Cava e Kaya na iVolatabu me Baleti Taniela?
Kena isau vakaivolatabu
O Taniela e dua na parofita Jiu ivakaraitaki vinaka, e bula ena ikaono kei na ikavitu ni senitiuri B G V. E vukei koya na Kalou me tukuna na ibalebale ni tadra, raivotu me baleta na veigauna se bera mai, e uqeti koya tale ga me vola na ivola e vakayacani vua.—Taniela 1:17; 2:19.
O Cei o Taniela?
A susu e Juta na matanitu e tiko kina na koro o Jerusalemi, kei na nodra valenisoro na Jiu. Ena 617 B.G V, e vakarusai Jerusalemi o Nepukanesa na tui kei Papiloni, qai kauti ira vakavesu “na turaga dokai ena vanua.” (2 Tui 24:15; Taniela 1:1) De dua a cauravou tiko o Taniela ena gauna e kau vakavesu kina.
E kau o Taniela kei ratou na nona itokani o Setareki, Mesake, kei Apeteniko ena valenitui e Papiloni. Eratou lai vakavulici me ratou veiqaravi vakamatanitu. Dina ni ratou vakaukauataki me ratou cakava eso na ka e sega ni salavata kei na nodratou vakabauta, ia ratou yalodina tu ga vei Jiova. (Taniela 1:3-8) Oti e tolu na yabaki nodratou vakavulici, e vakacaucautaki ratou o Tui Nepukanesa ena kila ka kei na vuku e tu vei ratou. E kaya ni “ratou vuku vakatini ni vakatauvatani kei ira kece na bete daucakaiba, kei ira na daurairai ena nona matanitu taucoko.” E mani digitaki Taniela kei ratou na nona itokani me ratou veiqaravi ena valenitui.—Taniela 1:18-20.
Oti e vica vata na yabaki, rairai sa yabaki 90 kina o Taniela e vakaroti me lako ina valenitui. A veiliutaki tiko e Papiloni ena gauna qori o Pelisasari, e kerei Taniela me tukuna na ibalebale ni volavola e laurai tu e lalaga. Ena veidusimaki vakalou e tukuna kina o Taniela ni na ravuti Papiloni na matanitu o Mitia kei Perisia. A qai yaco dina qori ena bogi tiko ga ya.—Taniela 5:1, 13-31.
Ni veiliutaki o Mitia kei Perisia e digitaki sara o Taniela me dua na vakailesilesi levu, qai vakacerecerei koya o Tui Taraiase ena matanitu taucoko. (Taniela 6:1-3) Na levu ni nodratou vuvu eso tale na vakailesilesi, ratou bukiveretaki Taniela me biu ena qara ni laione, ia e qai vakabulai koya o Jiova. (Taniela 6:4-23) Ni sa qase o Taniela e rairai vua e dua na agilosi, qai tukuna vua vakarua ni o koya e dua na “tamata mareqeti vakalevu.”—Taniela 10:11, 19.
Sarava na italanoa ni ka e yaco dina ena wase rua ni drama vakaivolatabu, Taniela:Dei tu ga Nona Vakabauta.