود نخواهد داشت.‏» —‏ مکاشفه ۲۱:‏۴‏.‏

یقیناً شما نیز موافقید که این سخنان،‏ شادی‌آور و دلگرم‌کننده است.‏ به همین دلیل کتاب مقدّس آینده‌ای را که خدا برای مسیحیان حقیقی تدارک دیده،‏ «امید مبارک» خوانده است.‏ (‏تیتوس ۲:‏۱۳‏)‏ اگر افکار خود را روی وعده‌های خدا  برای آیندهٔ بشر متمرکز کنیم و این که چرا این وعده‌ها قابل اعتماد و قطعی است،‏ می‌توانیم هر گونه افکار و احساسات منفی را از خود دور سازیم.‏ —‏ فیلیپیان ۴:‏۸‏.‏

کتاب مقدّس این امید را که انسان‌ها روزی نجات می‌یابند،‏ به کلاهخود تشبیه می‌کند.‏ (‏۱تِسالونیکیان ۵:‏۸‏)‏ در زمان گذشته،‏ یک سرباز هیچ گاه بدون کلاهخود جرأت وارد شدن به میدان جنگ را نداشت.‏ او می‌دانست که استفاده از کلاهخود اثر ضربه‌ها و تیرهای دشمن را کم می‌سازد،‏ بدون این که جراحتی به او وارد شود.‏ همان طور که کلاهخود از سر محافظت می‌کند،‏ امید نیز از ذهن محافظت می‌کند.‏ تفکّر در مورد آنچه که امیدبخش است،‏ افکار و احساسات ما را از منفی‌بافی و نگرانی‌ها دور می‌سازد.‏

پس می‌توان دید که احساسات منفی قابل رفع است و شما نیز می‌توانید بر آن غلبه یابید.‏ در مورد این که یَهُوَه چه دیدی نسبت به ما دارد،‏ فکر کنید؛‏ به او نزدیک‌تر شوید و به امید خود چشم دوزید.‏ پس بیایید با اطمینان کامل در انتظار روزی باشیم که احساسات منفی برای همیشه از میان خواهد رفت.‏ —‏ مزمور ۳۷:‏۲۹‏.‏

‏[پاورقی]‏

‏[نکتهٔ برجسته‌شده در صفحهٔ ۲۷]‏

‏«غم‌های ایشان را می‌دانم.‏» —‏ خروج ۳:‏۷،‏ ۸

‏[نکتهٔ برجسته‌شده در صفحهٔ ۲۸]‏

‏«فکرم ناراحت و دلم بی‌قرار است،‏ ای خداوند،‏ تو مرا دلداری می‌دهی و به من آسودگی‌خاطر می‌بخشی.‏» —‏ مزمور ۹۴:‏۱۹‏،‏ ترجمهٔ تفسیری

‏[نکتهٔ برجسته‌شده در صفحهٔ ۲۹]‏

‏«آرامش خدا که فراتر از تمامی عقل است،‏ دلها و ذهنهایتان را در مسیحْ عیسی محفوظ نگاه خواهد داشت.‏»‏

فیلیپیان ۴:‏۷

‏[کادر/‏تصویر در صفحهٔ ۲۹]‏

آیاتی در مورد یَهُوَه خدا که ما را دلگرم می‌کند

‏«خداوند پیش روی وی عبور کرده،‏ ندا درداد که ‹یَهُوَه،‏ یَهُوَه،‏ خدای رحیم و رئوف و دیرخشم و کثیراحسان و وفا.‏›» —‏ خروج ۳۴:‏۶‏.‏

‏«خداوند به تمام جهان چشم دوخته است تا کسانی را که از دل و جان به او وفادارند،‏ بیابد و به آنان قوّت ببخشد.‏» —‏ ۲تواریخ ۱۶:‏۹‏،‏ ترجمهٔ تفسیری.‏

‏«خداوند نزدیک شکسته‌دلان است و آنها را از ناامیدی نجات می‌دهد.‏» —‏ مزمور ۳۴:‏۱۸‏،‏ مژده برای عصر جدید.‏

‏«تو خدای مهربان و بخشنده هستی.‏» —‏ مزمور ۸۶:‏۵‏،‏ مژده برای عصر جدید.‏

‏«خداوند برای همگان نیکوست،‏ و رحمت او بر تمامی کارهای دست اوست.‏» —‏ مزمور ۱۴۵:‏۹‏،‏ ترجمهٔ هزارهٔ نو.‏

‏«من که یَهُوَه خدای تو هستم دست راست تو را گرفته،‏ به تو می‌گویم:‏ ‹مترس زیرا من تو را نصرت خواهم داد.‏›» —‏ اِشَعْیا ۴۱:‏۱۳‏.‏

‏«سپاس بر خدا .‏ .‏ .‏ که پدر رحمتها و خدای بخشندهٔ همهٔ دلگرمیهاست.‏» —‏ ۲قُرِنتیان ۱:‏۳‏.‏

‏«خواهیم توانست دل خود را در حضور خدا مطمئن سازیم،‏ یعنی هر گاه دلمان ما را محکوم کند.‏ زیرا خدا بزرگتر از دلهای ما است و از همه چیز آگاه است.‏» —‏ ۱یوحنا ۳:‏۱۹،‏ ۲۰‏.‏

‏[کادر/‏تصویر در صفحهٔ ۳۰]‏

آنانی که بر احساسات منفی خود غلبه می‌یابند

«پدر من الکلی است و خیلی باعث رنج و عذاب من شده است.‏ تا آنجایی که یادم می‌آید،‏ همیشه احساس بی‌ارزش بودن می‌کردم و این آزارم می‌داد.‏ اما زمانی که با یکی از شاهدان یَهُوَه شروع به بررسی کتاب مقدّس کردم،‏ در مورد وعدهٔ زندگی ابدی روی زمین مطالبی یاد گرفتم.‏ این وعده،‏ دل و ذهنم را پر از شادی ساخت.‏ خواندن مرتب کتاب مقدّس،‏ بخشی از زندگی‌ام شد.‏ کتاب مقدّس همیشه نزدیکم است.‏ هر وقت احساسات منفی به سراغم می‌آید،‏ آن را باز می‌کنم و آیات تسلّی‌بخشش را می‌خوانم.‏ خواندن خصوصیات جذاب خدا به من اطمینان می‌دهد که واقعاً در نظر او ارزشمندم.‏» —‏ کاتیا،‏ خانمی ۳۳ ساله.‏ *

«من به الکل،‏ ماریجوانا،‏ کوکائین،‏ کراک کوکائین و استنشاق مواد اعتیادآور معتاد بودم.‏ تقریباً تمام دار و ندارم را از دست دادم و اعتیاد مرا به خاک سیاه نشاند.‏ اما پس از این که شاهدان یَهُوَه با من تدریس کتاب مقدّس را شروع کردند،‏ زندگی‌ام از این رو به آن رو شد.‏ به مرور زمان،‏ توانستم رابطهٔ نزدیکی با خدا برقرار کنم.‏ با وجود این که هنوز هم با احساس گناه و بی‌ارزشی مبارزه می‌کنم،‏ اما یاد گرفته‌ام که به بخشش،‏ لطف و محبت خدا متکی باشم.‏ مطمئنم که خدا همواره قدرت لازم را به من خواهد داد تا بر احساسات منفی‌ام غلبه کنم.‏ آشنایی با تعلیمات کتاب مقدّس بهترین رویدادِ زندگی‌ام بوده است.‏» —‏ رِناتو،‏ مردی ۳۷ ساله.‏

«از دوران کودکی عادت داشتم که خودم را با برادر بزرگم مقایسه کنم.‏ در مقابل او،‏ همیشه احساس حقارت می‌کردم.‏ هنوز هم که هنوزه،‏ اعتمادبه‌نَفْس کمی دارم و به توانایی‌هایم شک می‌کنم.‏ اما همیشه سعی می‌کنم که با این ضعف‌ام بجنگم.‏ به خاطر همین،‏ مرتب به یَهُوَه دعا می‌کنم و او نیز به کمک من می‌آید که بر این نقطه ضعفم غلبه کنم.‏ چه قدر دلگرم‌کننده است که یَهُوَه حقیقتاً مرا دوست دارد و به فکر من است!‏» —‏ روبرتا،‏ خانمی ۴۵ ساله.‏

‏[پاورقی]‏