I nanon ririki aika bati, e kabwarabwaraaki n ara boki bwa Koka mai Makoka, bon te ara are e anganaki Tatan te Riaboro imwini karenakoana mai karawa. E boto te kabwarabwara aei i aon te boki ae Te Kaotioti are e kaotaraeaki iai bwa Tatan te Riaboro boni ngaia te mataniwi ni kaaitaraia ana aomata te Atua ni katobibia te aonnaba. (TeKao. 12:1-17) Ngaia are e kona n iangoaki Koka bwa te ara riki teuana ae taetae ni burabetinaki ibukin Tatan.

Ma, a rio titiraki aika kakawaki man te kabwarabwara anne. Bukin tera? Iangoa aei: E taekina ae kangai Iehova n te tai are e a konaaki iai Koka: “N na anga ngkoe nakoia maan ni kiba aika kaakang n aeka nako, ma manin te tawana ba ko na kanaki.” (Etek. 39:4, BG) E a manga taku riki: “N te bong arei ao N na angani Koka te tabo ae a na taunaki iai i buakoia Iteraera . . . ao a na tauna iai Koka ma ana aomata ni kabaneia aika uanao.” (Etek. 39:11, BG) Ma e na kangaa te anera ae karikaki aei ni kanaki irouia “maan ni kiba aika kaakang n aeka nako, ma manin te tawana”? E na kangaa Tatan n anganaki ‘te tabo ae na taunaki iai’ i aon te aba? E kateretereaki n te Baibara bwa e na aki kanaki ke n taunaki Tatan ma e na kabaeaki i nanon 1,000 te ririki.—TeKao. 20:1, 2.

Ti tuangaki bwa n tokin 1,000 te ririki, e na kaotinakoaki Tatan man te kinono, ao “e na nako ni burebureiia botannaomata ake a mena ni maninganingan aonnaba ake aua, ake Koka ao Makoka, ao e na ikotiia nakon te buaka.” (TeKao. 20:8) Ma e na kangaa Tatan ni bureburea Koka ngkai boni ngaia Koka? Ngaia are, e aki nanonaki “Koka” bwa Tatan ao e aki naba nanonaki n ana taetae ni burabeti Etekiera ke n te boki ae Te Kaotioti.

Antai ngkanne Koka mai Makoka? Ni kaekaan te titiraki anne, ti riai n ukeuke n te Baibara bwa ti na ataia bwa antai are e buaka ni kaaitaraia ana aomata te Atua. E aki tii taekinaki n te Baibara taekan ana buaka ‘Koka mai Makoka’ ma e taekinaki naba aia buaka “ueani meang” ao “uean aonnaba.” (Etek. 38:2, 10-13; Tan. 11:40, 44, 45, (BG); TeKao. 17:14; 19:19) E koaua bwa a tei ibukini buaka aika kakaokoro? A bon aki. E taraa n ae taekinaki n te Baibara te buaka ae ti teuana, ma a kakaokoro araia. Ti kangaa n ataa anne? Ibukina bwa e  taekinaki n te Baibara bwa a na irekereke botannaomatan aonnaba n te kabanea ni buaka are e a kairiri nakon Aremaketon.—TeKao. 16:14, 16.

Ngkana ti kabotaui koaua aika taekinaki ni kiibu aikai ibukin te kabanea ni buaka ni kaaitaraia ana aomata te Atua, e a teretere ngkanne bwa te ara ae Koka mai Makoka, e aki kaineti nakon Tatan, ma e kaineti nakon aia taanga ni buaka botannaomata. E na kairaki te taanga aei iroun “ueani meang” n te aro ni kaikonaki? Ti aki koaua raoi iai. Ma e taraa ni boraoi te iango aei ma are e taekinna Iehova ibukini Koka ni kangai: “Ane ko na nako mai man am tabo mai meang i meang, ngkoe, ma botanaomata aika bati ma ngkoe, aika bane n toka i aoia aoti, ae te koraki ae ababaki ae te taanga ae korakora.”—Etek. 38:6, 15, BG.

E taekina naba ae aron anne ibukin ueani meang te burabeti ae Taniera are maiu n ana tai Etekiera ni kangai: “A na kakiriwea rongorongoni mainiku ma meang ao e na oti nako ma te tiritiri ae korakora n tiringia aomata aika bati ma ni kamaunaia. Ao e na uniki kain rooan uman nako ana bareti i marenan taari ma te maunga are tamaroa are tabu; ma e na bon roko naba n tokina, ao akea ae na buokia.” (Tan. 11:44, 45, BG) E teretere bwa titeboo ae taekinaki aei ma ake n Etekiera ni kaineti ma baike e karaoi Koka.—Etek. 38:8-12, 16.

Tera ae na riki imwin te kabanea ni buaka aei? E tuangira Taniera ni kangai: “N te tai arei ao e na tei rake Mikaera, are te mataniwi are kakanato are tei i bukiia kaain am koraki: ao e na roko te tai ni kiriwe, ae bon akea arona man te tai are e moa n riki iai te botanaomata teuana ni karokoa te tai arei: ao n te tai arei ao e na kamaiuaki am koraki, akana a noraki araia ba a koreaki n te boki.” (Tan. 12:1, BG) E kabwarabwaraaki naba n Te Kaotioti 19:11-21 te bwai ae na karaoia ana tia tei te Atua are Iesu.

Ma antai ae nanonaki bwa “Koka ao Makoka” n Te Kaotioti 20:8? N te kabanea ni kataaki n tokin tenga te ririki, ao te koraki ake a karitei nakon Iehova, a na karaoa te tiritiri n aron ‘Koka mai Makoka’ ae te botannaomata ake a buaka ni kaaitaraia ana aomata te Atua n tokin te rawawata ae korakora. Bon titeboo te bwai ae na riki nakoia kurubu aika uoua aikai ae te kamaunanakoaki n aki toki! (TeKao. 19:20, 21; 20:9) A bon tau n aranaki taani karitei ni kabane n tokin Tenga te Ririki bwa “Koka ao Makoka.”

Ngkai ti tabe n reiakina Ana Taeka te Atua, ti ingainga ma ni kantaninga nakon te tai ae imwaira ngkana ti nang nora teuare boni ngaia “ueani meang.” N aki ongeia bwa antai ae na kaira ana taanga ni buaka te botannaomata, ma ti koaua raoi ni bwaai aika uoua aikai: (1) E na taenikai ao ni kamaunaaki Koka mai Makoka ma ana taanga; ao (2) e na kamaiuia ana aomata te Atua ara Uea ae Iesu Kristo ao ni karokoia n te aonnaba ae boou, are reke iai te rau ao te mweraoi ni koaua.—TeKao. 7:14-17.