1, 2. a) ¿Mbaʼéichapa oñangareko hymbakuérare umi ovecharerekua yma guare? b) ¿Mbaʼépepa ojojogua tuvakuéra umi ovecharerekuándi?

YMAVE ningo Israélpe umi ovecharerekua heta ojesakrifika vaʼekue oñangareko hag̃ua hymbakuérare. Ombaʼapo vaʼerã hikuái pe kámpore tahaʼe roʼy tiémpope térã haku tiémpope. Oprotehe ijovechakuérape umi mondahágui térã ambue mymba ñarõgui. Avei kontinuadoite orrevisa vaʼerã chupekuéra, ha oĩramo hasýva térã oñelastimáva, oipohano umívape. Hiʼarive oñatende umi ovecharaʼýre, oikuaágui umíva ikangyveha (Gén. 33:13).

² Tuvakuéra ojogua avei heta mbaʼépe umi ovecharerekuápe. Oñangareko vaʼerã hikuái ifamiliakuérare ikatu hag̃uáicha ‘omongakuaa ha okorrehi chupekuéra Jehová oipotaháicha’ (Efes. 6:4). ¿Ifásilpa tuvakuérape okumpli hag̃ua ko rresponsavilida? Heta vése ijetuʼu, pórke taʼyrakuéra voi iñimperfékto ha hiʼarive ko múndo oĩva Satanás poguýpe omoingese iñakãmekuéra umi mbaʼe vai (2 Tim. 2:22; 1 Juan 2:16). Oiméramo nde ne família, ¿mbaʼépa rejapo vaʼerã reñangareko porã hag̃ua hesekuéra? Jahechamína mbohapy mbaʼe iñimportánteva: 1) reikuaa porã  vaʼerã ne famíliape, 2) remombarete vaʼerã ijerovia, ha 3) regia vaʼerã chupekuéra.

3. ¿Mbaʼépa ojapo vaʼerã tuvakuéra oikuaa porã hag̃ua ifamíliape?

³ Peteĩ ovecharerekua ikatupyrýva orrevisa porã jepi káda ovecha oikuaa hag̃ua oimépa hesãi hína. Peẽ tuvakuéra pendekatupyry vaʼerã avei peteĩ ovecharerekuáicha. La Biblia heʼi: “Reikuaa porã vaʼerã nde ovechakuérape” (Prov. 27:23). Tuvakuéra oikuaa vaʼerã mbaʼépa ojapo ifamília, mbaʼépa opensa ha mbaʼéichapa oñeñandu hikuái. Upéicha añoite oikuaa porãta chupekuéra. Péro ojapo hag̃ua koʼã mbaʼe, tekotevẽ oñemongeta meme hendivekuéra.

4, 5. a) ¿Mbaʼépa ojapo vaʼerã tuvakuéra ifamília oñeʼẽve hag̃ua hendivekuéra? (Ehecha pe taʼanga oĩva iñepyrũme.) b) ¿Mbaʼépa nde rejapo ne família oñeʼẽve hag̃ua nendive?

⁴ Umi mitãrusu ha mitãkuña okakuaávo ohóvo iserradose jepi ha noñemongetaséi avavéndi. Péicha jave, ijetuʼuve tuvakuérape oñemongeta hag̃ua ifamiliakuérandi. ¿Mbaʼépa ikatu pejapo peẽ tuvakuéra pehasáramo koʼã situasiónre? Peovliga rangue pene famíliape oñemongeta hag̃ua sériamente penendive, peaprovecha vaʼerã umi moménto pehasáva oñondive káda día. Peñehaʼã peñemongeta peime jave trankílo porã (Deut. 6:6, 7). Ha upearã pehasa vaʼerã tiémpo hendivekuéra. Por ehémplo, ikatu pesẽ pejepasea, pehuga, térã pembaʼapo oñondive pende rogapýpe. Péicha jave umi mitãrusu ndokyhyjéi omombeʼu hag̃ua mbaʼépa opensa ha oñandu.

⁵ Péro, ¿mbaʼépa rejapóta ni upeichavérõ ne família nomombeʼúirõ ndéve mbaʼeve? Por ehémplo, reporandu rangue nde rajýpe mbaʼépa ojapo raʼe upe díape, remombeʼúnte vaʼerã chupe mbaʼépa nde rejapo kuri. Ikatu upéicha omombeʼu avei ndéve mbaʼépa haʼe ojapo raʼe. Térã reikuaasérõ mbaʼépa opensa peteĩ témare, ani reñeʼẽ chupe direktoite upévare. Ikuentave reporandu chupe mbaʼépa opensa iñamíga, ha upe rire mbaʼéichapa haʼe ikatu oipytyvõ chupe.

6. ¿Mbaʼéichapa rehechaukáta ne famíliape netiempoha rehendu hag̃ua chupe?

⁶ Reikuaaséramo mbaʼépa ne família oreko ipyʼapýpe, rehasa vaʼerã tiémpo hendive ha rehendu vaʼerã chupe. Reikóramo siémpre ne rembiapoiterei, ne família ikatu opensa nemolesta reitaha oñeʼẽramo ndéve, ha upévare ikuentaveha okirirĩnte. ¿Mbaʼéichapa ikatu rehechauka reimeha rehendu hag̃uáicha chupe? Ani reimoʼã rejapo porãmaha ere haguére chupe ikatuha oñemboja nerendápe oñeʼẽseha óra. Haʼe oĩ vaʼerã segúro nerepensamoʼãiha vyroreinteha upe provléma ohasáva ha rejagarra porãtaha upe heʼíva ndéve. Kaila, orekóva 19 áño, heʼi: “Che ndakyhyjéi añeʼẽ hag̃ua che túvandi oimeraẽ mbaʼére. Haʼe núnka nacheñeʼẽjokóiva ni ndachehusgái, síno siémpre cherendu. Hiʼarive upe rire omeʼẽ chéve konsého ideprovechoitereíva”.

7. a) ¿Mbaʼéichapa tuvakuéra ikatu oñeʼẽ ifamíliandi umi téma iseriovévare, por ehémplo ojegustaséramo? b) ¿Mbaʼéichapa tuvakuéra oimoʼãʼỹetére ikatu hína ‘ombopochy’ ifamília?

⁷ Reñeʼẽ jave ne famíliandi umi téma iseriovévare, por ehémplo ojegustaséramo, ani reñeʼẽ chupe umi pelígrorente, síno remboʼe vaʼerã chupe ohecha hag̃ua pe kompromíso hekopete. Ñapensamína peteĩ ehémplore. Ñamoĩ chupe rehoha rejogua provísta peteĩ supermerkádope, ha rejeporekávo umi mbaʼe reipotávare, rehecha káda estántere oĩha peteĩ anúnsio heʼíva: “¡Eñatendéke! Koʼã prodúkto ikatu nembyai”. Ajépa nderejoguasemoʼãi mbaʼeve upégui. Rehótante rejeporeka ótro hendápe. Peichaite avei ikatu opensa ne família ojerurérõ ndéve konsého, péro nde katu pelígrorente reñeʼẽ chupe (elee Colosenses 3:21). Aníkena rembopochy ne famíliape, upéva rangue eñehaʼã eñeʼẽ chupe oikotevẽhaichaite. Peteĩ ermána imitãva hérava Emily,  heʼi: “Añeʼẽ jave mama ha papándi pe noviásgore, haʼekuéra ndeʼíri upéva ivaiha, síno heʼi iporãha jajuhu peteĩ persóna ikatúvare ñamenda. Upévare natĩri chuguikuéra añemongeta hag̃ua ko témare, ni ndaikói ajegusta ñemi. Aipota voi haʼekuéra oikuaa añepyrũrõ ajegusta peteĩ kariaʼýre”.

8, 9. a) ¿Mbaʼérepa tuvakuéra ohendukuaa vaʼerã ifamíliape ha ipasiénsia vaʼerã hesekuéra? b) ¿Mbaʼépa rehupyty rehendu haguére ne famíliape?

⁸ Jahecha haguéicha, tuvakuéra ohendukuaa vaʼerã ifamíliape ha ipasiénsia vaʼerã hesekuéra omombeʼu jave umi mbaʼe opensáva (elee Santiago 1:19). Katia, peteĩ sy omongakuaáva haʼeño imembykuña, heʼi: “Ymave ningo nachepasiensiaiete vaʼekue hese. Heʼipa mboyve chéve peteĩ mbaʼe, añeʼẽjokóma chupe. Sapyʼánte katu chekaneʼõiterei ha nahenduséi chupe, ỹrõ ndaipotái avave chemolesta. Péro koʼág̃a ndaupeichavéima, mokõivéva rojogueraha porãve”.

⁹ Peteĩ túva hérava Ronald omombeʼu avei mbaʼépa oiko hese: “Che rajy omombeʼu chéve ojegustaha peteĩ mitãrusu ikolehiopeguáre. Ñepyrũrã upéva chemboruguyraku. Péro upéi chemanduʼa Jehová ipasiénsia ha imbaʼerechakuaaha isiervokuéra ndive. Apensa iporãveha ahendúnte che rajýpe ikatu hag̃uáicha omombeʼu chéve pe oñandúva, ha upe rire ae añemoñeʼẽ chupe. ¡Haʼetépe ajapo upéicha! Primera ves antende porã mbaʼéichapa oñeñandu. Ahendupa rire che rajýpe, ifasilvéma chéve añeʼẽ hag̃ua chupe mborayhúpe. Ni naimoʼãi ningo ojagarra porãha umi konsého, hiʼarive heʼi chéve oñehaʼãmbaitetaha okambia”. Peñemongetáramo pyʼỹinte pene familiakuéra ndive, peikuaáta mbaʼépa opensa hikuái ha mbaʼépa oreko ikorasõme. Ha upéva penepytyvõta pegia hag̃ua chupekuéra ikatu hag̃uáicha odesidi porã. *

10, 11. ¿Mbaʼéichapa peipytyvõta pene famíliape ani hag̃ua oñemomombyry Ñandejára rapégui?

¹⁰ Peteĩ ovecharerekua ikatupyrýva oikuaa peichaháguinte peteĩva ijovecha ikatuha okañy. ¿Mbaʼéichapa ikatu oiko upéva? Ñepyrũrã pe ovecha ikatu oho okaru ag̃uimínte ótro pastotýpe, upéi hesahóma amo gotyove ótro pastotýre, ha ohechakuaaʼỹre oñemomombyrýma ohóvo pe ovecha atýgui. Péicha avei peteĩ mitãrusu ikatu  ñepyrũrã ou ijúnta vai, térã ogusta chupe umi entretenimiénto naiporãmbáiva, ha saʼi saʼípe oñemomombyry ohóvo Ñandejára rapégui (Prov. 13:20). ¿Mbaʼépa ojapo vaʼerã tuvakuéra ani hag̃ua oiko upéva ifamíliare?

¹¹ Rehechakuaáramo ne família ikangyha peteĩ mbaʼépe, ensegída reipytyvõ vaʼerã chupe omehora hag̃ua. Eguerohory chupe umi mbaʼe porã ojapóvare Jehová servísiope ha emokyreʼỹ chupe osegi hag̃ua péicha (2 Ped. 1:5-8). Pe estúdio de família ou porãitereíta peẽme upearã. Ñane Rembiapo Rréino Rehegua osẽ vaʼekue octubre de 2008-pe heʼi: “Tuvakuéra omboʼe vaʼerã ifamíliape Jehová oipotaháicha. Upearã iporã omoĩ peteĩ óra ohesaʼỹijo hag̃ua hendivekuéra Ñandejára Ñeʼẽ”. ¿Reaprovechapaitépa hína pe estúdio de família reñangareko hag̃ua nde raʼykuérare? Katuete ningo haʼekuéra oagradeséta reipytyvõ haguére chupekuéra omombarete hag̃ua ijerovia (Mat. 5:3; Filip. 1:10).

12. a) ¿Mbaʼéichapa pe estúdio de família oipytyvõ heta mitãrusu ha mitãkuñáme? (Ehecha pe rrekuádro “ Haʼekuéra omombaʼe pe estúdio de família”.) b) ¿Mbaʼéichapa ndéve nepytyvõ pe estúdio de família?

¹² ¿Mbaʼépa opensa heta mitãrusu ha mitãkuña pe estúdio de famíliare? Carissa heʼi: “Igustoiterei ningo chéve ore estúdio de família jave, roguapypa oñondive ha roñemongeta. Upéicha rohasa porãiterei ha roñemoag̃uive ojuehe. Papa núnka nombohasareíriva ore estúdio. Ahechávo haʼe okumpliha ko rresponsavilida, chemokyreʼỹ avei akumpli hag̃ua oñehaʼarõva chehegui. Avei, upéicha rupi arrespetave che túvape ha aagradese chupe chepytyvõ haguére amombarete hag̃ua che jerovia”. Peteĩ ermána imitãva hérava Brittney, heʼi: “Pe estúdio de família oremombarete ha orepytyvõ roñemoag̃uive hag̃ua ojuehe. Rostudia rupi oñondivepa, ahechakuaa ojepyʼapyha cherehe hikuái ha chepytyvõseha cheprovléma jave”. Jahechaháicha, pe estúdio de família iñimportanteterei. Péicha tuvakuéra oñangareko itaʼýra ha itajýrare ha oipytyvõ chupekuéra omombarete hag̃ua ijerovia. *

13. ¿Mbaʼéichapa tuvakuéra ikatu oipytyvõ ifamíliape oservise hag̃ua Jehovápe?

¹³ Peteĩ ovecharerekua ikatupyrýva oipuru peteĩ garróte puku ogia ha odefende hag̃ua hymbakuérape. Haʼe ningo ogueraha chupekuéra oĩháme “kapiʼipe iporãvéva” (Ezeq. 34:13, 14). Péicha avei tuvakuéra oñangareko porãse ifamíliare, ha katuete oipota oservi avei hikuái Jehovápe. Oime vaʼerã oipota itaʼýra ha itajýra oñeñandu pe salmístaicha, heʼi vaʼekue: “Ajapose ne rembipota, upéva chembovyʼáta che Ruete, ha nde [léi] oĩ che pyʼapýpe” (Sal. 40:8, ÑÑB). Pene familiakuéra oñeñandúramo upéicha, katuete oñemeʼẽséta Jehovápe ha ojevautisaséta. Péro ikatu hag̃uáicha ojapo upéva, tekotevẽ iñakãguapy hikuái ha oservise vaʼerã Jehovápe ipyʼaite guive.

14, 15. a) ¿Mbaʼépa ojapo vaʼerã tuvakuéra ohechakuaáramo ifamília ndoserviseiha Jehovápe? b) ¿Mbaʼérepa oĩ mitãrusu ha mitãkuña ipyʼamokõiva?

¹⁴ Péro, ¿mbaʼépa ikatu ojapo tuvakuéra ohechakuaáramo ifamília iñateʼỹha oservi hag̃ua Jehovápe, térã odudárõ testígo de Jehová omboʼévagui? Oñehaʼãmbaite vaʼerã oipytyvõ ifamíliape ohayhu hag̃ua Jehovápe, ha omboʼe vaʼerã chupe omombaʼe hag̃ua Ñandejára ojapóva hesehápe (Apoc. 4:11). Ha oĩ vove preparádo, haʼete voi odesidíta oservi Jehovápe.

¹⁵ ¿Mbaʼépa ikatu rejapo ne família oñepyrũramo oduda umi mbaʼe jagueroviávagui? ¿Mbaʼéichapa ikatu rehechauka chupe iporãiteveha jaservi Jehovápe ha upéicha ikatutaha oiko vyʼápe opa árare? Ñepyrũrã,  reñehaʼã vaʼerã rehecha mbaʼérepa ipyʼamokõi. ¿Añetehápe piko ndogustái chupe la Biblia omboʼéva, térãpa okyhyjénte odefende hag̃ua ijerovia ikompañerokuéra rovake? ¿Opensápa ndaideprovechoiha umi mbaʼe Jehová oipotáva jajapo, térãpa oñeñandúnte haʼeño ha oñemboykeha chupe?

16, 17. ¿Mbaʼéichapa tuvakuéra ikatu oipytyvõ ifamíliape oñemoag̃ui hag̃ua Jehováre?

¹⁶ Peẽ tuvakuéra ikatu peipytyvõ pene famíliape ani hag̃ua ipyʼamokõi. ¿Mbaʼéichapa pejapokuaa upéva? Por ehémplo, oĩ túva oporandúva itaʼýrape: “¿Ijetuʼúpa ndéve neñeʼẽrendu hag̃ua Jehovápe, térãpa ifásil ndéve? ¿Mbaʼépa ikatu rehupyty reservi haguére Jehovápe, ha mbaʼépa resakrifika vaʼerã? ¿Rehechakuaápa umi mbaʼe porã rehupytýva koʼág̃a ha rehupytýtava tenonderã tuichaitereiveha oimeraẽ sakrifísio rejapóvagui?”. Añetehápe ningo natekotevẽi reporandu chupe oĩhaichaite koʼápe, ha eñehaʼã vaʼerã ani hag̃ua ne família opensa reinterrogasenteha chupe. Upéva rangue, reikekuaa vaʼerã ha tohechakuaa reñeinteresaha hese. Ikatu pehesaʼỹijo oñondive Marcos 10:29, 30. Heta mitãrusu ha mitãkuña ojapo mokõi lísta: peteĩme oanota mbaʼéichapa ovenefisia chupe oservi haguére Jehovápe, ha pe ótra lístape omoĩ mbaʼépa tekotevẽ osakrifika. Upéva oipytyvõta chupe ohechakuaa hag̃ua mbaʼérepa ipyʼamokõi, ha avei reikuaáta mbaʼépepa tekotevẽ reipytyvõ chupe. Avei, ikatu restudia hendive lívro Mbaʼépa añetehápe omboʼe la Biblia? ha ‘Jaikókena Ñandejára mborayhúpe’. Oiméramo koʼã lívro reipuru remboʼe hag̃ua nde rapichakuérape, koʼytevéntema reipuru vaʼerã reipytyvõ hag̃ua ne famíliape.

¹⁷ Tárde o tempráno ne família odesidímante vaʼerã ijeheguiete oservítapa Jehovápe terãpa nahániri. Ani repensa nde remboʼe haguérente chupe umi mbaʼe nde regueroviáva haʼe ogueroviatamaha avei, síno haʼekueraite voi oñehaʼã vaʼerã oiko hag̃ua Jehová amígoramo (Prov. 3:1, 2). Nde rehechakuaáramo ijetuʼuha ne famíliape oñemoag̃ui hag̃ua Jehováre, emokyreʼỹ chupe topensa umi mbaʼe oguerovia ñepyrũ vaʼekuére ha toñeporandu: “¿Mbaʼérepa che aguerovia Ñandejára oexistiha? ¿Mbaʼéichapa aikuaa Ñandejára oñeinteresaha cherehe? ¿Mbaʼérepa haʼekuaa Jehová oipotaha iporãvante chéve g̃uarã?”. Emoakã porãkena nde rogapy ha eipytyvõ ne famíliape haʼete voi ohechakuaa hag̃ua iporãveha chupe g̃uarã oservi Jehovápe (Rom. 12:2). *

18. ¿Mbaʼéichapa tuvakuéra ikatu ohaʼanga pe Ovecharerekua Tuichavévape?

¹⁸ Enterove kristiáno ñahaʼangase Jehovápe, pe Ovecharerekua Tuichavéva (Efes. 5:1; 1 Ped. 2:25). Koʼýte tuvakuéra ohaʼanga vaʼerã Jehovápe ha oñehaʼã oikuaa ifamíliape. Pegiákena chupekuéra oguata hag̃ua Jehová rapére. Péicha ohupytýta hikuái umi mbaʼe porãita haʼe orekóva chupekuéra g̃uarã. Tuvakuéra, peñangarekókena pene famíliare ha pemboʼe chupekuéra ohayhu hag̃ua Itúva yvagapeguápe.