Raica sara na lewena

Raica na lewenivola

O Bau Kila?

O Bau Kila?

Na cava e toro kina o Josefa ni bera ni rairai vei Fero?

Droini ena lalaga e Ijipita makawa ni toro tiko e dua

E tukuni ena Vakatekivu ni vakarota o Fero me kau yani vakatotolo vua na cauravou ni Iperiu e kaivesu tiko o Josefa, me rawa ni vakadewataka na tadra e vu ni nona lomaleqa. Na gauna qori sa vica vata tu kina na yabaki o Josefa e valeniveivesu. E tukuni me vakatotolo yani, ia a saga mada ga o Josefa me toro. (Vakatekivu 39:20-23; 41:1, 14) De sega so ni bibi na itukutuku qo, ia o koya e vola e vakaraitaka ni kila vinaka na ivakarau ni bula e Ijipita.

E dau ivakarau ga ni bula vei ira e levu ena gauna makawa mera vakatubu kumi, okati kina o ira na Iperiu. Ia e tukuni ena ivola McClintock and Strong’s Cyclopedia of Biblical, Theological, and Ecclesiastical Literature “ni o ira ga na lewe i Ijipita makawa ena Tokalau e Loma era sega ni dau vakatubu kumi.

Vakacava ena toro ga na kumidra? E kaya na ivola Biblical Archaeology Review ni so na itovo vakavanua e Ijipita ena vinakati vua na tagane e rairai vei Fero me vakarautaki koya me vaka ga nona lako ina valenisoro. Ena vuku ni veika qori, ena rairai toroya kece kina na uluna kei na yagona o Josefa.

E volaitukutukutaki ena Cakacaka ni turaga ni Kirisi na tama i Timoci. Kena ibalebale qori ni cavutu mai Kirisi?

Kena irairai ni sega. Ena nona ivola uqeti vakalou o Paula, so na gauna e dau vakatauvatani ira na Jiu kei ira na kai Kirisi, me vaka ga e tukuna tiko ni o ira qo era matataki ira kece na sega ni Jiu. (Roma 1:16; 10:12) Dua na vuna qo ni sa vakayagataki tu vakalevu na vosa vaKirisi kei na kena itovo ena veivanua e dau vunau kina o Paula.

Na cava gona nodra rai na bula ena gauna makawa me baleti ira na tukuni nira kai Kirisi? A sakitaka ena ikava ni senitiuri B.G.V. e dua na daunivosa e Aceni, o Isocrates, na kena sa tete e vuravura na nodra ivakarau ni bula na kai Kirisi. E kaya ni vuku gona ni veika qori “era sa kacivi tale ga mera kai Kirisi o ira na muria nodra ivakavuvuli, sega ni o ira ga na itaukei.” Kena irairai gona ni gauna e dau kaya kina o Paula ni so e kai Kirisi, e vakaibalebaletaka tiko ga nira sa muria tu na ivakarau ni bula e kea, ra sega ni sucu ena vanua qori. E okati tiko kina na tama i Timoci, e sega ni Jiu. Ia se sega ni vakadeitaki qori.Cakacaka 16:1.