1. ¿Kasa naaʼinraka Jeʼwaa mayaapejeʼe pülain maʼin nia?

NUKUMAJÜIN Jeʼwaa kasa süpüshuaʼa. Niaʼala neʼe alanaʼaleeka suluʼu kekiin maʼin nümüiwaʼa sümaa pülashaatain maʼin. Naashin Job, eesü süpüla nikeraajüin Jeʼwaa süpüshuaʼa tü keeʼireekat naaʼin süka nnojoluin eein wanee kasa isaka nüchiki (Job 42:2). Akaʼaya nia, nnojotsü choʼujaain nümüin nükaaliinjünüinjachin. Nuuʼulaapejeʼe Jeʼwaa nükaaliinjünüin. Shiasaʼa sükajee tia, niiʼiyatüin sünain alin nüpüla na akaaliinjakana nia.

2. ¿Kasa aʼyatawaa naapaka Jeʼwaa nümüin Jesuu?

² Chi palajaikai maʼin nukumajüin Jeʼwaa nia Jesuu. Süchikijee tia, niʼitaain chi Nüchonkai süpüla nükaaliinjain nia sünain akumajaa tü kasakat süpüshuaʼa (Juan 1:1-3, 18). Naashin Pablo, nia aluwataanaka Jesuu nutuma Maleiwa «süpüla akumajaa tü kasakalüirua süpüshua chakat iipünaa je yaa mmoluʼu, tü shiʼrakat wayuu je tü nnojotkat shiʼrüin [...]. Akumajünüsü süpüshua nükajee Cristo süpüla kojutüinjachin nia sütüma» (Col. 1:15-17). Niiʼiyatüin Jeʼwaa sünain kojutüin maʼin Jesuu nümüin sükajee tü aʼyatawaa naapakat nümüin jee saaʼujee nüküjüin süchiki tia naaʼinrakat Jesuu.

3. (1) ¿Kasa aluwataanaka anain Adán nutuma Jeʼwaa? (2) ¿Jamüsü niʼitaaka Jeʼwaa tia aʼyatawaakat najapuluʼu Adán?

 ³ Nüneeküin Jeʼwaa wayuʼuya süpüla shiʼyataainjatüin nümaa. Jamüshijaʼa nia, nuluwataain Adán süpüla nükaaliinjain nia sünain eʼitawaa sünülia «tü kasakalüirua unaʼapüinjatkat je tü wuchiikalüirua» (Gén. 2:19, 20). Talatakajasaʼa naaʼin Adán sünain aaʼinraa tü niʼyataainkat. Jülüjashaanasü naaʼin sukuwaʼipa «tü kasakalüirua unaʼapüinjatkat je tü wuchiikalüirua» süpüla niʼitaainjatüin sünülia. Naainjüinje Jeʼwaa tia nümüiwaʼa, kasaka isain nüchiki. Niʼitaapejeʼe Jeʼwaa tia aʼyatawaakat najapuluʼu Adán süka alin maʼin nia nüpüla. Otta müshia nuluwataain Adán süpüla Paʼaraiisüinjatüin nutuma tü Mmakat süpüshuaʼa (Gén. 1:27, 28). Ooʼulaashi Adán mapa suulia aʼyatawaa nümaa Jeʼwaa, mojukalaka nukuwaʼipa saaliijee tia otta mojusü wakuwaʼipa sümaa müliain waya saaʼu nuuʼuliwoʼuinnapain waya Adán (Gén. 3:17-19, 23).

4. ¿Jaralii na aʼyataapuʼukana nümaa Jeʼwaa?

⁴ Kakalia mapa süchikijee tia, eeshii waneeinnua wayuu niʼitaakana ajapuluʼu Jeʼwaa aʼyatawaa süpüla nakaaliinjain nia. Noʼutku naya wayuukana nia Noé. Nukumajüin Noé wanee anua miyoʼushaata süpüla nnojolinjachin wüinsirajüin nia sümaa nüpüshi süka shiʼitajatüin wanee Juya miyoʼu maʼin. Moisés nümaashii na israeliitakana suluʼujee tü mmakat Egipto, eejanale achepchieein naya. Josué nekiipüʼüjanashi na israeliitakana süpüla nantüinjanain suluʼumüin tü mma naapüinjatkat Maleiwa namüin. Salomón nukumajirüin tü aʼwaajülee Maleiwa chajatkat Jerusalén. Jee müsia María shia niikat Jesuu. Aʼyataapuʼushii naya wayuukana nümaa Jeʼwaa süpüla shikeraajüin tü keeʼireekat naaʼin. Akaataajaʼa maaʼulu yaa, eeshii na aʼyataakana nümaa Jeʼwaa.

5. (1) ¿Kasa waaʼinrajatka wayakana wapüshuaʼa? (2) ¿Choʼujaasüche nümüin Jeʼwaa wakaaliinjainjachin nia sünain aküjaa pütchi? (Piirakaa sümüin tü ayaakua suluʼukat süpana 28).

⁵ Maaʼulu yaa, nuunejaain waya Jeʼwaa süpüla waʼyataainjanain nümaa sünain tü Nuluwataayakat. Jamüshiijaʼa waya, aküjüinjana waya tü pütchi süchikikat Nuluwataaya Maleiwa. ¿Choʼujaasüche nümüin Jeʼwaa wakaaliinjainjachin nia sünain aküjaa tia pütchikat? Nnojo, nnojotsü choʼujaain nümüin. Jamüshijaʼa naashajaweere Jeʼwaa sümaa wayuu chaa sirumatuʼujee, eesü süpüla naaʼinrüin tia. Jee müsia naashin Jesuu, eesü süpüla saashajaain tü ipakalüirua nutuma Jeʼwaa süpüla süküjüin nüchiki chi Aluwataainjachikai suluʼu Nuluwataaya Maleiwa (Luc. 19:37-40). Nüneekapejeʼe waya Maleiwa süpüla waʼyataajiraain nümaa (1 Cor. 3:9, TNM). Anuu nünüiki Pablo: «Süka waʼyataajiraain nümaa, wachuntüin maʼin jümüin süpüla nnojoluinjanain juuʼulaain suulia aaʼinraa tü keeʼireekat naaʼin süka niiʼiyatüitpain jaalin nüpüla» (2 Cor. 6:1, TNM). Anashaatasü maʼin aʼyatawaa nümaa Jeʼwaa. Wekirajaa sünain jamüin talataka waaʼin sutuma waʼyataain nümaa Jeʼwaa.

6. ¿Jamüsü naaʼin Jesuu sutuma niʼyataajiraain nümaa chi Nüshikai?

⁶ Talatüshii maʼin waya saaʼu waʼyataajiraain nümaa Jeʼwaa. Süpülapünaa nüntüin Jesuu yaa Mmapaʼamüin, chajachi nia aʼyataajiraain nümaa Jeʼwaa chaa iipünaa. Niakai, nia wanee kuʼyamai atüjakai maʼin. Nütüjaa aaʼu Jesuu alin maʼin nia nüpüla Jeʼwaa, müshijeseʼe nümüin: «Talatüshi maʼin taya waneepia nümaa» (Prov. 8:22, 30, TNM). Talatüshi maʼin Jesuu saaʼu niʼyataajiraain nümaa chi Nüshikai sünain aaʼinraa wainma kasa otta sutuma nütüjaain saaʼu alin nia nüpüla. ¿Jama piakai? ¿Talatüsüche paaʼin maʼaka naaʼin Jesuu?

7. ¿Jamüshii talateenaka maʼin waya waküjüle pütchi?

⁷ Naashin Jesuu, talatüsü waaʼin wasülajüle wanee kasa sümüin wayuu, akaataajaʼa neʼe süsülajünüle wamüin wanee kasa, talatüsü waaʼin (Aluw. 20:35, TNM). Talatüshii maʼin waya wekirajünaiwaʼaya sünain tü shiimainkat, talatataashii joo wayaʼaya wekirajüle wayuu sünain tü shiimainkat. Talatakaʼa waya, shia süka weʼrüin talatüin naaʼin na wekirajüinkana sutuma tü natüjakat  sünainjee tü Wiwüliakat otta sutuma aleewain naya nümaa Jeʼwaa. Talatüshii waya sutuma weʼrüin nanoukteʼerüin nakuwaʼipa. Watüjaa aaʼu eein süpüla katüin noʼu waneepia sutuma aleewain naya nümaa Maleiwa (2 Cor. 5:20). Choʼujaashaatasü maʼin waküjüinjanain pütchi otta talateena maʼin waya waaʼinrüle tia.

8. ¿Jamüsü nanüiki waneeinnua wawalayuu sutuma naʼyataain nümaa Jeʼwaa?

⁸ Watüjaa aaʼu talatüin naaʼin Jeʼwaa wamaa wekirajüle wayuu nüchiki. Kojutüsü maʼin nümüin tü waʼyataainkaʼaya. Talatüsüjeseʼe waaʼin sutuma tia (paashajeʼera 1 Corinto 15:58). Anuu nünüiki wanee wawala chejeʼewai Italia, Marco nünülia: «Muloʼushaata tü talataa suluʼukat taaʼin sutuma niain taʼyataain amaa Jeʼwaa. Nnojoishi taya aʼyataain nümüin wanee wayuu moteechikai aaʼin taʼyataain». Anuutaa nünüiki Franco, wanee wawala chejeʼewai Italiaya: «Nüsoʼirüin waaʼin Jeʼwaa waneepia sünain alin waya nüpüla, naaʼinrüin tia sükajee tü Wiwüliakat, sükajee tü karalouktairua ayuʼluushikat suluʼujee jee sükajee tü outkajawaakat. Kojutüsü nümüin Jeʼwaa tü waʼyataainkat nümüin, mayaainjeʼe paliʼitkai saaʼin wamüin. Müshijeseʼe talatüin maʼin taya sutuma taʼyataain nümaa Maleiwa. Tatüjaa aaʼu shiain anaka süpüla naaʼinrüin wayuu tia».

9. (1) ¿Kasa eeka sünainjee niʼyataajiraain Jesuu nümaa Jeʼwaa? (2) ¿Jamüsü wanaawajiraaka naaʼin Jeʼwaa nümaa Jesuu?

⁹ Waʼyataajiraale sümaa wayuu eekai alin wapüla, aleewajiraajeena maʼin waya sümaa. Weʼraajeerü maʼin sukuwaʼipa, watüjaweerü aaʼu tü kasa shiʼyataweekalü anain jee kasain saaʼinrüin süpüla süsaʼwatüin tia. Süpülapünaa nüntüin Jesuu yaa Mmapaʼamüin, kakaliashaatashi nia aʼyataajiraain nümaa chi Nüshikai. Shiasaʼa sünainjee tia, aijiraashii maʼin naya. Anuujeseʼe nünüiki Jesuu: «Tü takuaippakat, aʼaniraasü nümaa chi Tashikai, akaajaa tü nukuaippakat tamaa» (Juan 10:30). Wanaawasü naaʼin sutuma naʼyanaajiraain.

10. ¿Jamüshii aleeweenaka waya nümaa Jeʼwaa otta namaa na wawalayuukana waküjüle pütchi?

¹⁰ ¿Jamüshi nuchuntaka Jesuu nümüin Jeʼwaa süpüla naaʼinmajüin na nikirajüinkana? «Süpüla wanaawajiraain naaʼin maa aka wayakana sünain wanaawajiraain waaʼin», müshi Jesuu (Juan 17:11). Waaʼinrüle tü sümakat tü Wiwüliakat otta waküjüle pütchi, wayaawateerü aaʼu tü nukuwaʼipakat Jeʼwaa. Anasü weʼitaale waaʼin nünain Jeʼwaa sümaa waaʼinrüinjatüin waneepia tü nümakat. Aleeweechi Jeʼwaa wamaa wachajaale sukuwaʼipa süpüla naʼaleewainjanain waya (paashajeʼera Santiago 4:8). Waküjüle pütchi, wanaaweerü waaʼin namaa na wawalayuukana sükajee weʼrüin tü naaʼinrakat süpüla anainjanain naya noʼuluʼu Jeʼwaa. Eeshii wawalayuu eekai neʼrüin namüliala maʼaka saaʼin tü weʼrakat wayakana, eeshii eekai talatüin maʼaka talatüin waya otta eekai nasaʼwateein wanee aʼyatawaa maʼaka saaʼin tü wasaʼwateekalü amüin. Müshiijeseʼe paaʼinwain waya namaa. Anuu sünüiki wanee wawala chejeʼewat Gran Bretaña, Octavia sünülia: «Sutuma taʼyataajiraain nümaa Jeʼwaa, aleewasü taya nümaa jee namaa na tawalayuukana». Saashin tü wawalakat, aleewasü shia namaa na wawalayuukana sutuma wanaawain tü aʼyatawaa  nasaʼwateekalü amüin. Müsia neʼe wakuwaʼipa wayakana namaa na wawalayuukana, ¿aashi müin?

11. ¿Jamüsü muloʼuleejeetka naalin na wawalayuukana wapüla otta naalin Jeʼwaa wapüla?

¹¹ Aishaatashi maʼin Jeʼwaa wapüla otta na wawalayuukana. Muloʼuleejeetpejeʼe naalin wapüla suluʼupa waya tü Paʼaraiisükat. Anashaateerü maʼin aʼyataajirawaa namaa na wawalayuukana suluʼupa waya tü Paʼaraiisükat. Eejeena waya süsoʼiraapa naaʼin na ouktüshiikana otta wekirajeena naya nüchiki Jeʼwaa. Aʼyataajeena waya süpüla Paʼaraiisüinjatüin tü Mmakat. Talateena maʼin waya sünain aʼyataajirawaa namaa na wawalayuukana jee talateena maʼin waya ana ana sümapa tü wakuwaʼipakat nuluwataapeena Jesuu waaʼu. Wanaaweerü maʼin waaʼin namaa na wawalayuukana jee nümaa Jeʼwaa. Naapeerü Jeʼwaa wamüin süpüshuaʼa tü kasa anasü keeʼireekat waaʼin (Sal. 145:16).

12. ¿Jameerü wakuwaʼipa waküjüle pütchi?

¹² Maaʼulu yaa, nia aluwataaka Satanaa saaʼu tü mmakat jee müsia nnojotsü lotuin wakuwaʼipa, müsüjeseʼe weisalajüinjatüin wakuwaʼipa noʼuluʼu Maleiwa süpüla ayatüinjanain waya aleewain nümaa. Eejüinjatü waaʼin suulia washatüin nakuwaʼipa na manoujainsaliikana. Nnojotpejeʼe mapüleein tia, müsü aka saaʼin eejiraale waya sümaa wanee wüin muloʼushaata suulia sülüʼüjüin waya. Ayateerü anain wakuwaʼipa nümaa Jeʼwaa waküjüle pütchi, süka jamüin, jülüjasü waaʼin kasa anasü wanaa sümaa wekirajüin wayuu nüchiki Maleiwa otta süchiki tü Nünüikikat. Nnojotsü shiain jülüjakuʼu müin waaʼin tü eekai matsüinjeerüin atuma wanoula (Filip. 4:8). Waküjüle pütchi, akatsüinraajeerü wanoula süka sotuin waaʼin tü kasa anasü naaʼinrüinjateetkat Jeʼwaa otta sotusü waaʼin tü nuluwataakalü anain waya. Jee müsia, jaʼyeerü waaʼu tü akuwaʼipaa katsüinjeetkat atuma wanoula süpüla eejiraain waya nümaa Satanaa jee na nuluwataakana aaʼu (paashajeʼera Éfeso 6:14-17).

13. ¿Jamüsü kojutüka maʼin nümüin wanee wawala chejeʼewai Australia tü aküjaakat pütchi?

¹³ Nnojoleerü shapaain maʼin waaʼin sutuma tü alatakat wamüin müleka waküjüle pütchi, wekirajaale sünain tü Wiwüliakat otta wakaaliinjale na wawalayuukana. Naashin Joel, kojutüsü maʼin nümüin aküjaa pütchi, chejeʼewai nia Australia. Naashin niakai, nujuʼitawaipa sünain aküjaa pütchi, niʼrüin müliain saaʼin wayuu sutuma nnojoluin shiʼitaain suluʼu sukuwaʼipa tü sümakat tü Wiwüliakat, akaajasaʼa niakai niʼrüin anain nia süka naaʼinrüin tü sümakat tü Wiwüliakat. Anuu sooʼomüin nünüiki: «Sutuma taküjüin pütchi, nnojotsü yaletüin taaʼin, teʼitaain taaʼin nünain Jeʼwaa otta nanain na tawalayuukana».

14. ¿Jamüsü watüjaaka saaʼu nükaaliinjain waya Maleiwa nükajee chi naaʼinkai?

¹⁴ Wayaawata aaʼu nükaaliinjain waya Jeʼwaa sünain tü aküjaakat pütchi nükajee chi naaʼinkai. Joʼu weʼitaai wanee shiyaawase: puluwataanüle sünain eitajaa eküülü namüin na wayuu kepiakana pejepünaa pünain sümaa nnojoluinjachin puwalaajünüin saaʼu piʼyataain, ¿ayateetche paaʼinrüin tia aʼyatawaakat shiyouktajüle wayuu tia eküütkat otta üttüle naaʼin pünain saaliijee piʼikajaain shia namüin? Puuʼulaajeerü tia aʼyatawaakat sutuma mojeerüin paaʼin saaliijee tü naaʼinrakat. Akaataajaʼa wakuwaʼipa wayakanaya, weʼikajaain sümüin wayuu tü nünüikikat Maleiwa otta nnojoishii waya awalaajünüin saaʼu tia. Eeshii na emeeʼerajaakana waka otta eeshii na aaʼürülaakana wanain saaliijee tia. Ayatapejeʼe waya ichein süchiirua waʼyataain nümüin Maleiwa. Waaʼinrakaʼa tia shia süka nükaaliinjain waya Maleiwa nükajee chi naaʼinkai.

15. ¿Jamüsü choʼujaaka tü aküjaakat pütchi?

¹⁵ Choʼujaasü maʼin tü aküjaakat pütchi süpüla shikeraajüinjatüin tü keeʼireekat naaʼin Maleiwa süpüleerua wayuu. Keeʼireetüjülia naaʼin Jeʼwaa katüinjatüin soʼu wayuu waneepia, nnojotsü aʼwanajaain tia sutuma kaainjalain Adán (Is. 55:11). Shiasaʼa süpüla taashinjanain waya  suulia süchepchieein kaainjalaa jee ouktaa, nuluwataain Jeʼwaa chi Nüchonkai süpüla naapajiraain nikii waaʼu. Oonooinjana waya nümaa Maleiwa süpüla weʼrüinjatüin tü kasa anasü eejeetkat sutuma naapajiraain nikii Jesuu. Nikirajüin Jesuu wayuu sünain tü keeʼireekat naaʼin Maleiwa otta nuluwataain na nikirajüinkana süpüla nekirajüinjanain wayuu sünain tia pütchikat. Müshiijeseʼe waküjüin pütchi otta wakaaliinjain wayuu süpüla naʼaleewainjanain naya Jeʼwaa. Sutuma waaʼinrüin tia, aʼyataajiraashii waya nümaa Jeʼwaa otta wakaaliinjain wayuu süpüla taashinjanain naya suulia süchepchieein kaainjalaa jee ouktaa.

16. ¿Kasa weeʼiyataka sükajee waküjüin pütchi?

¹⁶ Wanaa sümaa nüsakinnüin Jesuu nutuma wanee fariseo sünain jaralin tü pütchi alanaʼaleekat saʼakajee tü aapünakat nümüin Moisés, müshi Jesuu: «Maleiwa, chi Pümaleiwasekai, anashi aire püpüla waneepia süka süpüshua paaʼin. Anashi jülüjüle paaʼin Maleiwa waneepia. Alanaʼaleesia maʼi tüü saʼakajee süpüshua tü nuluwataakat anain jia Moisés. Je eesü waneʼeya alanaʼaleesia maʼi sünain anain, müsü mayaa: Anasü aire püpüla wayuu süpüshua maa aka alin pia püpülajiraa» (Mat. 22:37-39). Wanaa sümaa waküjüin pütchi otta wekirajüin wayuu sünain tü saaʼinrajatkat süpüla katüin soʼu waneepia, weeʼiyatüin sünain woonooin sümaa tü nümakat Jesuu (paashajeʼera Aluwataaushikana 10:42). Keeʼireesü naaʼin Jeʼwaa «suʼtteʼennüinjatüin wayuu süpüshua sümaa sütüjaainjatüin saaʼu tü shiimüinkat» (1 Tim. 2:4).

17. ¿Jamüsü paaʼin sutuma piʼyataajiraain nümaa Jeʼwaa?

¹⁷ Talatüshii maʼin waya saaʼu waʼyataajiraain nümaa Jeʼwaa, aleewashii waya nümaa jee namaa na wawalayuukana otta müsia anashii waya. Akaʼaya waya, weeʼiyatüin sünain alin wapüla Jeʼwaa otta na wawalayuukana. Wainma maʼin waya aʼyataashiikana nümüin Jeʼwaa sainküin mmakat süpüshuaʼa sümaa naatawalin wakuwaʼipa, aküjapejeʼe waya pütchi wapüshuaʼa. Eeshii wawalayuu jimaʼaliikana, laülaayuuinnakana, washinnuukana, maʼletsekana, eeshii na katsüinkana jee na matsüinkana. Wanaawapejeʼe waaʼin sümaa wanee wawala chejeʼewat Francia, müsü sünüiki: «Chi kojutüleekai maʼin suulialeʼeya kasa süpüshuaʼa, chi Kakumalakai kasa süpüshuaʼa, chi Maleiwa talatakai aaʼin, müshi tamüin: ‹Puʼuna maala sünain ekirajaa tachiki. Püküja tia süka süpüshuaʼa paaʼin. Katsüinjeerü paaʼin tatuma, taapeerü pümüin tü Wiwüliakat, takaaliinjeerü pia nakajee na aapieekana otta eejeena tatuma na puwalayuu püküjüinjanakana amaa pütchi. Tekirajeerü pia otta taküjeerü pümüin tü paaʼinrajatkat›. Nüneeküin waya Jeʼwaa süpüla waaʼinrüin tü keeʼireekat naaʼin otta waʼyataajiraain nümaa. Anataʼaleeshiijaʼa waya maka wakuwaʼipa nutuma Jeʼwaa».