ITALANOA NI NONA BULA
Ratou Mai Veitacini Vakayalo na Sisita ni Katolika
“SA RAUTA,” e kailavaka o Araceli e gone vei au. “Au sega tale ni via rogoca e dua na ka me baleta nomu lotu, e vakasisila sara ga. Au sevaki iko!” Au sa yabaki 91 qo, ia au se nanuma vinaka tu ga na kena mositi au na veivosa ya. Ia me vaka e kaya na Dauvunau 7:8: “E vinaka na itinitini ni dua na ka, e ca na kena itekitekivu.” Qori sara ga na ka e qai yaco.—Felisa.
Felisa: Au susu ena vuvale daulotu. E 13 na wekaqu era bete se ra vakaitutu ena lotu Katolika. Na tuitabu mada ga o John Paul II e tauca na vosa ni vakanuinui vinaka vua e dua na wekai Na, e bete qai dau veivakavulici ena koronivuli ni lotu Katolika. E sega ni levu sara na ka keitou taukena. E daunikaukamea o tamaqu, e cakacaka e tuba o tinaqu. Keitou le walu na gone, au qase duadua.
E yaco na veivaluvaluti vakalewenivanua e Sipeni niu yabaki 12. E bala sara i valeniveivesu o tamaqu ni oti qori. E sega ni taleitaka na matanitu na nona rai me baleta noda dui lewai keda ga. E dredre nona vakani keitou o Na, mani tukuna e dua nona itokani me ratou vakau e tolu na taciqu —Araceli, Lauri, kei Ramoni—ina dua na vale ni sisita i Bilbao, Sipeni. Eratou na sega ni walokai kina.
Araceli: Ena gauna ya, au se qai yabaki 14, o Lauri yabaki 12, o Ramoni yabaki 10. E dredre dina neitou veitalatala. Keitou dau sasamaki e Bilbao. Oti e rua na yabaki, keitou vakau ina dua na vale levu ni sisita mai Zaragoza, era dau qaravi kina na itabaqase. Keitou dau sasamaki e valenikuro, qo e cakacaka veivakaocai dina vua e dua na itabagone.
Felisa: Ni ratou gole i Zaragoza na taciqu, rau nanuma kina o tinaqu kei na dua na bete, e noqu momo tale ga, meu lai cakacaka e kea. Rau raica niu na yawaka kina e dua na tagane e sa taleitaki au tiko. Ia me vaka niu daulotu, au taleitaka meu lai tiko vakalailai e kea. Au dau gole ena Misa e
veisiga. Au dau vakasamataka tale tu ga meu daukaulotu me vakataki dua keirau veitatacini e vakailesilesi tiko ni lotu Katolika mai Aferika.Era sega ni uqeti au na sisita meu qarava na Kalou ena so tale na vanua, e vaka tale meu vesu tu eke. Ni oti gona e dua na yabaki, au nanuma meu lesu i vale meu lai qaravi noqu momo, e bete. Dina niu na cakava na cakacaka ni vale, ia keirau na cavuqaqataka tale ga na Rosario (nodra masumasu na katolika) ena veiyakavi. Au dau taleitaka tale ga na tuva senikau e valenilotu, kena vakaisulutaki na ivakatakarakara i Meri kei ira na “sanito.”
Araceli: Ia e veisau neitou bula. Ni oti na imatai ni noqu bubului, era vakatulewataka na sisita me keitou sa veitalatala. O Ramoni e tiko ga i Zaragoza, o Lauri e gole i Valencia, au vakau i Madrid, qo na vanua au lai bubului tale kina. Ena vale ni sisita i Madrid, e vakarautaki kina nodra itikotiko na gonevuli, itabaqase, kei na so tale na vulagi, e levu dina kina na cakacaka. Au dau qaravi ira na malumalumu.
Au nanuma sara ga ni na vakamarautaki au na veiqaravi vakasisita. Au namaka me wiliki na iVolatabu, me kilai tale ga. Ia e sega ni dua e veivosakitaka na Kalou se o Jisu, sega tale ga ni vakayagataki eke na iVolatabu. Au vulica ga eso na vosa vakaLatina, nodra bula na “sanito,” kei na nona sokaloutaki o Meri. E levu ga na cakacaka kaukaua.
Dua na ka noqu lomaocaoca, au mani gole vua na neimami iliuliu. Au tukuna vua ni sega ni yaga noqu cakacaka vakaukaua mera rawa ilavo vakailawaki ga kina eso, ni ratou vinakata tu na veivuke noqu vuvale. E lokataki au ena sela ni nanuma niu na veisautaka noqu rai, meu kua tale ga ni biubiu.
Era sereki au vakatolu na sisita ena nodra via kila keu via biubiu. Ia ni sega ni veisau na lomaqu, era tukuna meu vola, “Au na biubiu niu via qaravi Setani, sega ni Kalou.” Au kurabui sara ga, ia au na sega tu ga ni cakava qori, dina niu via biubiu. Au mani kerea meu raica e dua na bete meu tukuna vua na ka e yaco. E tuvanaka o koya ina tabacakacaka meu lesu i Zaragoza. Oti e vica na vula, sa qai soli na galala meu biubiu. Sega ni dede rau sa biuta tale ga o Lauri kei Ramoni na vale ni sisita rau tiko kina.
TAWASEI KEITOU E DUA NA IVOLA VAKATABUI
Felisa: Toso na gauna au vakawati qai gole i Cantabria. Au se lako tiko ga ena Misa. Dua na
Sigatabu a vakarogoi e dua na itukutuku veivakurabuitaki. E kacivaka na italatala ena levu ni nona cudru, “Raica na ivola qo!” qai dusia na ivola Na Ka Dina sa Basika Ki na Bula Tawamudu. E tomana, “Ke solia vei iko e dua na ivola qo, mo solia vei au se viritaka laivi!”E sega vei au na vola ya, ia au vinakata sara ga e dua. Ni oti e vica na siga e tukituki yani e rua na iVakadinadina i Jiova rau qai solia na ivola e “vakatabui.” Ena bogi tiko ga ya au wilika kina na ivola. Ni rau lesu yani na marama ya, au vinakata sara ga meu vulica na iVolatabu.
E tara na lomaqu na ka dina. Au sa qai lomani Jiova ga vakalevu qai gugumatua ena cakacaka vakaitalatala. Au papitaiso ena 1973. E sega ni rawarawa meu wasea na ka dina vei ratou noqu vuvale, ia au cakava ena kena levu au rawata. Me vaka ga au vakamacalataka mai ena itekitekivu, ratou tusaqata vakaukaua na noqu vakabauta, vakauasivi na taciqu o Araceli.
Araceli: Na veika ca au sotava mai na vale ni sisita e vakavuna meu cudrucudru. Ia au se lako tiko ga ena Misa ena Sigatabu, qai cavuta tiko ga na Rosario e veisiga. Au se vinakata tiko ga meu kila vinaka na iVolatabu, au kerea tale ga nona veivuke na Kalou. Dua na ka nona marautaka o Felisa na ka e tukuna me baleta nona vakabauta, au lai nanuma kina ni sa sivia tale nona via lotu. Au sega sara ga ni duavata kei na ka e tukuna.
Ni oti e vica na yabaki, au lesu tale i Madrid meu lai cakacaka qai vakamau. Toso na gauna, au sa dau vakatitiqa. Au raica nira sega ni dau bulataka na ivakavuvuli ena Kosipeli o ira na dau gole ena Misa. Au mani tinia na noqu lai lotu. Au sega ni via vakabauta tale na “sanito,” na vakatutusa, se na kama i eli. Au biuta laivi na ivakatakarakara e tu vei au. Au sega ni vakadeitaka ke donu tiko na ka au cakava. Dua na ka noqu yalolailai, ia au kerea tiko ga vua na Kalou: “Au vinakata meu kilai kemuni. Ni vukei au!” Au nanuma lesu nodra dau lako mai vale na iVakadinadina i Jiova, ia au sega vakadua ni dolava na katuba. Au sa sega ni nuitaka e dua na lotu.
Ena yabaki 1980 vakacaca, na taciqu o Lauri kei Ramoni rau tiko mai Varanise kei Sipeni, erau sa tekivu vulica na iVolatabu kei ira na iVakadinadina. Au nanuma ni rau sa vakacalai me vakataki Felisa. E muri au sotava e dua na marama o Angelines e iVakadinadina i Jiova, keirau veitokani vinaka sara. Levu na gauna rau sureti au vakaveiwatini meu vulica na iVolatabu. Dina niu vakatitiqa, ia erau liaca niu vinakata dina meu kila na iVolatabu. Au sa mani tukuna ga vei rau: “Sa donu. Au na vuli, ia meu vakayagataka ga noqu iVolatabu,” qori na ivakadewa na Nácar-Colunga.
VAKADUAVATATAKI KEITOU NA IVOLATABU
Felisa: Niu papitaiso ena 1973, e rauta ni 70 na iVakadinadina era tiko ena siti o Santander, na koroturaga kei Cantabria mai Sipeni. Me vakaoti na yalava taucoko, ena vinakati me keimami vodo basi mada qai vodo motoka e muri. Keimami lako ena veikorokoro me yacova ni sa tarai na vica na drau na koro ena yasayasa ya.
Au marautaka na noqu veivakavulici ena iVolatabu, ni ratou papitaiso kina e le 11. Levu ratou lotu Katolika. Niu lotu Katolika e liu, au kila ni dodonu meu vosota, me tu tale ga vei au na rai donu niu vakavulici ratou. Au liaca ni na taura toka na gauna me ratou qai biuta na nodratou vakabauta, me tara tale ga na lomadratou na veidusimaki ni iVolatabu kei na yalo tabu i Jiova me ratou kila kina na ka dina. (Iper. 4:12) E papitaiso na watiqu o Bienvenido ena 1979, e ovisa tu e liu. A tekivu vulica tale ga na iVolatabu o tinaqu, e takali ni oti ga e dua na gauna lekaleka.
Araceli: Au sega ni vakabauti ira na iVakadinadina ni tekivu noqu vuli iVolatabu. Ni toso na gauna, au vakila ni sa seavu na noqu cudru. Na ka au taleitaka me baleti ira na iVakadinadina, nira bulataka na ka era vunautaka. Au sa sega ni vakatitiqa, ia au sa vakabauta na ka au vulica, au marau tale ga vakalevu. Era kaya mada ga eso keimami tiko veitikivi, “Araceli, kua ni biuta na ka o sa cakava qori!”
Au se nanuma vinaka tu ga na ka au masulaka: “Vinaka Jiova ena nomu sega vakadua ni biuti au, oni vakarautaka e levu na sala meu qara kina na ka au vinakata—na kilaka dodonu vakaivolatabu.” Au kere veivosoti vei Felisa ena vosa mosimosi au tauca vua. Keirau sa sega ni veiba, levu na gauna keirau dau veivosakitaka na iVolatabu. Au papitaiso ena 1989 niu sa yabaki 61.
Felisa: Au sa yabaki 91 qo, au yada, sa sega tale ga niu kaukaua me vaka e liu. Ia au wilika e veisiga na iVolatabu, tiko ena soqoni ena gauna e vinaka kina noqu bula, au marautaka tale ga meu vakaitavi ena cakacaka vakaitalatala ena kena levu duadua au rawata.
Araceli: Niu a dua tu na sisita, au via vunau vei ira na bete kei na sisita ena cakacaka vakaitalatala. Au solia e levu na vola qai marautaki neimami veivosaki. Au nanuma lesu nona tukuna vei au e dua na bete ni oti e vica na veisiko: “Araceli, au duavata kei iko, ia au sega ni cakava rawa e dua na ka niu sa qase. Na cava era na tukuna na lewe ni parisi kei ira na noqu vuvale?” Au sauma: “Na cava ena tukuna na Kalou?” E deguvacu ena madua, ia e sega ni yaloqaqa me vaqara tiko ga na ka dina.
Au nanuma lesu na gauna marautaki ena noqu bula, a tukuna o watiqu me keirau lako vata ena soqoni. E yabaki 80 vakacaca ena gauna qori, tekivu mai na gauna ya e sega vakadua ni calata na soqoni. E vulica na iVolatabu qai dua na dautukutuku bera ni papitaiso. Au sega ni guilecava na gauna marautaki ena neirau cakacaka vakaitalatala. Ia e takali ni vo e rua na vula me papitaiso.
Felisa: Dua dina na ka marautaki ena noqu bula niu raici ratou na tolu na taciqu. Ratou dau tusaqati au e liu, ia qo ratou sa taciqu vakayalo. Keitou marautaka dina me keitou veivosakitaki Jiova na neitou Kalou kei na nona Vosa! Keitou sa duavata vakayalo vakaveitacini. *
^ para. 29 O Araceli, Felisa, kei Ramoni. Ratou yabaki 87, 91, kei na 83, ratou gugumatua tiko ni qaravi Jiova nikua. Sa takali o Lauri ena 1990 qai yalodina vei Jiova.